Nhắc đến Tiên Du, người ta không chỉ biết đến một vùng đất giầu truyền thống hiếu học và khoa bảng, vùng đất đang chuyển mình đi lên theo hướng công nghiệp hiện đại mà còn biết đến bởi sinh hoạt văn hóa truyền thống lễ hội đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Nằm trong vùng trung tâm Lễ Hội của vùng Kinh Bắc - Bắc Ninh, mật độ lễ hội dày đặc, mỗi dịp tết đến, xuân về, hầu như cả 68 thôn làng trong huyện đều tổ chức lễ hội. Tuy nhiên, nói đến lễ hội của Tiên Du không thể không nhắc đến lễ hội Lim.
Hội Lim là Hội của những làng xã cổ nằm quanh núi Lim và đôi bờ sông Tiêu Tương. Đây là lễ hội lớn của vùng, thể hiện một cách sâu sắc văn hóa nghệ thuật và tín ngưỡng tâm linh của người dân xứ Kinh Bắc. Từ bao đời nay, bên cạnh ý nghĩa biểu tượng về tinh thần văn hóa và tâm linh của người dân Bắc Kỳ, hội Lim còn nhắc nhở những thế hệ sau này về việc phải ghi nhớ công lao của những người đi trước và giáo dục họ việc giữ gìn nét đẹp truyền thống của dân tộc.
 |
| Canh hát Giao duyên của các liền anh, liền chị dưới truyền tại hồ Điều hòa Vân Tương luôn thu hút được sự cổ vũ của du khách trảy hội Xuân. |
Nhân dịp Tết Giáp Thìn 2024 , Hội Lim vẫn sẽ tiếp tục diễn ra như mọi năm tại tỉnh Bắc Ninh và dự báo số lượng người tham gia ngày hội này sẽ ngày một tăng lên, thời gian diễn ra lễ hội trong vòng 2 ngày, 21-22/2 (tức ngày 12 và 13 tháng Giêng năm Giáp Thìn).
Theo truyền thống, hội Lim gồm có 2 phần: Phần đầu là lễ và phần sau là hội. Nét đặc trưng riêng biệt của hội Lim so với các lễ hội khác đó chính là vì hội của 6 làng chung nhau nên đám rước sẽ diễu hành và thực hiện các nghi thức cúng tế Thành hoàng của tất cả các làng dọc theo dòng sông Tiêu Tương.
Không gian lễ hội lấy đồi Lim làm trung tâm, có chùa Lim – nơi thờ ông Hiếu Trung Hầu – người sáng lập tục hát Quan họ và diễn ra tại 3 địa phương bao quanh là: Xã Nội Duệ, xã Liên Bão và thị trấn Lim. Hội Lim thường được kéo dài trong khoảng từ 3 đến 4 ngày (từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng âm lịch hàng năm), trong đó ngày 13 là chính hội với nhiều hoạt động gồm cả phần lễ và phần hội.
Theo đó, phần lễ có Lễ dâng hương tại chùa Hồng Ân, lăng Tướng công Nguyễn Đình Diễn trên đồi Lim (ngày 21/2) và rước sắc từ đình làng Lộ Bao sang đình làng Đình Cả, tế lễ dâng hương theo nghi thức truyền thống tại các đình, đền chùa. Phần hội có nhiều hoạt động như: Hát giao lưu, hát đối đáp Quan họ; hát Quan họ tại cửa đình, cửa chùa, hát Quan họ dưới thuyền: Ở các làng Lũng Giang, Lũng Sơn, Duệ Đông, Đình Cả, Lộ Bao, Duệ Khánh; thi tổ tôm điếm, thư pháp, hội thơ ;các trò chơi dân gian đu tiên, vật truyền thống, bịt mắt bắt dê, đập niêu, múa rồng, múa lân… Chương trình biểu diễn của Nhà hát Quan họ tại sân khấu chính của Lễ hội. Cùng các hoạt động văn hóa ẩm thực, vui chơi giải trí khác.
Đặc biệt, tại khu vực Hồ điều hòa Vân Tương sẽ chức bắn pháo hoa vào khoảng 22 giờ (10 giờ tối ngày 12 Tháng Giêng).
 |
| Lễ rước thành hoàng làng tại Hội Lim. |
Lễ hội Lim là một trong những lễ hội đầu xuân lớn nhất cả nước, mang đậm bản sắc văn hóa vùng Bắc Ninh - Kinh Bắc. Đây cũng là dịp tỉnh Bắc Ninh đặt kỳ vọng thú hút khách du lịch trong nước và quốc tế tham dự, góp phần đưa Di sản Văn hóa phi vật thể Dân ca Quan họ đã được UNESCO công nhận trường tồn, lan tỏa.
Ban Chỉ đạo Lễ hội cho biết đã chuẩn bị cơ sở vật chất để trang trí, biểu diễn ở các khu vực của lễ hội xong trước ngày 25/01/2024 (tức ngày 15 tháng 12, năm Quý Mão). Lựa chọn các câu lạc bộ quan họ, các liền anh, liền chị ở các làng quan họ gốc, làng quan họ thực hành, quan họ ngoài tỉnh; các nghệ nhân tham gia hát giao lưu quan họ tại các lán trại bao gồm 12 lán. Phối hợp với Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh, chỉ đạo Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện tổ chức hát quan họ vào ngày và tối 12, 13 tháng Giêng.
Ngoài ra, Phòng Kinh tế và Hạ tầng chủ trì phối hợp với Công an huyện, Ban Chỉ huy quân sự huyện, các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý các vi phạm tại khu vực trông giữ xe theo sơ đồ. Dựng các chốt phân luồng giao thông, tránh để xảy ra ùn tắc giao thông và chủ động kiểm tra, kiểm soát các phương tiện giao thông vào, ra khu vực Lễ hội.
Đặc biệt, Ban Chỉ đạo lễ hội lưu ý các điểm hát quan họ nhận tiền thưởng của du khách phải đảm bảo văn hóa, phù hợp với giá trị truyền thống. Khuyến khích các điểm hát quan họ dùng nhạc cụ dân tộc. Không hát nhạc mới, hát chèo, hát văn nhảy đồng, các loại nhạc khác không phù hợp.
Nghiêm cấm các trò chơi điện tử, xiếc, mô tô bay, phi tiêu, quảng cáo và các trò chơi khác dùng loa nén, sử dụng âm thanh loa máy có công suất lớn gây ảnh hưởng đến không gian lễ hội. Nghiêm cấm các hàng quán, dịch vụ bày bán hàng, kinh doanh trên đồi Lim. Nghiêm cấm lợi dụng các trò chơi dân gian để tổ chức cờ bạc trá hình.
 Chèo kéo, ép giá sẽ bị xử lý nghiêm tại Lễ hội chùa Hương năm 2024 |
 Tưng bừng khai hội 235 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa |
 Khai hội chùa Hương trong mưa xuân |
