Lễ hội Miếu Tiên Công gắn liền với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn"

Du lịch xanh 12/11/2022 12:26 Theo dõi TH&SP trên

Lễ hội Tiên Công (TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) mang tính giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn" đã được nhân dân bảo tồn và phát huy giá trị hơn 300 năm nay.

Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Lảnh Giang trong kỷ nguyên số” Lào Cai: Sắp diễn ra Lễ hội đền Bảo Hà 2022 Phục hồi và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn

Hình tượng con Long Mã – biểu trưng sức mạnh thần biển trong Lễ hội Tiên Công.

Lễ hội Miếu Tiên Công bắt đầu từ mùng 4 đến mùng 7 tháng giêng tại các phường Phong Cốc, Phong Hải, Yên Hải và xã Cẩm La Miếu thờ 19 vị Tiên Công có công đầu tiên trong việc quai đê lấn biển, lập nên đảo Hà Nam g.

Theo bia ký, gia phả, khoảng từ năm 1434 đến 1500, có 17 tiên công quê ở phường Kim Hoa (nay là phường Kim Liên), huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, thành Thăng Long (Hà Nội) cùng gia đình xuôi theo dòng sông Hồng ra cửa sông Bạch Đằng tìm kế mưu sinh. Lúc đầu họ sinh sống trên thuyền bằng nghề đánh bắt tôm cá, dãi chài.

Vào một đêm, họ lên trú ở một gò nổi của bãi triều, nghe thấy tiếng ếch nhái kêu, biết nơi này có nước ngọt, các tiên công đã cùng gia đình bèn quyết định dừng lại ở bãi triều này khẩn hoang đất đai, cải tạo thành ruộng lúa, lập làng. Ban đầu lập nên phường Bồng Lưu, sau đổi thành xã Phong Lưu gồm ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông. Hiện nay, cách di tích miếu Tiên Công chừng 1.000m về phía Tây vẫn còn dấu tích của hồ nước ngọt xưa, nhân dân gọi là “Hồ Mạch”…

Để tưởng nhớ công ơn các tiên công, nhân dân toàn xã Phong Lưu, đảo Hà Nam đã lập miếu ở thôn Cẩm La để thờ 17 tiên công gồm: Vũ Song, Vũ Hồng Tiệm, Bùi Huy Ngoạn, Ngô Bách Đoan, Nguyễn Phúc Cốc, Nguyễn Phúc Thắng, Nguyễn Phúc Vinh, Lê Khép, Lê Mở, Vũ Tam Tỉnh, Vũ Giai, Nguyễn Nghệ, Nguyễn Thực, Bùi Bách Niên, Phạm Việt, Dương Quang Tín, Dương Quang Tấn là những người đầu tiên quai đê lấn biển lập nên ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông và hai tiên công Hoàng Nông, Hoàng Nênh quê ở Trà Lý (Nam Định) là những tiên công đã khai canh lập nên làng Trung Bản, sau sáp nhập vào xã Phong Lưu thành nhất xã, tứ thôn. Miếu Thập cửu Tiên Công từ đó đến nay, trở thành điểm du lịch tâm linh và là trung tâm tổ chức lễ hội.

Miếu Tiên Công - nơi diễn ra lễ hội Tiên Công

Mở đầu Lễ hội Tiên Công là lễ “Ra cỗ họ” hay còn gọi là “Lễ tế Tổ” được các dòng họ Tiên Công tổ chức vào ngày mùng 4 tháng giêng âm lịch hằng năm, đây là nghi lễ lớn nhất ở các từ đường thờ tiên công trong năm. Ngày mùng 4 tháng giêng, gia đình cụ thượng có lễ vật đến từ đường họ nội và họ ngoại để kính cáo với tiên công và tổ tiên đã ban phúc ấm cho cụ thượng được lên chiếu thọ.

Ngày mùng 5 tháng giêng, con cháu trong gia đình có cha mẹ thượng thọ chuẩn bị trang trí khuôn viên gia đình theo nghi lễ truyền thống mừng thọ; chuẩn bị trang phục áo gấm, khăn thêu chữ thọ, gậy thọ cho cha mẹ, chuẩn bị bàn ghế, cỗ bàn để ngày hôm sau, mùng 6 tháng giêng làm lễ mừng thọ cho cụ thượng tại gia đình như một ngày hội đoàn tụ.

Ngày mùng 6 tháng giêng, các gia đình không tổ chức đoàn rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ thì tổ chức đoàn chỉ đội lễ đưa cụ thượng lên miếu lễ tổ, truy ơn tiên công. Những gia đình có cha mẹ thượng thọ có điều kiện sẽ cùng dòng họ và làng xóm tổ chức đoàn rước cụ thượng bằng võng đào về miếu Tiên Công lễ tổ, gọi là nghi lễ “Rước thọ” “Rước người” cùng với công tác chuẩn bị lễ vật và các đồ nghi trượng, trang phục, đội nhạc lễ, kiệu võng đào cho đoàn rước được chuẩn bị từ hàng tháng trước khi diễn ra lễ hội.

Một cụ thượng được con cháu rước kiệu võng đào lên miếu Tiên Công.

Ở Miếu Tiên Công, phần hội cũng vô cùng phong phú và đặc sắc với nhiều hoạt động văn hóa, các trò chơi dân gian: Chơi đu, chọi gà, cờ người, tổ tôm điếm, hát đúm, đấu vật, đắp đê… Trong đó, đặc biệt là nghi thức cụ thượng đắp đê và đấu vật mở đầu cho lễ hội.

Ngày xưa, khi các cụ thượng lễ tiên công xong, hàng xã mời hai cụ thượng còn khoẻ ra trước cửa miếu tiên công làm nghi lễ đắp đê. Dân làng đã đắp sẵn một con đê nhỏ tượng trưng ở trước cửa miếu Tiên Công. Chuẩn bị những hòn đất đã được xẻ vuông vắn để các cụ thượng đắp lên con đê. Nghi lễ này còn gọi là lễ động thổ.

Sau nghi lễ này, các gia đình, làng xã mới được đào mương, bồi trúc đê điều, cày cấy. Trước đây, những gia đình có người mất vào những ngày Tết cũng phải chờ qua lễ động thổ này mới được tổ chức lễ tang và đào huyệt. Nếu ai vi phạm, trong năm đó các làng, xã xảy ra việc gì, thì hàng tổng sẽ bắt phạt vạ.

Lễ hội Tiên Công với những nét đặc sắc, độc đáo trong cả phần lễ và phần hội, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa cộng động, sinh hoạt tâm linh, giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”; nhu cầu vui chơi giải trí của nhân dân dịp đầu xuân, đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể có sức lan tỏa rộng lớn trong cộng đồng nhân dân và du khách.

Khai thác Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương thành điểm du lịch

Trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến đâu khi di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu?

Quảng Ninh: Danh thắng "hồ Trên núi" êm dịu khi vào thu

Ngọc Anh

Tags:

Cùng chuyên mục

Cháo canh – hương vị bình dị níu chân du khách

Du lịch Việt hậu sáp nhập: Thời cơ vàng hay bài toán phối hợp?

Giữ hồn di sản trong không gian mới: Chìa khóa phát triển bền vững sau sáp nhập tỉnh

Bún bò Đò Trai – Hương vị quê Hà Tĩnh đậm đà khó quên

Du lịch xanh trở thành chiến lược thương hiệu mới

Đưa du lịch tàu biển thành ngành mũi nhọn

Thể thao – Giải trí – Du lịch: Tam giác chiến lược nâng tầm thương hiệu điểm đến Việt Nam

Những đặc sản níu chân du khách khi đến Phú Yên

Sun Group khởi công Tổ hợp nghỉ dưỡng khoáng nóng lớn nhất miền Bắc tại Hòa Bình

Check-in đầm sen Bạch Thủy, thưởng trọn tinh hoa ẩm thực từ sen tại Vườn Vua Resort

Nem nướng Thanh Hóa – Đặc sản không nên bỏ lỡ

Đậm đà bản sắc Tây Bắc trong món “lam nhọ” của người Thái ở Lai Châu

Tin khác

Vịt om hoa chuối – Hương vị đặc sản níu chân du khách ở Điện Biên

Không cầu kỳ hay hào nhoáng, vịt om hoa chuối vẫn khiến thực khách nhớ mãi bởi hương vị mộc mạc mà đậm đà của núi rừng Điện Biên.

Bánh tai Phú Thọ – món ăn sáng bình dị giữa lòng đất Tổ

Bánh tai là món ăn sáng dân dã của người Phú Thọ – tuy giản dị về hình thức nhưng lại khiến thực khách vấn vương bởi hương vị dẻo thơm, béo ngậy mà không ngán.

Bánh cuốn trứng – Đặc sản “ngon nhức nách” của xứ Lạng

Không chỉ là món ăn sáng, bánh cuốn trứng Lạng Sơn còn là một món ăn đặc sản của người dân nơi đây và cũng là món ăn khiến du khách nhớ mãi không quên.

Bánh coóc mò – Hương vị truyền thống của người Tày, Nùng Thái Nguyên

Bánh coóc mò là món ăn độc đáo của đồng bào Tày, Nùng ở Thái Nguyên, từ lâu đã trở thành phần không thể thiếu trong các dịp lễ mừng đầy tháng hay thôi nôi của trẻ em.

Đánh thức tiềm năng du lịch đêm Việt Nam

Dù sở hữu nhiều lợi thế tự nhiên và văn hóa, du lịch đêm tại Việt Nam vẫn thiếu sản phẩm đặc thù, đồng bộ và an toàn. Khi được đầu tư đúng hướng, đây có thể trở thành cú hích giúp kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.

Hoa kè nhồi thịt – hương vị độc đáo giữa núi rừng Tuyên Quang

Mộc mạc từ nguyên liệu đến hương vị, món hoa kè nhồi thịt của người Tày ở Tuyên Quang mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên với vị đắng nhẹ lúc đầu và hậu ngọt thanh lạ miệng.

Lạp sườn Cao Bằng – hương vị vùng cao níu chân du khách

Lạp sườn Cao Bằng là kết tinh của khí hậu, nguyên liệu bản địa và kỹ thuật hun khói truyền thống, tạo nên hương vị đậm đà khó quên.

Thanh Hóa: Cảng hàng không Thọ Xuân tăng cường kiểm soát sau sự cố thiết bị bay không người lái

Trước tình huống xuất hiện thiết bị bay không người lái tại khu vực Cảng hàng không Thọ Xuân (tỉnh Thanh Hóa), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động hàng không dân dụng, Cục Hàng không Việt Nam đã ban hành văn bản hỏa tốc yêu cầu các đơn vị liên quan tăng cường phối hợp kiểm soát, xử lý tình huống và đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật nhằm bảo đảm tuyệt đối an toàn bay.

Lan tỏa hồn Việt qua sân khấu truyền thống

Trong làn sóng công nghệ và thị hiếu thay đổi chóng mặt, sân khấu truyền thống Việt Nam đang loay hoay giữa bảo tồn và thích nghi. Cần một chiến lược toàn diện để giúp nghệ thuật dân tộc không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững.

Xôi xíu – Hương vị giản dị, tình quê đậm đà

Dẻo thơm nếp mới, đậm đà thịt, thêm chút hành phi giòn rụm. Món ăn xôi xíu giản dị níu lòng bao thế hệ, nhất là vào những sáng sớm se lạnh.

Từ tai nạn bay ở Ấn Độ, nhìn lại vai trò bảo hiểm du lịch

Vụ rơi máy bay tại Ấn Độ khiến hàng trăm người thiệt mạng không chỉ là lời cảnh báo về an toàn hàng không, mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Liệu bảo hiểm du lịch đã thật sự được coi trọng đúng mức trong hành trình hiện đại?

Cơ hội mới cho du lịch hậu sáp nhập

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh không chỉ giúp tinh gọn bộ máy mà còn mở ra không gian phát triển chiến lược cho ngành du lịch. Đây là thời điểm để tái cấu trúc sản phẩm, nâng cao liên kết vùng và xây dựng bản sắc điểm đến bền vững.

Phú Thị – Làng bánh cuốn níu chân thực khách tại Hưng Yên

Ẩm thực Hưng Yên có nhiều món ngon, nhưng bánh cuốn Phú Thị vẫn giữ vị trí đặc biệt nhờ lớp vỏ dày dặn, nhân thịt nóng hổi và nước chấm đậm đà.

Du lịch xanh lên ngôi: Cơ hội cho Việt Nam bứt phá

Không chỉ thay đổi từ phía du khách, làn sóng du lịch bền vững đang thúc đẩy cả doanh nghiệp và chính sách vào một hành trình tái cấu trúc sâu sắc, nơi trải nghiệm không đơn thuần là tận hưởng, mà còn là sự kết nối và cống hiến cho cộng đồng bản địa.

Bánh mì cay Hải Phòng - Món ăn nhỏ mang hương vị lớn

Nhỏ gọn, giản dị nhưng đậm đà hương vị, bánh mì cay Hải Phòng từ lâu đã trở thành món ăn đường phố quen thuộc, gắn liền với đời sống ẩm thực của người dân nơi đây.

Siết kỷ luật, tăng hiệu lực quản lý di tích lịch sử – văn hóa

Trước thực trạng xâm hại di sản diễn biến phức tạp, Chính phủ yêu cầu các địa phương, bộ ngành liên quan khẩn trương rà soát, xử lý triệt để và nâng cao hiệu quả bảo vệ di tích, đảm bảo phát huy giá trị lâu dài của di sản văn hóa Việt Nam.

Sức hút mới của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới

Lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 5 vượt mốc 1,53 triệu lượt, cao nhất trong một thập kỷ. Xu hướng tăng trưởng giữa mùa thấp điểm cho thấy sức hút ngày càng lớn của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu, đặc biệt với du khách châu Âu.

Đến Bukit Jalil xem bóng, thưởng ngay 5 đặc sản trứ danh

Việt Nam và Malaysia tranh vé dự Asian Cup 2027 tại sân Bukit Jalil sôi động. Bên cạnh trận cầu hấp dẫn, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức 5 đặc sản Malaysia độc đáo, mang đến trải nghiệm ẩm thực khó quên cho mọi fan bóng đá khi đến đây.

Đến Quảng Ninh, đừng quên chả rươi Đông Triều

Chỉ xuất hiện trong một mùa ngắn ngủi, rươi Đông Triều (Quảng Ninh) được ví như “lộc trời” ban tặng. Từ ấy, người dân nơi đây đã tạo nên món chả rươi trứ danh.

Bảo tồn di sản, tạo nền cho du lịch cất cánh

Lào Cai – vùng đất nơi 25 dân tộc cùng chung sống, đang biến kho tàng văn hóa truyền thống thành nguồn lực phát triển bền vững, song hành với những nỗ lực không ngừng để bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản trong đời sống hiện đại.

Ốc Phù Lưu – Hương vị dân dã giữa lòng Kinh Bắc

Từ một món ăn dân dã nơi làng quê Bắc Ninh, ốc Phù Lưu đã trở thành đặc sản nức tiếng, níu chân thực khách bởi hương vị thơm nồng, giòn dai và đậm đà bản sắc.

Từ đá tai mèo đến phố đi bộ: Sắc màu Tây Bắc hội tụ ở Lào Cai

Hội chợ Du lịch Quốc tế Lào Cai 2025 không chỉ là ngày hội quảng bá du lịch mà còn mở ra kỳ vọng hợp tác quốc tế, lan tỏa hình ảnh du lịch xanh, bền vững và khẳng định vị thế Lào Cai như trung tâm du lịch trọng điểm của Tây Bắc.

Tiềm năng phát triển du lịch tàu biển Việt Nam

Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài, hệ thống đảo phong phú và nhiều cảng nước sâu thuận lợi, tạo tiền đề vững chắc để trở thành điểm đến hấp dẫn dành cho dòng khách tàu biển cao cấp đến từ các thị trường quốc tế lớn.

Hương thơm ngàn năm từ món chè kho Tứ Yên

Mang trong mình dấu ấn hàng nghìn năm chống giặc Lương, chè kho Tứ Yên là món không thể thiếu trên mâm cỗ Tết người dân Vĩnh Phúc.

Dịch vụ thuê xe tự lái “lên ngôi” mùa cao điểm du lịch

Mùa hè năm 2025 chứng kiến nhu cầu du lịch nội địa bùng nổ cùng với sự tăng mạnh của giá vé máy bay, tàu hỏa và xe khách. Áp lực chi phí leo thang khiến nhiều gia đình phải điều chỉnh kế hoạch đi lại, đồng thời thúc đẩy dịch vụ thuê xe tự lái phát triển mạnh mẽ.