 |
| Trên vùng cát cháy, người dân đã nuôi thành công con dông mở ra cơ hội làm giàu. |
Nếu lần đầu gặp nhiều người sẽ "sởn da gà" với vẻ ngoài màu mè và dữ dằn của con dông, bởi thế nó được ví "tiểu khủng long". Loài vật là bá chủ trên vùng cát cháy đã được thuần hóa nuôi quy mô lớn ở Ninh Thuận làm nên thương hiệu "thịt dông Ninh Thuận" với giá bán chắc nịch 600.000-700.000 đồng/kg từ nhiều năm nay.
Thôn Hòa Thủy, xã Phước Hải, huyện Ninh Phước (Ninh Thuận). Nơi đây được xem là "thủ phủ" nuôi loài "tiểu khủng long" khi có đàn dông cát lớn nhất ở tỉnh Ninh Thuận. Một trong những chủ trại dông lớn bậc nhất và găn bó với loài vật hung dữ suốt 15 năm qua là ông Trịnh Lân. Hiện trang trại của ông ước tính có khoảng trên 2.000 con dông thương phẩm.
 |
| Xã Phước Hải (huyện Ninh Phước) hiện có trên 40 hộ nuôi dông trên cát với diện tích khoảng gần 10 ha. |
Ông Lân kể rằng trước đây gia đình ông thuộc diện khó khăn ở địa phương, nhưng mọi chuyện đã thay đổi khi ông biết đến nghề nuôi dông. Đó là những năm 2010 ông tìm hiểu qua sách báo và biết đến loài đặc sản này. Ông quyết định thu mua những con dông người ta săn bắt được ngoài tự nhiên về nuôi. Thấy nuôi loài "tiểu khủng long" cho lợi nhuận nên ông quết định mở rộng quy mô, đặc biệt ông còn áp dụng thành công kỹ thuật cho dông sinh sản tạo điều kiện để nhân giống và mở rộng quy mô khủng như hiện nay.
 |
| Ông Trịnh Lân là người tiên phong nuôi dông và hiện đang nuôi 2.000 dông thương phẩm. |
Theo ông Lân, trước đây các hộ nuôi chủ yếu mua lại dông con từ người dân bắt được ngoài tự nhiên nên nguồn dông giống không ổn định. Vài năm trở lại đây người nuôi dông ở thôn Hòa Thủy đã nuôi thành công dông sinh sản để phục vụ nhu cầu con giống cho người nuôi trong tỉnh và các tỉnh lân cận.
"Đặc tính sinh sản của dông là chỉ đẻ trứng trên cát có độ kết dính thấp nên rất phù hợp với địa hình ở địa phương. Mỗi năm, dông cái chỉ sinh sản một lần từ 4 - 8 trứng. Sau khoảng 30-40 ngày, trứng sẽ nở thành dông con. Giá dông con giống dao động từ 700.000 – 800.000 đồng/kg nên nuôi thịt hay làm giống đều có lợi…", ông Lân thông tin.
 |
| Đặc sản dông Ninh Thuận rất được các thị trường rất ưa chuộng. |
Nhờ chủ động được nguồn con giống mà hiện nay số hộ nuôi dông trên địa bàn xã Phước Hải (huyện Ninh Phước) ngày một tăng. Hiện toàn xã có trên 100 hộ nuôi với tổng diện tích khoảng 15ha, mỗi năm cung cấp ra thị trường từ 8-10 tấn dông thịt.
Tuy là loài sống hoang dã nhưng theo ong Lân, nuôi dông lại khá nhàn vì dễ nuôi và ít tốn công chăm sóc, chi phí đầu tư nuôi dông cũng thấp. Mỗi chuồng nuôi dông chỉ đầu tư khoảng 10 – 15 triệu đồng nhưng có thể sử dụng nuôi dông trong nhiều năm sau đó.
"Vật liệu làm chuồng cho dông rất đơn giản, chủ yếu là gạch táp lô xây cao chừng 80cm, phía trên rào lưới lên 1,2 mét là có thể thả dông vào nuôi. Quan trọng nhất là phần móng phải đào sâu 50-60cm để tránh việc dông đào hang ra ngoài…", ông Lân chia sẻ.
 |
| Thức ăn ưa thích của dông chủ yếu đến từ tự nhiên như: cỏ xanh, rau muống, giá và các loại hạt, phế phẩm nông nghiệp. |
Theo ông Lân, so với con dông ở các tỉnh bạn thì chất lượng dông thịt ở Ninh Thuận luôn được thực khách đánh giá cao hơn. Cũng bởi yếu tố địa hình, môi trường sống và thức ăn tự nhiên mà chất lượng thịt của con dông Ninh Thuận có độ dai, mềm ngọt và rất thơm.
“Thức ăn của dông chủ yếu là cỏ xanh, rau muống, giá và các loại hạt, các phế phẩm từ nông nghiệp do đó chất lương thịt rất thơm ngon và đảm bảo an toàn thực phẩm.
 |
| Ngoài việc bán dông thương phẩm, một số hộ nuôi đã mở rộng bán dông giống ra thị trường trong và ngoài tỉnh với giá bán 600 nghìn đồng/kg. |
Hiện nay, gia đình ông Lân đã có 8 chuồng nuôi dông với số lượng lên đến 20.000 con. Trung bình mỗi tháng gia đình ông xuất bán 12 – 15 kg dông thịt, với giá từ 600.000 – 700.000 đồng/kg như hiện nay, mỗi tháng thu về từ 8-12 triệu đồng.
"Mỗi lúc cần bán tôi chỉ điện thoại thì thương lái sẽ tìm đến tận nơi để mua dông. Nhu cầu thị trường dông thịt rất cao nên người nuôi cũng đỡ lo phần đầu ra như những mặt hàng nông sản khác…", ông Lân cho hay.
 |
| Sản phẩm dông thịt Ninh Thuận được chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon và giàu dinh dưỡng như: gỏi dông, dông nướng... |
Nghề nuôi dông đã tạo sinh kế cho người dân trên vùng cát bỏng Ninh Thuận tạo nên một thứ đặc sản của địa phương. Từ hiệu quả của mô hình nuôi dông, chính quyền xã Phước Hải đang khuyến khích và hỗ trợ phát triển bền vững. Sắp tới, tại địa phương sẽ thành lập Hợp tác xã nuôi dông với 48 hộ tham gia nhằm liên kết chủ động từ chuồng nuôi cho tới thị trường để yên tâm đầu ra cho con dông đặc sản./.
