 |
| Anh Nguyễn Văn Tuyến trong nhà kính chứa nguyên liệu mo cau. |
Chàng trai với biệt tài thổi hồn cho mo cau và mang đi bán khắp thế giới là Nguyễn Văn Tuyến, 39 tuổi. Tuyến quê gốc Quảng Nam, sinh ra ở Phú Yên, tốt nghiệp Đại học Giao thông Vận tải. Tuy nhiên khi ra trường, anh rẽ sang nghề thu mua, chế biến và xuất khẩu những phế phẩm nông nghiệp.
Trước đây, công ty của anh thu gom cùi bắp, bã mía, lá xoài khô xuất sang các nước để làm giá thể sản xuất nông nghiệp. Sau thời gian làm cùng nhóm bạn, anh tách ra làm chuối sấy ở Tây Nguyên.
Năm 2019, khi đọc tin tức về việc người dân bán quả cau, Tuyến nghĩ đến việc tận dụng mo cau để làm ra sản phẩm hữu ích. Khi tìm hiểu trên mạng, anh biết được người Ấn Độ đã biến mo cau thành chén đĩa.
 |
| Mo cau được đưa vào máy ép nhiệt để tạo hình thành chén, đĩa, muỗng, khay đựng cơm. |
Việc đầu tiên của Tuyến là chạy ôtô ra Quảng Ngãi khảo sát vùng nguyên liệu. Anh nhẩm tính, tháng 3 đến tháng 10 là thời gian mo cau rụng, một ha cho khoảng 12.500 mo một năm. Nếu thu mua với giá 1.000 đồng, người dân thu thêm 12,5 triệu đồng một ha, bên cạnh việc bán quả.
Sau khi khảo sát, anh quyết định đặt nhà máy ở huyện Nghĩa Hành, nhập máy làm chén đĩa từ mo cau của Ấn Độ, thuê 4-5 nhân công. Mo cau sau khi thu gom được chà rửa sạch sẽ, ngâm nước cho mềm, được đưa vào khuôn ép nhiệt khoảng 40 giây. Sau đó, người thợ dùng dao cắt theo đường viền, tạo hình cho sản phẩm.
Ba năm qua, người dân ở xã Hành Đức, huyện Nghĩa Hành có thêm công việc mà họ chưa từng nghĩ tới, đó là nhặt mo cau đổi tiền. Mỗi chiếc mo cau được anh Tuyến thu mua với giá 1.000 đồng. Hàng nghìn chiếc mo cau được chuyển về nhà kính ở khu công nghiệp Đồng Dinh để lưu trữ nguyên liệu. Từ mỗi mo cau, xưởng anh Tuyến cho ra 1-2 sản phẩm chén, đĩa.
 |
| Sản phẩm chén, dĩa làm từ mo cau tại xưởng của anh Tuyến. |
Mỗi ngày, xưởng anh Tuyến cho ra nhiều nhất khoảng 5.000 sản phẩm gồm các chủng loại nhưng đĩa hình chữ nhật, đĩa tròn, thìa, muỗng, chén lớn, nhỏ. Các sản phẩm này đủ độ chắc và không thấm nước, khử khuẩn, đóng gói trong trong bao nylon ép nhiệt, có thể đựng thức ăn, trái cây, mắm, muối, gia vị...
Năm 2020, sản phẩm của Tuyến tạo tiếng vang ở các hội chợ nông nghiệp, được một hãng hàng không đưa vào phục vụ cho khoang thương gia. Chén, đĩa mo cau được đánh giá độc đáo, thân thiện môi trường. Sau một năm hoạt động, Tuyến đặt thêm máy để nâng công suất.
Anh Tuyến cho biết, chén, đĩa mo cau chỉ có giá vài nghìn đồng đến chục nghìn đồng, lại có thể tái sử dụng nên khách hàng không qua đắn đo về giá. Tuy nhiên, thị trường trong nước vẫn kén tiêu phụ sản phẩm. Chén, đĩa mo cau chủ yếu được xuất ngoại sang một số nước như Ba Lan, Mỹ...
 |
| Sản phẩm từ mo cau an toàn với người sử dụng, có thể tái sử dụng nên được nhiều người tiêu dùng ưa thích. |
Tháng 8/2022, một doanh nghiêp ở Hải Dương đặt anh 200.000 sản phẩm từ mo cau với 16 loại gồm: chén, đĩa, muỗng, ly, quạt, khay, tổng trị giá 400 triệu đồng, để xuất đi Hàn Quốc. Hiện, chủ xưởng nhận đơn hàng với số lượng gấp đôi để xuất sang Canada. Việc sản xuất mới đạt một phần ba công suất nhà xưởng do thiếu nguyên liệu.
Tới nay, anh Tuyến mở rộng sản xuất, thuê thêm lao động. Lúc cao điểm, cơ sở này tạo việc làm cho 10-12 lao động với mức thu nhập 6-8 triệu đồng/người/tháng. Theo anh Tuyến, chén, đĩa mo cau khá đẹp với giá 1.000-6.000 đồng mỗi sản phẩm. Đây là sản phẩm bảo vệ môi trường, khá độc đáo nên thị trường nước ngoài rất ưa chuộng. Do đó lượng hàng xuất khẩu chiếm đến 90%, giúp cơ sở sản xuất có doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.
"Sản phẩm này có thể làm theo kiểu dáng, in các hình ảnh theo yêu cầu của khách hàng. Mặt khác, sản phẩm từ mo cau đều được gửi mẫu kiểm nghiệm đảm bảo yêu cầu xuất khẩu. Do đó đối tác nước ngoài rất hài lòng khi sử dụng sản phẩm từ mo cau của Việt Nam", anh Tuyến chia sẻ.
 |
| Từ việc xuất khẩu mo cau đã tạo thêm nghề mới cho người dân địa phương. |
Theo ông Phạm Quốc Vương - Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Nghĩa Hành, huyện Nghĩa Hành là một trong những địa phương có diện tích trồng cau lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi. Lâu nay, mo cau hầu như không có giá trị sử dụng. Nay nhờ cơ sở sản xuất của anh Nguyễn Văn Tuyến thu mua mo cau mà người nông dân có thêm thu nhập.
Sản phẩm từ mo cau khá độc đáo, vừa an toàn cho người sử dụng vừa góp phần bảo vệ môi trường. Do đó, việc sản xuất các sản phẩm phục vụ đời sống từ mo cau là hướng đi đầy triển vọng.
"Chén, đĩa từ mo cau là một trong những sản phẩm nổi bật của huyện Nghĩa Hành. Thời gian tới, địa phương sẽ tạo điều kiện để cơ sở này tiếp tục phát triển sản xuất, tạo thêm việc làm cho người lao động", ông Vương nói./.
