Phát triển du lịch di sản đòi hỏi sự bài bản và trách nhiệm

Gắn phát triển du lịch với bảo tồn di sản đang là xu thế tất yếu trong chiến lược phát triển bền vững. Tuy nhiên, nếu thiếu sự bài bản và trách nhiệm, những giá trị văn hóa – lịch sử sẽ dễ dàng bị mai một dưới sức ép của thương mại hóa và khai thác quá mức.
Quảng Ninh cần chú trọng phát triển du lịch văn hóa, du lịch di sản

Du lịch di sản bứt phá nhờ cách làm bài bản

Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) thu hút du khách, đem lại sinh kế cho hàng ngàn lao động địa phương.
Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) thu hút du khách, đem lại sinh kế cho hàng ngàn lao động địa phương.

Một trong những hình mẫu tiêu biểu cho phát triển du lịch di sản thành công chính là Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) – di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận. Trong năm 2024, ngành du lịch Ninh Bình đón khoảng 8,7 triệu lượt khách, thu về hơn 9.100 tỷ đồng, trong đó Tràng An chiếm tỷ trọng lớn. Sự phát triển vượt bậc này là kết quả của cách làm bài bản, hài hòa giữa bảo tồn di sản với phát triển sinh kế cộng đồng, khai thác du lịch nhưng vẫn gìn giữ cảnh quan và giá trị văn hóa – tự nhiên.

Tại Hà Nội, Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong cách tiếp cận du khách. Những sản phẩm du lịch sử dụng công nghệ như tour đêm kết hợp trình chiếu 3D Mapping không chỉ tạo thêm giá trị trải nghiệm mà còn giảm tải cho ban ngày, giúp phân bổ lượng khách hợp lý và bền vững.

Nhiều địa phương khác như Lào Cai, Hà Giang, Hòa Bình cũng cho thấy tư duy mới trong phát triển du lịch di sản. TS Trần Hữu Sơn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Văn hóa và Du lịch cho biết, các địa phương này đã chủ động khảo sát, thống kê nguồn lực di sản, lập hồ sơ bài bản, từ đó xây dựng định hướng phát triển kết hợp giữa bảo tồn và phát triển kinh tế - xã hội. Đây là nền tảng quan trọng để du lịch không chỉ phát triển ngắn hạn mà còn duy trì lâu dài, hài hòa với môi trường và cộng đồng.

TS Hoàng Thị Điệp – nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Quốc gia Việt Nam (nay là Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) cũng nhấn mạnh rằng một phần doanh thu từ hoạt động du lịch di sản cần được tái đầu tư trở lại cho công tác bảo tồn, tôn tạo và phục dựng di tích. Đây chính là “lợi ích kép” của du lịch văn hóa: tạo nguồn lực kinh tế và củng cố bảo tồn lâu dài.

Không đánh đổi di sản để đổi lấy lợi ích ngắn hạn

Phát triển du lịch di sản đòi hỏi sự bài bản và trách nhiệm
Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong cách tiếp cận du khách.

Tuy vậy, bài toán phát triển du lịch di sản cũng đặt ra không ít thách thức. Tại nhiều nơi, lượng du khách tăng nhanh chóng khiến hạ tầng quá tải, cảnh quan xuống cấp, thậm chí dẫn đến hiện tượng “du lịch hóa” không gian di sản – nơi những giá trị văn hóa dần bị thương mại hóa, mất đi tính nguyên bản và chiều sâu.

TS. Trần Hữu Sơn khẳng định, điều cần thiết hiện nay là kiên định nguyên tắc phát triển bền vững, tuyệt đối không đánh đổi di sản lấy lợi nhuận ngắn hạn. Bài học từ các địa phương phát triển ồ ạt rồi phải trả giá bằng sự xuống cấp của di tích, mất mát về giá trị văn hóa không thể xem nhẹ. Việc giao quyền khai thác di sản cho doanh nghiệp nếu không có sự giám sát chặt chẽ có thể dẫn đến nguy cơ khai thác quá mức, đặt lợi nhuận lên trên giá trị lịch sử - văn hóa. Chính vì vậy, việc ban hành quy định chi tiết về ứng xử với di sản, giới hạn hoạt động thương mại trong phạm vi cho phép là điều rất cần thiết.

ThS. Nguyễn Đắc Tới – nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu di sản (Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển) cho rằng, giải pháp bảo tồn cần bắt đầu từ quy hoạch tổng thể khu di sản, xác định rõ sức chứa, giới hạn lượng khách theo khung thời gian, đồng thời ứng dụng công nghệ như vé điện tử, đặt chỗ trước, hệ thống camera giám sát. Các công trình phục vụ du lịch phải được kiểm soát nghiêm ngặt về thiết kế, quy mô để không phá vỡ tổng thể kiến trúc và cảnh quan gốc.

Bên cạnh đó, cần phân luồng khách khoa học, tổ chức tour theo chủ đề, phát triển điểm đến vệ tinh để giảm áp lực lên khu trung tâm. Đồng thời, việc nâng cao ý thức bảo vệ di sản trong cộng đồng và lực lượng làm du lịch cũng vô cùng quan trọng. Đào tạo hướng dẫn viên am hiểu văn hóa – lịch sử, khuyến khích cộng đồng địa phương tham gia vào công tác quản lý và hưởng lợi từ di sản sẽ tạo nên mô hình bền vững.

Hiện cả nước đã kiểm kê khoảng 40.000 di tích, trong đó có hơn 3.460 di tích cấp quốc gia, 107 di tích quốc gia đặc biệt và 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận. Đây là nguồn tài nguyên văn hóa – lịch sử to lớn, nhưng cũng là trách nhiệm chung của toàn xã hội trong việc gìn giữ và phát huy. Việc phát triển du lịch dựa trên nền tảng di sản không thể chỉ dựa vào ngắn hạn và lợi ích trước mắt. Đó là một hành trình lâu dài, đòi hỏi chiến lược bài bản, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ như vậy, di sản mới thực sự sống động trong đời sống đương đại và đóng góp xứng đáng vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Du lịch Việt: Thành tích rực rỡ, nhưng thiếu điểm chạm với khách Tây Du lịch Việt: Thành tích rực rỡ, nhưng thiếu điểm chạm với khách Tây
Linh Sơn: Từ huyền thoại hang động đến vùng quê nông nghiệp hiện đại Linh Sơn: Từ huyền thoại hang động đến vùng quê nông nghiệp hiện đại
4 quán chay gần chùa Tam Chúc dành cho Phật tử hành hương chiêm bái xá lợi 4 quán chay gần chùa Tam Chúc dành cho Phật tử hành hương chiêm bái xá lợi
Hàng nghìn phật tử hành hương chiêm bái Xá lợi tại chùa Tam Chúc Hàng nghìn phật tử hành hương chiêm bái Xá lợi tại chùa Tam Chúc
Trúc Mai

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Siết kỷ luật, tăng hiệu lực quản lý di tích lịch sử – văn hóa

Siết kỷ luật, tăng hiệu lực quản lý di tích lịch sử – văn hóa

Trước thực trạng xâm hại di sản diễn biến phức tạp, Chính phủ yêu cầu các địa phương, bộ ngành liên quan khẩn trương rà soát, xử lý triệt để và nâng cao hiệu quả bảo vệ di tích, đảm bảo phát huy giá trị lâu dài của di sản văn hóa Việt Nam.
Đến Bukit Jalil xem bóng, thưởng ngay 5 đặc sản trứ danh

Đến Bukit Jalil xem bóng, thưởng ngay 5 đặc sản trứ danh

Việt Nam và Malaysia tranh vé dự Asian Cup 2027 tại sân Bukit Jalil sôi động. Bên cạnh trận cầu hấp dẫn, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức 5 đặc sản Malaysia độc đáo, mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên cho mọi fan bóng đá khi đến đây.
Đến Quảng Ninh, đừng quên chả rươi Đông Triều

Đến Quảng Ninh, đừng quên chả rươi Đông Triều

Chỉ xuất hiện trong một mùa ngắn ngủi, rươi Đông Triều (Quảng Ninh) được ví như “lộc trời” ban tặng. Từ ấy, người dân nơi đây đã tạo nên món chả rươi trứ danh.
Bảo tồn di sản, tạo nền cho du lịch cất cánh

Bảo tồn di sản, tạo nền cho du lịch cất cánh

Lào Cai – vùng đất nơi 25 dân tộc cùng chung sống, đang biến kho tàng văn hóa truyền thống thành nguồn lực phát triển bền vững, song hành với những nỗ lực không ngừng để bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản trong đời sống hiện đại.
Ốc Phù Lưu – Hương vị dân dã giữa lòng Kinh Bắc

Ốc Phù Lưu – Hương vị dân dã giữa lòng Kinh Bắc

Từ một món ăn dân dã nơi làng quê Bắc Ninh, ốc Phù Lưu đã trở thành đặc sản nức tiếng, níu chân thực khách bởi hương vị thơm nồng, giòn dai và đậm đà bản sắc.
Từ đá tai mèo đến phố đi bộ: Sắc màu Tây Bắc hội tụ ở Lào Cai

Từ đá tai mèo đến phố đi bộ: Sắc màu Tây Bắc hội tụ ở Lào Cai

Hội chợ Du lịch Quốc tế Lào Cai 2025 không chỉ là ngày hội quảng bá du lịch mà còn mở ra kỳ vọng hợp tác quốc tế, lan tỏa hình ảnh du lịch xanh, bền vững và khẳng định vị thế Lào Cai như trung tâm du lịch trọng điểm của Tây Bắc.
Tiềm năng phát triển du lịch tàu biển Việt Nam

Tiềm năng phát triển du lịch tàu biển Việt Nam

Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài, hệ thống đảo phong phú và nhiều cảng nước sâu thuận lợi, tạo tiền đề vững chắc để trở thành điểm đến hấp dẫn dành cho dòng khách tàu biển cao cấp đến từ các thị trường quốc tế lớn.
Hương thơm ngàn năm từ món chè kho Tứ Yên

Hương thơm ngàn năm từ món chè kho Tứ Yên

Mang trong mình dấu ấn hàng nghìn năm chống giặc Lương, chè kho Tứ Yên là món không thể thiếu trên mâm cỗ Tết người dân Vĩnh Phúc.
Dịch vụ thuê xe tự lái “lên ngôi” mùa cao điểm du lịch

Dịch vụ thuê xe tự lái “lên ngôi” mùa cao điểm du lịch

Mùa hè năm 2025 chứng kiến nhu cầu du lịch nội địa bùng nổ cùng với sự tăng mạnh của giá vé máy bay, tàu hỏa và xe khách. Áp lực chi phí leo thang khiến nhiều gia đình phải điều chỉnh kế hoạch đi lại, đồng thời thúc đẩy dịch vụ thuê xe tự lái phát triển mạnh mẽ.
Bắc Ninh đổi mới, bứt phá du lịch trong thời đại số

Bắc Ninh đổi mới, bứt phá du lịch trong thời đại số

Bắc Ninh đang nổi bật với sự phát triển mạnh mẽ của du lịch văn hóa, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh đa dạng hóa sản phẩm, bảo tồn di sản truyền thống và ứng dụng công nghệ số, tạo sức hút lớn cho du khách trong nước và quốc tế.
Lẩu mắm U Minh – “Bản giao hưởng” hương vị từ rừng ngập mặn Cà Mau

Lẩu mắm U Minh – “Bản giao hưởng” hương vị từ rừng ngập mặn Cà Mau

Sinh ra từ bùn lầy, nước mặn và rừng ngập mặn hoang sơ, món lẩu mắm U Minh mang trong mình cái hồn của miền Tây đất rừng phương Nam.
Du lịch hè 2025 bứt phá với xu hướng trải nghiệm mới

Du lịch hè 2025 bứt phá với xu hướng trải nghiệm mới

Mùa hè 2025 được dự báo ghi nhận dấu hiệu phục hồi tích cực của du lịch nội địa Việt Nam khi lượng khách và mức chi tiêu có xu hướng tăng. Du khách ngày càng ưu tiên trải nghiệm gắn kết gia đình và khám phá văn hóa đặc trưng địa phương.
Bánh tằm Ngan Dừa – Đặc sản dân dã “gây thương nhớ” của xứ Bạc Liêu

Bánh tằm Ngan Dừa – Đặc sản dân dã “gây thương nhớ” của xứ Bạc Liêu

Từ những hạt gạo trắng ngần và bàn tay khéo léo của người dân vùng Bạc Liêu, bánh tằm Ngan Dừa ra đời như một món ăn vừa dân dã vừa tinh tế.
Sáp nhập đơn vị hành chính: Cơ hội tái định vị thương hiệu du lịch địa phương

Sáp nhập đơn vị hành chính: Cơ hội tái định vị thương hiệu du lịch địa phương

Sự thay đổi về địa giới hành chính sau chủ trương sáp nhập tỉnh, thành phố đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết đối với ngành du lịch Việt Nam. Khi không gian hành chính đổi khác, việc giữ vững bản sắc và định vị lại hình ảnh điểm đến là yếu tố then chốt để ngành du lịch không mất đi lợi thế cạnh tranh.
Mùa du lịch hè 2025: Sẵn sàng cho trải nghiệm tuyệt vời

Mùa du lịch hè 2025: Sẵn sàng cho trải nghiệm tuyệt vời

Mùa du lịch hè 2025 đã chính thức khởi động, thu hút lượng khách đông đảo. Các địa phương và doanh nghiệp đang tập trung chuẩn bị đầy đủ nhân lực, dịch vụ và sản phẩm mới nhằm mang đến trải nghiệm an toàn, vui vẻ cho du khách trong suốt kỳ nghỉ hè.
Hà Nội – Hành trình vươn tới đỉnh cao văn hóa châu Á

Hà Nội – Hành trình vươn tới đỉnh cao văn hóa châu Á

Sự vinh danh của Tạp chí Time Out dành cho Hà Nội với vị trí đứng đầu khu vực châu Á trong danh sách 20 điểm đến văn hóa hàng đầu thế giới năm 2025 đã làm nổi bật kho tàng di sản phong phú cùng nền nghệ thuật đặc sắc của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Tô bún nước lèo Sóc Trăng – Gói ghém tinh túy ba nền văn hóa

Tô bún nước lèo Sóc Trăng – Gói ghém tinh túy ba nền văn hóa

Tô bún nước lèo Sóc Trăng hội tụ hương mắm bò hóc nồng nàn của người Khmer, miếng thịt quay giòn rụm của người Hoa và rau thơm mát lành của người Kinh.
Giữ gìn di sản văn hóa – Chìa khóa phát triển bền vững

Giữ gìn di sản văn hóa – Chìa khóa phát triển bền vững

Việc bảo tồn di sản văn hóa không chỉ giữ gìn giá trị truyền thống mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững. Sự tham gia chủ động của cộng đồng cùng chính sách hợp lý giúp cân bằng giữa bảo vệ di sản và phát triển kinh tế xã hội.
Kết nối Việt Bắc – điểm đến du lịch đậm hồn dân tộc

Kết nối Việt Bắc – điểm đến du lịch đậm hồn dân tộc

Việt Bắc – miền đất của ký ức, nơi kết tinh di sản kháng chiến và bản sắc văn hóa dân tộc – đang đứng trước cơ hội trở thành thương hiệu du lịch đặc trưng gắn với chiến lược phát triển tiểu vùng Đông Bắc, hướng tới sự kết nối vùng bền vững và giàu bản sắc.
Thiếu điểm chạm văn hóa, du lịch Việt tự đánh rơi cơ hội

Thiếu điểm chạm văn hóa, du lịch Việt tự đánh rơi cơ hội

Du lịch Việt Nam tăng trưởng mạnh nhưng vẫn thiếu sản phẩm quà tặng mang tầm thương hiệu quốc gia, khiến cơ hội chi tiêu của du khách bị bỏ lỡ, giá trị văn hóa chưa lan tỏa trọn vẹn qua những món quà mang đậm dấu ấn bản sắc Việt.
Du lịch cộng đồng – nhịp cầu nối giữa truyền thống và phát triển

Du lịch cộng đồng – nhịp cầu nối giữa truyền thống và phát triển

Khai thác yếu tố bản địa để làm nên sức hút riêng, du lịch cộng đồng đang trở thành hướng đi bền vững, giúp gìn giữ văn hóa, tạo sinh kế cho người dân và định hình sản phẩm đặc thù trong hệ sinh thái du lịch Việt Nam hiện đại.
Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Du lịch nông thôn: Động lực mới xây dựng nông thôn mới ở Thanh Hóa

Phát triển du lịch nông thôn là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm để góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Thanh Hoá. Từ đó thúc đẩy kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.
Ngai vàng triều Nguyễn bị xâm hại - Lỗ hổng trong bảo vệ bảo vật quốc gia

Ngai vàng triều Nguyễn bị xâm hại - Lỗ hổng trong bảo vệ bảo vật quốc gia

Chiều 30-5, tại buổi họp báo thường kỳ tháng 5-2025, UBND TP Huế đã thông tin về sự cố hy hữu và nghiêm trọng: bảo vật quốc gia - ngai vàng triều Nguyễn bị bẻ gãy. Vụ việc dấy lên nhiều lo ngại về công tác bảo vệ di tích, bảo vật quốc gia trên địa bàn thành phố.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
meji
Phiên bản di động