Cốm Tú Lệ bí quyết tạo nên hạt cốm mẩy tròn, thơm ngát

Nếp Tú Lệ nổi tiếng được ví như tinh hoa của đất trời. Vào mùa nếp chín, thoảng hương thơm hương cốm Tú Lệ trên những nếp nhà sàn của đồng bào dân tộc nơi đây.
Cốm Tú Lệ - Thương hiệu của mảnh đất vùng cao Yên Bái Phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tày Khao tại Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông Lễ mừng cơm mới của người Xinh Mun được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
Sàng, sảy cốm thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ Thái. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Sàng, sảy cốm thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ Thái. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Hạt cốm mang hồn đất, tình người

Xã Tú Lệ được vây quanh bởi ba ngọn núi Khau Phạ, Khau Tán và Khau Song, nơi đây nổi tiếng với giống nếp tan cho hạt gạo dẻo và thơm ngon. Nếp Tú Lệ có hạt to tròn, trắng trong, khi được đồ xôi có độ dẻo, thơm đặc biệt. Khi chế biến thành cốm lại có hương vị ngọt ngào, thanh mát. Cốm Tú Lệ không chỉ là tinh hoa của đất trời mà còn chứa đựng cả tình yêu, hồn đất mà con người nơi đây gửi gắm.

Đến với Tú Lệ mùa này dọc theo tuyến đường quốc lộ 32 nối thị xã Nghĩa Lộ với huyện Mù Cang Chải, khi đi qua xã Tú Lệ du khách có thể bắt gặp hình ảnh người dân đang miệt mài giã, sàng, sảy cốm.

Tú Lệ có 3 loại nếp thơm là Tan Chậu, Tan Lả, Tan Pỏm. Tan Lả là giống lúa thơm nhất, nhưng phải mất 7 tháng gieo mới cho thu hoạch, năng suất thấp. Tan Pỏm cấy ruộng lầy, thụt, hai giống nếp này bà con đã bỏ nhiều năm nay không cấy. Tan Chậu là giống lúa nếp dẻo ngon hơn cả và dễ làm nên được giữ cho đến ngày nay.

Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Cốm Tú Lệ nổi tiếng khắp vùng Tây Bắc nhờ bí quyết của người dân Tú lệ khi làm cốm. Để có được những hạt cốm thơm ngon, dẻo quánh đến tay du khách phải qua rất nhiều công đoạn. Từ sáng sớm người dân đã ra đồng chọn những bông lúa to, hạt vẫn còn xanh, gặt về khi còn đẫm sương đêm. Đến khi nắng lên họ mang ra đập, vò khi hạt lúa vẫn còn tươi.

Sau đó thóc được cho vào chậu nước để đãi bỏ những hạt lép nổi trên bề mặt rồi vớt ra cho ráo nước. Rang lúa, công đoạn này là quan trọng nhất đòi hỏi người rang phải thật khéo léo, trước khi rang lúa phải đợi chảo thật nóng mới đổ lúa vào, rang lúa phải đều tay và lửa cũng phải vừa đủ thì hạt cốm mới đẹp, xanh và dẻo.

Nếu lửa quá to và không đều tay thì hạt cốm sẽ nở ra, hạt cốm không được đẹp. Để biết khi nào cốm đã rang xong chỉ cần dùng hai đầu ngón tay vê hạt lúa, thấy vỏ tách rời ra khỏi hạt khi đó người ta đem vào cối giã.

Hạt cốm lưu giữ nét văn hóa đặc sắc

Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ngày xưa để có được những chiếc cối giã cốm mọi người cùng nhau lên rừng chặt những cây gỗ to, chắc nịch đem về đục ra làm cối giã cốm. Bây giờ những chiếc cối gỗ đã dần được thay thế bằng cối bê tông, chỉ một số ít cối gỗ còn sót lại. Làm ra được một mẻ cốm ngon người dân vừa giã, vừa sàng, sảy 8 - 9 lần mới xong. Bây giờ có máy móc người dân mang hạt lúa đi bóc tách vỏ trấu, vừa giã vừa sàng, sảy thì 4 - 5 lần xong một mẻ cốm.

Bà Hoàng Thị Chiên đang giã cốm bán cho du khách, cho biết: Tôi làm cốm bán được khoảng 14 - 15 năm rồi, lúc đó cốm có giá khoảng 20.000 đồng một cân thôi, giờ giá bán đã lên đến 120.000 đồng/kg. Làm cốm tuy mất nhiều công đoạn nhưng lãi cao hơn bán gạo. Để được một mẻ cốm tôi mất từ 40 - 50 phút.

Giờ nhiều nhà làm cốm, nhà gần đường thì vừa làm vừa bán luôn cho du khách qua đường. Nhà nào xa đường không thuận tiện thì làm cốm gửi mọi người bán hộ. Năm nay gia đình tôi làm khoảng 3 tạ cốm nhưng bán gần hết rồi, những ngày lễ nhiều du khách, gia đình làm không kịp, có những người đến không còn cốm nên phải đi nhà khác mua.

Mâm cỗ để tri ân trời đất và tổ tiên đã cho người dân Tú Lệ một giống nếp ngon. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Mâm cỗ để tri ân trời đất và tổ tiên đã cho người dân Tú Lệ một giống nếp ngon. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Để tỏ lòng biết ơn tổ tiên, trời đất phù hộ cho một mùa màng bội thu, hàng năm các bản làng người dân xã Tú Lệ còn tổ chức Lễ mừng cơm mới trước khi bước vào vụ thu hoạch lúa chín, được tổ chức vào tháng tám âm lịch hàng năm.

Năm 2022, Lễ hội Cốm Tú Lệ được tổ chức cùng dịp tỉnh Yên Bái đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật xòe Thái” vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Lễ hội cốm Tú Lệ được tổ chức nhằm bảo tồn, phục dựng và phát triển các giá trị độc đáo của dân tộc Thái.

Về Yên Bái khám phá những vẻ đẹp văn hóa được lưu giữ nơi điệp trùng núi non. Thưởng lãm Cốm Tú Lệ để cảm nhận hương thơm, vị ngọt của đất của tình người hồn hậu nơi đây./.

Ngân Khánh

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Lan tỏa giá trị thương hiệu Vải thiều Bắc Giang trên thị trường toàn cầu

Lan tỏa giá trị thương hiệu Vải thiều Bắc Giang trên thị trường toàn cầu

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Việt Oanh vừa gửi Thư ngỏ kêu gọi người dân, doanh nghiệp, thương nhân và các cơ quan truyền thông chung tay giữ gìn, lan tỏa giá trị Thương hiệu Vải thiều Bắc Giang. Cùng với đó, hội nghị trực tuyến do UBND tỉnh tổ chức chiều 14/6 đã đề ra nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy tiêu thụ vải thiều, đảm bảo đầu ra ổn định, bền vững cho đặc sản nông sản tiêu biểu của Việt Nam.
Langbiang Land- điểm đến đa trải nghiệm giữa núi rừng Tây Nguyên

Langbiang Land- điểm đến đa trải nghiệm giữa núi rừng Tây Nguyên

Từ phiêu lưu, khám phá đến thư giãn và học hỏi, Langbiang Land là nơi mỗi bước chân đều mang đến một trải nghiệm đáng nhớ!
Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Phát triển du lịch nông thôn là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm để góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Thanh Hoá. Từ đó thúc đẩy kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.
Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng

Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng

Tính thiêng trong di sản không chỉ là ký ức mà còn là linh hồn kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai. Khi sự thiêng liêng bị mai một, di sản mất đi sức sống, đe dọa bản sắc cũng như sự phát triển bền vững của văn hóa cộng đồng Việt Nam.
Ford Ranger Raptor: Chiếc bán tải hiệu năng cao khẳng định phong cách sống chất

Ford Ranger Raptor: Chiếc bán tải hiệu năng cao khẳng định phong cách sống chất

Ford Ranger Raptor không chỉ là một mẫu bán tải hiệu năng cao với khả năng chinh phục mọi địa hình, mà còn là người bạn đồng hành thể hiện rõ phong cách sống mạnh mẽ, tự do và tiên phong. Với Raptor, mỗi hành trình không đơn thuần là di chuyển mà là cách để chủ nhân khẳng định dấu ấn cá nhân đầy khác biệt.
Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) vừa đưa tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam) vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là tri thức quý báu, mang giá trị văn hóa, y học và kinh tế đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống quanh dãy núi Ngọc Linh.
Hương cà phố cổ và ngọn lửa giữ nghề suốt hơn 300 năm ở làng Khương Hạ

Hương cà phố cổ và ngọn lửa giữ nghề suốt hơn 300 năm ở làng Khương Hạ

Giữa phố phường Hà Nội hiện đại, làng Khương Hạ lặng lẽ lưu giữ một nghề cổ đã tồn tại hơn ba thế kỷ – nghề muối cà truyền thống. Trong từng vại cà giòn thơm là cả một vùng ký ức Thăng Long, là tinh túy của bàn tay cần mẫn và tấm lòng gìn giữ văn hóa của người Việt qua nhiều thế hệ.
Muối Thụy Hải – Từ nghề truyền thống trở thành di sản văn hóa quốc gia

Muối Thụy Hải – Từ nghề truyền thống trở thành di sản văn hóa quốc gia

Nghề làm muối truyền thống ở xã Thụy Hải (Thái Bình) chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, mở ra tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn di sản lâu đời.
Bảo tồn và giữ gìn di sản quý báu của đồng bào Xa Phó

Bảo tồn và giữ gìn di sản quý báu của đồng bào Xa Phó

Trong đời sống của người Xa Phó, âm nhạc không chỉ là một hình thức giải trí, mà còn là linh hồn của văn hóa gắn liền với truyền thống và bản sắc tộc. Có hai loại nhạc cụ được người Xa Phó sử dụng là kèn ma nhí dành cho đàn ông và sáo mũi dành cho phụ nữ.
Hùng Lô bảo tồn giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế

Hùng Lô bảo tồn giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế

Xã Hùng Lô (TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn di sản; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của di sản trong phát triển kinh tế.
Tinh hoa Phở Việt – Di sản trong kỷ nguyên số

Tinh hoa Phở Việt – Di sản trong kỷ nguyên số

Món phở – linh hồn của văn hóa và ẩm thực Việt lại một lần nữa được giới thiệu tới công chúng thông qua Festival Phở 2025 diễn ra tại Hoàng Thành Thăng Long (Hà Nội).
Về Yên Định xem lễ hội di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Về Yên Định xem lễ hội di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sáng 12/4, tại xã Yên Thọ, UBND huyện Yên Định (Thanh Hóa) đã tổ chức Lễ hội Đền Đồng Cổ - Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. Đây là năm đầu tiên lễ hội được tổ chức với quy mô, hình thức của lễ hội di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia sau khi được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận năm 2024.
Lễ hội diều làng Bá Dương Nội đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội diều làng Bá Dương Nội đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sáng 12/4, tại di tích miếu Diều, huyện Đan Phượng (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Hội diều làng Bá Dương Nội” và Bằng công nhận danh hiệu Nghề truyền thống Hà Nội cho “Nghề làm diều sáo làng Bá Dương Nội”.
Đề nghị giữ nguyên tên gọi di sản để không làm thay đổi giá trị của di sản

Đề nghị giữ nguyên tên gọi di sản để không làm thay đổi giá trị của di sản

Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) vừa đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, điều chỉnh và thực hiện xác định đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp có di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới; di tích quốc gia đặc biệt…
Tham vấn ý kiến chuyên gia về “Trang phục và cổ phục thời Đinh”

Tham vấn ý kiến chuyên gia về “Trang phục và cổ phục thời Đinh”

Mới đây, tại không gian trung tâm của Lễ hội Hoa Lư, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Ninh Bình phối hợp với Công ty BHD tổ chức Hội thảo khoa học, triển lãm “Trang phục và Cổ phục thời Đinh” và giới thiệu dự án phim “Hộ Linh tráng sĩ - Bí ẩn mộ Vua Đinh”. Đây là một trong những hoạt động ý nghĩa của Lễ hội Hoa Lư năm 2025.
Gìn giữ và phát huy giá trị cốt lõi của Tín ngưỡng thờ Mẫu

Gìn giữ và phát huy giá trị cốt lõi của Tín ngưỡng thờ Mẫu

Để bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị cốt lõi của Tín ngưỡng thờ Mẫu, hằng năm, Lễ hội phủ Dầy thường xuyên tổ chức Liên hoan nghệ thuật hát chầu văn tại phủ Tiên Hương và phủ Vân Cát với hàng trăm cung văn, nhạc công tham gia.
Nghề làm giấy dó - Từ di sản "ngủ quên" đến hành trình được hồi sinh

Nghề làm giấy dó - Từ di sản "ngủ quên" đến hành trình được hồi sinh

Việc phục dựng lại làng nghề truyền thống giấy dó phường Bưởi xưa cũng là một cách để Tây Hồ hiện thực hóa mục tiêu phát huy những di sản, di tích để giới thiệu cho người dân nét đẹp văn hóa đặc trưng của Tây Hồ.
"Hội chùa Tây Phương" chính thức khai hội và đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

"Hội chùa Tây Phương" chính thức khai hội và đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Ngày 2/4 (tức ngày 5/3 Âm lịch), UBND huyện Thạch Thất long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định ghi danh "Hội chùa Tây Phương" vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, kỷ niệm 10 năm 34 pho tượng chùa Tây Phương được công nhận bảo vật quốc gia và khai hội Chùa Tây Phương năm 2025.
Phù điêu Kala Núi Bà được công nhận là bảo vật quốc gia

Phù điêu Kala Núi Bà được công nhận là bảo vật quốc gia

Phù điêu Kala Núi Bà được công nhân là bảo vật quốc gia. Đây là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Phú Yên được Thủ tướng công nhận; là hiện vật duy nhất, thuộc phong cách Tháp Mẫm muộn, là chiếc đầu Kala cuối cùng…
Làm lễ cúng Tết Thanh minh vào ngày, giờ nào là tốt?

Làm lễ cúng Tết Thanh minh vào ngày, giờ nào là tốt?

Tết Thanh Minh là dịp lễ quan trọng để người Việt bày tỏ lòng thành kính và biết ơn tổ tiên. Mâm cúng được chuẩn bị chu đáo, tùy theo vùng miền và điều kiện gia đình.
Những điều nên làm trong ngày Tết Thanh minh để cả năm đón may mắn

Những điều nên làm trong ngày Tết Thanh minh để cả năm đón may mắn

Tết Thanh Minh là một ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam, mang đậm ý nghĩa tâm linh và lòng hiếu thảo.
Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2025

Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2025

Tối 29/3 (tức mùng 1/3 năm Ất Tỵ), tại Quảng trường Hùng Vương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ long trọng tổ chức Chương trình khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Ất Tỵ 2025.
Tết Thanh minh năm 2025 là ngày nào?

Tết Thanh minh năm 2025 là ngày nào?

Tết Thanh Minh không chỉ là một ngày lễ đơn thuần mà còn là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với tổ tiên.
Tranh Đông Hồ - Di sản Văn hóa đặc biệt của làng Việt

Tranh Đông Hồ - Di sản Văn hóa đặc biệt của làng Việt

UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp cùng Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam tổ chức chương trình “Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu Đông Hồ” diễn ra từ ngày 29 - 30/3 tại khu vực Vườn hoa đền Bà Kiệu, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.
Thanh Hóa: Hàng nghìn người dân nô nức tham gia Lễ hội Cầu Ngư

Thanh Hóa: Hàng nghìn người dân nô nức tham gia Lễ hội Cầu Ngư

Lễ hội Cầu Ngư tại xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa là một trong những sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc của người dân vùng biển Diêm phố. Năm nay, lễ hội diễn ra trong 3 ngày từ 21/3 đến 23/3/2025 (tức ngày 22/2 đến 24/2 âm lịch)…Lễ hội đã thu hút hàng nghìn lượt nhân dân và du khách trong và ngoài địa bàn tham quan.
Để bánh mì Việt Nam vươn tầm thế giới

Để bánh mì Việt Nam vươn tầm thế giới

Bánh mì không chỉ là món ăn tiện lợi mà còn mang trong mình câu chuyện về văn hóa, lịch sử và sự giao thoa của các nền ẩm thực. Theo các chuyên gia, yếu tố cốt lõi để bánh mì Việt Nam vươn tầm chính là kiểm soát chất lượng đồng nhất.
Lễ hội Cầu Ngư xã Ngư Lộc – Nét đẹp văn hóa linh thiêng và niềm tự hào văn hóa dân tộc

Lễ hội Cầu Ngư xã Ngư Lộc – Nét đẹp văn hóa linh thiêng và niềm tự hào văn hóa dân tộc

Vừa qua, Trung Tướng, PGS,TS. Đồng Đại Lộc đã tham dự Lễ hội Cầu Ngư tại xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa và cảm thấy rất tự hào về lễ hội truyền thống ở địa phương.
Rộn ràng Lễ hội chùa Tây Phương – nét đẹp văn hóa tâm linh giữa lòng xứ Đoài

Rộn ràng Lễ hội chùa Tây Phương – nét đẹp văn hóa tâm linh giữa lòng xứ Đoài

Huyện Thạch Thất (Hà Nội) sẽ tổ chức Lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia – Lễ hội chùa Tây Phương; kỷ niệm 10 năm 34 pho tượng tại chùa được công nhận là Bảo vật quốc gia (2015 – 2025), đồng thời khai hội chùa Tây Phương vào ngày 2/4/2025 (tức ngày 5/3 Âm lịch).
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

tap-doan-son-ha
viet-hai
eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
meji
Phiên bản di động