| Bé Bắp là ai, bị bệnh gì? Phạm Thoại tên thật là gì, quê ở đâu? Phạm Thoại hủy mega live giữa lùm xùm từ thiện |
Gần đây, mạng xã hội xôn xao về lời kêu gọi từ thiện của TikToker Phạm Thoại và chị Lê Thị Thu Hòa, mẹ bé Bắp (Minh Hải, 4 tuổi), hiện đang điều trị ung thư máu. Vậy ung thư máu là bệnh gì, nhận biết như thế nào và nguyên nhân do đâu?
 |
| Hiện tại, bé Bắp vẫn đang được điều trị tại Singapore. Ảnh NVCC |
Ung thư máu, còn gọi là bệnh bạch cầu hay máu trắng, là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên, chiếm gần 1/3 tổng số ca ung thư được ghi nhận. Phần lớn các trường hợp bệnh bạch cầu ở trẻ em thuộc dạng cấp tính dòng lympho (ALL), tiếp đến là cấp tính dòng tủy (AML), trong khi bệnh bạch cầu mãn tính ít gặp hơn.
Đây là một bệnh lý ác tính của hệ tạo máu, gây rối loạn quá trình sản sinh bạch cầu, khiến chúng phát triển bất thường và lấn át hồng cầu cũng như tiểu cầu. Bình thường, bạch cầu có nhiệm vụ chống nhiễm trùng, còn hồng cầu vận chuyển oxy trong cơ thể, nhưng khi bị bệnh, các tế bào máu xấu chiếm ưu thế, làm suy giảm nghiêm trọng sức khỏe người mắc.
Ung thư máu ở trẻ em được chia thành ba loại chính: bệnh bạch cầu, ung thư hạch (lymphoma) và u tủy. Trong đó, bệnh bạch cầu là dạng phổ biến nhất.
Dấu hiệu nhận biết ung thư máu ở trẻ em
Thiếu máu: Ung thư máu khiến tủy xương sản xuất quá mức bạch cầu, làm giảm số lượng hồng cầu, dẫn đến tình trạng thiếu máu. Trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng như da xanh xao, mệt mỏi, chóng mặt.
Nhiễm trùng dai dẳng: Do chức năng bạch cầu suy giảm, trẻ dễ bị nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Các triệu chứng phổ biến bao gồm sốt, chảy nước mũi, viêm họng kéo dài và không thuyên giảm dù dùng kháng sinh.
Dễ bầm tím và chảy máu: Trẻ mắc ung thư máu thường xuất hiện các vết bầm không rõ nguyên nhân hoặc chảy máu cam thường xuyên. Nguyên nhân là do lượng tiểu cầu suy giảm, ảnh hưởng đến khả năng đông máu.
Đau xương và khớp: Tủy xương là nơi sản xuất tế bào máu, khi bạch cầu tăng sinh bất thường sẽ gây áp lực lên xương và khớp, dẫn đến đau nhức, đặc biệt ở chân và cột sống.
Sưng hạch bạch huyết: Các hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc bẹn có thể sưng to, cứng do sự tích tụ bất thường của bạch cầu.
Rối loạn tiêu hóa, sụt cân: Ung thư máu có thể khiến gan, lá lách, thận và dạ dày sưng to, gây chướng bụng, đau dạ dày, giảm cảm giác thèm ăn, dẫn đến sụt cân nhanh chóng.
Ho và khó thở: Khi tế bào bạch cầu tích tụ quanh tuyến ức hoặc vùng cổ, trẻ có thể bị ho kéo dài, khó thở. Thiếu hồng cầu cũng làm giảm khả năng vận chuyển oxy, khiến tình trạng này trầm trọng hơn.
Đau đầu, buồn nôn, co giật: Khi tế bào ung thư lan đến hệ thần kinh trung ương, trẻ có thể bị đau đầu kéo dài, sốt, buồn nôn hoặc co giật.
Phát ban da: Các vết ban đỏ hoặc tím có thể xuất hiện trên da do sự suy giảm tiểu cầu, làm tăng nguy cơ xuất huyết dưới da.
Mệt mỏi, kiệt sức: Sự phát triển mất kiểm soát của tế bào ung thư làm suy yếu cơ thể, khiến trẻ luôn cảm thấy mệt mỏi, uể oải dù nghỉ ngơi đầy đủ.
Nguyên nhân gây ung thư máu ở trẻ em
 |
| Bệnh bạch cầu là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em. |
Bệnh bạch cầu là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, chiếm khoảng 25,8% tổng số ca ung thư, với khoảng 3.715 trường hợp mới được chẩn đoán mỗi năm. Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây bệnh vẫn chưa được xác định rõ và đang tiếp tục được nghiên cứu. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm:
Các hội chứng di truyền: Trẻ mắc một số hội chứng bẩm sinh có nguy cơ cao hơn mắc ung thư máu, chẳng hạn như hội chứng Down, hội chứng Li-Fraumeni, u xơ thần kinh và thiếu máu Fanconi.
Hệ miễn dịch suy giảm: Một số trẻ sinh ra với hệ miễn dịch kém do đột biến di truyền, như trong hội chứng Ataxia-telangiectasia, hội chứng Wiskott-Aldrich, hội chứng Bloom và hội chứng Shwachman-Diamond. Ngoài ra, trẻ sử dụng thuốc ức chế miễn dịch sau khi ghép tạng cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Tiền sử gia đình: Trẻ có anh chị em ruột mắc bệnh bạch cầu cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Tiếp xúc với tác nhân độc hại: Phơi nhiễm với bức xạ, hóa trị liệu hoặc một số hóa chất độc hại cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu ở trẻ.
Ung thư máu ở trẻ em sống được bao lâu?
Tuổi thọ của trẻ mắc ung thư máu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại bệnh, giai đoạn chẩn đoán, phương pháp điều trị và khả năng đáp ứng của cơ thể. Nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, cơ hội kéo dài tuổi thọ và thậm chí khỏi bệnh là rất cao. Dưới đây là tiên lượng sống của từng loại ung thư máu:
Bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính: Những người được chẩn đoán ở giai đoạn sớm có thể sống trung bình là 98 tháng (khoảng 8 năm), ở giai đoạn trung bình, thời gian sống trung bình là 65 tháng (khoảng 5,5 năm) và ở giai đoạn cuối, thời gian sống chỉ còn 42 tháng (khoảng gần 4 năm).
Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính: Đây là loại ung thư máu phổ biến nhất của bệnh bạch cầu ở người trưởng thành. Nếu phát hiện kịp thời, có khoảng 20% đến 40% bệnh nhân sống ít nhất 60 tháng (5 năm). Tuy nhiên, người lớn tuổi mắc bệnh này thường có tuổi thọ khá kém.
Bệnh bạch cầu lympho mạn tính: Nếu bệnh chỉ ảnh hưởng đến các tế bào B, bệnh nhân ung thư máu sẽ có thể sống từ 10-20 năm. Tuy nhiên, những người mắc bệnh bạch cầu lympho mãn tính tế bào T có tuổi thọ rất thấp.
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính: Thông thường, những người mắc loại bệnh bạch cầu này sống trung bình chỉ 4 tháng. Tuy nhiên, khoảng 80% bệnh bạch cầu cấp dòng Lympho ở trẻ em có thể chữa khỏi hoàn toàn. Ngược lại, chỉ có khoảng 40% người lớn có cơ hội chữa khỏi bệnh, và điều này chủ yếu phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh. Trong nhóm tuổi 3 - 7, cơ hội phục hồi hoàn toàn là cao nhất.
Điều trị ung thư máu ở trẻ em
Các phương pháp áp dụng điều trị ung thư máu ở trẻ em hiện nay bao gồm:
Thay thế tủy xương: Đây là phương pháp chính để thay thế tủy xương bị hỏng, kích thích sản xuất hồng cầu và kiềm hãm sự gia tăng đột biến của bạch cầu. Phương pháp này có thể bao gồm việc ghép tủy từ cuống rốn hoặc cấy tế bào gốc.
Hóa trị liệu: Sử dụng các loại thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư máu và ngăn tế bào phát triển.
Xạ trị màng não: Được áp dụng để kiểm soát sự phát triển của tế bào ung thư trong màng não.
Ngăn ngừa tế bào phát triển lên não: Các biện pháp như: Xạ trị và hóa trị được sử dụng để ngăn ngừa tế bào ung thư lan đến não.
Nếu bệnh được phát hiện sớm, trẻ có hệ miễn dịch tốt và đáp ứng tích cực với điều trị, cơ hội phục hồi hoàn toàn có thể đạt được sau 3 - 5 năm.
