Tằm là loại côn trùng có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường, nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng phát triển của tằm là từ 25 - 30oC. Nhiệt độ ngoài khoảng dao động đó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sinh trưởng của tằm, tằm dễ phát sinh bệnh, năng suất kén giảm. Chính vì vậy để có điều kiện phù hợp cho tằm phát triển, nhiều hộ dân ở xã Việt Tiến đã lắp điều hòa trong phòng để nuôi tằm.
Hiện xã Việt Tiến có 100 hộ nuôi tằm lấy kén. Nuôi tằm không nặng nhọc và không mất nhiều thời gian, nên người dân vẫn có thể tranh thủ làm nhiều công việc khác.
Xác định khâu giống là quan trọng nhất trong nuôi tằm do vậy việc áp dụng nuôi tằm giống trong phòng điều hòa được các hộ mạnh dạn đầu tư. Người đi tiên phong là ông Bùi Văn Phong một nông dân nuôi tằm giống ở xã Việt Tiến cho biết: nhiệt độ phù hợp để tằm giống phát triển là từ 24 - 28oC, độ ẩm từ 75 - 80%. Tuy nhiên hiện nay, trong điều kiện thời tiết nóng lạnh thay đổi bất thường, mùa hè nắng nóng, nhiệt độ thường xuyên ở mức trên 30oC, với nhiệt độ này, tằm khó phát triển được, thậm chí là tỷ lệ chết sẽ cao.
Vì vậy, gia đình ông phải lắp điều hòa điều chỉnh nhiệt độ dao động ở mức 24 - 28 độ C để tằm phát triển bình thường, đảm bảo tỷ lệ sống cao và năng suất kén cao hơn so với cách nuôi truyền thống. Chỉ ươm tằm giống bán cho các hộ nuôi tằm ở trong xã, nhiều năm nay gia đình ông Phong có của ăn của để. Từ nuôi tằm giống này đã giúp gia đình ông có thu nhập trên 20 triệu đồng/tháng.
Trồng dâu nuôi tằm mặc dù không mới, nhưng khi áp dung công nghệ cao thì đây là là nghề mới
Cùng nuôi tằm giống như ông Phong, Ông Toản cho biết :Vào vụ nuôi tằm, trung bình mỗi tháng tôi bán cho bà con được khoảng 200 vòng tằm giống, mỗi vòng có giá 200.000 đồng. Tuy nuôi tằm giống vất vả hơn nuôi tằm kéo kén, nhưng đổi lại thu nhập cao hơn. Mỗi tháng 2 vợ chồng tôi kiếm được trên dưới 20 triệu đồng từ nuôi tằm giống. Nhờ công việc này mà gia đình tôi có thu nhập tốt hơn, có tiền nuôi các con ăn học đến nơi đến chốn, bằng bạn bằng bè.
Hiện nay toàn xã Việt Tiến có 07 hộ áp dụng phương pháp nuôi tằm trong phòng điều hòa. Qua một thời gian áp dụng, học tập, trao đổi kinh nghiệm nuôi tằm phòng lạnh giữa các hộ với nhau đều cho thấy nuôi tằm trong phòng lạnh vào mùa Hè thực sự mang lại hiệu quả cao.
Không chỉ trong việc sản xuất giống mà việc nuôi tằm lấy kén trong phòng điều hòa cũng mang lại hiệu quả trông thấy, hộ ông Vũ Văn Trình chia sẻ: Từ khi nuôi tằm trong phòng điều hòa, nhiệt độ đảm bảo, tằm lớn nhanh, chất lượng kén tốt, giá bán kén cao, năng suất kén tăng gấp 2 lần. Do vậy thời gian nuôi rút ngày được 2 - 3 ngày, với quy mô nuôi như hiện nay gia đình ông nuôi 3-4 vòng tằm/lứa dẽ tiết kiệm được khoảng 500 - 600 kg lá dâu và 4 công lao động so với trước kia chưa áp dụng phương pháp nuôi tằm trong phòng lạnh.
Nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng phát triển của tằm là từ 25 - 30 độ C. Vì vậy việc lắp điều hòa sẽ tạo điều kiện phù hợp nhất cho tằm phát triển
Mặc dù trước những khó khăn về biến động trong đại dịch Covid - 19 nhưng các hộ nuôi tằm tại xã Việt Tiến, huyện Bảo Yên vẫn được HTX nông nghiệp và Dịch vụ Tiến Đạt thu mua sản phẩm theo cam kết, hiện nay với giá kén 85.000đ/kg, tạo thu nhập ổn định hơn các nông sản khác.
Từ nguồn hỗ trợ chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đầu tư làm 5 nhà tằm có điều hoà, huyện Bảo Yên đã vận động người dân, tận dụng phần dưới của nhà sàn để làm phòng lạnh nuôi tằm. Cách làm này đang được địa phương phổ biến nhân rộng để việc nuôi tằm đạt hiệu quả cao nhất. Ông Đỗ Văn Tiến, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và dịch vụ Tiến Đạt, huyện Bảo Yên cho biết: “Chuyển đổi từ nhà nuôi truyền thống sang phòng điều hòa thì chi phí tương đường. Từ năm 2020, triển khai đồng bộ, các hộ gia đình liên kết với hợp tác xã trồng dâu nuôi tằm thì chúng tôi đều hướng dẫn các hộ nuôi tằm trong phòng điều hoa để hiệu quả kinh tế cao hơn”.
Bảo Yên đang xúc tiến việc xây dựng nhà máy ươm tơ tại địa phương và mở rộng vùng trồng dâu lên khoảng 500 ha. Việc quy hoạch vùng trồng dâu, giám sát việc thực hiện hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ kén tằm giữa các hộ nông dân với các hợp tác xã được thực hiện chặt chẽ sẽ góp phần khai thác tối đa hiệu quả sử dụng đất, giúp bà con nông dân làm giàu bền vững.
Mai Quỳnh
