Giải pháp thực hiện là phải tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp, chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân...
Kế hoạch thực hiện Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng là cơ sở pháp lý để tổ chức, thực hiện kiểm soát, ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) của các tàu đánh bắt thủy sản, tàu vận chuyển, chuyển tải thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc khai thác từ nước ngoài cập cảng Việt Nam để nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu, quá cảnh thủy sản qua lãnh thổ Việt Nam.
Đồng thời, thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của quốc gia thành viên theo quy định của Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng; phối hợp với các quốc gia thành viên và cộng đồng quốc tế quản lý, phòng ngừa, ngăn chặn, giảm thiểu và xóa bỏ các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) phù hợp với các quy định của quốc tế và khu vực, góp phần đảm bảo an ninh lương thực trên toàn cầu.
Quản lý khai thác, bảo vệ, phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản và các hệ sinh thái biển; khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” theo khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam.
Kế hoạch đề ra các nhiệm vụ như: Tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng cho các tổ chức, cá nhân có liên quan; đào tạo, tập huấn, hội thảo nâng cao năng lực cho thanh tra viên tại cảng, cán bộ thanh tra, tổ chức quản lý cảng để thực hiện Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng; rà soát, chỉ định và công bố cảng chỉ định cho tàu nước ngoài cập cảng; hoàn thiện khung pháp lý, chính sách của Việt Nam đảm bảo tuân thủ Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng và các biện pháp, công cụ quốc tế liên quan; thiết lập cơ chế báo cáo, giám sát, trao đổi thông tin, giải quyết tranh chấp để thực thi Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng.
Giải pháp thực hiện là phải tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp, chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân, tổ chức quản lý cảng thông qua các chương trình đào tạo nghề nghiệp, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ; ứng dụng công nghệ thông tin, viễn thông, viễn thám để triển khai thực hiện Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân có liên quan; đàm phán đa phương để gia nhập các diễn đàn nghề cá quốc tế và khu vực; xây dựng quy chế phối hợp hành động giữa các lực lượng chức năng với chính quyền các cấp để kịp thời pháp hiện, xử lý các hành vi vi phạm các quy định về Biện pháp quốc gia có cảng; rà soát, hoàn thiện khung pháp lý, chính sách, các quy trình có liên quan…
Qua 2 đợt kiểm tra, Đoàn Thanh tra của EC ghi nhận sự vào cuộc tích cực của Việt Nam từ trung ương đến địa phương
Về vấn đề khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” theo khuyến nghị của EC đối với sản phẩm thủy sản khai thác, theo Bộ NN-PTNT, qua 2 đợt kiểm tra, Đoàn Thanh tra của EC ghi nhận sự vào cuộc tích cực của Việt Nam từ trung ương đến địa phương. Đặc biệt, việc xây dựng hoàn thiện khung pháp lý bao gồm Luật Thủy sản bước đầu đã đi vào thực tiễn. Nỗ lực triển khai lắp đặt giám sát hành trình cho tàu cá theo khuyến nghị của EC, đưa hoạt động của tàu cá từng bước đi vào quy củ. Mặc dù vậy, các DN, tàu cá của Việt Nam vẫn phải có những nỗ lực hơn nữa vì theo như phản ánh của Đoàn Thanh tra EC, vẫn còn tình trạng tàu cá của Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài. Cụ thể, số liệu thống kê cho biết, năm 2019, vẫn có 138 vụ/220 tàu cá Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, xử lý.
Theo kế hoạch, từ ngày 25/5 đến ngày 5/6/2020, Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thủy sản của Ủy ban châu Âu sẽ quay trở lại Việt Nam để kiểm tra tình hình triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và theo quy định (IUU).
Lãnh đạo Bộ NNPTNT cho biết, lần này quay trở lại Việt Nam của Đoàn Kiểm tra của EC sẽ là lần có tính quyết định. Nếu đoàn kiểm tra vẫn tiếp tục phát hiện Việt Nam chưa khắc phục được những khuyến nghị trước đó thì nguy cơ rất lớn “thẻ vàng” sẽ bị chuyển thành “thẻ đỏ”. Nếu điều đó xảy ra, thực sự là một tin sốc cho ngành Thủy sản nước nhà bởi trong thời gian hơn hai năm qua, khi bị “án thẻ vàng”, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường châu Âu đã sụt giảm nặng nề.
Minh Nhật
