Trung Quốc đứng vị trí thứ nhất về thị trường nhập khẩu rau quả của Việt Nam với trên 59% thị phần xuất khẩu của Việt Nam.
Ngoại trừ thị trường Trung Quốc và Singapore là hai thị trường có giá trị xuất khẩu giảm lần lượt là trên 29% và gần 1%; các thị trường còn lại, hầu hết đều có giá trị xuất khẩu tăng như Hàn Quốc tăng 25,5% và chiếm 4,6% thị phần; Thái Lan tăng 234%, chiếm 4,5%; Hoa Kỳ tăng gần 10%, chiếm 4,4%; Nhật Bản tăng 13%.
Xuất khẩu rau quả đạt gần 2 tỷ USD 7 tháng đầu năm
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá trị xuất khẩu rau quả giảm do xuất khẩu một số mặt hàng giảm; trong đó, có thanh long - mặt hàng chiếm thị phần cao nhất (với 34% tổng giá trị xuất khẩu) giảm 6%; chuối giảm 9,5%; sầu riêng giảm 71%; dưa hấu giảm 38,5%.
Thời gian tới, điểm đáng lưu ý cho xuất khẩu rau quả của Việt Nam là những động thái siết chặt các quy định nhập khẩu từ thị trường Trung Quốc.
Theo thông tin từ Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Nam Ninh (Quảng Tây, Trung Quốc), chính quyền Quảng Tây đang thực hiện nghiêm chế độ quản lý hàng hóa đưa vào tiêu thụ tại các chợ, siêu thị; tăng cường kiểm tra các loại giấy tờ như chứng nhận đạt chuẩn chất lượng, chứng nhận nguồn gốc, xuất xứ, chứng từ mua hàng đối với hàng nông sản dùng làm thực phẩm.
Đồng thời, cấm mua bán, tàng trữ các loại thực phẩm không phù hợp với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm; các trường hợp kinh doanh thực phẩm nhập khẩu phải cung cấp chứng từ kiểm nghiệm kiểm dịch của cơ quan hải quan…
Dự báo xuất khẩu rau quả năm 2020 giảm so với năm 2019
Ngoài ra, từ ngày 1/7/2020, các phương tiện vận tải của Việt Nam nhập cảnh Trung Quốc đều phải mua bảo hiểm phương tiện.
Theo đánh giá của Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, dù xuất khẩu rau quả sang các thị trường khác như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc… đều tăng nhưng vẫn không đủ bù đắp được sự sụt giảm của thị trường Trung Quốc. Dự báo, năm nay xuất khẩu rau quả có thể vẫn sẽ bị sụt giảm khoảng 10% so với năm 2019.
Dù vậy, nhờ các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, điển hình như Việt Nam-EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), rau quả Việt cũng có nhiều cơ hội sự bứt phá cao và bền vững tại các thị trường mới, thay vì lệ thuộc lớn vào Trung Quốc.
Cũng cần lưu ý EU lại là thị trường "khó tính" với các quy định về hàng rào kỹ thuật, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất cấm… khắt khe. Nếu vi phạm, doanh nghiệp sẽ bị trả hàng, gây thiệt hại không chỉ riêng cá nhân doanh nghiệp mà cả ngành rau quả Việt Nam.
Do đó, việc sản xuất an toàn theo hướng GAP là yêu cầu bắt buộc. Một vấn đề nữa là khi sản xuất sạch theo các quy chuẩn như VietGAP, Global GAP, tỉ lệ rau quả không đạt yêu cầu về mẫu mã, hình thức để xuất tươi sẽ tăng lên.
Ở chiều ngược lại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng cho biết, giá trị nhập khẩu mặt hàng rau quả 7 tháng đạt 708 triệu USD, giảm 37,7% so với cùng kỳ năm 2019. Hoa Kỳ, Trung Quốc, Australia là ba thị trường cung cấp rau quả nhập khẩu lớn nhất cho Việt Nam.
Yên Thư