 |
| VCCI đề xuất không miễn thuế nhập khẩu với hàng thương mại điện tử giá thấp. |
Miễn thuế cho hàng nhập giá thấp có thể tạo bất bình đẳng
Theo dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu qua thương mại điện tử đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến, đơn hàng có giá trị từ một triệu đồng trở xuống có thể được miễn thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, VCCI cho rằng cơ chế này chưa phù hợp trong bối cảnh phần lớn hàng hóa giao dịch trên các sàn thương mại điện tử hiện nay đều nằm dưới mức giá này.
Dẫn số liệu từ nền tảng dữ liệu Metric, VCCI cho biết năm 2024 có hơn 324 triệu sản phẩm nhập khẩu được tiêu thụ thông qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỷ đồng. Như vậy, giá trị trung bình của mỗi sản phẩm chỉ khoảng 43.682 đồng. Với ngưỡng miễn thuế là 1 triệu đồng, gần như toàn bộ hàng hóa thương mại điện tử nhập khẩu sẽ không phải chịu thuế nhập khẩu.
Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước vẫn phải đóng thuế nhập khẩu cho nguyên vật liệu đầu vào để sản xuất hàng hóa. Điều này dẫn đến sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, làm suy yếu năng lực cạnh tranh của hàng hóa nội địa và tạo lợi thế không công bằng cho hàng hóa nước ngoài.
VCCI cũng lưu ý rằng, dù chính sách miễn thuế với hàng giá trị nhỏ xuất phát từ nguyên lý chi phí hành thu cao hơn số thuế thu được, nhưng nếu không kiểm soát chặt, sẽ tạo ra lỗ hổng chính sách lớn trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phổ biến.
Đề xuất biểu thuế đơn giản và chuyển hướng quản lý theo người bán
 |
| VCCI đề xuất không áp dụng miễn thuế nhập khẩu đối với bất kỳ đơn hàng thương mại điện tử nào, bất kể giá trị. |
Để đảm bảo hiệu quả quản lý và công bằng thuế, VCCI đề xuất không áp dụng miễn thuế nhập khẩu đối với bất kỳ đơn hàng thương mại điện tử nào, bất kể giá trị. Thay vào đó, có thể đơn giản hóa cách tính thuế bằng cách gộp các mã HS (mã số phân loại hàng hóa theo Hệ thống hài hòa) thành các “giỏ hàng hóa” theo nhóm ngành hoặc công dụng. Mỗi giỏ hàng sẽ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể.
Ví dụ, có thể quy định giỏ 1 gồm quần áo, giày dép, hàng dệt may; giỏ 2 gồm máy tính, điện thoại, tai nghe… Doanh nghiệp và hải quan chỉ cần phân loại hàng hóa vào các giỏ này mà không phải xác định chính xác mã HS từng mặt hàng nhỏ lẻ. Mô hình này đã được Canada áp dụng từ năm 2012, thay thế hơn 5.000 mã HS bằng ba nhóm hàng, giúp đơn giản hóa đáng kể quy trình khai báo và thu thuế.
Bên cạnh đó, VCCI đề xuất thay đổi cách tiếp cận trong quản lý đối với hàng hóa nhập khẩu qua thương mại điện tử. Hiện nay, dự thảo vẫn đang áp dụng tư duy quản lý theo người mua (người nhận hàng), nhưng theo VCCI, cách làm này không còn phù hợp.
Trong thương mại điện tử, thông tin về người bán – bao gồm cả người bán nước ngoài – thường rõ ràng và ổn định hơn, được kiểm soát bởi nền tảng giao dịch. Đơn hàng tập trung vào một số người bán lớn, dễ theo dõi và kiểm soát. Vì vậy, VCCI cho rằng nên chuyển hướng sang quản lý theo người bán. Cụ thể, có thể miễn giấy phép và kiểm tra chuyên ngành cho những người bán có số lượng đơn hàng nhỏ; trong khi với người bán có số lượng lớn, cần áp dụng cơ chế giám sát tương tự như với doanh nghiệp chuyển phát nhanh.
Cách tiếp cận này giúp cơ quan quản lý tập trung nguồn lực vào những đơn vị có rủi ro cao, đồng thời giảm gánh nặng thủ tục cho các giao dịch nhỏ, ít rủi ro – phù hợp với nguyên tắc quản lý theo rủi ro hiện đại.
Trước sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, việc thiết kế một chính sách thuế và kiểm soát phù hợp là yêu cầu cấp thiết. Những góp ý từ VCCI không chỉ thể hiện nỗ lực bảo vệ doanh nghiệp nội địa mà còn gợi mở hướng tiếp cận linh hoạt, hiện đại hơn cho quản lý nhà nước. Nếu không có điều chỉnh hợp lý, chính sách miễn thuế tưởng như hỗ trợ tiêu dùng có thể trở thành rào cản vô hình đối với sản xuất trong nước.
 Yêu cầu Shopee, Tiktok shop báo cáo việc tăng phí “sốc” |
 Đề xuất lùi thời hạn sàn thương mại điện tử nộp thuế thay người bán |
 Lý do các sàn thương mại điện tử chưa thể nộp thuế thay nhà bán từ 1/4 |
