Vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe nhân dân
Nói về vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe nhân dân, PGS.TS Phan Lê Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính cho biết, trong 20 năm qua, tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam đã tăng từ 71,3 lên 73,6; tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi trên 1.000 trẻ đẻ sống giảm từ 26 (năm 2002) xuống 12,1 (năm 2022); với trẻ từ 1-5 tuổi, giảm từ 35 xuống 18,9; Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân (cân nặng/tuổi) giảm từ 30,1 (năm 2002) xuống 10,8 (năm 2022); tỷ suất tử vong mẹ trên 100.000 trẻ đẻ sống giảm từ 85 (năm 2002) xuống 46 (năm 2022);
Tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm đầy đủ các loại vaccine tăng từ 89,7 (năm 2002) lên 95 vào năm 2022... Cùng đó, tỷ lệ trạm y tế có bác sĩ trên toàn quốc đã tăng lên nhanh chóng, đến năm 2022 hiện đang là gần 88% trạm y tế có bác sĩ công tác.
Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng nhanh từ 16,5% năm 2002 lên 92,04% năm 2022, chi cho y tế cơ sở khoảng 32% tổng số chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Gói dịch vụ y tế cơ bản cho y tế cơ sở đã được ban hành năm 2017 với 76 dịch vụ, 241 thuốc và hiện đang được nghiên cứu tiếp tục mở rộng; Số lượt khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại y tế cơ sở đạt 75% của cả hệ thống y tế (huyện: 58%, xã 17%); Cùng đó số lượng dịch vụ ngày càng tăng khám chữa bệnh y học cổ truyền, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, người cao tuổi… Bước đầu quản lý bệnh không lây nhiễm, quản lý sức khỏe người dân tại y tế xã.
"Chỉ số bao phủ dịch vụ y tế thiết yếu của y tế cơ sở đạt 70/100 điểm, cao hơn mức trung bình Đông Nam Á (61 điểm), toàn cầu (67 điểm); Chất lượng dịch vụ từng bước được cải thiện. Theo báo cáo PAPI năm 2021 có 54,04% người trả lời hài lòng với dịch vụ của bệnh viện công tuyến huyện" - PGS.TS Phan Lê Thu Hằng cho biết thêm.
Đánh giá về vai trò của y tế cơ sở trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân Việt Nam, ông Christophe Lemiere - Giám đốc Ban phát triển con người của Ngân hàng Tthế giới cho biết: đã có những tiến bộ trong phát triển hệ thống y tế cơ sở ở Việt Nam thể hiện thông qua chỉ số bao phủ y tế toàn dân. Chỉ số bao phủ y tế toàn dân của Việt Nam, hiện có mức xếp hạng cao trên thế giới.
Củng cố, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu rõ: từ khi thành lập nước đến nay Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều quyết sách nhằm không ngừng củng cố, hoàn thiện, nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở.
Ngày 22/01/2002, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa IX đã ban hành Chỉ thị số 06 CT/TW về củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở. Đây là một văn bản chỉ đạo quan trọng của Đảng với nội dung riêng về y tế cơ sở, yêu cầu các cấp ủy đảng, các cấp, ngành, đoàn thể quán triệt, nhận thức rõ tầm quan trọng đặc biệt của mạng lưới y tế cơ sở; quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc củng cố, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở.
Ban Bí thư khóa XI đã chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW và ban hành Kết luận số 126-TB/TW đánh giá những kết quả đạt được, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và định hướng tổ chức triển khai Chỉ thị, tăng cường củng cố, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở. Sau 20 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW, Ban Bí thư đã giao Ban cán sự Đảng Bộ Y tế chủ trì chuẩn bị Đề án xây dựng "Chỉ thị về phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới", trình Ban Bí thư trong tháng 5/2023.
Thời gian qua, Ban cán sự đảng Bộ Y tế đã xây dựng đề cương, tổng hợp báo cáo, tiếp thu ý kiến của bộ, ngành, địa phương và một số đồng chí nguyên lãnh đạo Bộ Y tế, chuyên gia nhiều kinh nghiệm về y tế cơ sở để hoàn thiện dự thảo hồ sơ đề án lần thứ 3.
Ngày 27/3/2023 vừa qua tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Ngân hàng Thế giới phối hợp tổ chức hội thảo về định hướng phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới. Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và ông Christophe Lemiere - Giám đốc Ban phát triển con người của Ngân hàng Thế giới đồng chủ trì hội thảo.
“Hội thảo được tổ chức nhằm thảo luận các nội dung, để Ban cán sự đảng Bộ Y tế hoàn thiện Chỉ thị của Ban Bí thư với những nhiệm vụ, giải pháp khả thi, phù hợp với bối cảnh, thực trạng, điều kiện kinh tế - xã hội và quan điểm chỉ đạo của Đảng, Chính phủ về công tác y tế cơ sở trong tình hình mới” - Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết.
Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đánh giá về việc tổ chức thực hiện, kết quả thực hiện; việc chỉ đạo, xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình, đề án, chính sách thực hiện Chỉ thị số 06-CT/T. Đồng thời làm rõ nguyên nhân, hạn chế, tồn tại trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai Chỉ thị số 06-CT/TW, Kết luận số 126-TB/TW; kiến nghị các nhiệm vụ, giải pháp trong giai đoạn tới.
Các ý kiến tại hội thảo sẽ được Bộ Y tế tiếp thu để xây dựng đề án "Chỉ thị về phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới", trình Ban Bí thư trong tháng 5/2023.