Phát triển du lịch di sản đòi hỏi sự bài bản và trách nhiệm

Gắn phát triển du lịch với bảo tồn di sản đang là xu thế tất yếu trong chiến lược phát triển bền vững. Tuy nhiên, nếu thiếu sự bài bản và trách nhiệm, những giá trị văn hóa – lịch sử sẽ dễ dàng bị mai một dưới sức ép của thương mại hóa và khai thác quá mức.
Quảng Ninh cần chú trọng phát triển du lịch văn hóa, du lịch di sản

Du lịch di sản bứt phá nhờ cách làm bài bản

Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) thu hút du khách, đem lại sinh kế cho hàng ngàn lao động địa phương.
Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) thu hút du khách, đem lại sinh kế cho hàng ngàn lao động địa phương.

Một trong những hình mẫu tiêu biểu cho phát triển du lịch di sản thành công chính là Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) – di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận. Trong năm 2024, ngành du lịch Ninh Bình đón khoảng 8,7 triệu lượt khách, thu về hơn 9.100 tỷ đồng, trong đó Tràng An chiếm tỷ trọng lớn. Sự phát triển vượt bậc này là kết quả của cách làm bài bản, hài hòa giữa bảo tồn di sản với phát triển sinh kế cộng đồng, khai thác du lịch nhưng vẫn gìn giữ cảnh quan và giá trị văn hóa – tự nhiên.

Tại Hà Nội, Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong cách tiếp cận du khách. Những sản phẩm du lịch sử dụng công nghệ như tour đêm kết hợp trình chiếu 3D Mapping không chỉ tạo thêm giá trị trải nghiệm mà còn giảm tải cho ban ngày, giúp phân bổ lượng khách hợp lý và bền vững.

Nhiều địa phương khác như Lào Cai, Hà Giang, Hòa Bình cũng cho thấy tư duy mới trong phát triển du lịch di sản. TS Trần Hữu Sơn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Văn hóa và Du lịch cho biết, các địa phương này đã chủ động khảo sát, thống kê nguồn lực di sản, lập hồ sơ bài bản, từ đó xây dựng định hướng phát triển kết hợp giữa bảo tồn và phát triển kinh tế - xã hội. Đây là nền tảng quan trọng để du lịch không chỉ phát triển ngắn hạn mà còn duy trì lâu dài, hài hòa với môi trường và cộng đồng.

TS Hoàng Thị Điệp – nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (nay là Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) cũng nhấn mạnh rằng một phần doanh thu từ hoạt động du lịch di sản cần được tái đầu tư trở lại cho công tác bảo tồn, tôn tạo và phục dựng di tích. Đây chính là “lợi ích kép” của du lịch văn hóa: tạo nguồn lực kinh tế và củng cố bảo tồn lâu dài.

Không đánh đổi di sản để đổi lấy lợi ích ngắn hạn

Phát triển du lịch di sản đòi hỏi sự bài bản và trách nhiệm
Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong cách tiếp cận du khách.

Tuy vậy, bài toán phát triển du lịch di sản cũng đặt ra không ít thách thức. Tại nhiều nơi, lượng du khách tăng nhanh chóng khiến hạ tầng quá tải, cảnh quan xuống cấp, thậm chí dẫn đến hiện tượng “du lịch hóa” không gian di sản – nơi những giá trị văn hóa dần bị thương mại hóa, mất đi tính nguyên bản và chiều sâu.

TS. Trần Hữu Sơn khẳng định, điều cần thiết hiện nay là kiên định nguyên tắc phát triển bền vững, tuyệt đối không đánh đổi di sản lấy lợi nhuận ngắn hạn. Bài học từ các địa phương phát triển ồ ạt rồi phải trả giá bằng sự xuống cấp của di tích, mất mát về giá trị văn hóa không thể xem nhẹ. Việc giao quyền khai thác di sản cho doanh nghiệp nếu không có sự giám sát chặt chẽ có thể dẫn đến nguy cơ khai thác quá mức, đặt lợi nhuận lên trên giá trị lịch sử - văn hóa. Chính vì vậy, việc ban hành quy định chi tiết về ứng xử với di sản, giới hạn hoạt động thương mại trong phạm vi cho phép là điều rất cần thiết.

ThS. Nguyễn Đắc Tới – nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu di sản (Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển) cho rằng, giải pháp bảo tồn cần bắt đầu từ quy hoạch tổng thể khu di sản, xác định rõ sức chứa, giới hạn lượng khách theo khung thời gian, đồng thời ứng dụng công nghệ như vé điện tử, đặt chỗ trước, hệ thống camera giám sát. Các công trình phục vụ du lịch phải được kiểm soát nghiêm ngặt về thiết kế, quy mô để không phá vỡ tổng thể kiến trúc và cảnh quan gốc.

Bên cạnh đó, cần phân luồng khách khoa học, tổ chức tour theo chủ đề, phát triển điểm đến vệ tinh để giảm áp lực lên khu trung tâm. Đồng thời, việc nâng cao ý thức bảo vệ di sản trong cộng đồng và lực lượng làm du lịch cũng vô cùng quan trọng. Đào tạo hướng dẫn viên am hiểu văn hóa – lịch sử, khuyến khích cộng đồng địa phương tham gia vào công tác quản lý và hưởng lợi từ di sản sẽ tạo nên mô hình bền vững.

Hiện cả nước đã kiểm kê khoảng 40.000 di tích, trong đó có hơn 3.460 di tích cấp quốc gia, 107 di tích quốc gia đặc biệt và 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận. Đây là nguồn tài nguyên văn hóa – lịch sử to lớn, nhưng cũng là trách nhiệm chung của toàn xã hội trong việc gìn giữ và phát huy. Việc phát triển du lịch dựa trên nền tảng di sản không thể chỉ dựa vào ngắn hạn và lợi ích trước mắt. Đó là một hành trình lâu dài, đòi hỏi chiến lược bài bản, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ như vậy, di sản mới thực sự sống động trong đời sống đương đại và đóng góp xứng đáng vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Du lịch Việt: Thành tích rực rỡ, nhưng thiếu điểm chạm với khách Tây Du lịch Việt: Thành tích rực rỡ, nhưng thiếu điểm chạm với khách Tây
Linh Sơn: Từ huyền thoại hang động đến vùng quê nông nghiệp hiện đại Linh Sơn: Từ huyền thoại hang động đến vùng quê nông nghiệp hiện đại
4 quán chay gần chùa Tam Chúc dành cho Phật tử hành hương chiêm bái xá lợi 4 quán chay gần chùa Tam Chúc dành cho Phật tử hành hương chiêm bái xá lợi
Hàng nghìn phật tử hành hương chiêm bái Xá lợi tại chùa Tam Chúc Hàng nghìn phật tử hành hương chiêm bái Xá lợi tại chùa Tam Chúc
Trúc Mai

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Bánh coóc mò – Hương vị truyền thống của người Tày, Nùng Thái Nguyên

Bánh coóc mò – Hương vị truyền thống của người Tày, Nùng Thái Nguyên

Bánh coóc mò là món ăn độc đáo của đồng bào Tày, Nùng ở Thái Nguyên, từ lâu đã trở thành phần không thể thiếu trong các dịp lễ mừng đầy tháng hay thôi nôi của trẻ em.
Hoa kè nhồi thịt – hương vị độc đáo giữa núi rừng Tuyên Quang

Hoa kè nhồi thịt – hương vị độc đáo giữa núi rừng Tuyên Quang

Mộc mạc từ nguyên liệu đến hương vị, món hoa kè nhồi thịt của người Tày ở Tuyên Quang mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên với vị đắng nhẹ lúc đầu và hậu ngọt thanh lạ miệng.
Lạp sườn Cao Bằng – hương vị vùng cao níu chân du khách

Lạp sườn Cao Bằng – hương vị vùng cao níu chân du khách

Lạp sườn Cao Bằng là kết tinh của khí hậu, nguyên liệu bản địa và kỹ thuật hun khói truyền thống, tạo nên hương vị đậm đà khó quên.
Thanh Hóa: Cảng hàng không Thọ Xuân tăng cường kiểm soát sau sự cố thiết bị bay không người lái

Thanh Hóa: Cảng hàng không Thọ Xuân tăng cường kiểm soát sau sự cố thiết bị bay không người lái

Trước tình huống xuất hiện thiết bị bay không người lái tại khu vực Cảng hàng không Thọ Xuân (tỉnh Thanh Hóa), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động hàng không dân dụng, Cục Hàng không Việt Nam đã ban hành văn bản hỏa tốc yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường phối hợp kiểm soát, xử lý tình huống và đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật nhằm bảo đảm tuyệt đối an toàn bay.
Lan tỏa hồn Việt qua sân khấu truyền thống

Lan tỏa hồn Việt qua sân khấu truyền thống

Trong làn sóng công nghệ và thị hiếu thay đổi chóng mặt, sân khấu truyền thống Việt Nam đang loay hoay giữa bảo tồn và thích nghi. Cần một chiến lược toàn diện để giúp nghệ thuật dân tộc không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững.
Xôi xíu – Hương vị giản dị, tình quê đậm đà

Xôi xíu – Hương vị giản dị, tình quê đậm đà

Dẻo thơm nếp mới, đậm đà thịt, thêm chút hành phi giòn rụm. Món ăn xôi xíu giản dị níu lòng bao thế hệ, nhất là vào những sáng sớm se lạnh.
Từ tai nạn bay ở Ấn Độ, nhìn lại vai trò bảo hiểm du lịch

Từ tai nạn bay ở Ấn Độ, nhìn lại vai trò bảo hiểm du lịch

Vụ rơi máy bay tại Ấn Độ khiến hàng trăm người thiệt mạng không chỉ là lời cảnh báo về an toàn hàng không, mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Liệu bảo hiểm du lịch đã thật sự được coi trọng đúng mức trong hành trình hiện đại?
Cơ hội mới cho du lịch hậu sáp nhập

Cơ hội mới cho du lịch hậu sáp nhập

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh không chỉ giúp tinh gọn bộ máy mà còn mở ra không gian phát triển chiến lược cho ngành du lịch. Đây là thời điểm để tái cấu trúc sản phẩm, nâng cao liên kết vùng và xây dựng bản sắc điểm đến bền vững.
Phú Thị – Làng bánh cuốn níu chân thực khách tại Hưng Yên

Phú Thị – Làng bánh cuốn níu chân thực khách tại Hưng Yên

Ẩm thực Hưng Yên có nhiều món ngon, nhưng bánh cuốn Phú Thị vẫn giữ vị trí đặc biệt nhờ lớp vỏ dày dặn, nhân thịt nóng hổi và nước chấm đậm đà.
Du lịch xanh lên ngôi: Cơ hội cho Việt Nam bứt phá

Du lịch xanh lên ngôi: Cơ hội cho Việt Nam bứt phá

Không chỉ thay đổi từ phía du khách, làn sóng du lịch bền vững đang thúc đẩy cả doanh nghiệp và chính sách vào một hành trình tái cấu trúc sâu sắc, nơi trải nghiệm không đơn thuần là tận hưởng, mà còn là sự kết nối và cống hiến cho cộng đồng bản địa.
Bánh mì cay Hải Phòng - Món ăn nhỏ mang hương vị lớn

Bánh mì cay Hải Phòng - Món ăn nhỏ mang hương vị lớn

Nhỏ gọn, giản dị nhưng đậm đà hương vị, bánh mì cay Hải Phòng từ lâu đã trở thành món ăn đường phố quen thuộc, gắn liền với đời sống ẩm thực của người dân nơi đây.
Siết kỷ luật, tăng hiệu lực quản lý di tích lịch sử – văn hóa

Siết kỷ luật, tăng hiệu lực quản lý di tích lịch sử – văn hóa

Trước thực trạng xâm hại di sản diễn biến phức tạp, Chính phủ yêu cầu các địa phương, bộ ngành liên quan khẩn trương rà soát, xử lý triệt để và nâng cao hiệu quả bảo vệ di tích, đảm bảo phát huy giá trị lâu dài của di sản văn hóa Việt Nam.
Sức hút mới của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới

Sức hút mới của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 5 vượt mốc 1,53 triệu lượt, cao nhất trong một thập kỷ. Xu hướng tăng trưởng giữa mùa thấp điểm cho thấy sức hút ngày càng lớn của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu, đặc biệt với du khách châu Âu.
Đến Bukit Jalil xem bóng, thưởng ngay 5 đặc sản trứ danh

Đến Bukit Jalil xem bóng, thưởng ngay 5 đặc sản trứ danh

Việt Nam và Malaysia tranh vé dự Asian Cup 2027 tại sân Bukit Jalil sôi động. Bên cạnh trận cầu hấp dẫn, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức 5 đặc sản Malaysia độc đáo, mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên cho mọi fan bóng đá khi đến đây.
Đến Quảng Ninh, đừng quên chả rươi Đông Triều

Đến Quảng Ninh, đừng quên chả rươi Đông Triều

Chỉ xuất hiện trong một mùa ngắn ngủi, rươi Đông Triều (Quảng Ninh) được ví như “lộc trời” ban tặng. Từ ấy, người dân nơi đây đã tạo nên món chả rươi trứ danh.
Bảo tồn di sản, tạo nền cho du lịch cất cánh

Bảo tồn di sản, tạo nền cho du lịch cất cánh

Lào Cai – vùng đất nơi 25 dân tộc cùng chung sống, đang biến kho tàng văn hóa truyền thống thành nguồn lực phát triển bền vững, song hành với những nỗ lực không ngừng để bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản trong đời sống hiện đại.
Ốc Phù Lưu – Hương vị dân dã giữa lòng Kinh Bắc

Ốc Phù Lưu – Hương vị dân dã giữa lòng Kinh Bắc

Từ một món ăn dân dã nơi làng quê Bắc Ninh, ốc Phù Lưu đã trở thành đặc sản nức tiếng, níu chân thực khách bởi hương vị thơm nồng, giòn dai và đậm đà bản sắc.
Từ đá tai mèo đến phố đi bộ: Sắc màu Tây Bắc hội tụ ở Lào Cai

Từ đá tai mèo đến phố đi bộ: Sắc màu Tây Bắc hội tụ ở Lào Cai

Hội chợ Du lịch Quốc tế Lào Cai 2025 không chỉ là ngày hội quảng bá du lịch mà còn mở ra kỳ vọng hợp tác quốc tế, lan tỏa hình ảnh du lịch xanh, bền vững và khẳng định vị thế Lào Cai như trung tâm du lịch trọng điểm của Tây Bắc.
Tiềm năng phát triển du lịch tàu biển Việt Nam

Tiềm năng phát triển du lịch tàu biển Việt Nam

Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài, hệ thống đảo phong phú và nhiều cảng nước sâu thuận lợi, tạo tiền đề vững chắc để trở thành điểm đến hấp dẫn dành cho dòng khách tàu biển cao cấp đến từ các thị trường quốc tế lớn.
Hương thơm ngàn năm từ món chè kho Tứ Yên

Hương thơm ngàn năm từ món chè kho Tứ Yên

Mang trong mình dấu ấn hàng nghìn năm chống giặc Lương, chè kho Tứ Yên là món không thể thiếu trên mâm cỗ Tết người dân Vĩnh Phúc.
Dịch vụ thuê xe tự lái “lên ngôi” mùa cao điểm du lịch

Dịch vụ thuê xe tự lái “lên ngôi” mùa cao điểm du lịch

Mùa hè năm 2025 chứng kiến nhu cầu du lịch nội địa bùng nổ cùng với sự tăng mạnh của giá vé máy bay, tàu hỏa và xe khách. Áp lực chi phí leo thang khiến nhiều gia đình phải điều chỉnh kế hoạch đi lại, đồng thời thúc đẩy dịch vụ thuê xe tự lái phát triển mạnh mẽ.
Bắc Ninh đổi mới, bứt phá du lịch trong thời đại số

Bắc Ninh đổi mới, bứt phá du lịch trong thời đại số

Bắc Ninh đang nổi bật với sự phát triển mạnh mẽ của du lịch văn hóa, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh đa dạng hóa sản phẩm, bảo tồn di sản truyền thống và ứng dụng công nghệ số, tạo sức hút lớn cho du khách trong nước và quốc tế.
Lẩu mắm U Minh – “Bản giao hưởng” hương vị từ rừng ngập mặn Cà Mau

Lẩu mắm U Minh – “Bản giao hưởng” hương vị từ rừng ngập mặn Cà Mau

Sinh ra từ bùn lầy, nước mặn và rừng ngập mặn hoang sơ, món lẩu mắm U Minh mang trong mình cái hồn của miền Tây đất rừng phương Nam.
Du lịch hè 2025 bứt phá với xu hướng trải nghiệm mới

Du lịch hè 2025 bứt phá với xu hướng trải nghiệm mới

Mùa hè 2025 được dự báo ghi nhận dấu hiệu phục hồi tích cực của du lịch nội địa Việt Nam khi lượng khách và mức chi tiêu có xu hướng tăng. Du khách ngày càng ưu tiên trải nghiệm gắn kết gia đình và khám phá văn hóa đặc trưng địa phương.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
meji
Phiên bản di động