Kỳ lạ phong tục đầu năm đi "ăn trộm" lấy may

Xuất phát từ quan niệm, nếu mang được một cái gì đó về nhà vào thời khắc sau giao thừa thì cả gia đình sẽ gặp nhiều điều tốt lành trong năm mới, thế nên từ xưa đến nay, người Lô Lô và người Dao đỏ vẫn duy trì phong tục đầu năm đi "ăn trộm" lấy may.
Giải mã phong tục "đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" ngày Tết Những phong tục đón năm mới độc đáo trên thế giới Đĩa trái cây nên đặt bên phải hay bên trái bàn thờ mới đúng phong tục?

Rộn ràng đêm giao thừa vùng cao

Kỳ lạ phong tục đầu năm đi
Hai tên trộm lẩn vào bếp trộm thịt.

Việt Nam nổi tiếng là đất nước với đa dạng bản sắc, mỗi dân tộc lại có nét văn hóa riêng, góp phần làm phong phú, đa dạng các phong tục tập quán Việt Nam. Đặc biệt, những lễ nghi, tục lệ của các dân tộc sẽ thể hiện rõ nhất vào các dịp như Tết Nguyên đán, mùa thu hoạch…

Đi lấy may đêm Giao thừa là một phong tục đẹp có ở nhiều dân tộc trên khắp đất nước Việt Nam. Nhưng ở mỗi dân tộc, cái cách đi "lấy may", "lấy lộc" trong giờ phút chuyển giao giữa năm cũ và năm mới có nhiều điểm khác nhau, nhiều nét đặc trưng riêng. Ngay đêm giao thừa, sau khi thắp hương, dâng lễ lên bàn thờ tổ tiên, ông bà, người Kinh thường đến đến chùa chiền cầu may, xin lộc. Còn người dân tộc Lô Lô và người Dao đỏ - sống chủ yếu ở Hà Giang, Cao Bằng, Lai Châu - lại có phong tục ăn trộm lấy may.

Đối với người dân tộc Lô Lô và người Dao đỏ, đêm đặc biệt nhất trong năm là sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, là khi trời đất giao hòa. Đêm giao thừa là đêm nhộn nhịp nhất trong năm, cả làng đều thức. Các cụ bà cùng trẻ em bên bếp lửa hồng với nồi bánh chưng và kể chuyện cổ tích râm ran; các cụ ông thì nhâm nhi chén rượu; thanh niên, thiếu nữ thì đi qua các nhà để xin lộc bằng cách “lấy trộm” vài thanh củi, mấy ngọn rau hay vài cành ngô khô đem về nhà.

Theo người già ở xã Sì Lờ Lầu (Phong Thổ) thì tục ăn trộm ngày Tết đã có từ nghìn năm trước. Và chỉ diễn ra trong ngày Tết. Họ quan niệm rằng trong thời khắc bước sang năm mới, nếu ai đó mang về nhà được một chút gì thì năm mới gia đình sẽ gặp nhiều điều tốt lành, làm ăn phát đạt. Thậm chí nhiều gia đình còn treo rau, củ, quả, thịt lợn trước hiên để giúp cho dân bản "ăn trộm" được dễ dàng. Sau khi làm nghi thức cúng lễ gia tiên, từ mảnh vườn đến gác bếp sẽ xuất hiện bóng dáng của những tên trộm.

Nhưng việc đi lấy may, không dừng lại đơn thuần ở việc mang được thứ gì đó về nhà mà còn thể hiện cả tín ngưỡng qua các con số. Người Lô Lô ở Lũng Cú (Đồng Văn) lấy mỗi thứ 12 cái, tượng trưng cho 12 tháng trong năm. Còn người Lô Lô ở Mèo Vạc lại chọn con số 3, hoặc là 3 củ hành, 3 củ tỏi, hoặc có thể là 3 lá rau… Người Lô Lô ở Lũng Cú kiêng chuyện nhổ trộm tỏi mà không nhổ hết, bị đứt vì họ cho rằng như thế sẽ gặp điềm gở, không tốt. Nếu chẳng may nhổ không đứt thì chớ có cố mà nhổ lên. Tốt nhất là bỏ đi ngay, tìm “vận may” khác.

Phạt “trộm” bằng… rượu

Kỳ lạ phong tục đầu năm đi
Chủ nhà và người ăn trộm đều rất vui vẻ trong lễ hội "ăn trộm" cầu may

Cách Sì Lờ Lầu không xa, xã biên giới Dào San (Phong Thổ, Lai Châu) cũng còn lưu truyền lại tục ăn trộm kỳ thú này. Nhưng phong tục "ăn trộm lấy may" của đồng bào ở hai xã này có chút khác nhau. Nếu như người Dao đỏ ở Sì Lờ Lầu đi ăn trộm theo đúng nghĩa “ăn trộm”, lặng lẽ, không rủ nhau, không để chủ nhà bắt được thì với người Dao đỏ ở Mồ Sì San (Phong Thổ, Lai Châu) thì tục đi ăn trộm ngày Tết phải khua chiêng, gõ mõ, thanh la cho cả bản biết. Ai bắt được trộm thì phạt tới phạt lui... bằng rượu cho tới say.

Theo lời các cụ cao niên ở đây thì họ cũng không biết phong tục này có từ bao giờ, chỉ biết là từ xưa, xưa lắm. Giờ, cứ nhập nhoạng tối 30 tết là đám thanh niên, trai tráng trong bản tự họp nhau lại, đánh chiêng, đánh trống rồi rầm rầm kéo nhau đi "ăn trộm". Đoàn "trộm" đi đến đâu, cả bản đều biết. Đến mỗi gia đình, mọi người trong đoàn lại "túm năm tụm ba" bàn tính kế sách để "ăn trộm".

Thông thường, đoàn "ăn trộm" đó sẽ chia làm nhiều nhóm, nhóm vào nhà tìm thịt, nhóm ra vườn rau, mỗi nhóm tiếp cận một cách khác nhau. Dù gia chủ có phòng bị thế nào cũng khó tránh khỏi mất trộm. Tuy vậy nhưng cả trộm lẫn chủ đều vui, từng chai rượu cứ thế được mở ra, để thưởng, để phạt nhau. Tiếng cười vang cả núi...

Theo lời các cụ cao niên ở Mồ Sì San, hương ước của bản không có, nhưng tục đã qua nghìn mùa lá vàng rụng. Vậy ai ai cũng tuân thủ như một. Của cải lấy trong đêm chỉ là rau, củ quả, và thịt treo gác bếp... Ai động chạm vào đồ khác, coi như tội phạm thật, chứ không phải cuộc chơi nữa, mà đã là tội phạm thì không những bị bản “cạch” mặt mà còn bị mang ra chính quyền, công an xử lý.

Kỳ lạ phong tục đầu năm đi
Khi bị bắt, kẻ trộm bị chủ nhà phạt uống rượu, ăn thịt.

Người Dao đỏ ở Mồ Sì San trọng khách, trọng chủ. Những gì thuộc về tục của đồng bào thì họ tối thượng đề cao, gìn giữ. Du xuân mà “ăn trộm” được nhiều thứ vào tối hôm đó, thì coi như cả năm hên. Gia chủ nào mà bị thiệt nhiều rượu, do bị “trộm” phạt lại là cả năm xui xẻo. Chính vì thế mà những đêm “ăn trộm” du xuân ở những xã biên giới Phong Thổ vui đến nghiêng ngả chủ khách. Bởi “phi vụ” này cả người mất của lẫn những người “ăn trộm” chẳng hề giận nhau mà chỉ chuốc những bát rượu xuân để hả hê cười trong vòng tay của những người dân bản.

Bên cạnh phong tục "ăn trộm lấy may", người Dao đỏ ở Phong Thổ còn một nghi thức không thể thiếu vào đêm giao thừa, đó là vào đúng thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, chủ nhà sẽ đốt một bó đuốc, một tay cầm đuốc rực lửa, một tay cầm con dao sắc to bản đi từ nhà ra ngõ. Vừa đi, vừa khấn để xua đuổi tà ma, rủi ro, vận hạn. Sau lời khấn ngoài cổng, vẫn cây đuốc cháy sáng và con dao sắc trong tay, chủ nhà quay trở vào, vừa đi vừa cầu may, cầu phúc, đón lộc theo vào. Cùng lúc đó, trẻ nhỏ trong nhà quây quần bên bếp lửa đốt những ống nứa lép tép còn tươi tạo ra tiếng nổ xua đuổi tà ma và những điều xấu xa khỏi nhà, ra khỏi đầu, cầu cho năm mới sáng dạ thông minh, trưởng thành hơn năm cũ.

Mặc dù giờ đây cuộc sống đã ít nhiều thay đổi nhưng bản sắc văn hóa và nhiều phong tục, tập quán đón Tết của đồng bào Dao Phong Thổ vẫn được gìn giữ nguyên vẹn cho đến ngày nay. Những tập tục ấy, nó đã góp phần dệt thêm gấm hoa cho bức tranh văn hoá đa sắc màu của đất nước Việt Nam.

Ghé thăm làng đá hơn 400 năm tuổi ở Cao Bằng Ghé thăm làng đá hơn 400 năm tuổi ở Cao Bằng
Chinh Phục “Tứ đại đỉnh đèo” huyền thoại Tây Bắc Chinh Phục “Tứ đại đỉnh đèo” huyền thoại Tây Bắc
Độc đáo phiên chợ chuẩn Độc đáo phiên chợ chuẩn "quê" giữa lòng Hà Nội
Độc đáo lễ biết ơn trời đất - Nét đẹp Độc đáo lễ biết ơn trời đất - Nét đẹp "uống nước nhớ nguồn" của người Tày
Ngành du lịch kỳ vọng đón 18 triệu lượt khách quốc tế năm 2025 Ngành du lịch kỳ vọng đón 18 triệu lượt khách quốc tế năm 2025
6 điểm vui chơi 6 điểm vui chơi "thú vị" gần Hà Nội dịp Tết Dương lịch
Những điểm vui chơi ở Hà Nội dịp Tết Dương lịch 2025? Những điểm vui chơi ở Hà Nội dịp Tết Dương lịch 2025?
Thanh Bình

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Bùng nổ du lịch Tết tại Đà Nẵng, doanh thu đạt nghìn tỷ trong 3 ngày Tết

Bùng nổ du lịch Tết tại Đà Nẵng, doanh thu đạt nghìn tỷ trong 3 ngày Tết

Trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, tổng lượng khách tham quan, du lịch Đà Nẵng ước đạt hơn 469.000 lượt, tăng 16,7% so với kỳ nghỉ năm 2024. Tổng thu du lịch ước đạt 1.887 tỉ đồng, tăng 19,4% so với kỳ nghỉ năm 2024.
Du lịch Tết 2025 tại TP.HCM, doanh thu cao hơn năm ngoái cả nghìn tỷ đồng

Du lịch Tết 2025 tại TP.HCM, doanh thu cao hơn năm ngoái cả nghìn tỷ đồng

TP.HCM tiếp tục khẳng định sức hút của điểm đến du lịch hàng đầu khi lượng khách đổ về trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 tăng mạnh. Ước tính, doanh thu đạt khoảng 7.690 tỷ đồng, tăng 1.140 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái.
Bún kèn - đặc sản nổi tiếng không thể bỏ qua khi tới Phú Quốc

Bún kèn - đặc sản nổi tiếng không thể bỏ qua khi tới Phú Quốc

Bún kèn Phú Quốc là món ăn đặc sắc với nước lèo từ cá nhồng tươi, nước cốt dừa, vị cay nhẹ của ớt và rau thơm, tạo nên trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Bún cá sứa Nha Trang - món ăn đậm vị biển

Bún cá sứa Nha Trang - món ăn đậm vị biển

Tết này, khi đến Nha Trang, du khách nhất định phải thử món bún cá sứa, một đặc sản nổi tiếng của thành phố, kết hợp hoàn hảo giữa cá và sứa.
Phiên chợ lọt top “100 phiên chợ độc đáo nhất Việt Nam”

Phiên chợ lọt top “100 phiên chợ độc đáo nhất Việt Nam”

Chợ Gò ở huyện Tuy Phước (tỉnh Bình Định) chỉ họp duy nhất vào ngày mùng 1 Tết Âm lịch, việc bán mua ở đây không đặt nặng lãi - lỗ mà chỉ là dịp để người dân trao đổi tài lộc, may mắn.
Hàng nghìn khách quốc tế xông đất Quảng Ninh, Đà Nẵng

Hàng nghìn khách quốc tế xông đất Quảng Ninh, Đà Nẵng

Hơn 800 du khách Mỹ đến Đà Nẵng, gần 500 du khách quốc tế từ các quốc gia châu Âu, châu Mỹ cập Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long sáng mùng 1 Tết, mở ra triển vọng mới cho ngành du lịch trong năm 2025.
Những điều thú vị về Tết của người H'Mông

Những điều thú vị về Tết của người H'Mông

Người H’Mông là một trong bảy dân tộc thiểu số lớn tại Việt Nam. Với khoảng 1,4 triệu người, họ đã gắn bó với vùng cao các tỉnh phía Bắc từ lâu đời, tạo nên một cộng đồng văn hóa đặc sắc.
Chi tiết 30 điểm bắn pháo hoa đêm giao thừa 2025 tại Hà Nội

Chi tiết 30 điểm bắn pháo hoa đêm giao thừa 2025 tại Hà Nội

Theo kế hoạch của UBND thành phố Hà Nội, vào đêm Giao thừa Tết Ất Tỵ 2025, tất cả 30 quận, huyện trên địa bàn Thủ đô đều tổ chức bắn pháo hoa.
Đà Lạt sẽ tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn thu hút du khách Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025

Đà Lạt sẽ tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn thu hút du khách Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025

Nhằm thu hút du khách dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, TP Đà Lạt (Lâm Đồng) sẽ tổ chức nhiều chương trình, hoạt động văn hoá, văn nghệ hấp dẫn.
Thú vị Tết Nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai

Thú vị Tết Nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai

Tết Nguyên đán với người Jrai không phải vào đầu năm, cũng không có đêm giao thừa cố định, mỗi làng, mỗi nhà lại chọn một ngày riêng để tổ chức. Dù vậy, đây luôn là thời điểm người dân nghỉ ngơi, chia sẻ mâm cỗ và cầu chúc cho một năm mới no đủ, an lành.
Hà Nam sẽ bắn pháo hoa tại trục đại lộ lễ hội lớn nhất miền Bắc

Hà Nam sẽ bắn pháo hoa tại trục đại lộ lễ hội lớn nhất miền Bắc

Trục đại lộ lễ hội và sân khấu nhạc nước tại dự án Sun Urban City Hà Nam đang “chạy nước rút” đến những bước hoàn thiện cuối cùng, sẵn sàng trở thành điểm bắn pháo hoa chào năm mới của người dân Hà Nam dịp Tết Ất Tỵ năm nay.
Màn đọ sắc của "bé Na" trong cuộc đua linh vật rắn 2025

Màn đọ sắc của "bé Na" trong cuộc đua linh vật rắn 2025

Đến thời điểm này, “cuộc đua” linh vật rắn đang diễn ra rất sôi nổi và thu hút sự quan tâm của đông đảo cộng đồng mạng. Không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ ngoài độc đáo, “bé Na” còn khiến dân mạng phải trầm trồ với những nét tạo hình hài hước và dễ thương.
Tết xưa làng cổ tại Xứ Thanh

Tết xưa làng cổ tại Xứ Thanh

Từ ngày 18/1 đến 2/2/2025 (tức từ ngày 19 tháng Chạp đến hết ngày 5 tháng Giêng), chương trình "Tết xưa làng cổ" đã diễn ra tại làng cổ Đông Sơn (Thanh Hóa).
5 địa chỉ mua bánh chưng ăn Tết ngon "nức nở" ở Hà Nội

5 địa chỉ mua bánh chưng ăn Tết ngon "nức nở" ở Hà Nội

Bánh chưng là một trong những nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là trong dịp Tết Nguyên đán. Ở Hà Nội, có rất nhiều cửa hàng bán bánh chưng ngon được người dân địa phương và du khách yêu thích.
Công viên nước Sun World đẳng cấp, mở cửa 24/7 sẽ đổ bộ Hà Nam mùa hè năm nay

Công viên nước Sun World đẳng cấp, mở cửa 24/7 sẽ đổ bộ Hà Nam mùa hè năm nay

Dự kiến khai trương đúng dịp Lễ 30/4 năm nay, công viên nước Sun World tại đô thị Sun Urban City, Phủ Lý, Hà Nam sẽ là công viên đầu tiên của Sun Group mở cửa 24/7, được kỳ vọng trở thành tọa độ giải trí “đỉnh nóc” mới của miền Bắc.
Đặc sản dịp Tết Nguyên đán được "săn lùng" vì hương vị đặc biệt

Đặc sản dịp Tết Nguyên đán được "săn lùng" vì hương vị đặc biệt

Đến Bình Định, ngoài bánh hỏi Diêu Trì, nem chợ Huyện, bánh ít lá gai, gié bò Tây Sơn,... du khách còn có cơ hội được thưởng thức một đặc sản vô cùng độc đáo, đó là Tré.
2 điểm đến khách Tây mê tít, chọn để “ăn Tết” Ất Tỵ, người Việt cũng không nên bỏ lỡ

2 điểm đến khách Tây mê tít, chọn để “ăn Tết” Ất Tỵ, người Việt cũng không nên bỏ lỡ

Đà Nẵng, Phú Quốc dẫn đầu top điểm đến được ưa chuộng dịp Tết Ất Tỵ 2025 với nhiều trải nghiệm đặc sắc thuyết phục du khách chọn “ăn tết” xa nhà hoặc tận hưởng năm mới theo cách riêng.
Xu hướng du lịch Tết 2025: Hứa hẹn màn khởi động ấn tượng

Xu hướng du lịch Tết 2025: Hứa hẹn màn khởi động ấn tượng

Đi du lịch vào dịp Tết Nguyên đán đã trở thành xu hướng thịnh hành với nhiều người Việt những năm gần đây và năm nay cũng không ngoại lệ. Không chỉ bó hẹp ở việc đi trong nước, nhiều người sẵn sàng bỏ tiền để đưa gia đình đi du lịch nước ngoài để trải nghiệm các điểm mới lạ, hấp dẫn.
Chợ hoa Hàng Lược, nét đẹp của phiên chợ lâu đời nhất Hà Nội

Chợ hoa Hàng Lược, nét đẹp của phiên chợ lâu đời nhất Hà Nội

Dù Hà Nội có nhiều chợ hoa, nhưng người dân vẫn giữ thói quen đi chợ hoa Hàng Lược, đôi khi chẳng mua gì, chỉ đến thưởng thức không khí chợ hoa Tết xưa. Không chỉ mua hàng, nhiều người còn tạo dáng chụp ảnh để lưu giữ những kỷ niệm trong dịp Tết.
Tiền đề để du lịch Việt tiếp cận thêm các thị trường trong khu vực EU

Tiền đề để du lịch Việt tiếp cận thêm các thị trường trong khu vực EU

Ngày 15/1, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về việc miễn thị thực theo Chương trình kích cầu phát triển du lịch cho công dân các nước Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Séc và Liên bang Thụy Sĩ.
Mai anh đào nở sớm, nhuộm hồng một góc trời Đà Lạt

Mai anh đào nở sớm, nhuộm hồng một góc trời Đà Lạt

Khi những tán mai anh đào nở rộ, cũng là lúc Đà Lạt lại khoác lên mình tấm áo hồng rực rỡ tạo nên khung cảnh thơ mộng, khiến bao du khách ngây ngất.
Xây dựng thương hiệu du lịch bền vững

Xây dựng thương hiệu du lịch bền vững

Năm 2025, Việt Nam phấn đấu đón 25-28 triệu lượt khách quốc tế, 130 triệu lượt khách nội địa, theo quy hoạch vừa được Thủ tướng phê duyệt. Các chuyên gia cho rằng, đây là một thách thức lớn, tuy nhiên, với sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam hiện nay, mục tiêu này hoàn toàn khả thi.
Loạt linh vật rắn Tết Ất Tỵ xuất hiện sớm ở các tỉnh thành

Loạt linh vật rắn Tết Ất Tỵ xuất hiện sớm ở các tỉnh thành

Đến hẹn lại lên, cứ gần đến Tết Nguyên đán là nhiều người lại háo hức chờ đợi linh vật có hình dáng ra sao, biểu cảm thế nào. Tết Ất Tỵ 2025 hứa hẹn sẽ vô cùng đặc biệt khi các linh vật rắn với những thiết kế độc đáo, sáng tạo đã bắt đầu "trình làng" tại nhiều địa phương trên cả nước.
Ngành Du lịch đang đứng trước những cơ hội lịch sử

Ngành Du lịch đang đứng trước những cơ hội lịch sử

Năm 2025, ngành Du lịch phấn đấu thực hiện mục tiêu đón 22-23 triệu lượt khách du lịch quốc tế; phục vụ 120-130 triệu lượt khách du lịch nội địa; tổng thu từ khách du lịch đạt khoảng 980 - 1.050 nghìn tỷ đồng.
Cùng Vinamilk check-in metro Bến Thành – Suối Tiên

Cùng Vinamilk check-in metro Bến Thành – Suối Tiên

Tuyến metro Bến Thành – Suối Tiên (TP.HCM) được đưa vào hoạt động với 1 tháng cho người dân đi trải nghiệm miễn phí khiến ai cũng háo hức. Cùng với hàng ngàn hành khách lần đầu tiên đi metro, nhiều sản phẩm Vinamilk lần đầu tiên ra mắt cũng check-in tại 5 ga trên hành trình này.
Độc đáo nghi thức đón Tết của người Dao Đỏ ở Lào Cai

Độc đáo nghi thức đón Tết của người Dao Đỏ ở Lào Cai

Không chỉ gây thương nhớ với cảnh sắc tuyệt đẹp, núi rừng hùng vĩ, Lào Cai còn hấp dẫn bởi những phong tục độc đáo của người dân bản địa, khiến bất kỳ ai cũng tò mò, thích thú. Trong đó, nghi lễ Pút tồng và Tết Nguyên đán là quan trọng và được tổ chức lớn nhất.
Linh vật rắn "gây bão" mạng ở Quảng Trị của nghệ nhân Đinh Văn Tâm

Linh vật rắn "gây bão" mạng ở Quảng Trị của nghệ nhân Đinh Văn Tâm

Linh vật rắn năm Ất Tỵ của nghệ nhân Đinh Văn Tâm (Quảng Trị) thực sự là một bất ngờ thú vị. Với đôi mắt tròn xoe long lanh, nụ cười tươi tắn và tư thế uyển chuyển, chú rắn này đã nhanh chóng gây xôn xao mãng xã hội.
Cơm tấm - Hành trình từ hạt gạo vỡ đến món ăn quốc dân

Cơm tấm - Hành trình từ hạt gạo vỡ đến món ăn quốc dân

Cơm tấm là món cơm yêu thích của tín các đồ ẩm thực trong nước và thế giới. Món ăn này nổi tiếng với combo sườn bì chả hay cách gọi thân thương sà bì chưởng.
Sự hấp dẫn của bánh đập, món ăn đặc sản Quảng Nam

Sự hấp dẫn của bánh đập, món ăn đặc sản Quảng Nam

Bánh đập được biết đến với lớp bánh tráng giòn tan bên ngoài, lớp bánh ướt mềm mịn bên trong và nước chấm đậm đà.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
bidv3
phu-dien-2
gleximco
Phiên bản di động