Mít tươi Việt chính thức "có visa" sang Trung Quốc: Cơ hội vàng cho nông sản Việt

Ký kết Nghị định thư về xuất khẩu mít tươi Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. Ảnh: Tùng Đình

Thúc đẩy hợp tác song phương, tăng trưởng ngoạn mục

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Trung Quốc từ ngày 26-28/11/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cùng Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) Triệu Tăng Liên đã chính thức ký kết Nghị định thư về xuất khẩu mít tươi của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. Sự kiện diễn ra vào sáng ngày 27/11, đánh dấu việc mít tươi chính thức được cấp phép xuất khẩu chính ngạch, tham gia vào thị trường vốn có yêu cầu rất cao về kiểm dịch, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.

Phó Tổng cục trưởng Triệu Tăng Liên nhấn mạnh: Năm 2025 kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ông Liên đánh giá cao chuyến công tác của Bộ trưởng Trần Đức Thắng, thể hiện sự hợp tác hiệu quả giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam và GACC Trung Quốc. Ông khẳng định Trung Quốc luôn coi trọng quan hệ thương mại với Việt Nam và sẵn sàng mở cửa đón các sản phẩm nông sản chất lượng cao. Với chức năng liên quan đến kiểm dịch và mở cửa thị trường, GACC sẽ nỗ lực để thực hiện mục tiêu chung mà lãnh đạo hai bên đã đạt được.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định: Lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng việc củng cố và tăng cường hợp tác với Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là hợp tác về nông nghiệp và môi trường. Với những con số ấn tượng về kim ngạch, Bộ trưởng nhấn mạnh Trung Quốc là thị trường xuất nhập khẩu hết sức quan trọng của Việt Nam, đặc biệt với lợi thế đường biên giới liền kề. Bộ trưởng Trần Đức Thắng cũng bày tỏ mong muốn hai bên tiếp tục thúc đẩy xúc tiến đầu tư và mở rộng hợp tác trong thời gian tới.

Thương mại nông sản hai chiều trong năm 2025 ghi nhận nhiều điểm sáng. Tính đến hết tháng 10/2025, Trung Quốc đã nhập khẩu khoảng 8,7 tỷ USD nông sản của Việt Nam. Điều này phản ánh sự hợp tác chặt chẽ giữa hai bên. Cụ thể hơn, kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tháng đầu năm 2025 giữa hai nước thậm chí đã vượt tổng kim ngạch của cả năm 2024. Việc ký kết Nghị định thư mít tươi là Nghị định thư thứ 5 về xuất khẩu nông sản được ký kết trong năm 2025, sau các mặt hàng ớt, chanh dây, cám gạo và tổ yến thô. Kết quả này tạo động lực mới cho phát triển thương mại nông sản song phương.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 7,09 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm 2024. Thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng cao tới 62,9% (hoặc khoảng 65%). Thành tích này tạo nền tảng vững chắc để ngành rau quả hướng tới mục tiêu xuất khẩu 8,5 tỷ USD cho cả năm 2025. Triển vọng hợp tác còn mở rộng tới các mặt hàng tiềm năng khác như dừa, bưởi và các loại trái cây khác trong thời gian tới.

Với riêng ngành mít, diện tích hiện khoảng 84.000 ha với sản lượng hơn 1 triệu tấn. Trong khi giá trị xuất khẩu công bố được năm 2024 chỉ đạt 146 triệu USD (con số khiêm tốn so với tiềm năng), thống kê hải quan cho thấy quý III năm 2025 xuất khẩu mít đạt khoảng 17,7 triệu USD, tăng tới 52% so với cùng kỳ. Việc chính thức được cấp "visa" xuất khẩu chính ngạch giúp giảm thiểu rủi ro giao thương, thoát khỏi tình trạng “trúng mùa - rớt giá” và khẳng định năng lực đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe.

Chuẩn hóa sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị thương hiệu

Việc mít tươi ký Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc giúp người trồng mít có đầu ra ổn định hơn.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, việc ký kết Nghị định thư thể hiện rằng, các sản phẩm nông sản của Việt Nam ngày càng đáp ứng các yêu cầu về chất lượng và an toàn thực phẩm. Ông nhận định: "Đáp ứng được yêu cầu của thị trường này, các sản phẩm nông sản Việt Nam có thể đáp ứng được yêu cầu của mọi thị trường khác."

Tuy nhiên, thị trường Trung Quốc đang ngày càng trở nên khó tính, với những yêu cầu ngày càng khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm và nguồn gốc xuất xứ. Việc mít tươi đi chính ngạch là bước đệm bắt buộc để nông dân và doanh nghiệp chuẩn hóa sản xuất. Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), chia sẻ: Nhiều năm qua, mít Việt chủ yếu đi đường biên mậu, khiến giá bán bấp bênh. Mặc dù nhu cầu thị trường là có, thậm chí tăng, nhưng các rào cản chất lượng, logistics và kiểm dịch đang tác động mạnh đến dòng hàng (kim ngạch 9 tháng giảm khoảng 20%). Việc chính thức hóa không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng chính trị mà còn là tín hiệu thị trường rất rõ ràng: người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng ưa chuộng nông sản sạch, có nguồn gốc truy xuất minh bạch.

Doanh nghiệp và người nông dân phải nghiêm túc thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng để tiếp tục chiếm lĩnh thị trường. Ông Đạt chỉ ra ba yêu cầu quan trọng đối với các cơ quan quản lý và địa phương: Quản lý chặt chẽ vật tư đầu vào và áp dụng các quy trình thực hành nông nghiệp tốt (GAP hoặc Vietgap) cho các sản phẩm chủ lực. Tăng cường hệ thống kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến đến trước khi xuất khẩu sản phẩm. Xây dựng các chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp với chính quyền địa phương và người nông dân, để đảm bảo chuỗi sản xuất đáp ứng được từng khâu truy xuất, đảm bảo khi có vấn đề rủi ro, cơ quan chức năng có cách xác định và xử lý phù hợp.

Lãnh đạo một doanh nghiệp xuất khẩu lớn phía Nam chia sẻ, doanh nghiệp cần thời gian chuẩn bị vùng nguyên liệu đạt chuẩn, logistics lạnh, truy xuất nguồn gốc; đồng thời phải thay đổi tập quán canh tác để đảm bảo khối lượng và chất lượng nguyên liệu đồng đều. Đây là quá trình tái tổ chức sản xuất, không thể là cuộc “chạy nước rút”. Ông Mười khẳng định: “Cánh cửa đã mở, phần còn lại phụ thuộc vào cách doanh nghiệp và người nông dân tổ chức lại sản xuất để thoát khỏi vòng luẩn quẩn trồng theo phong trào - bán theo may rủi, hướng đến chuỗi giá trị ổn định và bền vững”.

Đối với mặt hàng sầu riêng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã có những giải pháp kỹ thuật, hoàn thành báo cáo kỹ thuật liên quan đến quản lý, xác định rõ nguyên nhân và các giải pháp khắc phục đối với chất cadimi (xác định tồn dư từ đất và phân bón). Giải pháp là khuyến cáo người dân sử dụng chế phẩm Biochar có khả năng giữ, hút cadimi. Hiện GACC cũng mới phê duyệt thêm hơn 800 mã số vùng trồng sầu riêng Việt Nam và hơn 130 cơ sở đóng gói. Các doanh nghiệp như Cầu Kè (Trà Vinh) và Vina T&T đã đầu tư dây chuyền tách múi – cấp đông xuất khẩu với giá bán gấp ba lần mít tươi, cho thấy tiềm năng nâng cấp chuỗi giá trị.

Ba “trụ cột” nông sản lập đỉnh xuất khẩu mới: Cà phê – Hạt điều – Hạt tiêu cùng phá kỷ lục

"Đòn bẩy" hợp tác xã nâng tầm thương hiệu nhãn lồng

Đại diện 5 ngành hàng "tỷ đô" đồng loạt kiến nghị gỡ vướng về thuế

Hiệu quả kép từ mô hình cộng sinh lúa và rươi ven sông Luộc

Việt Nam – Hàn Quốc tăng cường hợp tác phân phối và logistics

Trồng cam hữu cơ, hướng phát triển bền vững của nông dân Hà Tĩnh