| Lễ hội Tết Nguyên tiêu ở Hội An là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Tết Thanh Minh năm 2023 nhằm ngày nào? Mâm cúng Tết Thanh Minh 2023 ngoài mộ, tại nhà chuẩn nhất |
 |
| Tết Hàn thực 2023 rơi vào thứ Bảy ngày 22/4 dương lịch |
Nguồn gốc ngày Tết Hàn thực
Trong văn hóa dân gian, Tết Hàn thực còn được gọi là Tết Bánh trôi - bánh chay (“hàn thực” có nghĩa là “thức ăn lạnh”), được diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Tết Hàn Thực xuất hiện chủ yếu ở Trung Quốc và Việt Nam.
Tết hàn thực được biết đến là một ngày lễ thường lệ của Việt Nam, trong tiếng Hoa "hàn thực - 寒 食 " nghĩa là "thức ăn lạnh". Mỗi lần đến Tết hàn thực mọi người đều nặn bánh trôi, bánh chay cúng lên tổ tiên vào ngày 3/3 Âm lịch hàng năm.
Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay. Nguồn gốc của phong tục này liên quan đến câu chuyện vào đời Xuân Thu giữa vua nước Tần là Tấn Văn Công và hiền sĩ Giới Tử Thôi.
Giới Tử Thôi theo phò vua Tấn Văn Công trong vòng mười chín năm trời, cùng nhau nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài. Về sau, Tấn Văn Công dành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công khi tòng vong, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo vua phò vua là chuyện nên làm, ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.
Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng (muốn thúc ép Tử Thôi quay về). Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng.
Vua đau lòng, thương xót nên đã lập miếu thờ và hạ lệnh trong dân gian phải kiêng đốt lửa ba ngày, chỉ ăn đồ nguội nấu sẵn tưởng niệm Giới Tử Thôi.
 |
| Điển tích Tết Hàn thực |
Tết Hàn thực ra đời gắn liền với điển tích “Giới Tử Thôi chết cháy”. Câu chuyện diễn ra vào thời Xuân Thu, khi vua Tấn Văn Công của nước Tấn bỏ nước lưu vong giữa loạn lạc đã gặp được Giới Tử Thôi và được ông giúp đỡ giành lại ngôi vị. Song, sau khi đoạt lại ngôi báu, lúc phong thần cho những người có công, vua lại quên mất sự giúp đỡ của Giới Tử Thôi.
Tuy vậy, Giới Tử Thôi vẫn không hề oán giận, ông trở về đưa mẹ già vào trong núi ở ẩn. Một thời gian sau, khi vua nhớ ra bèn cho người đi tìm nhưng khi tìm được thì Giới Tử Thôi không chịu về lĩnh thưởng. Vua thấy vậy hạ lệnh đốt rừng để ép ông phải ra mặt nhưng lại khiến cả hai mẹ con ông bỏ mạng chốn núi rừng vào đúng ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Cái chết của ông khiến vua đau lòng và ân hận, cho lập miếu thờ, hạ lệnh kiêng dùng lửa suốt ba ngày và chỉ ăn thức ăn nguội lạnh nấu sẵn để tưởng nhớ Giới Tử Thôi.
Năm 2023, Tết Hàn thực sẽ được diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch, tức thứ bảy ngày 22 tháng 4 dương lịch.
Ý nghĩa của tết Hàn thực
 |
| Mâm cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay |
Mặc dù, nguồn gốc của ngày tết Hàn thực xuất phát từ Trung Quốc, tuy nhiên ở Việt Nam, ngày này không phải để tưởng nhớ Giới Tử Thôi mà có ý nghĩa dân tộc sâu sắc.
Vào ngày 3/3 âm lịch, các gia đình làm bánh trôi, bánh chay cúng ông bà, tổ tiên và không kiêng đốt lửa. Ở nhiều nơi, người dân còn làm bánh trôi bánh chay cúng thần hoàng. Những món ăn được nấu trong dịp này làm ra đều được cúng gia tiên với ý nghĩa con cháu một lòng hướng về tổ tiên, nguồn cội.
Đặc biệt, trong dịp này người đi xa quê sẽ đoàn tụ cùng gia đình, cùng đi tảo mộ người đã khuất và sum họp bên bữa cơm gia đình.
Vào tết Hàn thực, nhiều gia đình chuẩn bị mâm cúng gồm: bánh trôi, bánh chay, hoa quả, trầu cau… dâng lên ban thờ tổ tiên.
 Ý nghĩa của câu “cúng cả năm không bằng cúng rằm tháng Giêng” |
 Đặc sản ngày Tết xứ Nghệ không nhiều người biết đến nhưng đã ăn thử là thích mê |
 Tết Thanh Minh năm 2023 nhằm ngày nào? |
