Thông tư 26/2025 của Bộ Y tế, có hiệu lực từ đầu tháng 7, mang đến hy vọng lớn cho hàng triệu bệnh nhân mạn tính tại Việt Nam khi cho phép kê đơn thuốc ngoại trú tối đa 90 ngày, thay vì chỉ 28-30 ngày như trước.
 |
| Quy định này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh. |
Quy định này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh, đồng thời giảm tải cho các bệnh viện. Tuy nhiên, sau hơn hai tuần triển khai, thực tế cho thấy số lượng bệnh nhân được hưởng lợi ích này vẫn còn khá khiêm tốn. Vậy đâu là lý do và những thách thức nào đang chờ đợi cả bệnh nhân lẫn ngành y tế?
Việc được kê đơn thuốc dài ngày, lên tới 2-3 tháng, là một chính sách được mong chờ từ lâu, đặc biệt với những người mắc bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, thần kinh, nội tiết...
Ông N.T.L. (65 tuổi, ngụ TP.HCM), một bệnh nhân tiểu đường điều trị nhiều năm tại Bệnh viện Thống Nhất, bày tỏ sự vui mừng: "Trước đây cứ đến lịch khám là tôi đi từ sáng sớm, xong việc cũng 3-4 tiếng. Người cao tuổi như tôi khám bệnh mãn tính đông nên chờ đợi cũng hơi mệt. Bệnh của tôi đã ổn định nên thuốc nhận các tháng gần như không thay đổi gì." Ông L. chia sẻ thêm rằng, những bệnh nhân ở ngoại thành, lớn tuổi và di chuyển khó khăn như ông, mỗi tháng đi lấy thuốc một lần khá vất vả.
Tương tự, ông T.M.H. (70 tuổi, ngụ TP.HCM) mắc bệnh tăng huyết áp cũng "phấn khởi vì từ nay không phải đi lại mỗi tháng nữa." Ông H. cho biết thêm: "Bữa nghe tin từ nay được cấp thuốc dài ngày tôi rất vui, vì với người cao tuổi mỗi kỳ đi lại, chờ đợi rất mệt mỏi." Rõ ràng, lợi ích về thời gian, công sức, và chi phí đi lại là điều mà người bệnh mạn tính khao khát.
Chính sách này còn giúp giảm áp lực cho các bệnh viện tuyến trên, rút ngắn thời gian chờ đợi và đơn giản hóa thủ tục hành chính, góp phần nâng cao sự hài lòng của bệnh nhân.
Thách thức từ thực tiễn triển khai:
Dù có hiệu lực từ ngày 1/7, nhưng theo ghi nhận tại nhiều bệnh viện như Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Quận Bình Thạnh, đa số bệnh nhân mạn tính vẫn chỉ được kê đơn thuốc trong 28 ngày như cũ.
Ông Hòa (55 tuổi), một bệnh nhân đái tháo đường và rối loạn mỡ máu tại Bệnh viện Thống Nhất, chia sẻ rằng ông đã nghĩ sẽ được kê toa dài ngày hơn, nhưng đơn thuốc vẫn là 28 ngày. Lý do được bác sĩ đưa ra là bệnh của ông "chưa ổn định cần theo dõi tái khám hàng tháng, xét nghiệm định kỳ."
Thực trạng này không phải là cá biệt. PGS.TS.BS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, cho biết sau hai tuần triển khai Thông tư 26, số toa thuốc được kê 2-3 tháng rất ít.
Nguyên nhân chính là đa số bệnh nhân lớn tuổi mắc nhiều bệnh lý phức tạp cùng lúc, đòi hỏi phải theo dõi sát, đánh giá các chỉ số định kỳ hàng tháng để điều chỉnh thuốc phù hợp. "Nếu kê thuốc ba tháng mới tái khám, bệnh nhân có nguy cơ bị bỏ sót biến chứng, lệch liều, tương tác thuốc rất cao," BS. Thanh giải thích.
 |
| Dù có hiệu lực từ ngày 1/7, nhưng theo ghi nhận tại nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Quận Bình Thạnh, đa số bệnh nhân mạn tính vẫn chỉ được kê đơn thuốc trong 28 ngày như cũ. |
Ông cũng lưu ý rằng bệnh nhân lớn tuổi thường quên uống thuốc, dùng nhầm liều, nếu không tái khám thường xuyên có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
BS.CK2 Trần Văn Khanh, Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh, cũng đồng tình rằng không phải bệnh nhân nào cũng đủ điều kiện kê đơn dài hạn.
Bác sĩ cần đánh giá kỹ tình trạng bệnh đã ổn định, khả năng tuân thủ điều trị và nguy cơ xảy ra biến chứng. Đặc biệt, đối với người lớn tuổi mắc nhiều bệnh cùng lúc, việc cá thể hóa trong chẩn đoán và điều trị là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Về phía quản lý thuốc, việc phát thuốc 3 tháng một lần cũng tạo áp lực cho kho dược và hệ thống công nghệ thông tin nếu chưa được đồng bộ, cần có thời gian để chuẩn bị. Một số bác sĩ còn lo ngại về việc bệnh nhân sẽ bảo quản thuốc như thế nào khi lĩnh một lượng lớn thuốc (ví dụ, 2.000 viên thuốc cho 3 tháng) hoặc liệu họ có tự ý tăng liều hay không.
Quy định kê đơn thuốc dài ngày không áp dụng đại trà
Ông Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), khẳng định rằng quy định kê đơn thuốc dài ngày không áp dụng đại trà. Bác sĩ phải đánh giá đầy đủ tình trạng lâm sàng, tiên lượng bệnh ổn định mới được kê đơn kéo dài.
Việc kê đơn dài ngày có thể tiềm ẩn rủi ro như bệnh nhân không được theo dõi sát tác dụng phụ, hoặc khi bệnh chuyển biến thì không kịp đánh giá để điều chỉnh phác đồ, hoặc thuốc bị mất hay không sử dụng hết sẽ gây lãng phí.
Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quyết định chuyên môn linh hoạt và cá thể hóa theo từng người bệnh, nhằm đảm bảo điều trị hiệu quả và an toàn nhất.
Sở Y tế TP.HCM cũng đã có văn bản hướng dẫn các bệnh viện, trung tâm y tế, phòng khám triển khai nghiêm túc các quy định mới của Thông tư 26. Các cơ sở khám chữa bệnh cần cập nhật đầy đủ mẫu đơn thuốc mới, xây dựng và hoàn thiện quy trình cấp phát thuốc điều trị ngoại trú dài ngày, đảm bảo phù hợp với tình trạng người bệnh, có hồ sơ quản lý chặt chẽ và theo đúng quy định thanh toán BHYT.
Việc tăng cường kiểm tra, giám sát nội bộ, đặc biệt là các trường hợp có điều chỉnh phác đồ điều trị giữa các đợt tái khám, cũng là yếu tố then chốt. Ngoài ra, việc đảm bảo hạ tầng công nghệ thông tin và hoàn tất lộ trình triển khai đơn thuốc điện tử trước ngày 1/10/2025 đối với bệnh viện và trước ngày 1/1/2026 đối với các cơ sở khác là cần thiết để quá trình này diễn ra suôn sẻ.
Song song với những nỗ lực từ phía y tế, việc truyền thông và hướng dẫn người bệnh hiểu đúng về chính sách này là rất quan trọng. Bác sĩ và cơ sở y tế phải giúp người dân hiểu rõ rằng việc được kê đơn 2-3 tháng không phải "cấp phát tùy ý," mà cần tuân thủ lịch hẹn tái khám, hiểu về quyền lợi BHYT, và hạn chế tình trạng người bệnh tái khám nhiều lần không cần thiết.
"Các y bác sĩ phải giúp người dân hiểu đúng về việc được kê đơn 2-3 tháng không phải 'cấp phát tùy ý', cần hiểu về quyền lợi BHYT, tuân thủ lịch hẹn tái khám, hạn chế tình trạng người bệnh tái khám nhiều lần không cần thiết," ông Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, nhấn mạnh.
Tóm lại, Thông tư 26 là một bước tiến quan trọng trong quản lý bệnh mạn tính, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh và hệ thống y tế.
Tuy nhiên, để chính sách này phát huy tối đa hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên: bệnh viện cần linh hoạt trong quyết định chuyên môn, đảm bảo cơ sở hạ tầng và quy trình phù hợp; và người bệnh cần hiểu đúng về quyền lợi, nghĩa vụ của mình, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị lâu dài.
Chỉ khi đó, chính sách "kê đơn thuốc dài ngày" mới thực sự trở thành "cánh tay nối dài" vững chắc cho sức khỏe cộng đồng.
 Người bệnh mạn tính được kê đơn thuốc ngoại trú tới 3 tháng từ 1/7 |
 Bộ Y tế đề xuất hỗ trợ tiền mặt với các gia đình sinh một bề, có hai con gái |
 Mỗi giọt máu cho đi – một cuộc đời ở lại |
