Nhiễm khuẩn listeria là gì?
Nhiễm khuẩn listeria là tình trạng ngộ độc thực phẩm hiếm xảy ra nhưng để lại hậu quả rất nghiêm trọng. Nó được gây ra bởi vi khuẩn Liseria monocytogens. Theo BS Đỗ Nam Khánh, Viện Y học dự phòng và y tế công cộng, Đại học Y Hà Nội, vi khuẩn listeria được cho là nguyên nhân gây tử vong trong 19% tổng số các ca tử vong vì các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm trùng tự thực phẩm. Vi khuẩn này thường xuất hiện ở trong thực phẩm chưa được chế biến kỹ hoặc trong các sản phẩm sữa chưa tiệt trung hay trữ đông lạnh.
Hầu hết mọi người đều có nguy cơ bị nhiễm listeria, đặc biệt ở phụ nữ có thai, trẻ em và người già – những người bị suy giảm hệ miễn dịch hoặc khả năng miễn dịch bị kém. “Khi chúng ta bị nhiễm khuẩn listeria, sau thời gian ủ bệnh sẽ phát bệnh và gây ra những triệu chứng điển hình như sốt, đau mỏi cơ, tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn. Khi vi khuẩn lan tới hệ thần kinh có thể gây cảm giác đau cứng cổ, mất thăng bằng, thậm chí có thể dẫn tới co giật. Nếu bà bầu mắc nhiễm khuẩn listeria có thể trải qua cảm giác ốm nhẹ giống như cúm, vì vậy rất khó phân biệt”, BS Đỗ Nam Khánh nhấn mạnh.
Phụ nữ mang thai bị ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn Listeria vô cùng nguy hiểm vì nó có thể gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Bên cạnh đó,listeria có khả năng xâm nhập một cách trực tiếp vào đường máu và dễ dàng lây lan từ mẹ sang con. Trẻ sơ sinh bị nhiễm listeria từ mẹ có thể bị bệnh nặng do viêm màng não, nhiễm độc máu hoặc nhiễm trùng khác. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cụ thể về việc bà mẹ có khả năng truyên listeria cho trẻ thông qua đường bú. Nếu bạn đã ăn bất cứ loại thực phẩm nào có nguy cơ bị nhiễm khuẩn listeria hoặc đang gặp bấy kỳ triệu chứng nào của bệnh listeriosis hãy đến gặp bác sĩ sớm nhất có thể. Bác sĩ sẽ có trao đổi cụ thể về những loại thực phẩm bạn đã ăn và có thể lấy một mẫu máu để đưa ra kết luận chính xác và hướng điều trị phù hợp.
Phòng chống ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn listeria
Sau khi thăm khám và có kết luận chính xác, thuốc kháng sinh cần thiết được dùng để điều trị ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn listeria. Kháng sinh có tác dụng ngăn chặn thai nhi hay trẻ sơ sinh khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn. Trẻ sơ sinh bị nhiễm listeria cũng sẽ được cho uống kháng sinh. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và em bé.
Cách tốt nhất để tất cả mọi người nói chung và mẹ bầu nói riêng loại bỏ được nguy cơ nhiễm khuẩn listeria là tránh các thực phẩm có nguy cơ cao. Đặc biệt là cần tuân theo các kỹ thuật xử lý thực phẩm hợp vệ sinh. Trong đó, thực phẩm có nguy cơ cao tiềm ẩn listeria bao gồm: thực phẩm bao gồm salad trộn sẵn, sandwich, thực phẩm chế biến sẵn, phô mai mềm, rau sống chưa rửa, động vật có vỏ sống và hải sản, sữa chưa tiệt trùng, thịt nguội hoặc thịt chế biến sẵn, pa-tê…
Một số lời khuyên về cách xử lý thực phẩm để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn listeria: hãy nấu chín kỹ và ăn ngay sau khi nấu; rửa sạch trái cây và rau sống trước khi ăm; rửa dụng cụ nấu ăn sạch sẽ; rửa dao và thớt sau khi xử lý thực phẩm chưa nấu chín…. Bạn nên lưu trữ thực phẩm thô trong tủ lạnh với nhiệt độ thấp và kiểm tra nhiệt độ tủ lạnh thường xuyên. Một số thức ăn như hải sản, trứng, rau xanh… nếu còn thừa bạn nên bỏ đi thay vì cất vào tủ lạnh sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Khi chế biến, bạn cần để thịt sống và thực phẩm nấu chín, rau, thực phẩm ăn liền riêng biệt.
Hãy nhớ rằng ngay cả khi bạn chỉ có các triệu chứng nhẹ, listeria cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến em bé. Bởi vậy, bạn cần gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến listeria trong khi mang thai. Bà bầu bị ngộ độc thực phẩm nên chịu khó bổ sung nước và thuốc theo đon của bác sĩ, tranh thủ nghỉ ngơi và thư giãn để nhanh chóng phục hồi.
Linh Hương theo Sức khỏe cộng đồng
