| Người dân mua sắm tiết kiệm, chi tiêu hợp lý dịp Tết Tăng trưởng nội địa từ tiêu dùng số thông minh Kích cầu hàng Việt dịp Quốc khánh 2/9: Siêu thị đồng loạt giảm giá |
Mùa khuyến mãi cuối năm 2025 đang khởi động với chuỗi sự kiện lớn như 10.10, 11.11, Black Friday và 12.12. Đây là thời điểm vàng để kích cầu tiêu dùng nhưng cũng là lúc những rủi ro về hàng giả, khuyến mãi ảo và gian lận thương mại bùng phát mạnh mẽ, đòi hỏi cả người tiêu dùng và doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Cơn sốt săn sale và sự thay đổi trong giỏ hàng người Việt
Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đang chứng kiến một sức bật đáng kể. Nửa đầu năm 2025, doanh thu TMĐT đã đạt hơn 202.300 tỷ đồng, tăng gần 42% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ tăng trưởng này gần như gấp đôi so với các nước trong khu vực như Thái Lan hay Indonesia, cho thấy thói quen mua sắm trực tuyến đã ăn sâu vào đời sống người dân.
 |
| Nửa đầu năm 2025, doanh thu TMĐT đã đạt hơn 202.300 tỷ đồng, tăng gần 42% so với cùng kỳ năm trước. |
Đáng chú ý, cơ cấu giỏ hàng online đã có sự dịch chuyển rõ rệt. Theo dự báo của YouNet ECI, nhóm hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) và hàng thiết yếu đã tăng trưởng tới 54% trong 6 tháng gần đây, vươn lên trở thành giỏ hàng lớn thứ hai trên TMĐT.
Ông Nguyễn Phương Lâm, Giám đốc Phân tích thị trường của YouNet ECI, nhận định: "Trong vòng 3 năm tới, FMCG và hàng thiết yếu sẽ tiếp tục chiếm tỷ trọng áp đảo, bởi đây là nhu cầu bền vững, không bị chi phối bởi xu hướng nhất thời".
Sự thay đổi này cho thấy người tiêu dùng đang ưu tiên giá trị sử dụng và các sản phẩm thiết yếu cho gia đình. Thay vì trung thành với một thương hiệu, họ sẵn sàng lựa chọn sản phẩm thay thế có giá cạnh tranh và chất lượng tương đương, đặc biệt là trong các đợt khuyến mãi lớn.
Gen Z mua sắm theo cảm xúc, Gen Y ưu tiên trải nghiệm
Sự phân tầng trong hành vi mua sắm của các thế hệ cũng ngày càng rõ nét:
Gen Z (1993-2012): Quyết định mua hàng của thế hệ này chịu tác động mạnh từ KOL (người dẫn dắt dư luận) và KOC (người tiêu dùng có ảnh hưởng). Họ dễ bị thu hút bởi các video review, clip "unbox" hay các phiên livestream chốt đơn. Giỏ hàng của Gen Z thường gồm nhiều sản phẩm giá trị nhỏ và họ có thể dễ dàng thay đổi thương hiệu chỉ vì một lời giới thiệu từ thần tượng.
Gen Y (28-43 tuổi): Với khả năng chi tiêu cao hơn, thế hệ này ít bị ảnh hưởng bởi khuyến mãi mà ưu tiên trải nghiệm sản phẩm và chất lượng dịch vụ hậu mãi. Họ có thói quen tiêu dùng ổn định hơn và yêu cầu cao hơn về chất lượng.
Điều này đặt ra thách thức cho doanh nghiệp: vừa phải đầu tư vào "truyền thông dẫn dắt" để tiếp cận Gen Z, vừa phải đảm bảo chất lượng và dịch vụ để giữ chân Gen Y.
Những “cạm bẫy” thường gặp: Từ khuyến mãi ảo đến hàng giả, hàng nhái
Bên cạnh cơ hội, mùa sale cuối năm cũng là thời điểm bùng phát các hành vi gian lận. Nhiều người tiêu dùng đã trở thành nạn nhân khi tin vào những lời quảng cáo hấp dẫn.
 |
| Bên cạnh cơ hội, mùa sale cuối năm cũng là thời điểm bùng phát các hành vi gian lận. |
Điển hình là trường hợp của ông Thành Văn Tùng (TP.HCM), ông mua một đôi giày Adidas qua livestream với giá giảm mạnh, được người bán cam kết là hàng "backdoor" (hàng tuồn ra ngoài không chính thức). Tuy nhiên, khi kiểm tra mã, ông phát hiện đây chỉ là hàng "rep 1:1" – một dạng hàng nhái cao cấp. Tương tự, chị Lê Thùy Chi (TP.HCM) cũng mua phải áo của một thương hiệu có tên và logo na ná Zara.
Những chiêu trò phổ biến nhất bao gồm:
Giảm giá ảo: Người bán nâng giá sản phẩm lên cao trước ngày khuyến mãi rồi áp mã giảm giá để tạo cảm giác "giá hời".
Trà trộn hàng giả, hàng nhái: Lợi dụng lượng đơn hàng khổng lồ, nhiều gian hàng đưa các sản phẩm kém chất lượng, hàng giả gắn mác chính hãng vào bán cùng các sản phẩm thật.
Quảng cáo sai sự thật: Thông tin sản phẩm không đúng như mô tả, gây thiệt hại cho người mua.
Đại diện các sàn TMĐT thừa nhận, dù đã áp dụng nhiều biện pháp như định danh người bán, việc kiểm soát toàn bộ hàng triệu sản phẩm giao dịch mỗi ngày là vô cùng khó khăn.
Người tiêu dùng cần làm gì để tự bảo vệ?
Để tránh rơi vào các bẫy lừa đảo, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên chủ động trang bị cho mình thói quen mua sắm an toàn.
Trước khi mua hàng:
Kiểm tra kỹ thông tin: Đọc kỹ mô tả sản phẩm, thông tin về nhà bán hàng.
Ưu tiên gian hàng chính hãng: Lựa chọn các gian hàng có tick Mall, gian hàng được chứng nhận chính hãng (Official Store).
Tham khảo đánh giá: Đọc các bình luận, xem hình ảnh thực tế từ những người mua trước để có cái nhìn khách quan.
Sử dụng công cụ so sánh giá: Kiểm tra lịch sử giá bán để nhận biết các chiêu trò "giảm giá ảo".
Sau khi nhận hàng:
Kiểm tra ngay lập tức: Theo ông Trần Lâm, CEO Julyhouse, người mua nên kiểm tra kỹ sản phẩm và thương hiệu trong vòng 24 giờ sau khi nhận hàng để kịp thời yêu cầu đổi trả.
Phản hồi ngay cho sàn: Ông Nguyễn Minh Đức, Phó Tổng Thư ký VECOM, nhấn mạnh: "Nếu giao dịch qua sàn TMĐT, phải phản hồi ngay cho sàn khi phát hiện sản phẩm không đúng chất lượng". Việc báo cáo kịp thời không chỉ giúp bạn được hoàn tiền mà còn giúp sàn khóa các gian hàng vi phạm.
Báo cáo cơ quan chức năng: Trong trường hợp mua hàng qua website hoặc mạng xã hội không qua sàn, người tiêu dùng nên báo cho Cục Quản lý thị trường để được bảo vệ.
"Khi người tiêu dùng tự bảo vệ quyền lợi của mình cũng chính là cách giúp thị trường thương mại điện tử Việt Nam phát triển bền vững", ông Đức khẳng định. Mùa mua sắm cuối năm là một lễ hội tiêu dùng thực sự, nhưng chỉ khi mỗi người mua hàng trở thành một "người tiêu dùng thông minh", tỉnh táo trước những lời mời gọi hấp dẫn và chủ động bảo vệ quyền lợi của chính mình.
 Bộ Y tế cảnh báo 50% thuốc bán online có thể là giả |
 Na Chi Lăng: Từ chợ phiên vùng cao đến siêu thị và sàn thương mại điện tử |
 Đưa nông sản Việt vươn xa bằng thương mại điện tử |
