 |
| Vụ thu hoạch sầu riền đầu tiên của Trung Quốc trên đảo Hải Nam đã thất bại so với kỳ vọng. |
Vụ sầu riêng thất vọng
Cụ thể, ngày 06/6, South China Morning Post đưa tin: Sản lượng sầu riêng tại đảo Hải Nam (Trung Quốc) trong vụ mùa năm nay ước tính chỉ đạt 50 tấn, thấp hơn nhiều so với dự báo trước đây. Điều này cho thấy con chặng đường phát triển của cây sầu riêng ở Trung Quốc còn nhiều gian nan.
Con số trên kém xa so với ước tính sản lượng 2.450 tấn mà CCTV đưa ra hồi tháng 3 và chỉ phục vụ được 0,005% tổng nhu cầu sầu riêng tại Trung Quốc trong năm nay, vốn rơi vào khoảng một triệu tấn.
Thông tin trên được ông Phùng Học Kiệt, Giám đốc Viện Trái cây Nhiệt đới trực thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Hải Nam, đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với CCTV hồi cuối tuần trước.
Ông Phùng cho biết nguồn sầu riêng nội địa sẽ phục vụ thị trường Hải Nam và bán cho khách du lịch. Do đó, người dân ở các khu vực khác tại Trung Quốc không dễ mua loại quả này.
Hồi tháng trước, ông Phùng cũng từng tuyên bố con số ước tính hồi tháng 3 quá cao vì vẫn chưa có các khu vực lớn chuyên canh tác sầu riêng. Theo số liệu được ông đưa ra, diện tích trồng sầu riêng thí điểm tại Hải Nam chỉ khoảng 70 ha.
“Một số khu vực trồng sầu riêng thí điểm có ra hoa, số khác thì không”, ông cho biết. “Một số cây sầu riêng đã ra hoa và kết quả ở Hải Nam vẫn chưa đủ trưởng thành và không thể cho ra nhiều quả”.
 |
| Trung Quốc đang đầu tư vào sầu riêng sản xuất ở Hải Nam. |
Đây là năm đầu tiên Hải Nam thu hoạch sầu riêng ở quy mô lớn sau hơn bốn năm canh tác, trong bối cảnh sầu riêng là một trong những loại trái cây nhập khẩu được người Trung Quốc ưa thích nhất.
Vị chuyên gia nhận định Hải Nam sẽ cần một vài năm nữa để có thể sản xuất đủ sầu riêng để kéo giá thành nội địa xuống mức thấp hơn. Ông cũng cảnh báo sự xuất hiện của sầu riêng nội địa không có nghĩa giá thành sẽ rất rẻ do chi phí canh tác ở Hải Nam cao hơn các nước Đông Nam Á.
Trung Quốc đang đặt cược rằng cây trồng nội địa sẽ giúp giảm giá trong nước, tận dụng nhu cầu tiêu thụ trái cây ngày càng tăng và thúc đẩy thương mại nông nghiệp quốc tế của quốc gia. Nhưng mấu chốt thành công của sầu riêng nội địa là người tiêu dùng có thấy ngon miệng khi so sánh với sầu riêng nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á khác hay không.
Trong quý đầu tiên của năm nay, Việt Nam đã xuất khẩu sầu riêng đạt trị giá 153 triệu USD – gấp 7,3 lần so với một năm trước. Và Trung Quốc chiếm 87% trong tổng số đó, theo dữ liệu từ Bộ Công thương.
Người tiêu dùng hiện có thể phải trả khoảng 349 nhân dân tệ (1,15 triệu đồng) cho 7kg sầu riêng từ Việt Nam trên trang thương mại điện tử JD.com và phải đặt hàng trước. Còn sầu riêng từ Thái Lan và Malaysia hiện đang cháy hàng trên siêu thị Tmall, nền tảng mua sắm trực tuyến do Taobao điều hành.
Và những tham vọng khi Trung Quốc xây dựng đế chế sầu riêng
Từ thập niên 1950, nông dân Trung Quốc đã bắt đầu trồng các loại hoa quả nhiệt đới ở tỉnh Hải Nam, trên diện tích khoảng 206.000 ha. Từ 2020, Hải Nam đầu tư mạnh tay và ứng dụng công nghệ vào trồng sầu riêng trên quy mô lớn, với kỳ vọng loại quả này sẽ trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực.
Hải Nam đang chờ thu hoạch vụ sầu riêng đầu tiên của năm nay. Dự kiến, khoảng 2.450 tấn sầu riêng sẽ được tỉnh này tung ra thị trường trong tháng 6, kênh truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV cho biết.
Giá rẻ vẫn là lợi thế của hoa quả nội địa. Tại một cửa hàng hoa quả ở Thượng Hải, những sản phẩm nội địa giá rẻ như xoài, đu đủ, thanh long bán chạy hơn so với các loại hoa quả nhập khẩu từ Đông Nam Á.
"Nhưng sản lượng hoa quả nhiệt đới ở Hải Nam không đủ để đáp ứng nhu cầu nội địa. Việc sản xuất cũng không ổn định", Aaron Rabena, chuyên gia kinh tế tổ chức nghiên cứu chính sách APPFI, nhận xét. Các sản phẩm như sầu riêng hay roi tới nay vẫn cần nhập khẩu.
Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng các nước Đông Nam Á sẽ phải thực sự lo lắng nếu ngành hoa quả nhiệt đới của Hải Nam "cất cánh" nhờ sự kết hợp của tham vọng phát triển, các dây chuyền tự động hóa giúp tăng sản lượng và hạ giá thành.
 |
| Sầu riêng hiện là loại trái cây nhập khẩu phổ biến nhất ở Trung Quốc với doanh thu hàng tỷ đô la Mỹ mỗi năm. |
Hải Nam có khí hậu nóng ẩm và mưa nhiều, điều kiện phù hợp để trồng các loại cây ăn trái nhiệt đới. Nông dân tại tỉnh này rất quan tâm học hỏi về dinh dưỡng, cách chăm sóc nhằm nâng cao chất lượng hoa quả.
Các trang trại ở Hải Nam hiện đã sử dụng công nghệ tự động hóa giúp kiểm soát giá thành sản phẩm, điều mà trang trại ở các nước Đông Nam Á phải học hỏi.
Một số chuyên gia cho rằng trái cây nhiệt đới ở Hải Nam cuối cùng có thể được xuất khẩu sang các nước láng giềng Đông Nam Á khác. Dòng sản phẩm giá rẻ từ Trung Quốc có thể đè bẹp các hộ nông dân trồng cây ăn trái nhỏ lẻ ở khu vực.
Như vậy có thể thấy, hành trình của cây sầu riêng trên đất Trung Quốc đã có từ trên nửa thế kỷ, và đảo Hải Nam nơi có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp với các lợi trái cây nhiệt đới sẽ là bàn đạp. Tuy vậy, chỉ đến thời điểm này, truyền thông mới đề cập nhiều tới những vườn sầu riêng tại Hải Nam. Các nhà khoa học nông nghiệp có thể áp dụng công nghệ để trồng sầu riêng nhưng là một loại cây trồng nhạy cảm, việc sầu riêng kết trái và cho chất lượng lại là vấn đề khác. Vụ thu hoạch sầu riêng trên đảo Hải Nam thất bại là một cảnh báo về những tham vọng phi thực tế./.
