Về Hưng Yên thưởng thức món bánh cuốn Mễ Sở

Bánh cuốn Mễ Sở ăn một lần là “gây thương nhớ”

Nếu Hà Nội có bánh cuốn Thanh Trì mỏng, dẻo hay Lạng Sơn có bánh cuốn trứng béo ngậy thơm ngon thì Hưng Yên có bánh cuốn Mễ Sở, không cầu kì, nguyên liệu rất đơn giản nhưng lại tạo lên nét khác biệt.

Về Hưng Yên thưởng thức món bánh cuốn Mễ Sở

Theo cuốn sách “Miền quê Văn Giang” do nhà xuất bản văn hoá dân tộc xuất bản thì tên gọi bánh cuốn là do bánh đươc cuộn tròn (chứ không phải gấp như một số nơi). Món bánh cuốn đã có từ rất lâu trên mảnh đất Mễ Sở (Văn Giang). Món ăn này tồn tại và phát triển nhờ phương thức truyền miệng giữa những thế hệ đi trước và lớp con cháu kế cận.

Nếu du khách ở Hà Nội thì chỉ mất khoảng 15 -20 phút chạy xe là có thể được thưởng thức hương vị của món bánh cuốn Mễ Sở nóng hổi.

Du khách từ Hà Nội về Mễ Sở (Văn Giang, Hưng Yên) đi theo đường bộ, du khách đi hướng cầu Thanh Trì, đi qua cầu Thanh Trì men theo đường đê sông Hồng là về tới Mễ Sở, tuyến đường này dài khoảng 20km.

Thật tuyệt khi vừa được thưởng tước món bánh “gây thương nhớ” với biết bao người, vừa được hóng mát bên bờ sông Hồng và ngâm nga câu chuyện tình lãng mạn của Chử Đồng Tử và công chúa Tiên Dung.

Chỉ cần nửa ngày, du khách có thể chiêm ngưỡng trọn vẹn phong cảnh của ngôi đền thờ Chử Đồng Tử cổ kính, nghe những tích truyện thú vị và mọi món ngon của vùng quê.

Món bánh được truyền lại qua từng đời

Chính người dân nơi cũng không ai nhớ chính xác bánh cuốn ra đời khi nào, do ai sáng tạo ra, chỉ biết rằng đó là loại bánh truyền thống của người dân Mễ Sở. Món bánh được truyền đời bao năm nay, được ông cha yêu quý, gìn giữ và dặn dò con cháu phải gìn giữ, không được để thất truyền. Năm tháng trôi đi, người dân Mễ Sở lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, họ lưu giữ món bánh này và coi đó là của quý của miền đất yên ả này.

Cách làm món bánh cuốn Mễ Sở

Như nhiều loại bánh cuốn khác, bánh cuốn Mễ Sở cũng được làm bằng gạo tẻ, nhưng đó phải là loại gạo tám xoan thượng hạng, hạt gạo tròn trịa 10 hạt đều như nhau thì mới có được chất lượng bánh cao nhất.

Gạo sau khi được ngâm từ 2 – 3 tiếng sẽ được vớt ra để cho ráo nước, sau đó được đưa vào cối đá xay bằng tay cùng với nước và một chút gia vị cho đến khi bột thật nhuyễn. Từng thau bột được pha chế công phu để ra đời những tấm bánh trắng tinh, thơm mát hương gạo quê hương xứ sở.

Để có đươc những chiếc bánh thơm ngon từ 2-3 giờ khuya, bếp lò những nhà tráng bánh đã đỏ lửa. Người phụ nữ ngồi trước bếp lò, thau bột trắng như sữa kế bên, bàn tay thoăn thoắt múc từng muỗng bột tráng đều trên khuôn vải, đậy nắp lại vài giây là đã có mẻ bánh ra lò. Những tấm bánh nõn nà trải lên cái mâm lót lá chuối. Cứ thế, nhanh nhẹn và thuần thục, người phụ nữ Mễ Sở xếp chồng những lá bánh lên nhau.

Một điểm khác của bánh cuốn Mễ Sở so với bánh cuốn Thanh Trì (Hà Nội), Hải Dương, Nam Định, Cao Bằng, Thanh Hóa… chính ở lá bánh. Lá bánh cuốn Mễ Sở dày, trắng như lòng trắng trứng gà sau khi đã được hấp lên. Lá bánh dày nhưng không cứng mà rất dẻo dai, mềm mại. Dù không được điểm vài lát hành khô, nấm hương nhưng lá bánh Mễ Sở vẫn rất thơm ngon.

Lá bánh mềm làm từ sáng đến tối vẫn giữ được hương vị

Nhân bên trong của bánh cũng có những điểm rất khác biệt. Nguyên liệu chính của nhân bánh là thịt lợn nhưng phải là phần thịt nạc. Thịt được xay nhỏ, sau đó được xào lên cũng với nước mắm, bột ngọt, vài lát nấm hương, mộc nhĩ hạt tiêu… khi thịt đã chín và se se lại được đưa ra và để riêng.

Lá bánh với nhân bánh thường được các hộ gia đình trong thôn làm trước ở nhà, độ 2 – 3 giờ sáng, nhưng không phải vậy mà mất đi độ dẻo, mềm của bánh.

Lá bánh làm từ sáng để đến tối vẫn giữ nguyên được hương vị. Sau khi tráng xong lá bánh được xếp lên nhau thành các tầng, đặt vào các thúng bên trên che bằng tàu lá chuối hoặc lá sen, khi có người mua thì mới gỡ lá bánh ra cuốn với nhân.

Chiếc bánh trắng mịn, cuộn lấy lớp nhân thịt xào hành khô bên trong trông rất đẹp mắt. Ngoài ra, bánh cuốn ở đây không điểm xuyết màu nâu đen của mộc nhĩ xào thịt hay màu vàng cánh gián của hành khô phi tới (hai thứ phụ liệu vẫn thấy như một cặp không thể thiếu trong món ăn này) nhưng vẫn đầy thơm ngon và hấp dẫn.

Độc đáo trong cách thưởng thức

Cái cách để thưởng thức bánh cuốn Mễ Sở cũng rất độc đáo. Nếu bánh cuốn Thanh Trì thường không nhân, khi ăn phải gỡ từng lá bánh, rồi dùng đũa gắp từng gắp chấm với nước mắm cà cuống hoặc ăn kèm giò, chả; bánh cuốn Cao Bằng tráng với trứng gà rồi cuộn bánh lại, thả vào bát nước lèo nóng hôi hổi, sóng sánh những miếng thịt lợn nạc được xay nhỏ, lăn tăn những lát hành hoa và rau mùi thơm thì bánh cuốn Mễ Sở phải ăn bằng tay mới đúng điệu.

Bánh có thể ăn theo 2 cách là dùng tay và cầm dĩa

Trong khi bánh cuốn Thanh Trì hay bánh cuốn nhiều nơi khác thường chỉ là lá bánh không nhân được quết mỡ hành cho thơm ngon, bùi béo, loại bánh này người miền Nam gọi là bánh ướt, thì bánh cuốn Mễ Sở đúng nghĩa là bánh cuốn, vì khi ăn, cô chủ hàng mới gỡ từng lá bánh dẻo, mịn, trải ra rồi cho nhân vào cuốn lại thành một cuốn dài.

Khi dùng khách dùng tay cầm từng cuốn bánh, chấm vào chén nước mắm ngon sóng sánh chút thịt xay bắt mắt, cắn một miếng mà bao nhiêu béo, bùi, ngọt ngào và cả cảm giác mềm mại cứ luyến lưu nơi đầu lưỡi. Thực khách cũng không sợ dính tay vì lá bánh tươi nguyên và mềm dẻo không hề được quết lớp mỡ óng ả như bánh cuốn nhiều nơi khác.

Ngồi nhấm nháp vị ngon của từng chiếc bánh để có thể cảm hết được tinh túy trời đất ban cho vùng quê trù phú này, cứ mộc mạc, bình dị mà đậm đà, tinh tế. Mới thấy hết được sự khéo léo của bàn tay con người Việt Nam, mới thấy yêu thêm mảnh đất hiền hòa này.

Đi xa lại nhớ miền quê, lại nhớ những món bánh ngon, lại thấy yêu thêm những gì dung dị nhất của miền quê. Điều đó thật đúng khi chúng ta có những kỉ niệm, những trải nghiệm ở mỗi miền quê, được thưởng thức những món ngon và ngẫm về ý nghĩa của chúng, để thấy yêu thêm quê hương đất nước mình.