| Nguy cơ từ thuốc lá điện tử đối với thanh thiếu niên Khuyến nghị tăng thuế suất đối với mặt hàng thuốc lá Bộ Y tế cấp mới, gia hạn giấy đăng ký lưu hành 498 thuốc nước ngoài |
Kinh doanh thuốc online đang trở thành một xu hướng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong những năm gần đây. Ước tính, vào năm 2024, thị trường này chiếm từ 5-8% thị phần bán lẻ thuốc và tiếp tục tăng trưởng không ngừng. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đặt ra nhiều thách thức cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát chất lượng, an toàn và tính hợp pháp của việc kinh doanh thuốc qua các nền tảng trực tuyến. Do đó, việc luật hóa và quản lý chặt chẽ kinh doanh thuốc online là điều cấp bách để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn.
Tiện lợi nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro
Kinh doanh thuốc online mang đến nhiều tiện ích cho người tiêu dùng, như mua sắm tiện lợi tại nhà, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại. Trong bối cảnh mua sắm trực tuyến đang trở thành thói quen phổ biến, nhiều người dùng ưa chuộng việc mua thuốc online cùng với các sản phẩm thiết yếu khác. Một số chuỗi nhà thuốc và các ứng dụng di động đã nhanh chóng tích hợp dịch vụ tư vấn và giao thuốc tận nơi, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận thuốc theo đơn.
 |
| Kinh doanh thuốc online mang đến nhiều tiện ích cho người tiêu dùng |
Kinh doanh thuốc online đang trở thành một xu hướng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong những năm gần đây. Ước tính, vào năm 2024, thị trường này chiếm từ 5-8% thị phần bán lẻ thuốc và tiếp tục tăng trưởng không ngừng.
Tuy nhiên, dưới hình thức bán hàng trực tuyến, nhiều cơ sở đã lách luật để tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Các cơ sở này thường sử dụng các hình thức bán trá hình, chẳng hạn như giao dịch qua điện thoại hoặc xe ôm thay vì tuân thủ quy trình chính thức. Điều này tiềm ẩn nguy cơ lớn về an toàn thuốc, khi quy trình bảo quản và vận chuyển không được đảm bảo, dẫn đến chất lượng thuốc có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Yêu cầu cấp thiết về luật hóa và quản lý
Theo Hiệp hội Tin học Y học Việt Nam, một trong những vấn đề quan trọng nhất hiện nay là đảm bảo tính hợp pháp của đơn thuốc khi bán online. Đơn thuốc phải hợp lệ, có hiệu lực và phải được cấp bởi cơ sở khám chữa bệnh được cấp phép. Đồng thời, các cơ sở bán thuốc online cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn GDP (Good Distribution Practices) và được Bộ Y tế cấp phép.
Quy trình giao hàng cũng cần được quản lý nghiêm ngặt để đảm bảo chất lượng thuốc không bị ảnh hưởng bởi điều kiện bảo quản hoặc vận chuyển. Ví dụ, thời gian giao thuốc từ nhà thuốc đến người tiêu dùng không nên vượt quá 10 phút và khoảng cách không quá 5km, nhằm bảo vệ thuốc khỏi các yếu tố môi trường như nhiệt độ hay độ ẩm.
 |
| Cần đảm bảo tính hợp pháp của đơn thuốc khi bán online |
Các giải pháp công nghệ hỗ trợ quản lý
Để quản lý vấn đề này, đến nay, Bộ Y tế đã có và đưa vào vận hành 2 hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng được một số chu trình này, bao gồm: Hệ thống thông tin quốc gia về quản lý kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn và Hệ thống phần mềm dành cho các cơ sở bán lẻ thuốc.
Hệ thống thông tin quốc gia về quản lý kê đơn thuốc mới liên thông gần 170 triệu đơn từ hơn 20 nghìn cơ sở khám, chữa bệnh và hơn 100 nghìn bác sĩ.
Hệ thống thông tin quốc gia về quản lý kê đơn thuốc lưu trữ tất cả đơn thuốc kê điện tử minh bạch được tạo ra từ cơ sở khám chữa bệnh và chia sẻ đơn thuốc (thông qua mã đơn) từ người bệnh tới với cơ sở bán lẻ thuốc.
Hệ thống tiếp nhận báo cáo và cập nhật trạng thái đơn thuốc điện tử: Bán toàn phần, bán một phần, đơn đã hết hạn từ các cơ sở bán thuốc và tiếp tục chia sẻ trong những lần người bệnh tái mua tiếp theo.
Đến nay, hệ thống mới chỉ liên thông gần 170 triệu đơn từ hơn 20 nghìn cơ sở khám, chữa bệnh và hơn 100 nghìn bác sĩ.
Hệ thống phần mềm dành cho các cơ sở bán lẻ thuốc vận hành từ năm 2019 theo quy định tại thông tư 02/2018/TT-BYT về 100% cơ sở bán lẻ đều có máy tính đường truyền mạng và phần mềm. Vậy nên các cơ sở này đều tiếp nhận được đơn thuốc điện tử và bán thuốc, gửi báo cáo thực trạng bán đơn về đơn thuốc quốc gia.
 |
| Kinh doanh thuốc online là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số |
Phối hợp liên ngành để quản lý chặt chẽ
Để đảm bảo việc kinh doanh thuốc online diễn ra an toàn, hiệu quả và đúng pháp luật, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế và Bộ Công Thương. Các sàn thương mại điện tử có chức năng bán thuốc phải đảm bảo rằng tất cả cơ sở bán hàng trên nền tảng của họ đều đạt chuẩn GDP và có giấy phép hoạt động hợp lệ.
Ngoài ra, sàn thương mại điện tử cần đảm bảo việc kết nối đơn thuốc điện tử giữa người mua và nhà thuốc một cách minh bạch và hợp pháp. Việc giao thuốc cũng phải tuân theo quy định về bảo quản, vận chuyển an toàn, tránh việc sử dụng các dịch vụ giao hàng không đảm bảo chất lượng.
Kinh doanh thuốc online là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số, mang lại nhiều lợi ích cho người dân. Tuy nhiên, việc thiếu các quy định rõ ràng và kiểm soát chặt chẽ có thể gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, việc luật hóa và quản lý kinh doanh thuốc online là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch, an toàn và hiệu quả trong lĩnh vực này. Đồng thời, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp sẽ giúp xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo chất lượng thuốc đến tay người dân.
