 |
| Tôm hùm giống con. Ảnh: Hải Long |
Bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 8 âm lịch hàng năm, khi trời êm, biển lặng, tôm hùm giống tập trung nhiều ở các rạn đá, san hô, lại được giá, một số ngư dân làng biển thị trấn Cửa Tùng (Vĩnh Linh, Quảng Trị) lại sửa soạn đồ nghề chuẩn bị cho một mùa bắt tôm hùm giống…
Nếu như ở vùng biển Quảng Nam, Quảng Ngãi hay một số vùng biển khác, ngư dân đi bắt tôm hùm giống bằng lưới và chủ yếu đi vào ngày gió to, biển động thì ở vùng biển Cửa Tùng lại hoàn toàn khác.
Với đặc điểm có nhiều rạn đá và san hô nên việc bắt tôm hùm giống chỉ thực hiện bằng tay và khi trời yên, biển lặng, nước trong thì người thợ lặn mới bắt đầu ngày làm việc của mình.
Khác với nghề mực, nghề câu..., ngư dân cần phải sắm thuyền to, máy lớn, số lượng thuyền viên đông, thì nghề lặn tôm hùm giống chỉ cần một đoạn ống chuyển khí, mắt kính lặn, một nịch dây bằng chì (nặng 10 - 12 kg), một chiếc tăm xe đạp, một chai nhựa và 2-3 thuyền viên là đủ.
Anh Nguyễn Đức Hiển, ở khu phố Hòa Lý, thị trấn Cửa Tùng có thâm niên trong nghề lặn hơn 10 năm và cũng là người có tiếng lặn giỏi nhất trong vùng cho biết: Tôm hùm giống rất nhỏ và nhanh nhẹn, người thợ lặn phải thật tinh ý phát hiện, khi tôm núp trong các kẽ đá, các lỗ nhỏ người thợ lặn dùng cây tăm xe đạp chọc vào, các con tôm thấy động và bung ra. Thợ lặn phải nhanh tay chộp lấy và cho vào chai nhựa mang theo bên mình.
Khi thuyền đến các rạn đá, nếu thuyền nào có 3 thợ lặn, thì mỗi lần lặn 2 người trong vòng 30 - 40 phút, cứ như vậy các thợ lặn thay phiên nhau liên tục để có thời gian nghỉ ngơi. Đến 15 giờ chiều là lúc các thợ lặn tập trung về bến mang theo niềm vui của một ngày làm việc mệt nhọc.
Trung bình mỗi thuyền bắt được từ 35-40 con/ngày, tùy theo mỗi loại tôm giống mà có giá khác nhau. Anh Nguyễn Văn Thanh, ở khu phố Hòa Lý, thị trấn Cửa Tùng, cho biết: “Có 3 loại tôm hùm giống, tôm sao, tôm xanh và tôm trắng. Tôm sao có giá cao nhất 160.000 đồng/con; tôm xanh chỉ có giá 80.000 đồng/con; còn tôm trắng 20.000 đồng/con. Ai cũng biết nghề này rất nguy hiểm nhưng giá thành cao nên tính trung bình anh em chúng tôi sau khi bán xong cũng được chia hơn một triệu đồng/người/chuyến”.
 |
| Sau khi mặt đầy đủ dụng cụ, các thợ lặn nhảy xuống nước |
Nhiều ngư dân thuộc huyện Núi Thành cũng mưu sinh bằng nghề lặn biến bắt tôm hùm giống để bán. Đầu tháng 2, hàng chục ghe thuyền tập trung quanh ghềnh đá Bàn Than, xã đảo Tam Hải, huyện Núi Thành (Quảng Nam) bắt tôm hùm giống.
Đáy biển khu vực này có san hô, bãi đá, nhiều tôm hùm sinh sống. Mỗi chiếc ghe gỗ công suất nhỏ có 2-5 người, làm việc từ 7h đến 18h mỗi ngày.
Ông Ngô Văn Xu, 62 tuổi, thôn Thuận An, xã Tam Hải và con trai lái ghe công suất 20 CV đến phía Bắc ghềnh đá Bàn Than neo đậu. Ghe được cố định cách bờ hơn 100 m, ông sửa soạn đồ nghề để bắt đầu một ngày mưu sinh.
Theo ông Xu, nghề bắt tôm hùm giống từ tháng 10 âm lịch kéo dài đến cuối tháng 1 năm sau. Thời điểm này tôm con sống gần bờ nên bắt được, sau khi lớn chúng ra khơi thì dừng.
Con trai ông Xu, anh Ngô Văn Đấu, 31 tuổi mặc bồ đồ lặn chuyên dụng, mang hai dây chì, một dây nặng 7 kg buộc quanh bụng và dây còn lại nặng 3 kg đeo trên vai. "Ở dưới nước chịu sức ép lớn, đối mặt với không ít rủi ro, nhiều ngư dân bảo lặn bắt tôm hùm nhí là nghề đánh cược với tính mạng", Đấu nói và cho biết mưu sinh dưới đáy biển quá vất vả, nguy hiểm, có người từng bỏ mạng vì lặn săn tôm hùm.
Kính lặn là đồ nghề không thể thiếu với thợ lặn. Kính phải kín để ngăn nước vào mắt và giúp thợ nhìn rõ các vật dưới đáy sông. Nghề lặn săn tôm hùm đòi hỏi sự chịu khó, có sức khỏe tốt vì phải ngụp lặn giữa dòng nước sâu.
 |
| Tôm hùm giống có giá khá đắt |
Đến 12h, hai cha con ông Xu tạm dừng công việc để ăn trưa. Họ ngồi sau ghe, phía trên che tấm bạt tránh nắng. Sau 30 phút nghỉ ngơi, hai người tiếp tục việc đến 16h thì về bờ.
Ghe cập bến, hai cha con mang 22 con tôm hùm giống về nhà. Thương lái sau đó đến mua với giá loại một 55.000 đồng hoặc loại hai 80.000 đồng mỗi con. Ông Xu thu được 1.350.000 đồng, trừ trừ chi phí 200.000 đồng xăng dầu, còn hơn 1 triệu đồng.
