Khám phá di tích lịch sử đền Cửa Ông tồn tại 700 năm tuổi ở Quảng Ninh

Du lịch xanh 17/12/2022 09:00 Theo dõi TH&SP trên

Đền Cửa Ông (còn gọi là Đông Hải Linh Từ hay đền Đức Ông) nằm trên địa bàn phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Đền thờ thần chủ là Quốc Khảo Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, ngoài ra còn phối thờ Cửu Thiên Vũ Đế Quốc Phụ Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương cùng gia thất và các tướng lĩnh của Ngài.

Ngược dòng lịch sử khám phá cụm di tích lịch sử - thắng cảnh Yên Đức - Đông Triều Khám phá danh thắng thác Pạc Sủi 16 tầng ở Tiên Yên Khám phá nét đẹp "hút hồn" của các danh thắng trên huyện đảo Cô Tô


Đến nay, ngôi đền đã trải qua 700 năm xây dựng với nhiều lần trùng tu

den cua ong quang ninh

Đến nay, ngôi đền đã trải qua 700 năm xây dựng với nhiều lần trùng tu

Qua sử sách ghi chép có thể khẳng định đền Cửa Ông được khởi dựng, tồn tại qua hơn 100 năm. Lúc khởi dựng, đền chỉ là một thảo am nhỏ làm bằng tranh, tre, lứa lá; năm 1907 – 1916, đền được trùng tu lại; năm 1916, xây thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ, chùa; năm 1946, đền Hạ, đền Thượng tiếp tục được tu bổ, tôn tạo; năm 2014, quy hoạch tổng thể khu di tích Đền Cửa Ông được phê duyệt với diện tích 18,125 ha; đến năm 2016, đền Trung được xây dựng và hoàn thành vào năm 2017. Ngoài ra, còn có đền Cặp Tiên (nhân dân gọi là đền “Cô bé Cửa Suốt”) được tạo dựng vào thời Nguyễn.

Đền Cửa Ông lúc đầu khởi dựng chỉ thờ Trần Quốc Tảng, sau khi xây thêm các khu đền Hạ, đền Trung và đền Thượng, chùa Cẩm Sơn... cụ thể như sau:

Khu vực đền Thượng: gồm đền Thượng, đền Quan Châu, đền Quan Chánh, chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng

Đền Thượng: thờ thần chủ là Quốc Khảo Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, ngoài ra còn phối thờ Cửu Thiên Vũ Đế Quốc Phụ Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương cùng gia thất và các tướng lĩnh của Ngài.

Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng (1252 - 1313), Ông là vị anh hùng dân tộc, con trai thứ 3 của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Hiện nay, một số sắc phong cho Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng vẫn còn được lưu giữ tại đền khẳng định công trạng của Ông, cũng như lịch sử hình thành, tồn tại của đền Cửa Ông.

Ngoài thần tích, thần sắc, sắc phong ghi chép về Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng, tại đền Cửa Ông còn lưu giữ được bia đá, biển gỗ, hoành phi, câu đối mà qua đó đã xác định được thần chủ chính của đền là Quốc Khảo Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng.

Đồng thời, tại đền Thượng còn phối thờ các nhân vật lịch sử như: Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Hưng Đạo Đại Vương sau khi giúp nhà Trần đánh đuổi giặc Nguyên xâm lược, trừ đại họa cho dân tộc, được nhân dân sùng kính, sau khi mất trở thành Thượng Tiên Cửu Thiên Vũ Đế.

Tướng công Phạm Ngũ Lão; Dã Tượng; Yết Kiêu; Nguyễn Khoái; Huyền Du; Cao Mang; Đỗ Hành; Hưng Vũ vương Nghiễn, Hưng Trí vương Hiện, Hưng Hiến vương Uất; Trần Bình Trọng; Phạm Ngộ; Trần Thì Kiến; Trần Quang Triều; Trần Quốc Toản; Hà Đặc; Trương Hán Siêu; Lê Phụ Trần; Nguyễn Địa Lô; Trần Khánh Dư; Đỗ Khắc Chung; Vi Hùng Thắng; Nguyễn Chế Nghĩa; Thánh Mẫu Thiên Thành (Nguyên Từ Quốc Mẫu); Quyên Thanh công chúa (Vương Cô Đệ Nhất); Đại Hoàng công chúa; Thuận Thánh (Bảo từ Hoàng hậu).

den cua ong quang ninh

Đền Quan Chánh: thờ Quan Chánh, Quan Tuần Tranh và Quan Giám Sát. Đền Quan Châu: thờ Quan Tri Châu cai quản khu vực châu Cẩm Phả.

Lăng Mộ: căn cứ vào thần tích, thần sắc làng Cẩm Phả, tổng Cẩm Phả, huyện Cẩm Phả, tỉnh Quảng Yên, chép vào năm 1938, thì lăng mộ Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng chỉ mang tính tượng trưng, là nơi thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với Ngài, cũng như của người con đối với người cha.

Chùa: thờ Phật, Ngọc Hoàng Thượng Đế, Nam Tào, Bắc Đẩu,Quan Âm Tống Tử, Tuệ Trung thượng sĩ, Đức Chúa Ông, Đức Thánh Hiền...như các ngôi chùa truyền thống khác của Việt Nam.

Đền Cặp Tiên: thờ một vị tiểu thư - con gái của Trần Quốc Tảng (còn gọi là “Cô bé Cửa Suốt”), quan Chánh và các vị nhân thần, sau đó lại thờ thêm Phật, Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu, Tiên Thiên Thánh Mẫu.

Các thần tích, thần sắc, sắc phong cho các vị thần còn được lưu giữ tại đền Cửa Ông trở thành kho tư liệu lịch sử quý giá cho các thế hệ con cháu tìm hiểu về quá trình dựng nước và giữ nước của triều Trần. Khu di tích đền Cửa Ông đã trải qua các cuộc chiến tranh và thăng trầm của lịch sử, nhưng vẫn bảo lưu được nhiều kiến trúc cổ kính (tường hồi hai bên ống muống và Hậu cung) và các pho tượng cổ có niên đại từ thế kỷ XIX.

den cua ong quang ninh

Đền Cửa Ông Quảng Ninh là một khu di tích với nhiều đền, chùa

Khu vực đền Hạ: gồm đền Mẫu và đền Trung Thiên Long Mẫu

Đền Mẫu: thờ tam tòa Thánh Mẫu (Mẫu Thượng thiên, Mẫu Thượng ngàn, Mẫu Thoải phủ), Ngọc hoàng thượng đế, Nam Tào, Bắc Đẩu, Tứ vị chầu bà, Ngũ vị tôn ông, ông Hoàng Mười, ông Hoàng Bơ, ông Hoàng Bẩy.

Đền Trung Thiên Long Mẫu: thờ Trung Thiên Long Mẫu và phối thờ ba cô, cậu bé Cửa Suốt, cô bé Cửa Suốt (hai vị giống như Kim Đồng, Ngọc Nữ, tượng trưng cho âm và dương luôn theo hầu bảo hộ mẫu, bảo vệ vùng đất, vùng biển Cửa Suốt, bảo vệ ngôi đền mà Trung Thiên Long Mẫu tọa lạc).

Hiện, đền Cửa Ông còn lưu giữ đạo sắc phong cho xã Cẩm Phả, huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Yên, phụng thờ Trung Thiên Long Mẫu tôn thần, ghi ngày 18 tháng 3 năm Khải Định thứ 2 (1917). Bia đá ở đền Hạ dựng vào năm Mậu Tý (1948).

den cua ong quang ninh

Một góc danh đền Cửa Ông

Khu vực đền Trung

Thờ Khâm Sai Đông Đạo Tiết Chế Hoàng Cần, người có công dẹp giặc ngoại xâm phương Bắc, trấn giữ vùng biển Đông. Tại đây, còn thờ Sơn thần, Thủy thần vì đền Trung nằm trên dãy núi Cẩm Sơn, phía trước là biển Đông, người dân ở khu vực cửa biển cũng như thuyền bè qua lại đều cầu mong sự phù trợ, giúp sức của các vị Sơn thần, Thủy thần.

Với giá trị đặc biệt trên, Di tích lịch sử Đền Cửa Ông đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2082/QĐ-TTg ngày 25/12/2017./.

Top 3 ngôi chùa "cổ" nổi tiếng ở Quảng Ninh hút du khách thập phương

Ngược dòng lịch sử khám phá cụm di tích lịch sử - thắng cảnh Yên Đức - Đông Triều

Khám phá nét đẹp "hút hồn" của các danh thắng trên huyện đảo Cô Tô

Ngọc Anh

Tags:

Cùng chuyên mục

Đoàn tàu “Hà Nội 5 cửa ô”: Hành trình di sản trên đường ray

Du lịch Việt Nam đón "cú hích kép" để hút dòng khách cao cấp

VITA Green - Hộ chiếu xanh cho du lịch Việt

Vườn nho Sơn Trang – điểm hẹn trải nghiệm xanh giữa lòng xứ Thanh

Nâng tầm du lịch Việt Nam từ chính sách thị thực mới

Miễn thị thực cho 12 quốc gia: Cơ hội vàng để du lịch Việt Nam bứt tốc

Đại sứ quán Việt Nam lưu ý công dân đi du lịch Hy Lạp

Khai trương tàu du lịch chất lượng cao Hà Nội - Đồng Hới

Du lịch xanh bền vững – Hướng tới mục tiêu 25 triệu khách quốc tế

Xây dựng thương hiệu điểm đến Nha Trang gắn với du lịch sinh thái bền vững

Top 3 châu Á về giữ chân du khách: Cơ hội vàng cho du lịch Việt

Đón làn sóng khách quốc tế: Du lịch Việt Nam tăng trưởng mạnh

Tin khác

Chuyển đổi số dẫn lối phát triển du lịch xanh Việt Nam

Chuyển đổi số đang mở ra hướng đi mới cho ngành du lịch Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh phát triển du lịch xanh, bền vững. Với sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, đứng đầu là Phó Thủ tướng Mai Văn Chính, ngành du lịch đang từng bước tái định vị thương hiệu, hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng đến xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh và phát triển toàn diện.

Tự khám phá thiên nhiên: Sai một bước, lạc cả hành trình

Trekking, leo núi, cắm trại trong rừng… là xu hướng du lịch hấp dẫn giới trẻ yêu thích trải nghiệm. Nhưng thiếu kỹ năng và chuẩn bị đang khiến hành trình thành mạo hiểm. Khi tai nạn, lạc đường hay thậm chí mất tích ngày càng nhiều, du khách cần thay đổi tư duy trước khi lên đường.

Khách đến đông, tiền không ở lại: Lối ra nào cho du lịch xanh?

Lượng khách quốc tế tăng nhanh đang tạo tín hiệu phục hồi cho du lịch Việt Nam, nhưng giá trị kinh tế thu về lại chưa tương xứng. Thiếu sản phẩm độc bản, dịch vụ thiếu chiều sâu và chính sách chưa thực sự cởi mở đang khiến du lịch xanh loay hoay tìm hướng đi.

Hà Nội và TP.HCM góp mặt trong danh sách top thành phố tuyệt vời nhất thế giới

Giải thưởng Telegraph Travel Awards 2025, do báo Telegraph (Anh) tổ chức, vừa công bố danh sách những thành phố tuyệt vời nhất thế giới năm 2025.

Không gian du lịch mở rộng: Thách thức định hình bản sắc mới

Sau sáp nhập hành chính, nhiều địa phương sở hữu không gian du lịch rộng lớn, tài nguyên phong phú hơn. Tuy nhiên, nếu thiếu chiến lược định vị thương hiệu và liên kết vùng hiệu quả, các điểm đến dễ rơi vào trùng lặp, khó tạo dựng dấu ấn riêng trên bản đồ du lịch xanh.

Từ lượng sang chất: Định hướng mới cho du lịch Việt Nam

Ngành du lịch Việt Nam đang hồi phục mạnh mẽ với lượng khách tăng nhanh sau đại dịch. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và nâng tầm thương hiệu, ngành cần chuyển hướng từ tập trung số lượng sang nâng cao chất lượng sản phẩm và đổi mới quản trị toàn diện.

Sau sự cố Vịnh Xanh: Du lịch biển phải làm gì để lấy lại niềm tin?

Sự cố lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên Vịnh Hạ Long không chỉ gây tổn thất nhân mạng mà còn giáng đòn mạnh vào niềm tin của du khách với du lịch biển. Ngành du lịch cần hành động quyết liệt, không chỉ ứng phó mà còn chủ động tái thiết niềm tin.

Gen Z “đổ bộ” ngành du lịch: Cú hích cho tăng trưởng xanh

Sự trở lại mạnh mẽ của ngành du lịch trong nửa đầu năm 2025 không chỉ đánh dấu tín hiệu hồi phục kinh tế, mà còn mở ra xu hướng mới trong thị trường lao động: thế hệ Gen Z đang chiếm ưu thế cả về số lượng lẫn chất lượng ứng viên. Làn sóng trẻ hóa này đang góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững trong ngành công nghiệp không khói.

Từ kế hoạch đến trải nghiệm: 99% du khách Việt dùng AI khi đi du lịch

Theo báo cáo toàn cầu mới từ Booking.com, 99% du khách Việt đã và đang ứng dụng AI cho các chuyến đi. Tuy nhiên, sự hào hứng với công nghệ lại song hành cùng những hoài nghi đáng kể, đặt ra thách thức về việc cân bằng giữa tiện ích và niềm tin người dùng, đặc biệt trong việc thúc đẩy du lịch bền vững.

Du lịch canh nông ở Lâm Đồng: Khác biệt từ trải nghiệm nông nghiệp xanh

Trong khi Đà Lạt và Lâm Đồng vốn được biết đến như “vùng đất của sương và hoa”, thì những năm gần đây, một hình thức du lịch mới đang thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách – du lịch canh nông. Không chỉ mang đến trải nghiệm nghỉ dưỡng giữa thiên nhiên, loại hình này còn kết hợp hài hòa yếu tố sản xuất nông nghiệp với giáo dục, văn hóa và lối sống xanh.

Du lịch thể thao: Cơ hội vàng từ rừng, núi, sông, biển

Sở hữu địa hình đa dạng với núi cao, biển sâu và hệ thống sông ngòi đặc sắc, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển du lịch thể thao – loại hình vừa thu hút khách quốc tế, vừa gia tăng giá trị bền vững từ tài nguyên xanh.

Gỏi cá Nam Ô - Tinh hoa ẩm thực và niềm tự hào của người dân Đà Nẵng

Không chỉ đơn thuần là một món ăn, gỏi cá Nam Ô còn là một biểu tượng, một phần di sản văn hóa ẩm thực không thể tách rời của thành phố biển Đà Nẵng.

Từ chính sách đến thị trường: Tạo nền vững cho đà phục hồi du lịch

Với những con số tăng trưởng ấn tượng trong 6 tháng đầu năm, ngành du lịch Việt Nam đang khẳng định vai trò là điểm sáng trong bức tranh kinh tế chung. Thành quả này không đến một cách ngẫu nhiên, mà là kết quả của một chiến lược tổng thể, kết hợp hài hòa giữa những quyết sách đột phá từ Chính phủ và sự năng động, chủ động của thị trường, tạo ra một nền tảng vững chắc cho đà phục hồi và bứt phá trong giai đoạn tới.

Từ trải nghiệm đến cảm hứng: Du lịch vươn tầm quốc gia

Du lịch Việt Nam phục hồi ấn tượng, bứt phá mạnh mẽ nhờ sản phẩm đặc sắc, quảng bá hiện đại và liên kết vùng hiệu quả, hướng tới khẳng định vai trò là ngành kinh tế truyền cảm hứng và động lực tăng trưởng quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58: Bảo hiểm chi trả hơn 14 tỷ đồng, ai đã được bảo vệ?

Tai nạn lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 không chỉ gây tổn thất nghiêm trọng mà còn cho thấy vai trò thiết yếu của bảo hiểm. Doanh nghiệp dự kiến chi trả tổng cộng 14,27 tỷ đồng, góp phần hỗ trợ các nạn nhân và thân nhân vượt qua biến cố đau thương.

Từ vụ lật tàu ở Quảng Ninh: Chuyên gia chỉ cách thoát hiểm

Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 tại Quảng Ninh một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về kỹ năng sinh tồn trên biển. Theo các chuyên gia, trang bị kiến thức ứng phó khẩn cấp chính là “tấm khiên” giúp du khách tự bảo vệ mình và nâng tiêu chuẩn an toàn du lịch.

Bão Wipha áp sát: Vân Đồn và Cát Bi tạm ngừng hoạt động, hành khách nên theo dõi lịch bay

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), ngành hàng không Việt Nam đã có những điều chỉnh lớn nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và thiết bị bay. Từ đêm 21/7, hai sân bay Vân Đồn (Quảng Ninh) và Cát Bi (Hải Phòng) tạm thời đóng cửa, hàng loạt chuyến bay nội địa bị hoãn hoặc hủy.

Nhiều chuyến bay tạm dừng do ảnh hưởng bão số 3

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3, các hãng hàng không đã chủ động điều chỉnh, tạm dừng nhiều chuyến bay trong ngày 21/7 để đảm bảo an toàn cho hành khách, thể hiện năng lực ứng phó linh hoạt và trách nhiệm cao trước tác động của thiên tai.

Những lưu ý để an toàn khi đi tàu du lịch

Không chỉ là phương tiện di chuyển ngắm cảnh, tàu du lịch còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu du khách chủ quan. Trang bị kiến thức an toàn là cách bảo vệ chính mình và người thân trên mỗi hành trình.

Quảng Ninh tạm ngừng cấp phép tàu du lịch do bão số 3

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), từ ngày 20-7, tỉnh Quảng Ninh chính thức tạm dừng cấp phép rời cảng cho toàn bộ tàu khách du lịch hoạt động trên vịnh Hạ Long và các tuyến đảo. Đây là động thái khẩn cấp nhằm đảm bảo an toàn cho hành khách, thuyền viên và phương tiện trong bối cảnh bão có khả năng mạnh thêm, ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Đông Bắc Bộ.

Bão số 3 sắp đổ bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu siết an toàn các điểm du lịch

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đã có công điện khẩn gửi giám đốc Sở VH-TT-DL 22 tỉnh, thành phố phía Bắc và Bắc Trung bộ, yêu cầu khẩn trương kiểm tra, rà soát hoạt động du lịch nhằm đảm bảo an toàn cho du khách.

Tour mới đồng loạt ra mắt: Du lịch cuối năm sôi động

Nhiều doanh nghiệp đồng loạt ra mắt tour mới dịp cuối năm 2025, tập trung vào trải nghiệm cá nhân hóa, nghỉ dưỡng chuyên biệt và kết nối vùng – tạo đà tăng trưởng tích cực, thu hút khách trong nước và quốc tế trong bối cảnh thị trường du lịch đang phục hồi mạnh mẽ.

Phố Đảo Quán: Khi ẩm thực trở thành ký ức của một vùng quê

Ẩn mình giữa thôn Hưng Phú, xã Vạn Lộc (huyện Hậu Lộc), nay là xã Vạn Lộc, tỉnh Thanh Hóa, Phố Đảo Quán không chỉ là một nhà hàng phục vụ ẩm thực mà còn là nơi gìn giữ những dư vị xưa cũ của vùng đất từng được gọi là “Làng Đảo”.

Nhân lực du lịch thiếu hụt: Rào cản tăng trưởng bền vững

Sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng kéo theo thách thức lớn về nhân lực. Nếu không nhanh chóng tái cấu trúc đào tạo, Việt Nam khó giữ vững vị thế điểm đến hấp dẫn toàn cầu.

Miễn thị thực - Chìa khóa mở rộng thị trường du lịch châu Âu

Chính sách miễn thị thực 45 ngày cho Ba Lan, Thụy Sĩ và Séc đang phát huy hiệu quả, góp phần tăng trưởng khách quốc tế. Đây không chỉ là giải pháp kích cầu ngắn hạn, mà còn mở ra cơ hội để du lịch Việt Nam tăng tốc tại thị trường châu Âu.

Trải nghiệm bản sắc: Lối đi bền vững cho du lịch Việt

Sau sáp nhập địa giới hành chính, ngành du lịch Việt Nam đang tái định hình sản phẩm theo hướng trải nghiệm – kết nối liên vùng – tích hợp văn hóa, thiên nhiên và nghệ thuật, nhằm tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên bản đồ du lịch quốc tế.

Công nghệ và cộng đồng: Hai trụ cột giữ hồn di sản số

Ứng dụng công nghệ hiện đại vào di sản đang mở ra những trải nghiệm mới, nhưng chỉ có thể phát huy hiệu quả khi cộng đồng cùng tham gia. Cần kết hợp công nghệ, con người và chính sách trong cùng một hệ sinh thái bảo tồn di sản thích ứng và phát triển bền vững.

Du lịch xanh chỉ bền khi cộng đồng cùng nhập cuộc

Dù được xem là hướng đi bền vững của ngành du lịch, nhiều mô hình du lịch xanh hiện nay vẫn thiếu sự tham gia thực chất từ người dân và du khách – hai mắt xích quan trọng quyết định chất lượng, sức sống và khả năng lan tỏa của hành trình xanh.

Nhà hàng Bãi Đá – Nét chấm phá tinh hoa ẩm thực du lịch biển Hải Tiến

Giữa bức tranh du lịch đang chuyển mình mạnh mẽ của biển Hải Tiến (Thanh Hóa), Nhà hàng Bãi Đá nổi bật như một dấu ấn khác biệt – nơi giao thoa giữa tinh hoa ẩm thực địa phương và trải nghiệm nghỉ dưỡng đẳng cấp. Không đơn thuần là một điểm dừng chân cho du khách, Bãi Đá đang từng bước định hình thương hiệu riêng biệt: "Hải sản tươi – không gian thực – dịch vụ tận tâm".

Xem thêm