Hái lộc đầu năm sao cho đúng để mang tài lộc, may mắn về nhà?

Hái lộc đầu xuân là nét đẹp trong văn hóa của người dân Việt Nam.

Phong tục hái lộc đầu năm là gì?

Vào thời khắc giao thừa hoặc sáng mùng 1 Tết, người Việt chúng ta thường đi hái lộc đầu xuân, đến đình chùa xin lộc và cầu phúc, cầu tài.

Hái lộc đầu năm là việc bẻ cành cây (hay còn gọi là cành lộc) mang về nhà để lấy may mắn trong những ngày đầu năm mới. Cành lộc thường là một cành đa nhỏ, cành đề hoặc cành si.... đây là những những loại có sức sống mạnh mẽ, quanh năm tươi tốt và nảy lộc.

Tục hái lộc là một nét đẹp văn hóa theo các nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu và Ứng dụng tiềm năng con người thuộc Liên hiệp Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Lộc là nụ đầu tiên, mầm non mới nhú. Trong ngày Tết thì chúng ta thường thấy mọi người hay hái lộc ở đền, chùa ngụ ý để xin hưởng một chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân đầu năm mới.

Nguồn gốc hái lộc đầu năm

Phong tục hái lộc đầu năm đã xuất hiện từ thời xa xưa. Chuyện xưa kể rằng, Vua Hùng đã mời các Lạc Hầu, Lạc Tướng, thần dân và các con đến truyền dạy rằng: “Nay các con đã khôn lớn, ta muốn các con đi dạy dân làm ăn và trấn cứ các nơi” vào ngày đầu xuân năm mới.

Nghe cha phán truyền, tất cả các con đều lưu luyến không muốn chia tay mà muốn ở lại cùng cha mẹ. Các Lạc hầu, Lạc tướng, dân làng chưa biết tấu trình với Vua thế nào thì Hoàng hậu thưa: “Các con đều luyến mẹ, thương cha không muốn đi xa, tôi nghĩ rằng Nhà vua nên làm lễ tế trời đất rồi dùng cách hái lộc chia cho các con…các con ai nhận được cành lộc đi phương nào thì phương ấy mà đi”.

Nghe Hoàng hậu nói, Vua lệnh truyền cho các Lạc hầu, Lạc tướng và các con về nhà nghỉ rồi chọn ngày lành tháng tốt, Vua làm Lễ tế trời đất trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Chờ lúc sang canh Vua cùng Hoàng hậu vào rừng hái lộc đầu xuân. Sáng sớm, khi mặt trời xuất hiện, Vua và các con chia cho mỗi người một cành lộc và dạy rằng:

“Non ở nhà, già đi ấp

Chẵn lên non, còn lẻ xuống biển.

Các con hãy nghe lời Vua cha căn dặn, mang cành lộc này đi trấn giữ ở các phương, răn dạy dân chúng làm ăn sao cho ai ai cũng được no ấm. Trên đường đi khó tránh khỏi hiểm nguy, nếu lỡ như gặp phải chuyện không may, các con nhớ cầm cành lộc còn đượm hơi sương này mà vẩy lên trời thì thú dữ, ma tà đều phải sợ hãi bỏ chạy, không ai có thể hại được các con.”

Tuân lệnh Vua, các con quỳ lạy cha mẹ nhận cành lộc chia nhau đi trấn giữ các miền, Vua mừng truyền cho dân làng mở hội để tiễn các con lên đường.

Như vậy, phong tục hái lộc đầu năm đã xuất hiện từ thời xa xưa. Trải qua hàng nghìn năm thăng trầm lịch sử, nét đẹp này vẫn được người dân Việt Nam lưu truyền qua các thế hệ. Phong tục xin lộc đầu xuân đã trở nên quen thuộc, là một trong những nét văn hóa Tết không thể thiếu trong đời sống chúng ta.

Ý nghĩa của phong tục hái lộc đầu năm

Theo tích chuyện xưa, tục hái lộc đầu năm đã có từ thời Hùng Vương. Tương truyền nhân một ngày đầu xuân, Vua Hùng muốn các con mình đi dạy dân làm ăn và trấn cứ các nơi nên đã chọn ngày lành tháng tốt làm Lễ tế Trời – Đất trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh (nay thuộc tỉnh Phú Thọ) cầu cho mưa thuận gió hòa, muôn dân no ấm.

Rồi chờ lúc sang canh Vua Hùng cùng Hoàng hậu vào rừng hái lộc đầu xuân. Sáng sớm, khi mặt trời ló dạng ở đằng Đông, Vua chia cho mỗi người con một cành lộc và dạy rằng: "Non ở nhà, già đi ấp. Chẵn lên non, còn xuống biển". Vua Hùng còn căn dặn các con khi đi đường nếu gặp điều gì không may, hãy mang cành lộc còn đượm sương sớm này mà vẩy lên trời thì thú dữ, tà ma sẽ bỏ chạy, không thể làm hại được.

Trải qua hàng nghìn năm, trong dân gian vẫn còn lưu truyền tục hái lộc vào dịp đầu năm mới. Đây đã trở thành một nét văn hóa Tết cổ truyền trong đời sống của người Việt Nam.

Sau khi cúng giao thừa hay sớm mùng 1 Tết, mọi người thường đến đình chùa, đền phủ để hái một cành lộc non mang về nhà, với mong muốn được Thần, Phật linh thiêng ban cho tài lộc, may mắn suốt năm. Những cành lộc nhỏ được hái từ các thân cây có sức sống mạnh mẽ như: si, sung, xanh, đa... Người hái lộc mang về, treo trước hiên nhà hoặc cắm vào bình hoa, có nơi còn treo ở gian giữa hoặc cửa ra vào để trừ ma quỷ hay có ý báo là đã rước phúc lộc về. Lộc là nụ đầu tiên, mầm non mới nhú. Hái lộc ở nơi đền chùa linh thiêng mang ngụ ý xin được hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho để cả năm thuận lợi, phát tài phát lộc.

Trong thời khắc giao hòa của đất trời thì việc hái lộc về nhà là điều mà nhiều người rất thích, đó thể hiện mong cầu mang về những điều tốt đẹp với ý nghĩa ''Tống cố, nghinh tân", xua đi những điều không may mắn trong năm cũ, chờ đón những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới…

Hái lộc đầu năm như thế nào cho đúng và được may mắn, tài lộc?

Sau thời khắc giao thừa, người Việt chúng ta thường đi hái lộc đầu xuân, đến đình chùa xin lộc và cầu phúc, cầu tài.

Cách chọn lộc để hái

Phong tục hái lộc đầu năm của người ta đã bắt đầu xuất hiện những xu hướng biến tướng, tạo ra những hình ảnh không hay. Người dân thay vì xin cành lộc nhỏ ở đền chùa thì đua nhau chặt cành bẻ lá, cây càng to càng tốt, thậm chí cá biệt có người còn nhổ cả cây non về nhà.

Mọi người chỉ biết rằng đầu năm hái lộc là mang cành lộc về nhà, còn hái cành lộc ở đâu, có kích cỡ như thế nào, là cành lộc của cây nào thì không hề quan tâm. Vậy làm thế nào để phong tục này không bị biến tướng, việc hái lộc sẽ tạo may mắn cả năm?

Chuyên gia phong thủy Phạm Cương (Công ty tư vấn phong thủy, nhà ở Nhà Xuân) cho biết: “Hái lộc đầu năm là một tục lệ đẹp của người Việt. Hái lộc hay rước lộc có nghĩa là gặt hái tài lộc, cũng có nghĩa là đem cành lộc non tươi vào nhà. Vì thế, hành động mang cành lá non vào nhà cũng như mang lộc vào nhà vậy”.

Người dân có thể đến đền chùa hoặc những nơi công cộng, có nhiều sinh khí tốt như công viên, vườn hoa để hái những cành lá non về cắm trong nhà hoặc trên bàn thờ. Tuy nhiên việc hái lộc cốt là ở ý nghĩa hành động. Hái lộc mà không thương tiếc cho cây cối, phá hoại cảnh quan môi trường thì cũng là không tốt, mang lại nhiều điều không may cho bản thân.

Tâm của người hái lộc

Hái lộc quan trọng ở cái tâm người hái. Người hái lộc phải có cái tâm hướng thiện, lòng vui vẻ lạc quan thì cành lá bé nhỏ là đủ mang xuân, mang phúc lộc về nhà, không cần phải chọn cành thật to.

Một điều nữa cần lưu ý nữa đó là hái lộc vào lúc giao thừa, sắc trời đã tối, cần chú ý lựa chọn cẩn thận để không mang cành lá héo úa hay cành có gai nhọn vào nhà, làm thế sẽ mang theo sát khí không tốt cho gia đình.

Việc hái lộc suy cho cùng cũng là mong muốn hút tài lộc về nhà. Lộc về nhà là do cái tâm của chính chúng ta. Vì vậy, ngoài việc hái lộc đầu năm mỗi người chúng ta thay đổi lối sống, cách nghĩ, lời nói của mình, làm những điều đúng theo đạo đức, chuẩn mực xã hội.

Thị trường hàng Tết nhộn nhịp, thực phẩm tươi sống, đồ khô tăng giá

Nên cắm hoa gì trong dịp Tết để rước tài lộc vào nhà?

Ngày Tết có nên cắm hoa ly trên bàn thờ?