Giá sầu riêng phục hồi: Cơ hội ngắn hạn, thách thức dài hạn

Người tiêu dùng chọn mua sầu riêng tại siêu thị, phản ánh nhu cầu nội địa và xu hướng tăng giá sau thời gian giảm mạnh.

Giá sầu riêng bật tăng nhờ siết kiểm soát và nhu cầu hồi phục

Sau một thời gian dài trầm lắng, thị trường sầu riêng đã chứng kiến sự hồi phục rõ rệt về giá cả. Tháng 6 trở đi, nhờ các cơ quan chức năng áp dụng quy trình kiểm soát nghiêm ngặt từ trồng trọt đến xuất khẩu, giá sầu riêng Monthong loại A đã nhích lên 80.000 – 90.000 đồng/kg, tăng 15 – 20% so với tháng trước. Loại B cũng đạt mức 70.000 – 75.000 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ năm ngoái, trong khi giống Ri 6 ít biến động, giữ ổn định ở mức 40.000 – 42.000 đồng/kg.

Ông Đoàn Văn Vẹn – Tổng giám đốc Công ty TNHH Anh Thư chia sẻ: “Doanh nghiệp chúng tôi đã nối lại xuất khẩu sang Trung Quốc sau hơn nửa năm gián đoạn. Trước đó, hồi đầu năm, chúng tôi từng phải quay đầu 10 container sầu riêng với tổng trọng lượng 170 tấn do vướng quy định mới tại cửa khẩu. Hiện thủ tục thông quan, kiểm dịch thuận lợi hơn nhiều, giúp giảm rủi ro hư hỏng và chi phí lưu kho.”

Kim ngạch xuất khẩu cũng phản ánh rõ xu hướng phục hồi. Theo số liệu thống kê, ba tháng đầu năm, mỗi tháng xuất khẩu chưa đạt 100 triệu USD. Tháng 4 bắt đầu vượt ngưỡng 100 triệu USD, tháng 5 đạt 204 triệu USD. Sang tháng 6, kim ngạch tăng mạnh trên 300 triệu USD; riêng tháng 7 ước đạt 350 – 400 triệu USD. Như vậy, tổng 7 tháng đầu năm vượt mốc 1 tỷ USD, cho thấy sức bật mạnh mẽ của ngành hàng.

Mặc dù giá xuất khẩu tăng, thị trường nội địa vẫn chịu tác động từ dư thừa sản lượng tại các vùng chính vụ, khiến giá bán lẻ chỉ dao động 40.000 – 60.000 đồng/kg. Sự chênh lệch này nhấn mạnh nhu cầu cân bằng giữa xuất khẩu và tiêu thụ nội địa, cũng như tầm quan trọng của chiến lược quản trị giá cho doanh nghiệp.

Nguy cơ dư cung và cạnh tranh buộc ngành phải tái cơ cấu

Giá sầu riêng phục hồi mở ra cơ hội ngắn hạn cho doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng tăng trưởng nóng và cạnh tranh quốc tế vẫn đặt ngành hàng trước thách thức dài hạn.

Dù kim ngạch xuất khẩu phục hồi, ngành sầu riêng vẫn đứng trước những thách thức dài hạn. Diện tích trồng hiện khoảng 180.000 ha, sản lượng ước đạt 1,5 triệu tấn năm 2025, tăng gấp hơn 2,5 lần so với năm 2020. Tăng trưởng “nóng” trong khi thiếu quy hoạch vùng trồng và trồng tự phát rải rác dễ dẫn đến chất lượng không đồng đều, tác động tới uy tín xuất khẩu.

Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định: “Trung Quốc đã siết kiểm tra 100% các lô hàng sầu riêng, khiến giá lao dốc. Không chỉ khắt khe về chất lượng, thời gian kiểm định chất vàng O và Cadimi kéo dài 7–8 ngày dẫn đến ùn ứ tại cửa khẩu. Nhiều doanh nghiệp không kịp đáp ứng tiêu chuẩn mới, gây hư hỏng sản phẩm và trả lại hàng loạt container. Nếu không sớm xây dựng bản đồ quy hoạch vùng trồng theo tiêu chuẩn xuất khẩu, phân vùng rõ ràng theo thổ nhưỡng – khí hậu và năng lực liên kết sản xuất – tiêu thụ, ngành sầu riêng sẽ tiếp tục lâm vào vòng xoáy dư thừa, rớt giá.”

Thêm vào đó, sự cạnh tranh từ Thái Lan và Campuchia ngày càng gay gắt. Thái Lan hiện chiếm hơn 62% thị phần xuất khẩu vào Trung Quốc, trong khi Campuchia, với chi phí nhân công rẻ và vùng trồng tập trung, nhanh chóng gia nhập đường xuất khẩu chính ngạch. Nếu Việt Nam không nâng cao chất lượng và chuẩn hóa quy trình sản xuất, vị thế trên thị trường quốc tế sẽ khó được duy trì.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, Quyết định 3015 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là bước tiến quan trọng, lần đầu tiên áp dụng cơ chế kiểm soát riêng cho một loại quả từ trồng trọt đến xuất khẩu. Đây là cơ sở để nâng chất lượng, giảm rủi ro từ chối tại cửa khẩu và củng cố uy tín thương hiệu. Cùng với việc phân vùng vùng trồng theo thổ nhưỡng, khí hậu và năng lực liên kết sản xuất – tiêu thụ, ngành sầu riêng sẽ có khả năng ổn định giá, tối ưu hóa giá trị thương mại và hướng đến phát triển bền vững.

Giá sầu riêng phục hồi mở ra cơ hội ngắn hạn cho doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng tăng trưởng nóng và cạnh tranh quốc tế vẫn đặt ngành hàng trước thách thức dài hạn. Sớm quy hoạch vùng trồng, nâng cao chất lượng, chuẩn hóa kiểm soát và đa dạng hóa thị trường là những bước đi quan trọng để Việt Nam duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành sầu riêng trong tương lai.

Doanh nghiệp Việt thích ứng chính sách thuế mới của Mỹ

Giá hồ tiêu hôm nay 19/8: Thị trường đi ngang, tín hiệu lạc quan từ xuất khẩu sang Mỹ

Gạo Việt Nam vượt Thái Lan: Làm sao để vị thế á quân thế giới không chỉ là 'đỉnh sóng' ngắn ngủi?

Đa dạng hóa thị trường: Chiến lược giữ đà tăng xuất khẩu tôm

Từ xuất khẩu tỷ đô đến bữa ăn gia đình: Bước đi chiến lược cho cá tra