Vào mùa nắng nóng, hẳn là chuyện ăn uống đôi khi làm mọi người không mấy mặn mà. Những lúc này, điều cần nhất là tìm đến những món ăn, đồ uống có tính giải nhiệt mạnh mẽ. Vì vậy, có thể nói, vào mùa hè, mọi người không thể bỏ qua những món ăn từ bí đao (nhiều nơi hay gọi là bí xanh, bí thuốc, bí phấn).
Vào mùa hè không thẻ bỏ qua các món ăn và thức uống được chế biến từ bí xanh
Theo cựu đại tá, lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội), trong Đông y , bí đao có tính mát, vị ngọt, không độc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, kiện tỳ, ích khí trừ phiền, chỉ khát lợi tiểu, tiêu thũng.
Nghiên cứu của y học hiện đại cũng cho thấy, 100g bí đao có 0,4g protid, 2,4 g glucid, 19mg canxi, 12mg photpho, 0,3mg sắt và nhiều loại vitamin như Caroten, B1, B2, B3, C... Thành phần chính của bí đao là nước, không có chất béo và hàm lượng natri cũng vô cùng thấp. Do đó, đây là thực phẩm vô cùng hữu ích với bệnh nhân xơ cứng động mạch, động mạch vành tim, cao huyết áp, viêm thận, ung nhọt, phù thũng…
Bí đao cũng là một thực phẩm vô cùng hữu ích trong việc làm tan đờm, giúp mát ruột, đánh bay cơn khát, giải độc, giảm béo. Bí đao giúp giảm cân vì ít năng lượng, làm bụng nhanh no vì chứa nhiều nước, không có chất béo, chứa hytarin kaperin, ngăn chặn đường chuyển hóa vào mỡ trong cơ thể. Vì thế, cơ thể không thể tích lũy mỡ thừa nên giảm béo rất tốt.
Thịt quả chứa nhiều chất xơ, rất có lợi cho ruột, đường tiêu hóa. Vitamin A, C, E, B9, khoáng chất như kali, phốt pho, magiê giúp làm đẹp cơ thể, loại bỏ mỡ bụng.
Ngoài ra, loại quả này có thể được nấu thành cao để dưỡng da, giúp da căng mịn, trắng hồng. Chúng cũng chữa được nhiều bệnh khác như xơ cứng động mạch, tiểu đường, phụ nữ ít sữa, viêm phổi, ho gà, viêm phế quản, manh tràng, viêm đại tràng.
Một số bài thuốc từ quả bí xanh
Chữa bệnh tiểu đường
Tiểu đường do nhiệt tích từ lâu: dùng bí đao gọt vỏ, ăn 200-300g /ngày, dùng 5-7 ngày. Nếu tiêu khát không ngừng bí đao gọt vỏ cho vào hũ đậy kín, chôn nơi đất ẩm khoảng một tháng lấy lên dùng nước trong vắt, uống hàng ngày hoặc đem đốt chín ép lấy nước uống.
Nếu tiêu khát kèm theo cốt chưng (nóng trong xương) dùng bí đao bỏ ruột, lấy bột hoàng liên cho vào đầy đem đồ lên như đồ xôi, khi chín nhừ, nghiền min, hoàn viên bằng hạt ngô, mỗi lần uống 30-40 viên với nước sắc bí đao.
Trường hợp tiêu khát, đi tiểu nhiều: dùng hạt bí đao 12g, hoàng liên 12g, mạch môn đông 12g, sắc uống.
Nếu tiêu khát mới mắc bệnh ở mức độ nhẹ: dùng lá bí đao 30-40g sắc uống.
Chữa bệnh thương hàn, đi lỵ khát nước: bí đao bọc đất dày 10cm, nướng cho chín rồi ép lấy nước uống
Chữa trai gái bạch trọc, khí hư bạch đới, kinh tâm có nhiệt, đái buốt, đái rắt: Hạt bí đao 20g nghiền nhỏ, uống lúc đói với nước cơm, ngày 2 lần.
Làm lợi thuỷ, thanh thấp nhiệt chữa các chứng thuỷ thũng, sưng đỏ: dùng vỏ quả bí đao 15-20g, sắc uống.
Các bộ phận của cây bí đao cho ta nhiều vị thuốc quý
Trị mụn nhọt, sang lở
Chữa nhọt lớn ở lưng: cắt bí đao thành lát dày 1-2 cm, úp lên chỗ sưng, khi lát bí đó thối thì thay lát khác, nhọt sẽ nhanh tiêu.
Nếu ung nhọt ở trong: dùng hạt bí đao phơi khô sắc uống ngày 2-3 lần, mỗi lần 20g, tác dụng thúc mủ, làm tiêu ung nhọt, chữa tràng vị ủng tắc.
Trường hợp mụn nhọt sang lở ngoài da lâu ngày: dùng lá bí đao giã nát đắp vào mỗi ngày 1-2 lần, trong 3-5 ngày. Nếu lở ngứa, lồi dom dùng dây bí đao sắc đặc thấm rửa, ngâm hàng ngày.
Điều trị ngộ độc thực phẩm nhẹ: dùng nước cốt bí đao uống
Giảm cân, giữ dáng dùng 1 trong 2 bài thuốc sau
Bài 1: Hạt bí đao bỏ vỏ tán bột, hoàn viên bằng hạt ngô với mật ong, mỗi lần uống 30- 40 viên, ngày 2 lần, vào lúc đói.
Bài 2: Hạt bí đao bỏ vỏ 5 phần, đào hoa 4 phần, quất hồng bì 2 phần, nghiền nhỏ, trộn đều, uống một thìa cà phê sau bữa ăn, ngày 3 lần.
Bí đao giúp giảm cân vì ít năng lượng, không chứa chất béo
Phù thũng
Bí đao, hành củ đem nấu với canh cá chép ăn với cơm hàng ngày sẽ giúp giảm đáng kể. Hoặc bạn có thể lấy bí đao và đậu đỏ có lượng bằng nhau, đem nấu chín, không cho gia vị và ăn.
Tiểu đường
20g vỏ bí đao, 29g vỏ dưa hấu, 20g thiên hoa phấn, tất cả đem nấu thành nước sôi sau đó uống trong ngày. Bạn cũng có thể sử dụng bí đao để cả vỏ và hạt, củ mài, lá sen nấu nước uống trong ngày sẽ rất tốt để điều trị bệnh tiểu đường.
Gan nhiễm mỡ
500g bí đao đem gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ, đổ khoảng 1 lít nước vào luộc chín, ăn cả cái lẫn nước thay cơm.
Hen suyễn
Bí đao non đem bổ đôi, sau đó cho đường phèn vào trong, đem hấp chín, có thể cho thêm gừng tránh lạnh bụng. Ăn 4 quả trong 4 ngày liên tục sẽ giảm các triệu chứng của hen suyễn.
Bí đao là một loại thực phẩm dễ ăn và có thể sử dụng như một vị thuốc rất tốt cho sức khỏe
Ho gà, viêm phế quản mãn tính
Hạt bí đao, trộn với đường phèn đem giã mịn, nhào với mật ong , hàng ngày uống 2-3 lần với nước đun sôi để nguội.
Chữa tàn nhang
Bí đao 1 quả, rượu 1,5l, nước 1l, mật ong 0,5l. Bí đao nạo vỏ, cắt thành những miếng nhỏ, cho vào nồi đồng, sau đó đổ rượu, nước và đun đến khi nát nhừ, lọc lấy nước cốt. Bạn cô đặc nước cốt thành cao rồi cho thêm mật ong đun thêm vài phút, sau đó để nguội, cho vào lọ kín dùng dần. Trước khi đi ngủ lấy cao bí đao ra xoa mặt như kem dưỡng da rồi để qua đêm.
Nám da, đen da
Ép bí đao lấy nước, trộn với mật ong rồi massage đều lên da sẽ giúp nám da mờ dần đi.
Giải nhiệt, phòng chống say nắng, say nóng
Bí đao 500g, dưa hấu 500g, đường trắng vừa đủ. Bí đao gọt vỏ, bỏ ruột, rửa thật sạch; dưa hấu lấy ruột, bỏ hạt. Đem bí đao, dưa hấu xay nhuyễn, thêm chút đường trắng, uống nước này nhiều lần trong ngày.
Yên Thư