Bí ẩn về cây thần linh nghìn năm tuổi là 'sứ giả thời tiền sử' chỉ còn sót lại ở Việt Nam

Thiên nhiên - Tự nhiên 12/12/2022 15:19 Theo dõi TH&SP trên

Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà (huyện Lạc Dương, Lâm Đồng) là nơi duy nhất còn tồn tại loài cổ thực vật có tên thông hai lá dẹt quý hiếm được cho là 'sứ giả thời tiền sử', sống cùng thời với khủng long. Cây đại cổ thụ 1.100 tuổi đặc biệt quý hiếm được người K'ho, người Cil, Lạch gọi tên là cây 'thần linh'. Cây có đường kính thân 6-7 người ôm mới xuể.

Kiên trì giữ lại cây hồng cổ 200 năm tuổi, giờ thành điểm check in hấp dẫn, cả xóm tăng thu nhập Về nơi cả làng trồng cây đặc sản tiến vua, hương thơm phảng phất, mỗi năm thu tiền tỷ Bỏ 80 triệu mua ‘khúc củi khô’ bất ngờ tạo ra kiệt tác cây thông dáng độc lạ xếp vào hạng cây triệu đô

Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà là khu vực có hàng trăm cây thông 2 lá dẹt có độ tuổi từ 500 - 1.100 năm tuổi.

Cây thông nghìn năm và những điều bí ẩn

Điều đặc biệt và cho đến nay vẫn còn là điều bí ẩn, bởi bất cứ loài nào cũng phát triển và tiến hóa theo thời gian, nhưng thông hai lá dẹt có thể sống cả hàng triệu năm mà lại hầu như không có biến đổi nào về gien.

Theo các tài liệu để lại, thông hai lá dẹt được nhà thực vật học người Đức M.Krempfii phát hiện vào cuối thế kỷ 19 ở Lâm Đồng. Sự việc này đã gây chấn động giới khoa học trong và ngoài nước lúc bấy giờ. Sau đó, nhiều nhà khoa học khác đã vào cuộc nghiên cứu, và đến những năm 1920, các nhà khoa học người Mỹ cho rằng đây là giống Ducanpopinus - hóa thạch sống của một loài thực vật cổ sinh cùng thời với loài khủng long.

Cũng theo ông Minh và các cán bộ kiểm lâm, cây thông 2 lá dẹt 1.100 năm tuổi này được người dân tộc K'ho, Cil, Lạch gọi là cây thần linh.

PGS-TS Nguyễn Hoàng Nghĩa, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lâm nghiệp VN, nhận định, thông hai lá dẹt là loài thông cổ, trên thế giới chỉ có độc nhất ở VN. Đây là loài thông đặc hữu của VN, được phát hiện tập trung ở Lâm Đồng và vùng phụ cận. Thông hai lá dẹt gặp ở độ cao 1.000 - 2.000 m, song thường mọc tập trung nhất trên độ cao 1.200 - 1.800 m. Thông hai lá dẹt sinh trưởng rất chậm, tăng trưởng về đường kính chỉ đạt khoảng 1 mm/năm, nếu cây có đường kính trên dưới 2 m thì tuổi cây có thể đạt tới cả nghìn năm.

Cây có đường kính thân 6-7 người ôm mới xuể.

Cây thông nghìn năm tuổi có đường kính thân 6-7 người ôm mới xuể.

Trong khi đó, Th.S Lê Cảnh Nam, nghiên cứu viên Viện Khoa học lâm nghiệp nam Trung bộ và Tây nguyên (Viện Khoa học lâm nghiệp VN), cho hay thông hai lá dẹt là một loài cây cổ, quý hiếm, có từ thời kỳ khủng long. Kết quả điều tra đến nay cho thấy có khoảng trên 1.000 cây; trong đó số cây tập trung ở cấp kính lớn khoảng 40 cm trở lên là rất nhiều, còn những cây cấp kính cỡ 10 - 15cm thuộc thế hệ trung gian thì rất ít.

“Thông hai lá dẹt rất có giá trị khoa học, vì quý hiếm và chỉ có duy nhất ở VN nên được sự quan tâm của rất nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước. Gần đây, các nhà nghiên cứu về biến đổi khí hậu thông qua vòng năm cây rừng, đã tập trung vào loài cây này để nghiên cứu nhằm xác lập, tìm hiểu lịch sử khí hậu ở khu vực trong vài trăm năm trước đây”, Th.S Nam thông tin.

Bí ẩn về cây thần linh nghìn năm tuổi là 'sứ giả thời tiền sử' chỉ còn sót lại ở Việt Nam

Cây "thần linh" 1.100 năm tuổi có chiều cao trên 30m, tán rộng, đường kính thân trên 3m. "Cây 'thần linh' vươn lên trên tán rừng, có thân to và phải 6 - 7 người mới ôm trọn.

Cây ‘thần linh’ cần bảo tồn đặc biệt

Theo Sách đỏ VN, thông hai lá dẹt được xếp vào cấp 5 - sẽ nguy cấp (có thể bị đe dọa tuyệt chủng), trong khi đó theo tiêu chuẩn IUCN thì loài này được xếp vào cấp EN - nguy cấp. PGS-TS Nguyễn Hoàng Nghĩa cho hay đây là loài có giá trị rất cao về phương diện khoa học, một nguồn gien cây lá kim độc nhất chỉ có ở VN và hiện đang đứng trước nguy cơ đe dọa bởi rừng tự nhiên bị suy thoái, một số cây thông hai lá dẹt bị mất môi trường sinh sống tối ưu, bị chết trụi; nhiều cây quá già cũng tự đổ gãy. Hơn nữa các quần thể thông hai lá dẹt hiện có kích thước nhỏ với số lượng cá thể trưởng thành thấp (dưới 100 cây/quần thể), phân bố rất rải rác và bị chia cắt bởi địa hình núi cao, do vậy đa dạng di truyền của một số quần thể là thấp.

Trải qua nghìn năm lịch sử, phần gốc của cây thông 2 lá dẹt 1.100 tuổi lan rộng ra một khoảng rừng rộng lớn. Ở gốc cây này cũng hình thành lớp mùn tơi xốp trên 1m.

Cùng quan điểm, Th.S Lê Cảnh Nam cũng cho hay, nguy cơ đe dọa tuyệt chủng loài này là rất lớn. “Cho đến nay cũng có một vài nghiên cứu về bảo tồn, tuy nhiên các đề tài thực hiện ở quy mô rất nhỏ. Từng có một nghiên cứu về cây lá kim ở VQG Bidoup Núi Bà và VQG đã xây dựng được mô hình bảo tồn nội vi tại vườn với diện tích 1 ha. Tỷ lệ sống sau khi trồng 1 tháng khá cao, với trên 95%; tuy nhiên sau 1 năm thì tỷ lệ sống lại giảm xuống chỉ còn trên 51%, điều này cho thấy để duy trì được việc bảo tồn thì còn rất nhiều vấn đề phải tiếp tục nghiên cứu”, Th.S Nam cho biết.

Ông Trương Quang Cường, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu quốc tế rừng nhiệt đới (Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà) cho biết, thông 2 lá dẹt là loài quý hiếm và là loài khó di thực. Hiện nay, Vườn đang tổ chức bảo tồn, thực hiện các biện pháp để phát triển những cây con tự mọc dưới tán rừng.

PGS-TS Nguyễn Hoàng Nghĩa cho rằng việc bảo tồn loài cây này thì bảo tồn tại chỗ (in situ) là biện pháp hữu hiệu nhất vì nó duy trì hệ sinh thái phù hợp với điều kiện sống hiện tại của loài. Bên cạnh đó, do những khó khăn về tái sinh tự nhiên liên tục trong rừng già nguyên sinh, nên bảo tồn chuyển chỗ (ex situ) cũng đóng một vai trò không nhỏ. Ngoài ra cũng cần tiến hành các nghiên cứu cơ bản về di truyền học cho toàn bộ các khu phân bố để xác định chính xác các khu vực cần quy hoạch cho bảo tồn loài cây quý hiếm này.

Ông Nguyễn Lương Minh, Phó giám đốc Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà cho biết, những cây thông 2 lá dẹt mới mọc dưới tán rừng, lực lượng kiểm lâm đã đánh số và thực hiện theo dõi nghiêm ngặt.

Ông Nguyễn Lương Minh, Phó giám đốc Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà cho biết "Trong cuộc sống cộng đồng người K'ho, Cil, Lạch ở địa phương, cây thông 1.100 năm tuổi là nơi các vị thần trú ngụ. Cây không được xâm phạm và dân làng luôn tìm cách bảo vệ". Vườn quốc gia cũng đã lên kế hoạch nghiêm ngặt để bảo vệ rừng. Đặc biệt, đối với cây 'thần linh' 1.100 tuổi và quần thể thông hai lá dẹt quý hiếm, đơn vị tổ chức quản lý bằng công nghệ số hóa, kết hợp tuần tra, kiểm soát thường xuyên./.

Bình Châu

Tags:

Cùng chuyên mục

Triển lãm OCOP Gia Lai 2025: Không gian hội tụ sản phẩm đặc trưng và bản sắc vùng miền

Chống hàng giả để bảo vệ thương hiệu sản phẩm thiên nhiên vì sức khỏe cộng đồng

Hạt cà phê Gia Lai đổi đời nhờ phân hữu cơ: Giá tăng, đất khỏe, khách mê

Dược liệu quý vùng dân tộc thiểu số: Tiềm năng và cơ hội kinh tế

Triển lãm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội: Quảng bá, kết nối và vươn xa

Bánh dừa Việt Nam gây ấn tượng tại triển lãm Halal quốc tế

Xây dựng chuỗi giá trị nông sản sạch từ Gia Lai

Lợi thế phát triển cây mắc ca tại Gia Lai

Đặc sản nên thử dịp lễ 2/9: Hương vị mùa thu từ Bắc vào Nam

Hạt tiêu, hạt điều Việt Nam khẳng định vị thế “tỷ đô” trên bản đồ nông sản thế giới

Cheo cheo Việt Nam và những loài cực kỳ nguy cấp: Tín hiệu cảnh báo từ Sách Đỏ 2023

Gà lôi trắng từ IB sang IIB: Những điều người nuôi cần biết

Tin khác

Vì sao gà lôi trắng được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam?

Gà lôi trắng, loài chim mang vẻ đẹp đặc trưng của núi rừng Việt Nam, đang đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng. Việc được đưa vào Sách Đỏ và các quy định bảo vệ nghiêm ngặt là minh chứng cho tình trạng nguy cấp của loài, đòi hỏi những nỗ lực bảo tồn cấp bách để gìn giữ một nguồn gen quý giá.

Cơ hội vàng cho sản phẩm thiên nhiên Việt Nam chinh phục thị trường châu Phi

Từ những chuyến công du cấp cao của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cánh cửa thị trường châu Phi tiềm năng với 1,5 tỷ dân và tầng lớp trung lưu đang tăng nhanh đã mở ra. Đây là cơ hội vàng để các sản phẩm thiên nhiên Việt Nam khẳng định vị thế, thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tỉnh Quảng Trị: Phát hiện dược liệu quý hiếm nguy cấp dưới tán rừng đặc dụng

Thất diệp nhất chi hoa (tên thường gọi Bảy lá một hoa) là loài dược liệu quý được ghi nhận dưới tán rừng ẩm thường xanh tỉnh Quảng Trị.

Sản phẩm thiên nhiên lên ngôi giữa làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam

Tiêu dùng xanh không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành xu thế tiêu dùng chủ đạo tại Việt Nam trong những năm gần đây. Trong dòng chảy ấy, sản phẩm thiên nhiên – bao gồm thực phẩm hữu cơ, dược liệu bản địa, mỹ phẩm chiết xuất tự nhiên và vật dụng thân thiện môi trường – đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, được người tiêu dùng tin tưởng và sẵn sàng chi trả cao hơn.

Tỉnh Quảng Trị: Nỗ lực thúc đẩy giải ngân nguồn thu từ tín chỉ carbon rừng

Quảng Trị là một trong những địa phương được hưởng lợi từ Thỏa thuận giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) - Chương trình chi trả tín chỉ carbon rừng mang tính toàn cầu.

Gần 26.500 gốc sâm Ngọc Linh hư hại, thiệt hại 12 tỉ đồng

Mưa bão trái mùa cuối tháng 7 gây thiệt hại nghiêm trọng cho vùng sâm Ngọc Linh tại Măng Ri, khiến gần 26.500 gốc sâm bị hư hại, tổng thiệt hại ước tính 12 tỉ đồng, ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của cộng đồng trồng sâm Xơ Đăng.

Thầm lặng chinh phục thế giới: Sức sống mới từ những cành hoa, chiếc lá Việt

Không thuộc nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực, nhưng những cành hoa và chiếc lá mộc mạc từ Việt Nam đang âm thầm tạo nên kỳ tích trên thị trường quốc tế. Theo số liệu hải quan, chỉ trong 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã mang về hàng chục triệu USD với mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra một hướng đi đầy tiềm năng cho các sản phẩm thương hiệu Việt.

Gia Lai: Hơn 150 hộ dân tham gia dự án trồng Đàn hương tại vùng biên Ia Dom

Hơn 150 hộ dân xã Ia Dom (huyện Đức Cơ, Gia Lai) vừa tham gia hội thảo khởi động dự án trồng cây Đàn hương – l ài cây được kỳ vọng sẽ tạo đột phá kinh tế bền vững cho vùng biên giới.;.l.l.

Bão số 3 gây thiệt hại nghiêm trọng tại Bắc Trung Bộ: Hơn 107.000 ha lúa ngập úng

Tính đến 17 giờ ngày 22/7, bão số 3 khi đổ bộ vào đất liền đã gây ra nhiều thiệt hại đáng kể tại các tỉnh từ Hải Phòng đến Nghệ An.

Nông sản Việt: Giải cứu hay đổi mới để lớn mạnh?

Ngành trái cây chủ lực như chuối, dứa, dừa, chanh dây đang đối mặt sức ép cạnh tranh ngày càng lớn. Thay vì trông chờ giải cứu, Việt Nam cần thay đổi mạnh mẽ mô hình sản xuất, chuẩn hóa chất lượng, hướng đến xuất khẩu bền vững và giá trị cao.

Sữa tươi thanh trùng TH true MILK – Bí quyết chăm sóc gia đình của mẹ hiện đại

Làm mẹ trong thời đại mới là hành trình không ngừng học hỏi – từ việc chăm sóc con, tạo lập thói quen ăn uống đến việc lựa chọn từng sản phẩm mỗi ngày. Hiểu rõ nhu cầu ngày càng cao của các bà mẹ, TH true MILK vừa chính thức giới thiệu dòng sữa tươi thanh trùng với hai phiên bản nguyên chất và ít đường, dung tích 950ml, hạn sử dụng lên tới 39 ngày (kể từ ngày sản xuất).

Sản phẩm thiên nhiên Việt Nam trước ngưỡng cửa thị trường BRICS+

Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brazil, nơi diễn ra Hội nghị Cấp cao BRICS mở rộng, không chỉ mang thông điệp chính trị và ngoại giao, mà còn mở ra hướng đi chiến lược cho xuất khẩu sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, đặc biệt là nông sản, thực phẩm và dược liệu. Trong bối cảnh thế giới dịch chuyển sang tiêu dùng xanh và bền vững, BRICS+ nổi lên như một khối thị trường giàu tiềm năng, mang tính bổ trợ mạnh mẽ với thế mạnh sẵn có của Việt Nam.

Khai mở “mỏ vàng xanh” dược liệu Tây Bắc bằng tư duy chuỗi giá trị và thương hiệu

Vùng núi phía Bắc, đặc biệt là các tỉnh Tây Bắc, được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển ngành dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn nhờ lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng và sự đa dạng sinh học. Tuy nhiên, để “mỏ vàng xanh” thực sự tạo ra giá trị gia tăng bền vững, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy chuỗi giá trị và chiến lược xây dựng thương hiệu vùng cho các sản phẩm đặc hữu.

Mực nhảy Cửa Lò – Đặc sản tươi rói làm nên thương hiệu biển Nghệ

Đến Cửa Lò mà chưa ăn mực nhảy là coi như bỏ lỡ nửa hồn của biển. Món đặc sản tươi roi rói này không chỉ ngon mà còn mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo khó quên.

Chuyển đổi tư duy canh tác trong trồng trọt

Chuyển đổi xanh trong nông nghiệp không thể chỉ bắt đầu từ kỹ thuật, mà phải xuất phát từ thay đổi tư duy sản xuất – hành trình dài nhưng bắt buộc nếu muốn nông sản Việt phát triển bền vững và chinh phục thị trường quốc tế.

Ngành rau quả chuyển mình trước thử thách mới

Trước những thay đổi trong chính sách nhập khẩu từ các thị trường chủ lực, ngành rau quả Việt Nam đang chủ động nâng chuẩn sản xuất và mở rộng thị trường, từng bước hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bền vững trong năm 2025.

Chủ động kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu

Giữ vững vị thế nông sản Việt tại các thị trường khó tính không thể chỉ trông vào may rủi. Chủ động phòng ngừa rủi ro từ khâu sản xuất đến chế biến, kiểm soát chặt dư lượng hóa chất là yêu cầu bắt buộc nếu muốn tránh cảnh bị trả hàng, mất uy tín.

Ngành dừa trước ngưỡng tái cấu trúc bắt buộc

Giá dừa tăng vọt mở ra cơ hội lớn cho xuất khẩu nông sản Việt. Tuy nhiên, thiếu nguyên liệu, sâu bệnh và sản xuất manh mún buộc ngành dừa phải tái cấu trúc toàn diện để xây dựng chuỗi giá trị bền vững và giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế.

Nông nghiệp tuần hoàn mở lối đi xanh cho đất Cố đô

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tài nguyên ngày càng suy giảm, mô hình nông nghiệp tuần hoàn đang trở thành giải pháp tất yếu giúp nông dân tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ môi trường sống một cách bền vững.

Bắc Giang kết nối vải thiều – lan tỏa thương hiệu nông sản quốc gia

Hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều và sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Giang năm 2025 diễn ra sáng 28/5, quy tụ đông đảo đại biểu trong và ngoài nước, nhằm kết nối sản xuất – tiêu thụ, đưa vải thiều và nông sản chủ lực vươn xa thị trường trong nước và quốc tế.

Từ nắng gió đến siêu thị: Hành trình của trái dưa lưới Bình Thuận

Từ vùng đất khô hạn tưởng chừng chỉ có nắng và gió, Bình Thuận đang viết nên câu chuyện mới cho nông nghiệp bằng những quả dưa lưới công nghệ cao, ngon ngọt và an toàn. Nhưng để sản phẩm này vươn xa, xúc tiến thương mại phải là chiếc cầu nối vững vàng.

Nông sản Việt nỗ lực thích ứng trong “cuộc chơi” thị trường khắt khe

Nông sản Việt Nam không chỉ cạnh tranh về giá mà còn phải nâng cấp toàn diện để đáp ứng quy định kiểm dịch động thực vật (SPS) ngày càng khắt khe từ EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia và nhiều thị trường lớn khác.

Quả tai chua – Đặc sản rừng sâu “gây thương nhớ” giữa phố thị

Quả tai chua mọc hoang trong rừng sâu Tây Bắc, được người dân vùng cao săn lùng nhờ vị chua thanh dịu, độc đáo. Loại quả này không chỉ là đặc sản quý hiếm mà còn mang giá trị dinh dưỡng và văn hóa đặc sắc của núi rừng Việt Nam.

Đánh thức tiềm năng nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam đang từng bước phát triển với diện tích canh tác mở rộng và sự quan tâm từ doanh nghiệp, người tiêu dùng. Tuy nhiên, để tạo đột phá, cần chiến lược quốc gia rõ ràng, chuỗi liên kết hiệu quả và hệ sinh thái hỗ trợ đồng bộ.

Bún Xiêm Lo – Vị ngọt đượm tình quê trong từng sợi bún nhỏ

Giữa miền Tây sông nước mênh mang, bún Xiêm Lo không chỉ là món ăn đậm đà hương vị, mà còn là câu chuyện giao thoa văn hóa, tình đất và ký ức sâu sắc – một linh hồn ẩm thực khiến ai từng thưởng thức đều lưu giữ mãi trong lòng.

Trái trường Bảy Núi – Viên ngọc đỏ giữa đại ngàn Tây Nam Bộ

Trái Trường là loại quả rừng nhỏ bé nhưng đầy quyến rũ, đã trở thành đặc sản của Bảy Núi (An Giang). Mùa hè, trái trường không chỉ mang vị ngọt mát, mà còn giúp phát triển du lịch sinh thái và nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Tupai King - “Vua mới” của làng sầu riêng, giá gần 800.000 đồng/kg

Trong khi nhiều người vẫn quen với Musang King hay sầu riêng Monthong, thì một giống sầu riêng cao cấp khác đang âm thầm vươn lên dẫn đầu tại Malaysia: Tupai King – loại sầu riêng được mệnh danh là “vua mới” trong làng sầu riêng, có giá lên tới 130 RM/kg, tương đương gần 800.000 đồng/kg.

Dứa Bắc Giang vào vụ thu hoạch, nông dân được mùa, được giá

Với năng suất cao, giá bán tăng và tiêu thụ thuận lợi, cây dứa tiếp tục khẳng định vị thế là nông sản chủ lực, đem lại thu nhập ổn định cho nông dân Bắc Giang.

Lạng Sơn phát triển kinh tế từ cây dược liệu: Hướng đi bền vững, nâng cao giá trị địa phương

Huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đang khai thác hiệu quả tiềm năng cây dược liệu nhờ mô hình liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Cách làm này giúp nâng cao giá trị, tạo đầu ra ổn định, góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Xem thêm