Lắp thiết bị giám sát hành trình được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu để phát hiện kịp thời những tàu cá vi phạm lãnh hải nước ngoài trái phép trong quá trình khai thác hải sản. Bộ NN&PTNT cho biết, tính đến ngày 22/6, số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 23.623/30.652 tàu, tương đương 77,1%. Trong đó, số lượng tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên là 2.388/2.509 tàu đạt 91,88% và tàu cá có chiều dài từ 15m đến dưới 24m đạt 31.235/28.053 tàu (71,7%).
Bên cạnh đó, số liệu về đăng kí, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản ở một số địa phương chưa được cập nhật đầy đủ, liên tục trên phần mềm Vnfishbase.
Trên 77% tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình
Để đáp ứng các quy định của Luật Thủy sản đồng thời phục vụ cho gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu đối với sản phẩm thủy sản Việt Nam nhập khẩu vào châu Âu, Bộ NN&PTNT tiếp tục đề nghị UBND các tỉnh, thành phố ven biển đôn đốc chỉ đạo Sở NN&PTNT phối hợp với các đơn vị rà soát, thống kê, đồng thời, báo cáo chính xác số lượng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên thuộc tỉnh quản lý, hạn ngạch cấp phép. Bên cạnh đó, cập nhật lại số liệu báo cáo trên phần mềm Vnfishbase (số liệu báo cáo phải trùng khớp với số liệu trên phần mềm Vnfishbase).
Các địa phương cũng khẩn trương hoàn tất việc lắp đặt các thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá theo đúng lộ trình quy định tại Điều 44, Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/03/2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản. Địa phương báo cáo số lượng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên tính đến ngày 30/6 đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đối với những tàu cá không còn khả năng hoạt động, lập danh sách riêng và nêu lý do cụ thể.
Ngoài ra, các địa phương báo cáo về tình hình thực hiện trực vận hành hệ thống giám sát tàu cá. Cụ thể gồm hiện trạng hệ thống giám sát tàu cá tại địa phương, số lượng nhân lực bố trí trực vận hành hệ thống, thời gian trực theo dõi, xử lý dữ liệu; những khó khăn, bất cập và đề xuất, kiến nghị.
Trước đó, ngày 5/3, Bộ NN&PTNT đã ban hành văn bản số 1659/BNN-TCTS đôn đốc các địa phương về việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá, thực hiện các quy trình xử lý thông tin giám sát hành trình tàu cá và hoàn thiện số liệu tàu cá trên Vnfishbase.
Theo lộ trình lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá quy định tại Điều 44, Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/03/2019, tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên phải lắp trước ngày 1/7/2019. Đối với tàu làm nghề lưới kéo, câu cá ngừ đại dương có chiều dài lớn nhất từ 15m đến dưới 24m phải lắp trước ngày 1/1/2020. Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m đến dưới 24m phải lắp trước ngày 1/4/2020.
Cụ thể, hiện nay các địa phương đang nỗ lực thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) để gỡ “thẻ vàng” thủy sản.
Đà Nẵng là một trong những địa phương điển hình, bởi từ khi EC áp “thẻ vàng” IUU đối với thủy sản Việt Nam, chưa có tàu cá nào của Đà Nẵng đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài.
ông Đặng Duy Hải - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT TP. Đà Nẵng) cho biết, thành phố đã cơ bản hoàn thành việc lắp đặt hệ thống thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên.
Theo đó, toàn thành phố có 609 tàu cá dài từ 15m trở lên, đã có 554 tàu lắp đặt xong thiết bị giám sát hành trình. 55 tàu còn lại không thực hiện lắp do đang nằm bờ dài ngày không vươn khơi, tàu đã xả bản; tàu chìm, cháy chưa làm thủ tục xả bản; tàu bán chưa làm thủ tục sang tên, đã cải hoán và tàu có công suất dưới 90CV không đủ điều kiện hoạt động vươn khơi.
Bình Định là địa phương đạt tỉ lệ cao nhất trong lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, với 3.066 tàu được lắp đặt trên tổng số 3.156 tàu cá của tỉnh, đạt tỉ lệ 97,1%.
Ông Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết: “Thời gian qua Bình Định đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp chống khai thác IUU và đạt nhiều kết quả tích cực. Dự kiến tháng cuối tháng 5 đầu tháng 6/2020, Đoàn thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra về chống khai thác IUU, nhiều khả năng đoàn sẽ đến Bình Định. Vì vậy, các sở, ngành liên quan, chính quyền các địa phương ven biển phải vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa trong công tác chống khai thác IUU. Ngay từ bây giờ, Bình Định phải phấn đấu không còn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, những trường hợp vi phạm phải xử phạt thật nghiêm...”.
Lắp thiết bị giám sát hành trình được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu để phát hiện kịp thời những tàu cá vi phạm lãnh hải nước ngoài trái phép trong quá trình khai thác hải sản
Tại Bình Thuận cũng đạt được nhiều kết quả tốt, từ tháng 7/2019 đến nay, không xảy ra vụ việc tàu cá, ngư dân vi phạm lãnh hãi, khai thác hải sản bị nước ngoài bắt giữ, xử lý; các tàu cá có nguy cơ cao, thường xuyên hoạt động ngoài tỉnh đều được địa phương rà soát, lập danh sách đưa vào diện quản lý, theo dõi đặc biệt.
Tuy nhiên, đến 15/4/2020, toàn tỉnh có 1.103 tàu trong tổng số 1.949 tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, chỉ đạt tỉ lệ 56,6%.
Theo yêu cầu của Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Huỳnh Thanh Cảnh, chậm nhất đến 15/6, toàn tỉnh phải hoàn thiện công tác lắp đặt thiết bị hành trình và buộc các tàu phải mở máy 24/24 khi hoạt động trên biển.
Tại Quảng Ninh, tính đến nay, tổng số tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên thuộc diện phải lắp thiết bị giám sát hành trình trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là 240 tàu, trong đó: Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ15m đến dưới 24m là 219 tàu, tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên là 22 tàu.
Sở NN&PTNT cũng đã ban hành Quyết định số 1069/QĐ-SNNPTNT-CCTS ngày 22/8/2019 về việc phê duyệt danh sách tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên được lắp đặt thiết bị Movimar trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, đến nay đã hoàn thành lắp đặt 100%.
Còn đối với tàu trên 15m trở lên, các chủ tàu đã hoàn thành lắp đặt trên 100 tàu, số còn lại đang trong quá trình chuẩn bị, nghiên cứu để lắp đặt. Ngoài ra, các tàu cá xa bờ còn được lắp máy thông tin liên lạc tầm xa, máy định vị, máy trực canh, radio và các thiết bị hàng hải để thông tin liên lạc giữa các tàu với nhau và với đất liền, phục vụ việc khai thác thủy sản và tìm kiếm cứu nạn...
Hồng Nga
