| Ngành dừa Việt Nam có thể thu thêm 300 triệu USD từ thị trường Trung Quốc Thực hư chuyện ngành dừa nguy cơ thiếu nguyên liệu nghiêm trọng Ngành dừa tỷ đô và nghịch lý nhập khẩu |
 |
| Cây dừa đang trỗi dậy mạnh mẽ, trở thành một trong sáu cây công nghiệp chủ lực của quốc gia. |
Từ một loại cây trồng truyền thống, gắn liền với đời sống của gần 390.000 hộ dân Đồng bằng sông Cửu Long, cây dừa đang trỗi dậy mạnh mẽ, trở thành một trong sáu cây công nghiệp chủ lực của quốc gia. Sự kiện Việt Nam ký kết nghị định thư xuất khẩu dừa tươi chính ngạch sang thị trường 1,4 tỷ dân Trung Quốc vào tháng 8/2024 đã trở thành "cú hích" lịch sử, mở ra cánh cửa khổng lồ. Cùng với sự chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, vị thế của dừa Việt được khẳng định vững chắc khi đứng thứ 4 châu Á - Thái Bình Dương và thứ 5 toàn cầu.
Thành công này đến từ sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: giá dừa khô có thời điểm đạt kỷ lục 130.000 – 160.000 đồng/chục giúp nông dân phấn khởi, cùng với các chính sách hỗ trợ tín dụng và định hướng phát triển vùng trồng theo chuẩn VietGAP, hữu cơ. Tuy nhiên, để thực sự "hóa rồng", ngành dừa không thể chỉ dựa vào việc bán nguyên liệu thô. Chính nghịch lý "nông dân trúng lớn, doanh nghiệp chế biến khát nguyên liệu" đã cho thấy sự cấp thiết phải hoàn thiện chuỗi giá trị, và đó là lúc "vòng đời mới" của trái dừa bắt đầu.
Hệ sinh thái sản phẩm giá trị gia tăng định hình tương lai
Vòng đời truyền thống của trái dừa thường chỉ dừng lại ở việc bán quả tươi hoặc dừa khô cho thương lái. Mô hình này tuy giúp nông dân có thu nhập tức thời nhưng lại lãng phí tiềm năng và tạo ra sự bấp bênh cho ngành chế biến. "Vòng đời mới" của dừa Việt là một sự khai thác toàn diện, biến mọi bộ phận của cây dừa thành những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, tạo ra một hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn đúng nghĩa.
 |
| Vượt qua giới hạn nông sản thô, trái dừa đang kiến tạo một "vòng đời mới", trở thành hệ sinh thái sản phẩm giá trị cao và là một "tài sản xanh" đầy tiềm năng. |
Cụ thể, phần cơm dừa và nước dừa không còn chỉ là sản phẩm tiêu dùng trực tiếp, mà đã trở thành nguyên liệu vàng cho ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và mỹ phẩm. Các sản phẩm như nước dừa đóng hộp, sữa dừa, dầu dừa tinh khiết (VCO), mặt nạ dừa, kẹo dừa, thạch dừa… không chỉ phục vụ thị trường nội địa mà còn đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường xuất khẩu khó tính.
Đi xa hơn, vòng đời mới còn tận dụng triệt để những phần trước đây được xem là phụ phẩm. Gáo dừa được biến thành những mặt hàng thủ công mỹ nghệ tinh xảo. Vỏ dừa được xử lý thành xơ dừa, mụn dừa – những giá thể quan trọng cho nông nghiệp công nghệ cao. Đặc biệt, than hoạt tính từ gáo dừa là một sản phẩm công nghiệp có giá trị kinh tế vượt trội, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ lọc nước, xử lý khí thải đến y tế. Việc không một bộ phận nào của trái dừa bị lãng phí không chỉ tối đa hóa lợi nhuận mà còn là lời khẳng định về một nền sản xuất thông minh, bền vững – yếu tố cốt lõi để xây dựng thương hiệu trên trường quốc tế.
Khi cây dừa trở thành tài sản carbon và xây dựng thương hiệu quốc gia
Nếu như việc tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng là sự nâng cấp về mặt kinh tế, thì việc nhìn nhận cây dừa như một "tài sản xanh" chính là bước đột phá về tư duy chiến lược, nâng tầm thương hiệu quốc gia. Đây là giá trị vô hình nhưng lại có sức nặng quyết định trong bối cảnh kinh tế xanh và phát triển bền vững đang là xu hướng toàn cầu.
Theo các nghiên cứu, mỗi hecta dừa có khả năng hấp thụ từ 70-75 tấn khí CO₂ mỗi năm. Con số này biến những vườn dừa bạt ngàn của Việt Nam thành những "bể chứa carbon" tự nhiên khổng lồ. Trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, tiềm năng thương mại hóa tín chỉ carbon từ các vùng trồng dừa là hoàn toàn khả thi. Đây không còn là một lợi ích môi trường đơn thuần, mà là một nguồn doanh thu mới, một "dòng tiền xanh" cho cả nông dân và quốc gia.
Câu chuyện về "tín chỉ xanh" mang lại một sức mạnh truyền thông và định vị thương hiệu vô giá. Thay vì chỉ cạnh tranh bằng giá cả hay chất lượng, dừa Việt Nam giờ đây có thể cạnh tranh bằng một câu chuyện thương hiệu độc đáo và đầy thuyết phục: một sản phẩm không chỉ ngon, sạch mà còn góp phần vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu. Đây chính là lợi thế cạnh tranh mềm giúp dừa Việt chinh phục trái tim của người tiêu dùng thế hệ mới, những người sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm có trách nhiệm với môi trường.
"Vòng đời mới" của trái dừa Việt là một hành trình đầy cảm hứng, từ một nông sản thô trở thành một hệ sinh thái kinh tế đa dạng và một biểu tượng của nông nghiệp xanh. Bằng cách tập trung vào chế biến sâu và khai thác giá trị carbon, ngành dừa không chỉ đảm bảo mục tiêu tỷ đô bền vững mà còn đang xây dựng một thương hiệu quốc gia mạnh mẽ, mang đậm bản sắc hiện đại, sáng tạo và có trách nhiệm.
 Ngành dừa Việt Nam có thể thu thêm 300 triệu USD từ thị trường Trung Quốc |
 Thực hư chuyện ngành dừa nguy cơ thiếu nguyên liệu nghiêm trọng |
 Ngành dừa tỷ đô và nghịch lý nhập khẩu |
