Thuốc Đông y: Cây lược vàng và những công dụng đối với sức khỏe

Tổng quan về cây lược vàng

Cây lược vàng còn được gọi với nhiều tên khác nhau như lan vòi, lan rũ, cây bạch tuộc…. Nó có tên khoa học là Callisia fragrans thuộc họ Thài lài. Đây là loài cây ưa bóng râm và thường phát triển mạnh ở những nơi có khí hậu ấm.

Mô tả về cây lược vàng

Đây là loài cây thân thảo cao khoảng 15 - 40cm. Thân sẽ chia thành nhiều đốt, nhiều nhánh khác nhau. Các đốt dài khoảng 1 - 2cm và có những nhánh thân dài đến 10cm. Thân cây có thể phát triển đến 1 mét.

Cây lược vàng có nguồn gốc từ vùng Châu Mỹ, các nước Mexico

Lá cây thuộc lá sáp, mọc so le hoặc lá đơn và phiến lá có hình ngọn giáo. Lá có kích thước khoảng 12 - 20cm, thậm chí có những lá có thể dài đến 25cm và chiều rộng khoảng 4 - 6cm. Bề mặt lá nhẵn, những lá tiếp xúc với ánh nắng sẽ có màu tím, còn trong bóng râm có màu xanh. Màu lá ở mặt trên sẽ đậm hơn so với mặt dưới.

Hoa lược vàng thường có màu trắng và dạng dây. Hoa thường mọc thành cụm khoảng 6 - 12 hoa với dáng nhỏ. Cuống hoa thường dài khoảng 1,5 - 3mm. Hoa của cây nở chủ yếu vào đầu mùa xuân đến mùa thu tùy thuộc theo vùng khí hậu. Tuy nhiên hoa thường rất nhanh tàn và mọc khá lẻ tẻ.

Nguồn gốc và sự phân bố của cây lược vàng

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng hơn 100 năm trước lược vàng được trồng chủ yếu ở vùng Trung và Nam Mỹ. Một số được trồng nhiều ở Nga sau đó di thực sang Việt Nam. Tại nước ta cây lược vàng được trồng chủ yếu ở Thanh Hóa vào những năm 2006. Sau đó được trồng lan ra nhiều tỉnh thành khác trên cả nước trong đó phổ biến có Hà Nội.

Bộ phần có thể sử dụng của cây lược vàng

Giống như một số loại thảo dược khác, các bộ phận của loại cây này đều có thể sử dụng để làm thuốc. Từ lá, thân, rễ đều có thể thu hoạch quanh năm. Thông thường lá cây sẽ được hái vào lúc sáng sớm để đảm bảo được dược tính.

Để sử dụng các bộ phận của cây, sau khi thu hoạch sẽ được rửa sạch, dùng tươi hoặc phơi khô đều được. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng sẽ có các cách khác nhau từ sắc nước uống, đắp hoặc ngâm rượu….

Theo các nghiên cứu khoa học, trong cây lược vàng có rất nhiều nhóm thành phần hóa học.

Cây lược vàng có công dụng gì với sức khỏe con người?

Lá cây lược vàng chữa bệnh gì, cây lược vàng có tác dụng gì và cách sử dụng cây lược vàng như thế nào? Chắc chắn không hề ngẫu nhiên khi dược liệu này lại được sử dụng làm nhiều bài thuốc, hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau. Tác dụng của chúng đã được y học cổ truyền và nghiên cứu khoa học hiện đại kiểm chứng.

Tác dụng trong y học cổ truyền

Theo Đông y, cây lược vàng có tính mát, vị nhạt, chua nhẹ và ít độc. Chúng có khả năng tác động tới kinh Phế. Chính bởi vậy, dược liệu có tác dụng trong việc giải độc, thanh nhiệt, cầm máu, hóa đờm và tiêu viêm rất tốt. Bởi công dụng hoạt huyết và tiêu viêm hiệu quả người ta sử dụng cây lược vàng để chữa bệnh về các vết thương và vết bầm tím trên cơ thể.

Không chỉ vậy, đây còn là bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như: loét hành tá tràng, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng…

Tác dụng trong khoa học hiện đại

Tác dụng của cây lược vàng cũng đã được chứng minh qua nhiều công trình nghiên cứu khoa học hiện đại. Dược liệu có chứa những thành phần và hoạt chất sau: Di galactosyl diglycerides, sulfolipid, triacyglyceride thuộc nhóm lipid; Các axit hữu cơ; Phytosterol; Vitamin B2, PP; Nguyên tố vi lượng Fe, Ni, Cu, Cr; Olefinic, paraffinic thuộc nhóm axit béo; Các flavonoid: kaempferol isoorientin, quercetin; Sắc tố chlorophyll và carotenoid.

Những hoạt chất trên có tính dược lý sinh học rất tốt cho sức khỏe con người:

Công trình nghiên cứu và thử nghiệm đã phát hiện, chứng minh hoạt chất flavonoid có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, giúp các mạch máu trong cơ thể bền hơn. Ngoài ra, chúng hoạt hóa, tăng cường tác dụng của vitamin C đối với sức khỏe con người.

Flavonoid còn là dưỡng chất giúp giảm đau, an thần và kháng viêm. Chính bởi vậy, đây là bài thuốc điều trị chứng viêm loét dạ dày, tá tràng.

Hoạt chất phytosterol - một loại steroid có trong cây lược vàng có khả năng sát khuẩn, kháng sinh rất tốt. Sử dụng dưỡng chất này trong việc sát khuẩn, tẩy uế và các bài thuốc về đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, ho, rát họng.