Trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến đâu khi di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu?

ại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông

Tiếp tục Phiên họp thứ 14, tranh luận về thực trạng hiện nay các di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đề nghị Bộ trưởng Văn hóa-Thể thao và Du lịch cho biết trách nhiệm về vấn đề này? Với tư cách là cơ quan quản lý, kiểm tra, giám sát, Bộ sẽ xử lý các di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu như thế nào? Bộ trưởng có cam kết gì với Quốc hội để tình trạng này không tái diễn?

Chia sẻ những khó khăn trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di tích, đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước cho rằng, việc quy hoạch và bảo quản, tu bổ, tôn tạo, khoanh vùng cắm mốc khu vực bảo vệ di tích sau khi đã hết hạn ở các địa phương còn rất chậm như nhận định của Bộ trưởng, và nhiều di sản văn hóa có giá trị, có nguy cơ bị xuống cấp do thiếu nguồn lực, kinh phí tu bổ.

Đại biểu cũng chỉ rõ một thực trạng nữa là xâm hại di tích xảy ra phổ biến ở các di tích chưa được xếp hạng thì chưa được Bộ trưởng đề cập đến và vi phạm trong hoạt động tu bổ, tôn tạo di tích, đặc biệt là những dự án tu bổ di tích từ ngường vốn xã hội hóa. Vì vậy, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp trong thời gian tới như thế nào để nhằm khắc phục thực trạng di tích xuống cấp và sẽ trở thành phế tích, thậm chí mất tích.?

Đại biểu Điều Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước

Một vấn đề nữa mà đại biểu Điều Huỳnh Sang tranh luận với Bộ trưởng là về các giải pháp nhằm khuyến khích phát triển ngành du lịch. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, các cơ chế để thu hút nguồn lực đầu tư phát triển du lịch hiện nay vẫn chưa thực sự tạo được một cú hích lớn và việc huy động nguồn lực xã hội hóa đầu tư vào du lịch hiện nay cũng còn rất hạn chế.

Đại biểu cũng cho rằng, hiện nay, chúng ta cũng chưa có cơ chế đảm bảo được sự chia sẻ lợi ích hài hòa với cộng đồng dân cư địa phương và cũng chưa thực sự gắn với mục tiêu phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững. Vì vậy, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Bộ trưởng có những giải pháp cụ thể trong thời gian tới để nhằm thúc đẩy du lịch trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.

Tranh luận về thực trạng hiện nay các di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đề nghị Bộ trưởng Văn hóa-Thể thao và Du lịch cho biết trách nhiệm về vấn đề này? Với tư cách là cơ quan quản lý, kiểm tra, giám sát, Bộ sẽ xử lý các di tích bị biến dạng và trẻ hóa sau trùng tu như thế nào? Bộ trưởng có cam kết gì với Quốc hội để tình trạng này không tái diễn?

Trách nhiệm chính của cấp ra quyết định tôn tạo trùng tu di tích

Trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Khắc Mai về giải pháp khi di tích bị biến dạng sau trùng tu, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong vấn đề tôn tạo, phát huy các giá trị di tích, đầu tư cho di tích đã phân cấp nguyên tắc đầu tư, nguyên tắc tôn tạo thì do chính quyền địa phương sở tại làm chủ đầu tư. Các dự án này đều xuất phát từ địa phương và địa phương lập và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Bộ chỉ thẩm định về tính xâm hại di tích.

Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng

Cùng với đó, tùy quy mô mà còn có sự tham gia của nhiều cơ quan thẩm định như lĩnh vực xây dựng, kiến trúc. Sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì trách nhiệm chính thuộc về cấp lãnh đạo cấp quyết định đầu tư phải tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện.

“Với trách nhiệm của của mình, khi phát hiện sai phạm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có chấn chỉnh, cử đoàn công tác của Cục Di sản kiểm tra thực địa. Qua kiểm tra, làm việc với chủ đầu tư phát hiện, uốn nắn, sửa chữa nếu như sai phạm nhỏ. Nếu sai phạm lớn thì kiến nghị cấp có thẩm quyền để có xử lý và yêu cầu phải cam kết khắc phục trở lại đúng nguyên trạng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, trách nhiệm chính của cấp ra quyết định đầu tư tôn tạo, sửa chữa. Tuy nhiên Bộ cũng sẽ tăng cường hơn nữa trách nhiệm giám sát và cam kết nếu những địa phương làm sai sẽ xử lý theo quy định.

Cơ chế thu hút cho đầu tư vào tôn tạo di tích

Trả lời câu hỏi của đại biểu Huỳnh Điểu Sang về cơ chế thu hút cho đầu tư vào tôn tạo di tích, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết có những di tích văn hóa được doanh nghiệp quan tâm và tự tìm đến đầu tư khi họ thấy được lợi ích.

Tuy nhiên đối với những di tích như di tích lịch sử cách mạng thì doanh nghiệp chưa mặn mà lắm. Do đó, Bộ sẽ tiếp tục trao đổi để xem xét và sẽ sử dụng các nguồn lực khác thay vì nguồn lực nhà nước như nguồn lực từ vận động tài trợ để làm. Đồng thời Bộ cũng kiến nghị với Chính phủ để ưu tiên đầu tư theo hình thức PPP.

Di tích lịch sử cách mạng là vấn đề được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch rất được quan tâm

Trả lời câu hỏi về liên kết du lịch, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ trong Nghị quyết của Đảng đã đề ra vấn đề về vùng và kinh tế vùng nhưng trong thể chế chưa có cấp chỉ huy vùng. Dẫn đến trong không gian kinh tế bị chia cắt bởi địa giới hành chính.

Thời gian qua, ngành đã chủ động tạo ra sự kết nối và liên kết. Kết nối ở đây không phải chỉ là chính quyền với chính quyền mà thông qua chính quyền để dẫn dắt vai trò doanh nghiệp để doanh nghiệp kết nối. Bộ trưởng cũng làm rõ ở góc độ du lịch Bộ cũng đang phát huy, song kết quả là sự liên kết trên tinh thần chủ động tự nguyện.

Trả lời câu hỏi về tôn tạo di tích chiến khu, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định di tích lịch sử cách mạng là vấn đề được Bộ rất được quan tâm. Mới đây an toàn khu Chợ Đồn (Bắc Kạn) đã đề xuất lên Chính phủ và Chính phủ đã có Quyết định để phê duyệt, thẩm định nhiệm vụ lập quy hoạch để bảo quản, tu tồn, tôn tạo di tích. Thời gian tới, chính quyền địa phương sớm thực hiện nhiệm vụ này. Sau khi có nguồn lực được phân bổ thì địa phương sẽ triển khai tổ chức thực hiện.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp về môi trường du lịch, gắn môi trường văn hóa, gia đình và đạo đức xã hội, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nêu rõ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phát triển du lịch những vấn đề về môi trường đã đặt ra và cũng có những quan ngại.

Tại các khu du lịch đều có quy chế hoạt động và trách nhiệm của địa phương nhiệm phải đánh giá đầy đủ tác động, có cho phép hay không cho phép, lúc nào thì được làm và làm ở cấp độ nào; đồng thời phải cùng với du khách và các cơ sở đó phải chăm lo bảo vệ môi trường để đảm bảo được môi trường sinh thái.

Nêu rõ, trách nhiệm không thuộc lĩnh vực của Bộ mà thuộc các địa phương, Bộ trưởng bày tỏ mong muốn các đơn vị nắm được tinh thần này để phát triển nhưng không đánh đổi đến cảnh quan thiên nhiên.