Lễ hội Miếu Tiên Công gắn liền với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn"

Du lịch xanh 12/11/2022 12:26 Theo dõi TH&SP trên

Lễ hội Tiên Công (TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) mang tính giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn" đã được nhân dân bảo tồn và phát huy giá trị hơn 300 năm nay.

Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Lảnh Giang trong kỷ nguyên số” Lào Cai: Sắp diễn ra Lễ hội đền Bảo Hà 2022 Phục hồi và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn

Hình tượng con Long Mã – biểu trưng sức mạnh thần biển trong Lễ hội Tiên Công.

Lễ hội Miếu Tiên Công bắt đầu từ mùng 4 đến mùng 7 tháng giêng tại các phường Phong Cốc, Phong Hải, Yên Hải và xã Cẩm La Miếu thờ 19 vị Tiên Công có công đầu tiên trong việc quai đê lấn biển, lập nên đảo Hà Nam g.

Theo bia ký, gia phả, khoảng từ năm 1434 đến 1500, có 17 tiên công quê ở phường Kim Hoa (nay là phường Kim Liên), huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, thành Thăng Long (Hà Nội) cùng gia đình xuôi theo dòng sông Hồng ra cửa sông Bạch Đằng tìm kế mưu sinh. Lúc đầu họ sinh sống trên thuyền bằng nghề đánh bắt tôm cá, dãi chài.

Vào một đêm, họ lên trú ở một gò nổi của bãi triều, nghe thấy tiếng ếch nhái kêu, biết nơi này có nước ngọt, các tiên công đã cùng gia đình bèn quyết định dừng lại ở bãi triều này khẩn hoang đất đai, cải tạo thành ruộng lúa, lập làng. Ban đầu lập nên phường Bồng Lưu, sau đổi thành xã Phong Lưu gồm ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông. Hiện nay, cách di tích miếu Tiên Công chừng 1.000m về phía Tây vẫn còn dấu tích của hồ nước ngọt xưa, nhân dân gọi là “Hồ Mạch”…

Để tưởng nhớ công ơn các tiên công, nhân dân toàn xã Phong Lưu, đảo Hà Nam đã lập miếu ở thôn Cẩm La để thờ 17 tiên công gồm: Vũ Song, Vũ Hồng Tiệm, Bùi Huy Ngoạn, Ngô Bách Đoan, Nguyễn Phúc Cốc, Nguyễn Phúc Thắng, Nguyễn Phúc Vinh, Lê Khép, Lê Mở, Vũ Tam Tỉnh, Vũ Giai, Nguyễn Nghệ, Nguyễn Thực, Bùi Bách Niên, Phạm Việt, Dương Quang Tín, Dương Quang Tấn là những người đầu tiên quai đê lấn biển lập nên ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông và hai tiên công Hoàng Nông, Hoàng Nênh quê ở Trà Lý (Nam Định) là những tiên công đã khai canh lập nên làng Trung Bản, sau sáp nhập vào xã Phong Lưu thành nhất xã, tứ thôn. Miếu Thập cửu Tiên Công từ đó đến nay, trở thành điểm du lịch tâm linh và là trung tâm tổ chức lễ hội.

Miếu Tiên Công - nơi diễn ra lễ hội Tiên Công

Mở đầu Lễ hội Tiên Công là lễ “Ra cỗ họ” hay còn gọi là “Lễ tế Tổ” được các dòng họ Tiên Công tổ chức vào ngày mùng 4 tháng giêng âm lịch hằng năm, đây là nghi lễ lớn nhất ở các từ đường thờ tiên công trong năm. Ngày mùng 4 tháng giêng, gia đình cụ thượng có lễ vật đến từ đường họ nội và họ ngoại để kính cáo với tiên công và tổ tiên đã ban phúc ấm cho cụ thượng được lên chiếu thọ.

Ngày mùng 5 tháng giêng, con cháu trong gia đình có cha mẹ thượng thọ chuẩn bị trang trí khuôn viên gia đình theo nghi lễ truyền thống mừng thọ; chuẩn bị trang phục áo gấm, khăn thêu chữ thọ, gậy thọ cho cha mẹ, chuẩn bị bàn ghế, cỗ bàn để ngày hôm sau, mùng 6 tháng giêng làm lễ mừng thọ cho cụ thượng tại gia đình như một ngày hội đoàn tụ.

Ngày mùng 6 tháng giêng, các gia đình không tổ chức đoàn rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ thì tổ chức đoàn chỉ đội lễ đưa cụ thượng lên miếu lễ tổ, truy ơn tiên công. Những gia đình có cha mẹ thượng thọ có điều kiện sẽ cùng dòng họ và làng xóm tổ chức đoàn rước cụ thượng bằng võng đào về miếu Tiên Công lễ tổ, gọi là nghi lễ “Rước thọ” “Rước người” cùng với công tác chuẩn bị lễ vật và các đồ nghi trượng, trang phục, đội nhạc lễ, kiệu võng đào cho đoàn rước được chuẩn bị từ hàng tháng trước khi diễn ra lễ hội.

Một cụ thượng được con cháu rước kiệu võng đào lên miếu Tiên Công.

Ở Miếu Tiên Công, phần hội cũng vô cùng phong phú và đặc sắc với nhiều hoạt động văn hóa, các trò chơi dân gian: Chơi đu, chọi gà, cờ người, tổ tôm điếm, hát đúm, đấu vật, đắp đê… Trong đó, đặc biệt là nghi thức cụ thượng đắp đê và đấu vật mở đầu cho lễ hội.

Ngày xưa, khi các cụ thượng lễ tiên công xong, hàng xã mời hai cụ thượng còn khoẻ ra trước cửa miếu tiên công làm nghi lễ đắp đê. Dân làng đã đắp sẵn một con đê nhỏ tượng trưng ở trước cửa miếu Tiên Công. Chuẩn bị những hòn đất đã được xẻ vuông vắn để các cụ thượng đắp lên con đê. Nghi lễ này còn gọi là lễ động thổ.

Sau nghi lễ này, các gia đình, làng xã mới được đào mương, bồi trúc đê điều, cày cấy. Trước đây, những gia đình có người mất vào những ngày Tết cũng phải chờ qua lễ động thổ này mới được tổ chức lễ tang và đào huyệt. Nếu ai vi phạm, trong năm đó các làng, xã xảy ra việc gì, thì hàng tổng sẽ bắt phạt vạ.

Lễ hội Tiên Công với những nét đặc sắc, độc đáo trong cả phần lễ và phần hội, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa cộng động, sinh hoạt tâm linh, giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”; nhu cầu vui chơi giải trí của nhân dân dịp đầu xuân, đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể có sức lan tỏa rộng lớn trong cộng đồng nhân dân và du khách.

Khai thác Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương thành điểm du lịch

Trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến đâu khi di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu?

Quảng Ninh: Danh thắng "hồ Trên núi" êm dịu khi vào thu

Ngọc Anh

Tags:

Cùng chuyên mục

Du lịch Việt bứt tốc nhờ chính sách miễn thị thực

Mưa giông lớn, hàng loạt chuyến bay không thể hạ cánh xuống Nội Bài

Chạy nước rút cuối năm, du lịch Việt có thể đón 25 triệu khách quốc tế?

4 sân bay đóng cửa, hàng loạt chuyến bay bị hủy vì bão Bualoi

4 sân bay miền Trung ngừng khai thác tạm thời để ứng phó bão số 10

Nhiều chuyến bay bị hoãn, hủy vì bão Ragasa

Giải thưởng Du lịch Việt Nam – Hành trình từ vinh danh đến phát triển

Giải pháp nào giúp du lịch Việt Nam đón 25 triệu khách quốc tế?

Check-in Trung thu sớm tại 4 quán cà phê decor siêu cuốn ở TP.HCM

Du lịch Việt – Trung: Cầu nối văn hóa và cơ hội kinh tế

Triển lãm 80 năm dự kiến đạt kỷ lục 10 triệu khách tham quan

Du lịch Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, trở thành điểm sáng thế giới

Tin khác

Du lịch y tế: Cơ hội vàng để giữ ngoại tệ, hút khách quốc tế

Bộ Y tế và Bộ VHTTDL ký kết hợp tác chiến lược nhằm phát triển dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng cao gắn với du lịch, giữ chân bệnh nhân trong nước và thu hút khách quốc tế.

Bánh cuốn Thanh Trì – Di sản giữa lòng Thủ đô Hà Nội

Nằm bên bờ sông Hồng, làng Thanh Trì từ lâu nổi tiếng khắp vùng với nghề làm bánh cuốn – một trong những biểu tượng ẩm thực lâu đời của Hà Nội.

Khơi dậy Phố Hiến - Đánh thức tiềm năng du lịch sông nước Hưng Yên

Trong hơn một nghìn năm lịch sử, Hưng Yên không chỉ được biết đến như vựa lúa trù phú của đồng bằng Bắc Bộ, mà còn là vùng đất “địa linh nhân kiệt”.

Đồi sim tím Suối Bon – Thiên đường săn mây giữa đại ngàn Sơn La

Mỗi độ thu về, khi nắng đã dịu, gió se se lành lạnh, Suối Bon (xã Vân Hồ, Sơn La) lại khoác lên mình tấm áo tím mộng mơ của hoa sim bung nở. Giữa cao nguyên xanh thẳm, từng khóm sim cánh to, tím đậm trải dài như thảm lụa, ôm lấy những triền đồi bát ngát.

Tinh tế và cầu kỳ: Bún thang – nét đẹp ẩm thực Tràng An xưa

Trong kho tàng ẩm thực phong phú của Hà Nội, bún thang không đơn thuần là một món ăn mà là sự kết tinh của văn hóa, truyền thống và sự cầu kỳ trong nghệ thuật nấu nướng.

Thịt chua Thanh Sơn: Hương vị trứ danh của vùng đất Tổ

Đặt chân đến vùng đất Tổ Phú Thọ, món ăn đầu tiên mà nhiều thực khách nghĩ đến chính là đặc sản thịt chua. Tuy nhiên, để thưởng thức hương vị nguyên bản và trứ danh nhất, người sành ăn phải tìm đến món thịt chua của huyện Thanh Sơn (cũ).

Tép dầu Đầm Vạc – Đặc sản dân dã làm nên tinh hoa ẩm thực

Thiên nhiên trong lành, phong cảnh hữu tình là những ấn tượng đầu tiên khi du khách nhắc đến Vĩnh Phúc (cũ). Không chỉ vậy, nơi đây còn níu chân người ghé thăm bằng những nét văn hóa đặc trưng, trong đó có Đầm Vạc.

Bánh nhãn Hải Hậu – Hồn quê trong vị ngọt giòn tan

Nổi bật với vị giòn tan, ngọt bùi từ hương vị thơm ngon của gạo nếp quê, bánh nhãn Hải Hậu là một đặc sản của vùng quê Nam Định ( nay là tỉnh Ninh Bình). Đây là niềm tự hào của ẩm thực quê lúa, níu chân bao du khách gần xa.

Chả cá Lã Vọng – Món ăn lịch sử làm nên thương hiệu Hà Nội

Trong dòng chảy không ngừng của ẩm thực Thủ đô, có những món ăn đã vượt qua ranh giới của một món ăn đơn thuần để trở thành biểu tượng, một nét văn hóa độc đáo. Chả cá Lã Vọng chính là một minh chứng sống động cho điều đó.

Phát triển du lịch danh thắng Hương Sơn bốn mùa

Chùa Hương (xã Hương Sơn) từ lâu đã là điểm đến du lịch tâm linh nổi bật của Hà Nội nói riêng, miền Bắc nói chung. Với vị trí địa lí thuận lợi, Hương Sơn đã và đang là địa điểm du lịch sở hữu những tiềm năng quý báu, trải dài từ văn hóa - tâm linh đến cảnh quan thiên nhiên hay trải nghiệm thực tế.

Bánh ngải xứ Lạng – Hương vị núi rừng, tình nghĩa quê hương

Trong kho tàng ẩm thực vùng cao, bánh ngải của người Tày ở Lạng Sơn từ lâu đã trở thành món ăn gắn bó với đời sống, tâm thức cộng đồng.

Canh củ chuối – Món đặc sản dân dã làm nên hồn cốt ẩm thực xứ Đoài

Từ một nguyên liệu từng bị xem là “đồ bỏ đi” hoặc chỉ dùng trong những bữa cơm đạm bạc của gia đình nghèo xưa kia, củ chuối – phần gốc cây chuối nằm sâu dưới đất nay đã trở thành món đặc sản trứ danh ở nhiều vùng quê xứ Đoài, đặc biệt là tại Xã Thạch Thất, Hà Nội.

Cá thính Lập Thạch: Hương vị lưu giữ hồn quê

Cá thính Lập Thạch – hương vị nồng nàn từ bếp quê, niềm tự hào của vùng đất trung du. Nếu có dịp ghé về vùng trung du Bắc Bộ, dừng chân tại huyện Lập Thạch, Vĩnh Phúc (nay thuộc tỉnh Phú Thọ), du khách không chỉ ngẩn ngơ trước thiên nhiên mà còn được nếm trải một hương vị ẩm thực mộc mạc mà sâu lắng – cá thính.

Việt Nam ghi dấu với 3 Công viên Di sản và 2 đô thị xanh ASEAN

Việc Việt Nam có thêm 3 Công viên Di sản ASEAN cùng 2 đô thị được vinh danh xanh – sạch – bền vững không chỉ nâng cao vị thế quốc gia trong bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững, mà còn khẳng định thương hiệu quốc gia gắn với hình ảnh môi trường và bản sắc văn hóa trong khu vực.

Bảy món ăn đặc sản Hà Nội níu chân thực khách bốn phương

Hà Nội không chỉ quyến rũ bởi phố phường, mùa thu hay hồ gươm cổ kính, mà còn bởi ẩm thực tinh tế níu chân thực khách. Từ cốm làng Vòng thanh khiết, phở trứ danh đến bún chả dân dã, chả cá Lã Vọng trăm năm.

Định hình thương hiệu du lịch xanh: Hướng tới tương lai bền vững

Trong bối cảnh du lịch xanh vừa là xu hướng, vừa là yêu cầu tất yếu của ngành “công nghiệp không khói”, việc thiết lập và triển khai chứng nhận xanh trở thành bước đi quan trọng, góp phần phát triển du lịch bền vững, nâng cao sức cạnh tranh và vị thế điểm đến Việt Nam trên bản đồ khu vực và thế giới.

Xôi ngũ sắc – hương vị văn hóa đặc trưng của người Tày ở Tuyên Quang

Ẩm thực của người Tày ở Tuyên Quang phong phú với nhiều món đặc trưng như cá bỗng nướng, cơm lam, thịt treo gác bếp. Trong đó, xôi ngũ sắc nổi bật không chỉ bởi vẻ đẹp rực rỡ mà còn mang giá trị tâm linh, gắn liền với các dịp lễ Tết, cưới hỏi và hội xuân.

Dê tái chanh Ninh Bình – Tinh hoa ẩm thực vùng Cố Đô

Ninh Bình không chỉ cuốn hút bởi danh thắng Tràng An, Tam Cốc – Bích Động hay chùa Bái Đính, mà còn níu chân du khách bởi ẩm thực đặc trưng. Trong đó, dê núi là món trứ danh, đặc biệt “dê tái chanh” luôn để lại dư vị khó quên cho thực khách.

Gỏi cá mè Quan Sơn: Tinh hoa ẩm thực từ "vịnh Hạ Long trên cạn" của Hà Nội

Giữa lòng Hà Nội phồn hoa, có một vùng đất mang vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng - Quan Sơn, huyện Mỹ Đức (cũ). Nơi đây không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc sông núi hữu tình mà còn lưu giữ một món ăn đặc sản khiến bao thực khách “quên lối về” - gỏi cá mè Quan Sơn.

Đảm bảo phục vụ tốt nhất nhu cầu Nhân dân tại Triển lãm Thành tựu Đất nước

Triển lãm Thành tựu Đất nước nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc Khánh tiếp tục được kéo dài đến ngày 15/9/2025, với mục tiêu phục vụ tối đa nhu cầu tham quan và trải nghiệm của Nhân dân. Các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp đồng loạt triển khai các biện pháp nhằm duy trì chất lượng, an toàn và sự hấp dẫn của Triển lãm.

Bản Miền – Điểm đến du lịch cộng đồng độc đáo ở Ba Vì

Bản Miền (xã Ba Vì, Hà Nội) – nơi sinh sống của đồng bào Dao Quần Chẹt đang trở thành điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn. Với truyền thống trồng và chế biến thuốc Nam, nơi đây mang đến cho du khách hành trình “Chữa lành – Tịnh tâm – Dưỡng tuệ”, kết hợp trải nghiệm văn hóa và chăm sóc sức khỏe bằng dược liệu núi rừng.

Sa Pa lọt Top 6 “thiên đường vùng núi châu Á 2025”

Sapa (Lào Cai) tiếp tục thu hút du khách quốc tế, được Agoda xếp thứ 6 trong top 8 điểm đến vùng núi châu Á 2025. Với cảnh quan hùng vĩ, văn hóa độc đáo và du lịch xanh thân thiện, Sapa là lựa chọn lý tưởng để hòa mình thiên nhiên và đời sống bản địa.

Sản phẩm du lịch mới tạo sức hút, mở kỳ vọng cho mùa cao điểm cuối năm

Dịp Quốc khánh vừa qua, các sản phẩm du lịch mới tại Hà Nội, Ninh Bình, Quảng Ngãi… thu hút đông đảo du khách, mở ra tín hiệu tích cực cho mùa du lịch cuối năm 2025, đồng thời khẳng định xu hướng du lịch xanh, bền vững, gắn trải nghiệm văn hóa – sinh thái.

Pây Tái: Khám phá mỹ tục 'về ngoại' độc đáo của người Tày rằm tháng Bảy

Từ bao đời nay, đồng bào Tày vùng núi phía Bắc vẫn gìn giữ tục “Pây Tái” – Tết về nhà ngoại dịp rằm tháng bảy, như một nghi lễ hiếu nghĩa và sợi dây gắn kết bền chặt các thế hệ trong gia đình.

8 tháng đón gần 14 triệu lượt khách: Du lịch Việt Nam tự tin cán mốc 25 triệu

Khách quốc tế đến Việt Nam đang tăng trưởng kỷ lục, riêng 8 tháng năm 2025 đã đạt gần 14 triệu lượt, tạo đà quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu 25 triệu lượt trong cả năm. Xu hướng này khẳng định sức hút điểm đến và nỗ lực phục hồi bền vững của ngành du lịch.

Những tín hiệu khởi sắc đưa du lịch Việt Nam bứt phá

Trong 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đón 12,23 triệu lượt khách quốc tế, tăng 22,5% so với cùng kỳ năm 2024. Cùng với đó, nhiều tín hiệu tích cực từ các thị trường Đông Bắc Á, Đông Nam Á và loạt đề xuất chính sách mới đang mở ra triển vọng để ngành du lịch hoàn thành mục tiêu đón 25 triệu lượt khách quốc tế trong năm nay.

Chuyển đổi số và xanh hóa: Chìa khóa vàng dẫn lối du lịch bền vững

Trong kỷ nguyên số và xu hướng phát triển bền vững, du lịch Việt Nam đang đứng trước cơ hội nâng tầm trải nghiệm, kết nối toàn cầu, phát triển sản phẩm xanh hiện đại và giàu bản sắc văn hóa, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng bền vững.

Kết nối du lịch – thương mại – xuất khẩu: Sáng tạo để bứt phá quốc tế

Phát triển du lịch xanh kết hợp thương mại và xuất khẩu đang trở thành chiến lược trọng tâm, mở ra cơ hội bứt phá cho doanh nghiệp Việt Nam. Sáng tạo trong sản phẩm, trải nghiệm độc đáo và liên kết chuỗi giá trị chính là chìa khóa nâng tầm thương hiệu quốc tế.

Ngành du lịch Việt Nam “bội thu” mùa Quốc khánh 2/9

Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025 đã trở thành một mùa “bội thu” cho ngành du lịch Việt Nam. Lượng khách tăng vọt, doanh thu khởi sắc cùng chuỗi sự kiện văn hóa – lễ hội sôi động đã góp phần củng cố niềm tin vào sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ của ngành sau đại dịch.

Xem thêm