Hướng đi mới cho các làng nghề gắn với phát triển du lịch
 |
| Làng nghề dệt thổ cẩm của người dân tộc Ba Na buôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân, Phú Yên. |
Với mục tiêu bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, thúc đẩy phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, thời gian qua, các ngành chức năng, địa phương trong tỉnh Phú Yên đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp khôi phục, tìm hướng đi mới cho các làng nghề gắn với phát triển du lịch.
Trong đó, nghề dệt thổ cẩm được xem là một nét đẹp truyền thống, bản sắc văn hóa của người đồng bào dân tộc Ba Na ở thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh (huyện Đồng Xuân) nhưng có thời điểm, nghề bị mai một vì đầu ra không ổn định.
Theo ông Trương Thái Hòa - Chủ tịch UBND xã Xuân Lãnh, để bảo tồn nghề truyền thống, nhờ các chính sách hỗ trợ, chính quyền địa phương đã thành lập tổ hợp tác, tổ tự quản dệt thổ cẩm thôn Xí Thoại; đồng thời tổ chức các lớp dạy nghề, kết nối với các tổ chức, cá nhân để giới thiệu các sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
“Từ một vài hộ còn duy trì sản xuất nhỏ lẻ, đến nay, làng nghề có hơn 40 hộ tham gia hoạt động sản xuất, tạo ra các sản phẩm mang nét đặc trưng riêng, phong phú với nhiều kiểu dáng, màu sắc và hiện có 3 sản phẩm thổ cẩm đã được công nhận OCOP 3 sao. Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện để các sản phẩm thổ cẩm truyền thống của bà con nơi đây có chỗ đứng trên thị trường và gắn với phát triển du lịch làng nghề, giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định”, ông Hòa cho hay.
Theo ông Nguyễn Văn Đông - Giám đốc hợp tác (HTX) Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (huyện Tây Hòa), nghề trồng dâu nuôi tằm ở thôn Mỹ Thạnh Tây đã tồn tại trên 50 năm và được UBND tỉnh Phú Yên công nhận là làng nghề truyền thống vào năm 2007. Tuy nhiên, những năm gần đây khi thời tiết thay đổi, giá cả thị trường biến động, khiến nghề trồng dâu nuôi tằm không còn mang lại nguồn thu nhập cao, dẫn đến nhiều hộ buộc phải bỏ nghề, tìm tới các loại cây trồng khác...
“Đứng trước thực trạng đó, với quyết tâm vực dậy nghề trồng dâu nuôi tằm, được UBND huyện hỗ trợ kinh phí, HTX đã trồng mới lại 1,8ha, nâng tổng diện tích cây dâu hiện có gần 5ha; xây dựng nhà nuôi tằm tập trung với diện tích 200m2 để phát triển sản phẩm rượu tằm Hòa Phong. Dự định, cuối năm nay, khi việc nuôi tằm theo phương pháp mới ổn định, HTX sẽ nhân rộng mô hình ra toàn xã. HTX sẽ tự chủ về việc cung cấp giống tằm con, cũng như liên kết, bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho bà con…”, ông Đông chia sẻ.
Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
 |
| Tỉnh Phú Yên sẽ tập trung hỗ trợ khôi phục và bảo tồn các nghề truyền thống, làng nghề truyền thống đã bị mai một, có nguy cơ thất truyền |
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Yên, toàn tỉnh Phú Yên hiện có 23 làng nghề, nghề truyền thống đã được UBND tỉnh công nhận và đang hoạt động ổn định. Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành kế hoạch khôi phục, phát triển một số làng nghề tiểu thủ công nghiệp và du nhập phát triển một số nghề mới gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh năm 2025.
Theo đó, năm 2025 tỉnh Phú Yên đặt mục tiêu phấn đấu công nhận mới 2 làng nghề truyền thống và 3 nghề truyền thống; củng cố, phát triển một số mô hình quản lý làng nghề phù hợp với tình hình hoạt động mới, hoạt động hiệu quả; xây dựng, thực hiện các dự án, mô hình phát triển làng nghề gắn với liên kết theo chuỗi giá trị.
Ngoài ra, tỉnh Phú Yên sẽ tập trung hỗ trợ khôi phục và bảo tồn các nghề truyền thống, làng nghề truyền thống đã bị mai một, có nguy cơ thất truyền như: Nghề gốm truyền thống Trường Thịnh (phường Hòa Vinh, TX Đông Hòa); nghề bún bắp truyền thống (xã An Dân, huyện Tuy An); nghề bánh tráng truyền thống Long Bình (thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân); nghề làm rượu cần từ men lá rừng của người Ê Đê (thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh)…
Bà Đặng Thị Thủy - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, để thực hiện nhiệm vụ này, với vai trò là cơ quan chủ trì, sở đang phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức rà soát tình hình phát triển làng nghề, nghề truyền thống xây dựng dự án, kế hoạch, mô hình về bảo tồn và phát triển làng nghề; đôn đốc hoàn thiện hồ sơ công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống trình UBND xem xét công nhận hằng quý, bảo đảm kịp thời.
Bên cạnh đó, sở tổ chức tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức về bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống, hướng dẫn tư vấn, hỗ trợ các cơ sở làm nghề tại các làng nghề chủ động, tích cực liên kết hợp tác, tham gia thành lập HTX, tổ hợp tác để thúc đẩy phát triển các hình thức tổ chức có tư cách pháp nhân tại các làng nghề, từ đó nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác tổ chức sản xuất, xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm tại làng nghề.
Theo ông Trần Quốc Huy - Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Đồng Xuân, hiện địa phương có 3 làng nghề truyền thống được công nhận (dệt thổ cẩm Xí Thoại, bánh tráng Long Bình, đan đát Thạnh Đức). Huyện đang tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn, bảo tồn và phát triển làng nghề theo quy định tại Nghị định 52 của Chính phủ.
“Huyện Đồng Xuân đang triển khai nhiều kế hoạch để tiếp tục giúp sản phẩm các làng nghề có chỗ đứng trên thị trường và gắn với phát triển du lịch làng nghề; đồng thời hỗ trợ phát triển sản phẩm làng nghề gắn với phát triển sản phẩm OCOP, tạo thành chuỗi liên kết giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định”, ông Huy nói.
Ông Nguyễn Văn Hoàng - Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An cho biết, để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, huyện đang kết nối các đơn vị lữ hành đưa khách du lịch về trải nghiệm hoạt động làng nghề. Bên cạnh đó, huyện tạo điều kiện để doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình mở rộng quy mô sản xuất, phát triển làng nghề thông qua các hoạt động như: hỗ trợ xây dựng hạ tầng, mặt bằng sản xuất, chuyển giao công nghệ và xúc tiến thương mại…
