Cốm Tú Lệ bí quyết tạo nên hạt cốm mẩy tròn, thơm ngát

Nếp Tú Lệ nổi tiếng được ví như tinh hoa của đất trời. Vào mùa nếp chín, thoảng hương thơm hương cốm Tú Lệ trên những nếp nhà sàn của đồng bào dân tộc nơi đây.
Cốm Tú Lệ - Thương hiệu của mảnh đất vùng cao Yên Bái Phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống của người Tày Khao tại Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông Lễ mừng cơm mới của người Xinh Mun được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
Sàng, sảy cốm thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ Thái. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Sàng, sảy cốm thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ Thái. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Hạt cốm mang hồn đất, tình người

Xã Tú Lệ được vây quanh bởi ba ngọn núi Khau Phạ, Khau Tán và Khau Song, nơi đây nổi tiếng với giống nếp tan cho hạt gạo dẻo và thơm ngon. Nếp Tú Lệ có hạt to tròn, trắng trong, khi được đồ xôi có độ dẻo, thơm đặc biệt. Khi chế biến thành cốm lại có hương vị ngọt ngào, thanh mát. Cốm Tú Lệ không chỉ là tinh hoa của đất trời mà còn chứa đựng cả tình yêu, hồn đất mà con người nơi đây gửi gắm.

Đến với Tú Lệ mùa này dọc theo tuyến đường quốc lộ 32 nối thị xã Nghĩa Lộ với huyện Mù Cang Chải, khi đi qua xã Tú Lệ du khách có thể bắt gặp hình ảnh người dân đang miệt mài giã, sàng, sảy cốm.

Tú Lệ có 3 loại nếp thơm là Tan Chậu, Tan Lả, Tan Pỏm. Tan Lả là giống lúa thơm nhất, nhưng phải mất 7 tháng gieo mới cho thu hoạch, năng suất thấp. Tan Pỏm cấy ruộng lầy, thụt, hai giống nếp này bà con đã bỏ nhiều năm nay không cấy. Tan Chậu là giống lúa nếp dẻo ngon hơn cả và dễ làm nên được giữ cho đến ngày nay.

Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Cốm Tú Lệ nổi tiếng khắp vùng Tây Bắc nhờ bí quyết của người dân Tú lệ khi làm cốm. Để có được những hạt cốm thơm ngon, dẻo quánh đến tay du khách phải qua rất nhiều công đoạn. Từ sáng sớm người dân đã ra đồng chọn những bông lúa to, hạt vẫn còn xanh, gặt về khi còn đẫm sương đêm. Đến khi nắng lên họ mang ra đập, vò khi hạt lúa vẫn còn tươi.

Sau đó thóc được cho vào chậu nước để đãi bỏ những hạt lép nổi trên bề mặt rồi vớt ra cho ráo nước. Rang lúa, công đoạn này là quan trọng nhất đòi hỏi người rang phải thật khéo léo, trước khi rang lúa phải đợi chảo thật nóng mới đổ lúa vào, rang lúa phải đều tay và lửa cũng phải vừa đủ thì hạt cốm mới đẹp, xanh và dẻo.

Nếu lửa quá to và không đều tay thì hạt cốm sẽ nở ra, hạt cốm không được đẹp. Để biết khi nào cốm đã rang xong chỉ cần dùng hai đầu ngón tay vê hạt lúa, thấy vỏ tách rời ra khỏi hạt khi đó người ta đem vào cối giã.

Hạt cốm lưu giữ nét văn hóa đặc sắc

Giã cốm đòi hỏi sự tỉ mỉ nhất. Ngày xưa để có được những chiếc cối giã cốm mọi người cùng nhau lên rừng chặt những cây gỗ to, chắc nịch đem về đục ra làm cối giã cốm. Bây giờ những chiếc cối gỗ đã dần được thay thế bằng cối bê tông, chỉ một số ít cối gỗ còn sót lại. Làm ra được một mẻ cốm ngon người dân vừa giã, vừa sàng, sảy 8 - 9 lần mới xong. Bây giờ có máy móc người dân mang hạt lúa đi bóc tách vỏ trấu, vừa giã vừa sàng, sảy thì 4 - 5 lần xong một mẻ cốm.

Bà Hoàng Thị Chiên đang giã cốm bán cho du khách, cho biết: Tôi làm cốm bán được khoảng 14 - 15 năm rồi, lúc đó cốm có giá khoảng 20.000 đồng một cân thôi, giờ giá bán đã lên đến 120.000 đồng/kg. Làm cốm tuy mất nhiều công đoạn nhưng lãi cao hơn bán gạo. Để được một mẻ cốm tôi mất từ 40 - 50 phút.

Giờ nhiều nhà làm cốm, nhà gần đường thì vừa làm vừa bán luôn cho du khách qua đường. Nhà nào xa đường không thuận tiện thì làm cốm gửi mọi người bán hộ. Năm nay gia đình tôi làm khoảng 3 tạ cốm nhưng bán gần hết rồi, những ngày lễ nhiều du khách, gia đình làm không kịp, có những người đến không còn cốm nên phải đi nhà khác mua.

Mâm cỗ để tri ân trời đất và tổ tiên đã cho người dân Tú Lệ một giống nếp ngon. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.
Mâm cỗ để tri ân trời đất và tổ tiên đã cho người dân Tú Lệ một giống nếp ngon. Ảnh: Nguyễn Tuấn Anh.

Để tỏ lòng biết ơn tổ tiên, trời đất phù hộ cho một mùa màng bội thu, hàng năm các bản làng người dân xã Tú Lệ còn tổ chức Lễ mừng cơm mới trước khi bước vào vụ thu hoạch lúa chín, được tổ chức vào tháng tám âm lịch hàng năm.

Năm 2022, Lễ hội Cốm Tú Lệ được tổ chức cùng dịp tỉnh Yên Bái đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật xòe Thái” vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Lễ hội cốm Tú Lệ được tổ chức nhằm bảo tồn, phục dựng và phát triển các giá trị độc đáo của dân tộc Thái.

Về Yên Bái khám phá những vẻ đẹp văn hóa được lưu giữ nơi điệp trùng núi non. Thưởng lãm Cốm Tú Lệ để cảm nhận hương thơm, vị ngọt của đất của tình người hồn hậu nơi đây./.

Ngân Khánh

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập- Tự do- Hạnh phúc" đón hơn 1 triệu lượt khách sau 3 ngày mở cửa

Triển lãm "80 năm hành trình Độc lập- Tự do- Hạnh phúc" đón hơn 1 triệu lượt khách sau 3 ngày mở cửa

Sau 3 ngày mở cửa (từ 28/8 đến 30/8), Triển lãm thành tựu Đất nước với chủ đề 80 năm hành trình Độc lập- Tự do- Hạnh phúc" tại Trung tâm Triển lãm quốc gia (xã Đông Anh, Hà Nội) đã ghi nhận tổng cộng hơn 1 triệu lượt khách tham quan, cho thấy sự quan tâm của công chúng đối với Triển lãm.
Phiên chợ vùng cao rộn ràng “Vui Tết độc lập” tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam

Phiên chợ vùng cao rộn ràng “Vui Tết độc lập” tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam

Tại Phiên chợ vùng cao, du khách hòa mình vào không gian văn hóa, di sản đặc trưng của các tỉnh: Lạng Sơn, Thanh Hóa, Điện Biên, Sơn La. Đồng thời, du khách được tìm hiểu phong tục, tập quán của đồng bào qua các chương trình trình diễn, tái hiện lễ hội và trò chơi dân gian.
Gia Lai sắp có đàn bò sữa 30.000 con nhờ đầu tư mới từ Nutifood

Gia Lai sắp có đàn bò sữa 30.000 con nhờ đầu tư mới từ Nutifood

Tại Hội nghị Xúc tiến Đầu tư tỉnh Gia Lai 2025, Công ty CP Thực phẩm Dinh dưỡng Nutifood đã ký kết hợp tác toàn diện với UBND tỉnh, dự kiến nâng đàn bò sữa lên 30.000 con, mở rộng vùng nguyên liệu và đầu tư thêm 6.000 tỷ đồng.
Người giữ hồn cho đặc sản nhãn cổ đất Phố Hiến

Người giữ hồn cho đặc sản nhãn cổ đất Phố Hiến

Vốn nổi danh với thương hiệu "hương vị tiến vua", song nhiều giống nhãn đặc sản quý của Hưng Yên như cùi cổ, đường phèn lại đang đứng trước nguy cơ mai một. Trước thực trạng đó, những nỗ lực đầy tâm huyết của các cá nhân và chính quyền địa phương đang góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phục dựng lại các nguồn gen bản địa giá trị.
Tỉnh Quảng Trị: Rừng thêm xanh trên mảnh đất kiên cường

Tỉnh Quảng Trị: Rừng thêm xanh trên mảnh đất kiên cường

Chiến tranh đã đi qua nhưng cuộc chiến trong lòng đất để khắc phục hậu quả bom, mìn, vật nổ khác vẫn âm thầm diễn ra. Để rồi, 50 năm sau, những đồi trọc cháy khét vì thuốc súng, những mảnh đất “chết” vì ô nhiễm bom mìn đã hồi sinh với màu xanh hy vọng.
Sáp nhập tỉnh thành và bài toán giữ hồn di sản

Sáp nhập tỉnh thành và bài toán giữ hồn di sản

Việc sắp xếp lại địa giới hành chính đặt ra thách thức lớn cho công tác bảo tồn di sản văn hóa. Khi cấu trúc quản lý thay đổi, việc bảo toàn giá trị gốc và đảm bảo tính liên tục của ký ức vùng đất đòi hỏi cách tiếp cận linh hoạt, bền vững và lấy cộng đồng làm trung tâm.
Chỉ dẫn địa lý – “Hộ chiếu” giúp nước mắm Phú Quốc vươn tầm quốc tế

Chỉ dẫn địa lý – “Hộ chiếu” giúp nước mắm Phú Quốc vươn tầm quốc tế

Nước mắm Phú Quốc, được công nhận chỉ dẫn địa lý từ năm 2012, không chỉ là niềm tự hào của Việt Nam mà còn là “tấm hộ chiếu” quan trọng để bảo vệ thương hiệu và phát triển thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, để giữ vững vị thế và chống lại hàng giả, hàng nhái, Phú Quốc cần tiếp tục hoàn thiện quy chuẩn địa phương và ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý sản phẩm.
Từ Bắc Giang đến San Francisco: Hành trình khẳng định vị thế nông sản Việt

Từ Bắc Giang đến San Francisco: Hành trình khẳng định vị thế nông sản Việt

Vải thiều Bắc Giang lần đầu tiên có mặt trong chuỗi bán lẻ lớn hàng đầu nước Mỹ – Costco – đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược đưa nông sản Việt Nam ra thị trường quốc tế. Thành công này là kết quả của sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp xuất khẩu và hệ thống phân phối toàn cầu, tạo nên hình mẫu lý tưởng cho việc xây dựng thương hiệu nông sản.
Vượt rào cản chất lượng – Nông sản Việt trên đường vươn tầm quốc tế

Vượt rào cản chất lượng – Nông sản Việt trên đường vươn tầm quốc tế

Tăng trưởng nóng nhưng thiếu bền vững, ngành rau quả Việt Nam đang chịu áp lực lớn khi thị trường quốc tế siết chặt tiêu chuẩn và gia tăng cạnh tranh. Từ chất lượng, hậu cần đến xây dựng thương hiệu – tất cả đều là “bài toán khó” mà Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại tháng 6 chỉ ra, nếu muốn giữ vững vị thế xuất khẩu.
Minh bạch từ gốc: Nhà thuốc Long Châu bắt tay Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia

Minh bạch từ gốc: Nhà thuốc Long Châu bắt tay Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia

Trước thực trạng thực phẩm chức năng trôi nổi, hàng giả tràn lan và niềm tin người tiêu dùng bị lung lay, nhà thuốc Long Châu đã ký kết hợp tác chiến lược với Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia. Đây là bước đi mạnh mẽ nhằm kiểm soát chất lượng từ đầu nguồn, minh bạch hóa xuất xứ sản phẩm và nâng cao chuẩn mực toàn chuỗi phân phối vì sức khỏe cộng đồng.
Lễ ra mắt bộ truyện thiếu nhi kinh điển ‘Papelucho’ của Chile tại Việt Nam

Lễ ra mắt bộ truyện thiếu nhi kinh điển ‘Papelucho’ của Chile tại Việt Nam

Ngày 24/6, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) phối hợp với Đại sứ quán Chile đã tổ chức Lễ công bố bộ truyện thiếu nhi kinh điển của Chile - Papelucho - chính thức có mặt tại Việt Nam. Sự kiện nằm trong khuôn khổ hợp tác văn hóa giữa hai quốc gia, tiếp nối thành công của lễ ra mắt bản dịch đầu tiên vào tháng 12/2024.
Thương hiệu Việt lan tỏa tại châu Á qua Tuần hàng Việt Nam 2025

Thương hiệu Việt lan tỏa tại châu Á qua Tuần hàng Việt Nam 2025

Từ ngày 19 đến 22/6/2025, Bộ Công Thương phối hợp với UBND TP. Hà Nội và Tập đoàn AEON tổ chức Tuần hàng Việt Nam tại hệ thống AEON ở Nhật Bản và các nước châu Á như Malaysia, Hồng Kông (Trung Quốc) và Campuchia. Sự kiện mang chủ đề “Trải nghiệm vẻ đẹp Việt Nam qua năm giác quan – Ẩm thực, văn hóa và du lịch”, cụ thể hóa các cam kết hợp tác đã ký kết giữa các bên.
VitaDairy ghi dấu ấn tại Hội nghị Sữa Thế giới tại Hà Lan

VitaDairy ghi dấu ấn tại Hội nghị Sữa Thế giới tại Hà Lan

Trong hai ngày 18 và 19/6 vừa qua, Hội nghị Sữa Thế giới lần thứ 18 đã diễn ra tại Amsterdam, Hà Lan với chủ đề “Dairy for All Ages” (Sữa cho mọi lứa tuổi), quy tụ gần 200 khách mời là các lãnh đạo cấp cao và chuyên gia hàng đầu trong ngành sữa đến từ hơn 50 quốc gia.
Gạo Việt vươn xa nhờ nâng tầm chất lượng

Gạo Việt vươn xa nhờ nâng tầm chất lượng

Giữa bối cảnh giá xuất khẩu giảm và áp lực cạnh tranh gia tăng, ngành gạo Việt Nam đang mạnh mẽ chuyển hướng sang phân khúc chất lượng cao, chinh phục thị trường khó tính và nâng tầm giá trị bằng chiến lược xanh, sạch, thân thiện với môi trường.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân trao tặng sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong chuyến công tác tại Thụy Điển và Estonia

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân trao tặng sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong chuyến công tác tại Thụy Điển và Estonia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Thụy Điển và Estonia, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân đã trao tặng Tủ sách tiếng Việt gồm hàng trăm đầu sách của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tới cộng đồng người Việt tại hai quốc gia này. Món quà mang đậm giá trị tri thức và văn hóa, góp phần lan tỏa tình yêu tiếng Việt, nuôi dưỡng bản sắc dân tộc trong lòng thế hệ trẻ sinh sống xa quê hương.
Lan tỏa giá trị thương hiệu Vải thiều Bắc Giang trên thị trường toàn cầu

Lan tỏa giá trị thương hiệu Vải thiều Bắc Giang trên thị trường toàn cầu

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Việt Oanh vừa gửi Thư ngỏ kêu gọi người dân, doanh nghiệp, thương nhân và các cơ quan truyền thông chung tay giữ gìn, lan tỏa giá trị Thương hiệu Vải thiều Bắc Giang. Cùng với đó, hội nghị trực tuyến do UBND tỉnh tổ chức chiều 14/6 đã đề ra nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy tiêu thụ vải thiều, đảm bảo đầu ra ổn định, bền vững cho đặc sản nông sản tiêu biểu của Việt Nam.
Langbiang Land- điểm đến đa trải nghiệm giữa núi rừng Tây Nguyên

Langbiang Land- điểm đến đa trải nghiệm giữa núi rừng Tây Nguyên

Từ phiêu lưu, khám phá đến thư giãn và học hỏi, Langbiang Land là nơi mỗi bước chân đều mang đến một trải nghiệm đáng nhớ!
Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Phát triển du lịch nông thôn là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm để góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Thanh Hoá. Từ đó thúc đẩy kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.
Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng

Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng

Tính thiêng trong di sản không chỉ là ký ức mà còn là linh hồn kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai. Khi sự thiêng liêng bị mai một, di sản mất đi sức sống, đe dọa bản sắc cũng như sự phát triển bền vững của văn hóa cộng đồng Việt Nam.
Ford Ranger Raptor: Chiếc bán tải hiệu năng cao khẳng định phong cách sống chất

Ford Ranger Raptor: Chiếc bán tải hiệu năng cao khẳng định phong cách sống chất

Ford Ranger Raptor không chỉ là một mẫu bán tải hiệu năng cao với khả năng chinh phục mọi địa hình, mà còn là người bạn đồng hành thể hiện rõ phong cách sống mạnh mẽ, tự do và tiên phong. Với Raptor, mỗi hành trình không đơn thuần là di chuyển mà là cách để chủ nhân khẳng định dấu ấn cá nhân đầy khác biệt.
Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) vừa đưa tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam) vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là tri thức quý báu, mang giá trị văn hóa, y học và kinh tế đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống quanh dãy núi Ngọc Linh.
Hương cà phố cổ và ngọn lửa giữ nghề suốt hơn 300 năm ở làng Khương Hạ

Hương cà phố cổ và ngọn lửa giữ nghề suốt hơn 300 năm ở làng Khương Hạ

Giữa phố phường Hà Nội hiện đại, làng Khương Hạ lặng lẽ lưu giữ một nghề cổ đã tồn tại hơn ba thế kỷ – nghề muối cà truyền thống. Trong từng vại cà giòn thơm là cả một vùng ký ức Thăng Long, là tinh túy của bàn tay cần mẫn và tấm lòng gìn giữ văn hóa của người Việt qua nhiều thế hệ.
Muối Thụy Hải – Từ nghề truyền thống trở thành di sản văn hóa quốc gia

Muối Thụy Hải – Từ nghề truyền thống trở thành di sản văn hóa quốc gia

Nghề làm muối truyền thống ở xã Thụy Hải (Thái Bình) chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, mở ra tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn di sản lâu đời.
Bảo tồn và giữ gìn di sản quý báu của đồng bào Xa Phó

Bảo tồn và giữ gìn di sản quý báu của đồng bào Xa Phó

Trong đời sống của người Xa Phó, âm nhạc không chỉ là một hình thức giải trí, mà còn là linh hồn của văn hóa gắn liền với truyền thống và bản sắc tộc. Có hai loại nhạc cụ được người Xa Phó sử dụng là kèn ma nhí dành cho đàn ông và sáo mũi dành cho phụ nữ.
Hùng Lô bảo tồn giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế

Hùng Lô bảo tồn giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế

Xã Hùng Lô (TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn di sản; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của di sản trong phát triển kinh tế.
Tinh hoa Phở Việt – Di sản trong kỷ nguyên số

Tinh hoa Phở Việt – Di sản trong kỷ nguyên số

Món phở – linh hồn của văn hóa và ẩm thực Việt lại một lần nữa được giới thiệu tới công chúng thông qua Festival Phở 2025 diễn ra tại Hoàng Thành Thăng Long (Hà Nội).
Về Yên Định xem lễ hội di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Về Yên Định xem lễ hội di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sáng 12/4, tại xã Yên Thọ, UBND huyện Yên Định (Thanh Hóa) đã tổ chức Lễ hội Đền Đồng Cổ - Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. Đây là năm đầu tiên lễ hội được tổ chức với quy mô, hình thức của lễ hội di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia sau khi được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận năm 2024.
Lễ hội diều làng Bá Dương Nội đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội diều làng Bá Dương Nội đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sáng 12/4, tại di tích miếu Diều, huyện Đan Phượng (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Hội diều làng Bá Dương Nội” và Bằng công nhận danh hiệu Nghề truyền thống Hà Nội cho “Nghề làm diều sáo làng Bá Dương Nội”.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

duoc-pham-tam-binh
tap-doan-son-ha
viet-hai
herbalife
eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
Phiên bản di động