| Lần đầu cấp phép vắc-xin sốt xuất huyết, zona thần kinh Nguy cơ biến chứng nặng từ điều trị zona thần kinh sai cách Những cách tự nhiên giúp bổ sung vitamin D hiệu quả |
Zona thần kinh, còn gọi là giời leo trong dân gian, là bệnh nhiễm trùng do virus Varicella zoster (VZV) – cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus không biến mất hoàn toàn mà “ngủ yên” trong các hạch thần kinh, có thể tái hoạt động khi hệ miễn dịch suy yếu, tinh thần căng thẳng hoặc cơ thể suy nhược.
Khi bùng phát, zona gây phát ban kèm cảm giác đau rát, thường xuất hiện ở một bên cơ thể hoặc khuôn mặt. Những mụn nước do zona gây ra thường đóng vảy trong vòng 7 – 10 ngày.
 |
| Zona thần kinh, còn gọi là giời leo trong dân gian. |
Dù thuốc kháng virus có thể giúp kiểm soát triệu chứng, việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh – đặc biệt thông qua chế độ ăn uống – là yếu tố then chốt giúp cơ thể nhanh hồi phục. Dưới đây là những nhóm thực phẩm người mắc zona nên hạn chế để tránh làm bệnh trầm trọng thêm.
Ngũ cốc tinh chế, thực phẩm giàu đường – “tiếp tay” cho virus
Ngũ cốc tinh chế như bánh mì trắng, bún, mì và gạo trắng có chỉ số đường huyết cao, dễ làm tăng đường huyết khi tiêu thụ nhiều. Tình trạng này tạo điều kiện cho virus phát triển mạnh và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Người bệnh nên ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ và chỉ số đường huyết thấp như gạo lứt, khoai lang để hỗ trợ phục hồi.
Tương tự, thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện – như bánh ngọt, kẹo, nước ngọt, trà sữa – không chỉ làm tăng đường huyết mà còn ức chế hoạt động của bạch cầu, làm chậm quá trình lành vết thương. Ngoài ra, tiêu thụ quá mức còn sinh ra các gốc tự do và phản ứng viêm bất lợi cho hệ miễn dịch.
Thực phẩm chứa gelatin – "mảnh đất màu mỡ" cho virus zona
Một số nghiên cứu cho thấy gelatin – thành phần phổ biến trong thực phẩm chế biến sẵn như chả giò, thịt đông, bò viên – chứa hàm lượng protein đặc biệt có thể kích thích virus zona phát triển mạnh dọc theo dây thần kinh. Người bệnh được khuyến cáo hạn chế hoặc tránh hoàn toàn nhóm thực phẩm này trong thời gian nhiễm bệnh.
Đồ ăn cay nóng – dễ gây kích ứng vùng tổn thương
Ớt, hạt tiêu, gừng, quế hay các món ăn cay nóng có thể gây bỏng rát vùng da đang bị tổn thương, làm tăng cảm giác ngứa ngáy, khó chịu và kéo dài thời gian phục hồi. Với người đang bị zona, nên chọn thực phẩm dễ tiêu, nhạt vị để tránh kích ứng thêm lên vùng da bị ảnh hưởng.
 |
| Các món ăn cay nóng có thể gây bỏng rát vùng da đang bị tổn thương, làm tăng cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. |
Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ – gây viêm và giảm miễn dịch
Các sản phẩm như xúc xích, thịt nguội, khoai tây chiên, thực phẩm đóng hộp thường chứa chất béo bão hòa và carbohydrate tinh chế – những “thủ phạm” gây viêm mạn tính và làm suy giảm tế bào miễn dịch. Chúng cũng làm giảm khả năng hấp thu các dưỡng chất thiết yếu, cản trở quá trình phục hồi mô da và thần kinh bị tổn thương do zona.
Rượu bia, đồ uống có cồn – làm chậm lành vết thương
Đồ uống có cồn vốn đã gây hại cho gan – cơ quan giải độc chính của cơ thể – lại càng bất lợi hơn khi người bệnh đang cần một hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Rượu bia có thể làm gián đoạn quá trình lưu thông máu, giảm hấp thu dưỡng chất và khiến vết thương do zona khó lành hơn.
Lưu ý khi bị bệnh
Người mắc zona thần kinh nên đến gặp bác sĩ ngay khi có các biểu hiện sớm như đau rát, phát ban kèm mụn nước để được điều trị kịp thời. Thuốc kháng virus phát huy hiệu quả tốt nhất trong 72 giờ đầu kể từ khi khởi phát, giúp kiểm soát bệnh, giảm mức độ nghiêm trọng và hạn chế tái phát.
Một số nhóm nguy cơ cao cần đặc biệt cảnh giác và thăm khám sớm:
Phát ban ở gần mắt: Có thể gây biến chứng nguy hiểm cho thị lực nếu không điều trị đúng cách.
Người trên 60 tuổi hoặc có bệnh nền như tiểu đường, hen suyễn…
Người suy giảm miễn dịch: Bao gồm bệnh nhân đang điều trị ung thư, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc mắc các bệnh mạn tính ảnh hưởng đến sức đề kháng.
Phát hiện sớm và điều trị đúng hướng là cách tốt nhất để phòng ngừa biến chứng thần kinh kéo dài, đau sau zona và tổn thương vùng da.
Để bệnh zona thần kinh mau khỏi và hạn chế biến chứng thần kinh sau đó, người bệnh nên ưu tiên chế độ ăn lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng với nhiều rau xanh, trái cây ít đường, protein lành mạnh (cá, đậu, trứng) và uống đủ nước. Đồng thời, nên nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng và giữ vệ sinh vùng da tổn thương để hỗ trợ điều trị hiệu quả.
 Vi nhựa trong căn bếp: Mối nguy âm thầm từ những vật dụng quen thuộc |
 Chuyên gia cảnh báo tác hại của dầu cho chăn nuôi khi bị sử dụng cho người |
 Thói quen thường ngày âm thầm “nuôi dưỡng” gàu |
