| Bệnh ung thư phổi và những lầm tưởng phổ biến Loại quả được "giải cứu" với giá siêu rẻ lại có nhiều lợi ích với sức khoẻ Bộ Y tế yêu cầu Quảng Nam đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine sởi |
Hai anh em, 49 và 56 tuổi, hút thuốc lá nhiều năm (một bao/ngày) và đều mắc ung thư phổi. Người em phát hiện bệnh giai đoạn cuối, điều trị không hiệu quả và đã qua đời.
 |
| Hai anh em, 49 và 56 tuổi, hút thuốc lá nhiều năm (một bao/ngày) và đều mắc ung thư phổi. |
Ngày 12/3, bác sĩ Nguyễn Duy Anh (Trung tâm Ung bướu, Xạ trị và Y học hạt nhân Quốc tế, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông) cho biết người em phát hiện ung thư phổi giai đoạn cuối cách đây một năm, với triệu chứng ho kéo dài, ho ra máu, đau ngực và sụt cân. Dù được điều trị tích cực, bệnh vẫn diễn tiến xấu và bệnh nhân không qua khỏi.
Sau đó, người anh đi tầm soát, phát hiện ung thư phổi biểu mô tế bào vảy, là loại ung thư có nguyên nhân từ khói thuốc lá. Hiện bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp kết hợp miễn dịch và hóa trị.
Bệnh ung thư hay gặp, khó phát hiện nhất và kết quả điều trị hiệu quả thấp, gây tử vong nhiều nhất hiện nay là ung thư phổi. Tại Việt Nam, sau ung thư gan, ung thư phổi là căn bệnh nguy hiểm thứ hai ở cả nam và nữ.
Theo số liệu từ Tổ chức Ung thư Toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020, ung thư phổi đứng thứ 2 tại Việt Nam cả về số lượng ca mắc mới (26.262) và trường hợp tử vong (23.797). Hầu hết các trường hợp chẩn đoán ung thư phổi đều ở giai đoạn tiến xa, dẫn đến hiệu quả điều trị thấp và khả năng phục hồi kém.
Mặc dù tỷ lệ mắc, tử vong do ung thư phổi có thể khác nhau giữa các giới và các nhóm dân cư khác nhau. Nguyên nhân chính gây ra ung thư phổi là hút thuốc, bên cạnh đó còn có các yếu tố khác như tiếp xúc với hóa chất radon, amiăng, ô nhiễm không khí…
Ung thư phổi là một bệnh lý ác tính trong đó các tế bào bất thường trong phổi nhân lên một cách mất kiểm soát, dẫn đến hình thành một hay nhiều các khối ung thư. Quá trình này bắt đầu từ phổi, nơi bao gồm khí quản, phế quản gốc, các phế quản, tiểu phế quản... nhỏ hơn trong nhu mô phổi đến tận phế nang, nơi trao đổi oxy và carbon dioxide (CO2). Các tế bào ung thư có thể hình thành khối u ác, di căn đến các cơ quan, bộ phận khác của cơ thể.
 |
| Ung thư phổi là một bệnh lý ác tính trong đó các tế bào bất thường trong phổi nhân lên một cách mất kiểm soát. |
Có hai loại chính của ung thư phổi:
Ung thư phổi tế bào nhỏ (Small cell lung cancer - SCLC): Đây là dạng ít phổ biến hơn, nhưng tiến triển nhanh và thường di căn nhanh chóng. Loại này thường gặp trên những người hút thuốc nhiều, lâu năm.
Ung thư phổi không tế bào nhỏ (Non-small cell lung cancer - NSCLC): Đây là dạng phổ biến nhất của ung thư phổi, chiếm khoảng 85% các trường hợp. NSCLC bao gồm: Ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô tế bào vảy, và ung thư biểu mô tế bào lớn.
Những dấu hiệu ung thư phổi
Dấu hiệu sớm của ung thư phổi:
Ho kéo dài: Ho không dứt và không rõ nguyên nhân.
Khó thở: Cảm giác khó thở ngày càng tăng, kể cả khi không hoạt động nặng.
 |
| Tình trạng ho kèm theo máu là một dấu hiệu cảnh báo sớm. |
Ho ra máu: Tình trạng ho kèm theo máu là một dấu hiệu cảnh báo sớm, quan trọng.
Đau, tức ngực: Cảm giác đau tức hoặc khó chịu ở ngực, có thể không liên quan đến hoạt động thể lực.
Dấu hiệu của ung thư phổi giai đoạn muộn:
Đau lưng và đau đầu: Các cơn đau có thể lan ra các khu vực khác do sự di căn của tế bào ung thư.
Giảm cân: Sụt cân không giải thích được, thường là dấu hiệu chung của nhiều loại ung thư.
Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi kéo dài mà không được cải thiện, hồi phục sau khi nghỉ ngơi.
Đau xương: Đau xương, đặc biệt là ở vùng hông, lưng hoặc xương sườn, có thể là dấu hiệu của khối u đã di căn.
Tuy nhiên, một số người mắc ung thư phổi không có triệu chứng, chỉ có thể phát hiện thông qua các xét nghiệm cận lâm sàng, thăm dò chức năng như chụp X quang phổi, CT scanner...
Ung thư phổi sống được bao lâu
U phổi ác tính sống được bao lâu phụ thuộc vào thời điểm phát hiện bệnh đang ở giai đoạn nào, tình trạng sức khỏe thực tế của người bệnh và có đáp ứng với điều trị hay không. Một khi ung thư xâm nhập vào các hạch bạch huyết hoặc dòng máu, nó có thể lan rộng đến bất cứ nơi nào trong cơ thể. Tiên lượng sẽ tốt hơn nếu việc điều trị bắt đầu trước khi ung thư lan ra ngoài phổi.
Các yếu tố khác bao gồm tuổi tác, sức khỏe và mức độ đáp ứng của người bệnh với việc điều trị. Ung thư phổi thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn vì các triệu chứng ban đầu thường bị bỏ qua. Trong quá trình điều trị, khối u phổi ác tính có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác, đặc biệt nếu ung thư tiến triển đến giai đoạn di căn và gây bệnh ở các cơ quan mà nó lây lan sang. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội sống sót của bệnh nhân.
Ung thư phổi, khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, có tỷ lệ sống sót sau 5 năm khoảng 56%. Tuy nhiên, chỉ 16% các ca ung thư phổi được chẩn đoán sớm do các triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng. Điều này dẫn đến việc phần lớn các trường hợp được phát hiện ở giai đoạn muộn, như ung thư phổi giai đoạn 4 hoặc đã di căn.
Tiên lượng cho bệnh nhân ở giai đoạn di căn thường không mấy khả quan, với tỷ lệ sống sót trên 5 năm chỉ khoảng 5%. Thời gian sống trung bình sau khi được chẩn đoán ung thư phổi di căn thường dưới 6 tháng, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí và mức độ di căn của khối u, giới tính, độ tuổi, tình trạng sức khỏe chung, các bệnh kèm theo khác, và phản ứng của bệnh nhân đối với các phương pháp điều trị.
Phòng ngừa ung thư phổi
Mặc dù không có biện pháp giúp mỗi người phòng ngừa hoàn toàn ung thư phổi, tuy nhiên một số lưu ý giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi như sau:
Không hút thuốc lá: Các nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá có liên quan đến 80-90% trường hợp tử vong do ung thư phổi. Thuốc lá có hơn 7.000 hợp chất gây hại đến sức khỏe, trong đó khoảng 70 hợp chất là tác nhân gây ung thư. Không hút thuốc lá là biện pháp hữu hiệu giúp giảm nguy cơ mắc ung thư phổi.
Tránh hút thuốc lá thụ động: Hít phải khói thuốc lá điếu đầu lọc, thuốc lá điện tử, xì gà hoặc ống tẩu của người khác hút đều được xem là hút thuốc lá thụ động. Bạn nên chủ động tránh hít khói thuốc để giảm nguy cơ mắc ung thư phổi và các bệnh lý nguy hiểm khác.
Kiểm tra chỉ số Radon trong nhà: Radon là một hợp chất sản sinh từ sự phân rã Uranium trong đất, có khả năng làm tăng nguy cơ gây ung thư phổi. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ khuyến nghị nên kiểm tra nồng độ Radon trong nhà để có hướng xử lý phù hợp. Một số cách giúp làm giảm nồng độ Radon trong nhà như: tăng cường thông gió, sử dụng hệ thống lọc không khí, dự trữ nguồn nước trong bể trước khi sử dụng, bịt kín các khe nứt trên nền nhà- tường nhà, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với sàn nhà – hầm nhà.
Hạn chế tiếp xúc khói bụi công nghiệp: Nhân viên làm việc trong môi trường thiếu an toàn, chứa nhiều khói bụi công nghiệp cần trang bị các dụng cụ bảo vệ hợp lý. Hạn chế tiếp xúc với Amiante (Abestos), Asen, Niken, Crom, Cadmium, Bồ hóng…
Tránh phơi nhiễm phóng xạ/bức xạ: Tiếp xúc với phóng xạ bức xạ có thể là yếu tố gây ung thư phổi.
Cẩn thận với ô nhiễm không khí: Những người sống trong môi trường có tình trạng ô nhiễm không khí cao sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.
Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi giúp làm giảm nguy cơ mắc ung thư. Những người có chế độ ăn nhiều dầu mỡ, ăn quá nhiều thịt đỏ, thường xuyên chế biến thức ăn bằng cách chiên rán nướng có nguy cơ mắc ung thư cao hơn. Do đó, tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp tập thể dục thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Tập thể dục nhiều hơn: Mỗi người nên duy trì chế độ luyện tập thể dục, thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường sức khỏe và giúp nâng cao hoạt động của hệ miễn dịch.
Hầu hết những bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn sớm đều không có biểu hiện rõ ràng, vì vậy dẫn đến việc bệnh chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến cho hiệu quả điều trị thấp, tiên lượng bệnh xấu và thời gian sống ngắn. Khám sức khỏe 2 lần 1 năm để phát hiện các dấu hiệu bất thường.
 Bé gái 12 tuổi ăn gần 1 kg tóc trong thời gian dài mà gia đình không biết? |
 Những người không nên ăn mướp đắng |
 Nam sinh nhập viện sau tai nạn hy hữu, bác sỹ khuyến cáo điều này |
