 Sáp ong khoái - sản vật tự nhiên của núi rừng Đông Bắc |
 Hoa Kỳ giảm mạnh thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm mật ong Việt Nam |
 Người nuôi ong thuê với biệt tài bốc ong cho vào miệng không sợ đốt |
 |
| Một tổ ong bắp cày |
Ong bắp cày còn có các tên khác như ong vò vẽ, ong bò, ong bò vẽ, ong bồ vẽ, ong vẽ. Ong bắp cày được khoa học mệnh danh là loài ong tử thần. Đây là loài ong hung dữ và nọc độc có thể gây chết người.
Giống như các loài ong bắp cày xã hội khác, ong bắp cày xây tổ bằng cách nhai gỗ để làm bột giấy. Mỗi tổ có một ong chúa đẻ trứng và được những con ong thợ chăm sóc, mặc dù về mặt di truyền là con cái, không thể đẻ những quả trứng có khả năng sinh sản. Hầu hết các loài làm tổ lộ ra trên cây cối và bụi rậm, nhưng một số loài xây tổ dưới lòng đất hoặc trong các hốc khác.
Ở vùng nhiệt đới, những chiếc tổ này có thể tồn tại quanh năm, nhưng ở những vùng ôn đới, tổ sẽ chết trong mùa đông, với những con ong chúa đơn độc sẽ ngủ đông trong lớp lá hoặc vật liệu chất lớp khác cho đến mùa xuân. Ong bắp cày thường được coi là loài gây hại, vì chúng tích cực bảo vệ các vị trí làm tổ của mình khi bị đe dọa và vết đốt của chúng có thể nguy hiểm hơn so với vết đốt của ong mật. Đây là loài ong hung dữ và hay tấn công người, mùa giao phối và thiên di của ong bắp cày diễn ra từ tháng 9 đến tháng 10, đây cũng là thời điểm mà chúng hung hãn nhất.
 |
| Thợ săn ong phải trang bị đồ bảo hộ để bắt ong |
Ong bắp cày chính là thiên địch số một của loài nhện độc phổ biến nhất châu Úc, chúng có mặt khắp nơi trên lục địa Úc, và có thể được phát hiện trong nhiều bộ sưu tập. Ong bắp cày ký sinh khét tiếng với những hình thức lạ kỳ nhưng cực kỳ thông minh.
Thời tiết ấm và khô hơn là nguyên nhân gia tăng số lượng loài ong này. Hiện nay quá trình đô thị hóa nhanh ở một số nơi khiến môi trường sống của ong bắp cày bị thu hẹp cùng với đó, biến đổi khí hậu có thể là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vụ tấn công người.
Bình thường, một con trâu mộng chỉ bị khoảng 10 vết đốt của ong bắp cày là lăn ra chết, còn người khỏe mạnh chỉ vài ba phát là chết lâm sàng, nếu không biết cách chữa kịp thời thì bỏ mạng. Dân săn ong rừng kỳ cựu như chúng tôi mà cũng không dám bén mảng đến tổ ong bắp cày nữa là người thường. Đi rừng mà vô phúc gặp hay đạp trúng tổ ong này thì tốt nhất là bỏ chạy thật nhanh chứ nếu không là bỏ mạng.
Ong bắp cày to gấp 3 ong mật, ngoài chiếc vòi cực độc, thậm chí được ví với nọc độc rắn hổ mang, ong bắp cày còn có 2 chiếc răng to dùng để cắn xé khi đánh nhau và rất thiện chiến. Chúng là sát thủ đối với các loại côn trùng trong rừng; ngay cả con trâu có bộ da dày là thế nhưng đạp phải tổ ong bắp cày cũng phải bỏ chạy thục mạng.
 |
| Nhộng ong bắp cày |
Anh Nguyễn Văn Đoàn, xã A Đớt, huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế) là một tay săn ong bắp cày cừ khôi ở đất này cho biết, để bắt được loài ong cực độc này, dụng cụ phải có là đồ bảo hộ thật kín và dày, cuốc xẻng, vỏ trấu và vốn “mẹo vặt sinh tử” được đúc kết từ hàng chục năm đi bắt ong rừng. Anh Toàn chia sẻ bí mật: "Ong bắp cày đốt có thể chết người nhưng không phải con nào cũng biết làm việc ấy, mà chỉ có ong cái thôi. Mùa xuân và mùa hè, lũ ong cái bay ra khỏi tổ và người đi săn ong rất dễ trở thành mục tiêu của chúng".
Anh Đoàn kể, đi bắt ong bắp cày đôi khi cũng do may rủi, có lúc mất mấy ngày liền lang thang trên rừng khắp các vùng A Tin, A Đớt, Lâm Đớt, hay A Sam của huyện A Lưới mà vẫn công cốc. Nhưng, cũng có khi chỉ cần một buổi sáng lần hồi là đã tìm được tổ ong và rinh về chiến lợi phẩm. Tưởng làm nghề này “hái ra tiền”, vậy mà anh A Lăng Bích huyện A Lưới (Thừa Thiên-Huế) nét mặt buồn buồn cho biết: “Lần nào may mắn thì kiếm được vài trăm, còn đi về tay trắng là chuyện bình thường. Hại hơn là nhiều người phải trả giá quá đắt, có khi nguy hiểm đến tính mạng. Vì muốn kiếm mấy đồng trang trải cuộc sống, chúng tôi mới phải bất chấp nguy hiểm thôi, chứ sung sướng gì đâu!”.
Loài ong bắp cày được lấy nhộng rồi bán cho người làm thuốc. Điều đó khiến giá ong đất rất cao. Một tổ ong đất to bằng nửa cái thúng, được bán với giá 700.000 đến 900.000 đồng, thậm chí lên đến cả triệu vì là “đặc sản rừng núi”. Mỗi tổ ong đất loại nhỏ cũng khoảng 1-2 kg, tổ to có khi lên tới 5-7kg. Thế nên, nhiều người dù biết hiểm nguy nhưng vẫn cố công đi săn loài ong này để kiếm thu nhập.
 Mùa thu hoạch lúa nếp Ong - đặc sản miền biên viễn Trùng Khánh |
| Sáp ong khoái - sản vật tự nhiên của núi rừng Đông Bắc |
| Người nuôi ong thuê với biệt tài bốc ong cho vào miệng không sợ đốt |
