Lễ hội Miếu Tiên Công gắn liền với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn"

Du lịch xanh 12/11/2022 12:26 Theo dõi TH&SP trên

Lễ hội Tiên Công (TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh) mang tính giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn" đã được nhân dân bảo tồn và phát huy giá trị hơn 300 năm nay.

Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Lảnh Giang trong kỷ nguyên số” Lào Cai: Sắp diễn ra Lễ hội đền Bảo Hà 2022 Phục hồi và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn

Hình tượng con Long Mã – biểu trưng sức mạnh thần biển trong Lễ hội Tiên Công.

Lễ hội Miếu Tiên Công bắt đầu từ mùng 4 đến mùng 7 tháng giêng tại các phường Phong Cốc, Phong Hải, Yên Hải và xã Cẩm La Miếu thờ 19 vị Tiên Công có công đầu tiên trong việc quai đê lấn biển, lập nên đảo Hà Nam g.

Theo bia ký, gia phả, khoảng từ năm 1434 đến 1500, có 17 tiên công quê ở phường Kim Hoa (nay là phường Kim Liên), huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, thành Thăng Long (Hà Nội) cùng gia đình xuôi theo dòng sông Hồng ra cửa sông Bạch Đằng tìm kế mưu sinh. Lúc đầu họ sinh sống trên thuyền bằng nghề đánh bắt tôm cá, dãi chài.

Vào một đêm, họ lên trú ở một gò nổi của bãi triều, nghe thấy tiếng ếch nhái kêu, biết nơi này có nước ngọt, các tiên công đã cùng gia đình bèn quyết định dừng lại ở bãi triều này khẩn hoang đất đai, cải tạo thành ruộng lúa, lập làng. Ban đầu lập nên phường Bồng Lưu, sau đổi thành xã Phong Lưu gồm ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông. Hiện nay, cách di tích miếu Tiên Công chừng 1.000m về phía Tây vẫn còn dấu tích của hồ nước ngọt xưa, nhân dân gọi là “Hồ Mạch”…

Để tưởng nhớ công ơn các tiên công, nhân dân toàn xã Phong Lưu, đảo Hà Nam đã lập miếu ở thôn Cẩm La để thờ 17 tiên công gồm: Vũ Song, Vũ Hồng Tiệm, Bùi Huy Ngoạn, Ngô Bách Đoan, Nguyễn Phúc Cốc, Nguyễn Phúc Thắng, Nguyễn Phúc Vinh, Lê Khép, Lê Mở, Vũ Tam Tỉnh, Vũ Giai, Nguyễn Nghệ, Nguyễn Thực, Bùi Bách Niên, Phạm Việt, Dương Quang Tín, Dương Quang Tấn là những người đầu tiên quai đê lấn biển lập nên ba thôn: Phong Cốc, Cẩm La, Yên Đông và hai tiên công Hoàng Nông, Hoàng Nênh quê ở Trà Lý (Nam Định) là những tiên công đã khai canh lập nên làng Trung Bản, sau sáp nhập vào xã Phong Lưu thành nhất xã, tứ thôn. Miếu Thập cửu Tiên Công từ đó đến nay, trở thành điểm du lịch tâm linh và là trung tâm tổ chức lễ hội.

Miếu Tiên Công - nơi diễn ra lễ hội Tiên Công

Mở đầu Lễ hội Tiên Công là lễ “Ra cỗ họ” hay còn gọi là “Lễ tế Tổ” được các dòng họ Tiên Công tổ chức vào ngày mùng 4 tháng giêng âm lịch hằng năm, đây là nghi lễ lớn nhất ở các từ đường thờ tiên công trong năm. Ngày mùng 4 tháng giêng, gia đình cụ thượng có lễ vật đến từ đường họ nội và họ ngoại để kính cáo với tiên công và tổ tiên đã ban phúc ấm cho cụ thượng được lên chiếu thọ.

Ngày mùng 5 tháng giêng, con cháu trong gia đình có cha mẹ thượng thọ chuẩn bị trang trí khuôn viên gia đình theo nghi lễ truyền thống mừng thọ; chuẩn bị trang phục áo gấm, khăn thêu chữ thọ, gậy thọ cho cha mẹ, chuẩn bị bàn ghế, cỗ bàn để ngày hôm sau, mùng 6 tháng giêng làm lễ mừng thọ cho cụ thượng tại gia đình như một ngày hội đoàn tụ.

Ngày mùng 6 tháng giêng, các gia đình không tổ chức đoàn rước cụ thượng về miếu Tiên Công lễ tổ thì tổ chức đoàn chỉ đội lễ đưa cụ thượng lên miếu lễ tổ, truy ơn tiên công. Những gia đình có cha mẹ thượng thọ có điều kiện sẽ cùng dòng họ và làng xóm tổ chức đoàn rước cụ thượng bằng võng đào về miếu Tiên Công lễ tổ, gọi là nghi lễ “Rước thọ” “Rước người” cùng với công tác chuẩn bị lễ vật và các đồ nghi trượng, trang phục, đội nhạc lễ, kiệu võng đào cho đoàn rước được chuẩn bị từ hàng tháng trước khi diễn ra lễ hội.

Một cụ thượng được con cháu rước kiệu võng đào lên miếu Tiên Công.

Ở Miếu Tiên Công, phần hội cũng vô cùng phong phú và đặc sắc với nhiều hoạt động văn hóa, các trò chơi dân gian: Chơi đu, chọi gà, cờ người, tổ tôm điếm, hát đúm, đấu vật, đắp đê… Trong đó, đặc biệt là nghi thức cụ thượng đắp đê và đấu vật mở đầu cho lễ hội.

Ngày xưa, khi các cụ thượng lễ tiên công xong, hàng xã mời hai cụ thượng còn khoẻ ra trước cửa miếu tiên công làm nghi lễ đắp đê. Dân làng đã đắp sẵn một con đê nhỏ tượng trưng ở trước cửa miếu Tiên Công. Chuẩn bị những hòn đất đã được xẻ vuông vắn để các cụ thượng đắp lên con đê. Nghi lễ này còn gọi là lễ động thổ.

Sau nghi lễ này, các gia đình, làng xã mới được đào mương, bồi trúc đê điều, cày cấy. Trước đây, những gia đình có người mất vào những ngày Tết cũng phải chờ qua lễ động thổ này mới được tổ chức lễ tang và đào huyệt. Nếu ai vi phạm, trong năm đó các làng, xã xảy ra việc gì, thì hàng tổng sẽ bắt phạt vạ.

Lễ hội Tiên Công với những nét đặc sắc, độc đáo trong cả phần lễ và phần hội, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa cộng động, sinh hoạt tâm linh, giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”; nhu cầu vui chơi giải trí của nhân dân dịp đầu xuân, đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể có sức lan tỏa rộng lớn trong cộng đồng nhân dân và du khách.

Khai thác Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương thành điểm du lịch

Trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến đâu khi di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu?

Quảng Ninh: Danh thắng "hồ Trên núi" êm dịu khi vào thu

Ngọc Anh

Tags:

Cùng chuyên mục

Đoàn tàu “Hà Nội 5 cửa ô”: Hành trình di sản trên đường ray

Du lịch Việt Nam đón "cú hích kép" để hút dòng khách cao cấp

VITA Green - Hộ chiếu xanh cho du lịch Việt

Vườn nho Sơn Trang – điểm hẹn trải nghiệm xanh giữa lòng xứ Thanh

Nâng tầm du lịch Việt Nam từ chính sách thị thực mới

Miễn thị thực cho 12 quốc gia: Cơ hội vàng để du lịch Việt Nam bứt tốc

Đại sứ quán Việt Nam lưu ý công dân đi du lịch Hy Lạp

Khai trương tàu du lịch chất lượng cao Hà Nội - Đồng Hới

Du lịch xanh bền vững – Hướng tới mục tiêu 25 triệu khách quốc tế

Xây dựng thương hiệu điểm đến Nha Trang gắn với du lịch sinh thái bền vững

Top 3 châu Á về giữ chân du khách: Cơ hội vàng cho du lịch Việt

Đón làn sóng khách quốc tế: Du lịch Việt Nam tăng trưởng mạnh

Tin khác

Chuyển đổi số dẫn lối phát triển du lịch xanh Việt Nam

Chuyển đổi số đang mở ra hướng đi mới cho ngành du lịch Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh phát triển du lịch xanh, bền vững. Với sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, đứng đầu là Phó Thủ tướng Mai Văn Chính, ngành du lịch đang từng bước tái định vị thương hiệu, hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng đến xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh và phát triển toàn diện.

Tự khám phá thiên nhiên: Sai một bước, lạc cả hành trình

Trekking, leo núi, cắm trại trong rừng… là xu hướng du lịch hấp dẫn giới trẻ yêu thích trải nghiệm. Nhưng thiếu kỹ năng và chuẩn bị đang khiến hành trình thành mạo hiểm. Khi tai nạn, lạc đường hay thậm chí mất tích ngày càng nhiều, du khách cần thay đổi tư duy trước khi lên đường.

Khách đến đông, tiền không ở lại: Lối ra nào cho du lịch xanh?

Lượng khách quốc tế tăng nhanh đang tạo tín hiệu phục hồi cho du lịch Việt Nam, nhưng giá trị kinh tế thu về lại chưa tương xứng. Thiếu sản phẩm độc bản, dịch vụ thiếu chiều sâu và chính sách chưa thực sự cởi mở đang khiến du lịch xanh loay hoay tìm hướng đi.

Hà Nội và TP.HCM góp mặt trong danh sách top thành phố tuyệt vời nhất thế giới

Giải thưởng Telegraph Travel Awards 2025, do báo Telegraph (Anh) tổ chức, vừa công bố danh sách những thành phố tuyệt vời nhất thế giới năm 2025.

Không gian du lịch mở rộng: Thách thức định hình bản sắc mới

Sau sáp nhập hành chính, nhiều địa phương sở hữu không gian du lịch rộng lớn, tài nguyên phong phú hơn. Tuy nhiên, nếu thiếu chiến lược định vị thương hiệu và liên kết vùng hiệu quả, các điểm đến dễ rơi vào trùng lặp, khó tạo dựng dấu ấn riêng trên bản đồ du lịch xanh.

Từ lượng sang chất: Định hướng mới cho du lịch Việt Nam

Ngành du lịch Việt Nam đang hồi phục mạnh mẽ với lượng khách tăng nhanh sau đại dịch. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và nâng tầm thương hiệu, ngành cần chuyển hướng từ tập trung số lượng sang nâng cao chất lượng sản phẩm và đổi mới quản trị toàn diện.

Sau sự cố Vịnh Xanh: Du lịch biển phải làm gì để lấy lại niềm tin?

Sự cố lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên Vịnh Hạ Long không chỉ gây tổn thất nhân mạng mà còn giáng đòn mạnh vào niềm tin của du khách với du lịch biển. Ngành du lịch cần hành động quyết liệt, không chỉ ứng phó mà còn chủ động tái thiết niềm tin.

Gen Z “đổ bộ” ngành du lịch: Cú hích cho tăng trưởng xanh

Sự trở lại mạnh mẽ của ngành du lịch trong nửa đầu năm 2025 không chỉ đánh dấu tín hiệu hồi phục kinh tế, mà còn mở ra xu hướng mới trong thị trường lao động: thế hệ Gen Z đang chiếm ưu thế cả về số lượng lẫn chất lượng ứng viên. Làn sóng trẻ hóa này đang góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững trong ngành công nghiệp không khói.

Từ kế hoạch đến trải nghiệm: 99% du khách Việt dùng AI khi đi du lịch

Theo báo cáo toàn cầu mới từ Booking.com, 99% du khách Việt đã và đang ứng dụng AI cho các chuyến đi. Tuy nhiên, sự hào hứng với công nghệ lại song hành cùng những hoài nghi đáng kể, đặt ra thách thức về việc cân bằng giữa tiện ích và niềm tin người dùng, đặc biệt trong việc thúc đẩy du lịch bền vững.

Du lịch canh nông ở Lâm Đồng: Khác biệt từ trải nghiệm nông nghiệp xanh

Trong khi Đà Lạt và Lâm Đồng vốn được biết đến như “vùng đất của sương và hoa”, thì những năm gần đây, một hình thức du lịch mới đang thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách – du lịch canh nông. Không chỉ mang đến trải nghiệm nghỉ dưỡng giữa thiên nhiên, loại hình này còn kết hợp hài hòa yếu tố sản xuất nông nghiệp với giáo dục, văn hóa và lối sống xanh.

Du lịch thể thao: Cơ hội vàng từ rừng, núi, sông, biển

Sở hữu địa hình đa dạng với núi cao, biển sâu và hệ thống sông ngòi đặc sắc, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển du lịch thể thao – loại hình vừa thu hút khách quốc tế, vừa gia tăng giá trị bền vững từ tài nguyên xanh.

Gỏi cá Nam Ô - Tinh hoa ẩm thực và niềm tự hào của người dân Đà Nẵng

Không chỉ đơn thuần là một món ăn, gỏi cá Nam Ô còn là một biểu tượng, một phần di sản văn hóa ẩm thực không thể tách rời của thành phố biển Đà Nẵng.

Từ chính sách đến thị trường: Tạo nền vững cho đà phục hồi du lịch

Với những con số tăng trưởng ấn tượng trong 6 tháng đầu năm, ngành du lịch Việt Nam đang khẳng định vai trò là điểm sáng trong bức tranh kinh tế chung. Thành quả này không đến một cách ngẫu nhiên, mà là kết quả của một chiến lược tổng thể, kết hợp hài hòa giữa những quyết sách đột phá từ Chính phủ và sự năng động, chủ động của thị trường, tạo ra một nền tảng vững chắc cho đà phục hồi và bứt phá trong giai đoạn tới.

Từ trải nghiệm đến cảm hứng: Du lịch vươn tầm quốc gia

Du lịch Việt Nam phục hồi ấn tượng, bứt phá mạnh mẽ nhờ sản phẩm đặc sắc, quảng bá hiện đại và liên kết vùng hiệu quả, hướng tới khẳng định vai trò là ngành kinh tế truyền cảm hứng và động lực tăng trưởng quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58: Bảo hiểm chi trả hơn 14 tỷ đồng, ai đã được bảo vệ?

Tai nạn lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 không chỉ gây tổn thất nghiêm trọng mà còn cho thấy vai trò thiết yếu của bảo hiểm. Doanh nghiệp dự kiến chi trả tổng cộng 14,27 tỷ đồng, góp phần hỗ trợ các nạn nhân và thân nhân vượt qua biến cố đau thương.

Từ vụ lật tàu ở Quảng Ninh: Chuyên gia chỉ cách thoát hiểm

Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 tại Quảng Ninh một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về kỹ năng sinh tồn trên biển. Theo các chuyên gia, trang bị kiến thức ứng phó khẩn cấp chính là “tấm khiên” giúp du khách tự bảo vệ mình và nâng tiêu chuẩn an toàn du lịch.

Bão Wipha áp sát: Vân Đồn và Cát Bi tạm ngừng hoạt động, hành khách nên theo dõi lịch bay

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), ngành hàng không Việt Nam đã có những điều chỉnh lớn nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và thiết bị bay. Từ đêm 21/7, hai sân bay Vân Đồn (Quảng Ninh) và Cát Bi (Hải Phòng) tạm thời đóng cửa, hàng loạt chuyến bay nội địa bị hoãn hoặc hủy.

Nhiều chuyến bay tạm dừng do ảnh hưởng bão số 3

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3, các hãng hàng không đã chủ động điều chỉnh, tạm dừng nhiều chuyến bay trong ngày 21/7 để đảm bảo an toàn cho hành khách, thể hiện năng lực ứng phó linh hoạt và trách nhiệm cao trước tác động của thiên tai.

Những lưu ý để an toàn khi đi tàu du lịch

Không chỉ là phương tiện di chuyển ngắm cảnh, tàu du lịch còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu du khách chủ quan. Trang bị kiến thức an toàn là cách bảo vệ chính mình và người thân trên mỗi hành trình.

Quảng Ninh tạm ngừng cấp phép tàu du lịch do bão số 3

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), từ ngày 20-7, tỉnh Quảng Ninh chính thức tạm dừng cấp phép rời cảng cho toàn bộ tàu khách du lịch hoạt động trên vịnh Hạ Long và các tuyến đảo. Đây là động thái khẩn cấp nhằm đảm bảo an toàn cho hành khách, thuyền viên và phương tiện trong bối cảnh bão có khả năng mạnh thêm, ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Đông Bắc Bộ.

Bão số 3 sắp đổ bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu siết an toàn các điểm du lịch

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) đã có công điện khẩn gửi giám đốc Sở VH-TT-DL 22 tỉnh, thành phố phía Bắc và Bắc Trung bộ, yêu cầu khẩn trương kiểm tra, rà soát hoạt động du lịch nhằm đảm bảo an toàn cho du khách.

Tour mới đồng loạt ra mắt: Du lịch cuối năm sôi động

Nhiều doanh nghiệp đồng loạt ra mắt tour mới dịp cuối năm 2025, tập trung vào trải nghiệm cá nhân hóa, nghỉ dưỡng chuyên biệt và kết nối vùng – tạo đà tăng trưởng tích cực, thu hút khách trong nước và quốc tế trong bối cảnh thị trường du lịch đang phục hồi mạnh mẽ.

Phố Đảo Quán: Khi ẩm thực trở thành ký ức của một vùng quê

Ẩn mình giữa thôn Hưng Phú, xã Vạn Lộc (huyện Hậu Lộc), nay là xã Vạn Lộc, tỉnh Thanh Hóa, Phố Đảo Quán không chỉ là một nhà hàng phục vụ ẩm thực mà còn là nơi gìn giữ những dư vị xưa cũ của vùng đất từng được gọi là “Làng Đảo”.

Nhân lực du lịch thiếu hụt: Rào cản tăng trưởng bền vững

Sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng kéo theo thách thức lớn về nhân lực. Nếu không nhanh chóng tái cấu trúc đào tạo, Việt Nam khó giữ vững vị thế điểm đến hấp dẫn toàn cầu.

Miễn thị thực - Chìa khóa mở rộng thị trường du lịch châu Âu

Chính sách miễn thị thực 45 ngày cho Ba Lan, Thụy Sĩ và Séc đang phát huy hiệu quả, góp phần tăng trưởng khách quốc tế. Đây không chỉ là giải pháp kích cầu ngắn hạn, mà còn mở ra cơ hội để du lịch Việt Nam tăng tốc tại thị trường châu Âu.

Trải nghiệm bản sắc: Lối đi bền vững cho du lịch Việt

Sau sáp nhập địa giới hành chính, ngành du lịch Việt Nam đang tái định hình sản phẩm theo hướng trải nghiệm – kết nối liên vùng – tích hợp văn hóa, thiên nhiên và nghệ thuật, nhằm tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trên bản đồ du lịch quốc tế.

Công nghệ và cộng đồng: Hai trụ cột giữ hồn di sản số

Ứng dụng công nghệ hiện đại vào di sản đang mở ra những trải nghiệm mới, nhưng chỉ có thể phát huy hiệu quả khi cộng đồng cùng tham gia. Cần kết hợp công nghệ, con người và chính sách trong cùng một hệ sinh thái bảo tồn di sản thích ứng và phát triển bền vững.

Du lịch xanh chỉ bền khi cộng đồng cùng nhập cuộc

Dù được xem là hướng đi bền vững của ngành du lịch, nhiều mô hình du lịch xanh hiện nay vẫn thiếu sự tham gia thực chất từ người dân và du khách – hai mắt xích quan trọng quyết định chất lượng, sức sống và khả năng lan tỏa của hành trình xanh.

Nhà hàng Bãi Đá – Nét chấm phá tinh hoa ẩm thực du lịch biển Hải Tiến

Giữa bức tranh du lịch đang chuyển mình mạnh mẽ của biển Hải Tiến (Thanh Hóa), Nhà hàng Bãi Đá nổi bật như một dấu ấn khác biệt – nơi giao thoa giữa tinh hoa ẩm thực địa phương và trải nghiệm nghỉ dưỡng đẳng cấp. Không đơn thuần là một điểm dừng chân cho du khách, Bãi Đá đang từng bước định hình thương hiệu riêng biệt: "Hải sản tươi – không gian thực – dịch vụ tận tâm".

Xem thêm