Cơ hội vàng để phát triển trí não
Não trẻ phát triển rất nhanh, từ 25% trọng lượng não người trưởng thành lúc sinh ra nhưng khi 2 tuổi, đã đạt 80%. Vì vậy, nếu biết tận dụng “cơ hội vàng” trong 3 năm đầu đời, phụ huynh có thể giúp trẻ phát huy tối đa sức mạnh trí não.
Trái với quan niệm “thông minh vốn sẵn tính trời” thì các nghiên cứu khoa học chứng minh, ngoài di truyền, dinh dưỡng và rèn luyện là hai yếu tố ảnh hưởng đến trí thông minh của trẻ. Đặc biệt, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng để não bộ và các mô thần kinh phát triển.
Như vậy, để tối ưu tiềm năng phát triển trí não của của trẻ, bố mẹ cần chú trọng vào chế độ dinh dưỡng và các bài tập luyện phù hợp cho con trong những năm đầu đời.
Dinh dưỡng thế nào
1-2 tuổi là giai đoạn vàng của sự phát triển não bộ. DHA đóng vai trò thiết yếu cho quá trình hoàn thiện cấu trúc não bộ, chiếm 15% tổng axit béo ở phần não trán, nơi điều khiển khả năng suy nghĩ và quá trình tư duy.
Các nghiên cứu lâm sàng chứng minh DHA đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng tư duy, học hỏi của trẻ qua 3 kỹ năng tập trung, ghi nhớ và xử lý tình huống. Khi bé được bổ sung DHA với hàm lượng đúng, bộ não sẵn sàng kích thích liên kết của các tế bào thần kinh, hoạt động thống nhất và hoàn chỉnh. Khả năng học hỏi của bé sẽ được tăng cường, bé tiếp nhận thông tin dễ dàng hơn.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hậu, Trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện Nhi Đồng 2 TP HCM nhấn mạnh: “Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp trẻ phát huy sức mạnh trí não trong 3 năm đầu đời thông qua 3 kỹ năng tập trung, ghi nhớ và xử lý tình huống”.
Các nghiên cứu của Drover (2009), Morale (2005), Birch (2000), Birch (2007) đã chứng minh trẻ được bổ sung 17mg DHA cho 100kcal ở giai đoạn dưới 1 tuổi và 75 mg DHA mỗi ngày ở giai đoạn 1-3 tuổi sẽ cải thiện khả năng xử lý tình huống lúc 9 tháng tuổi, khả năng thị lực lúc 12 tháng tuổi, có điểm số phát triển trí tuệ cao hơn 7 điểm lúc 18 tháng tuổi và có điểm số IQ ngôn ngữ cao hơn 6 điểm lúc 4 tuổi so với nhóm trẻ không được bổ sung hoặc bổ sung không đủ.
Theo khuyến cáo của FAO, WHO trẻ dưới 1 tuổi bổ sung DHA là 17mgDHA cho 100kcal và từ 75 mg DHA mỗi ngày đối với trẻ trên 1 tuổi. Điều này sẽ giúp trẻ phát triển tốt khả năng tư duy, nhận thức, phát huy sức mạnh trí não trong những năm đầu đời.
Tập luyện ra sao
Bác sĩ Thái Thanh Thủy, Trưởng khoa Tâm lý bệnh viện Nhi Đồng 2 TP HCM cho biết: “Trí thông minh của trẻ thể hiện qua việc tập trung, ghi nhớ và xử lý tình huống. Bố mẹ có thể tác động để giúp trẻ phát triển các kỹ năng trên. Bạn nên dành nhiều thời gian để vui chơi cùng trẻ mỗi ngày, đây chính là cách đầu tư cho sự phát huy tối đa sức mạnh trí não trẻ từ việc phát triển kỹ năng tập trung, ghi nhớ và xử lý tình huống”.
Để tập luyện trí não cho con, bố mẹ có thể cho bé xem những tấm thẻ có hình ảnh đồ vật quen thuộc như ly, chén, bánh, cửa, xe… đọc rõ ràng tên gọi, bé sẽ tập trung, ghi nhớ và bắt chước khẩu hình miệng. Ngoài ra, học đếm sinh động cũng là cách giúp bé phát huy khả năng ghi nhớ. Phụ huynh có thể cùng con đếm ngón tay, bậc cầu thang… tạo không khí vui tươi để bé không căng thẳng.
Trẻ từ 2-3 tuổi luôn muốn khám phá môi trường xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ tiếp hoàn thiện cấu trúc não bộ. Bé sẽ thể hiện năng khiếu hội họa, ca hát, kể chuyện… Cảm xúc phát triển nhanh với những biểu cảm hằng ngày, biết thể hiện sự vui buồn giận dữ, thích thú… Do đó, bố mẹ nên trò chuyện; giải thích cho trẻ thuộc tính của sự vật như quả chuối thì mềm và ngọt trong khi quả táo cứng và chua hơn…
Bên cạnh đó, hình ảnh sống động trong truyện sẽ làm tăng trí tưởng tượng của trẻ. Đặc biệt những câu chuyện ngụ ngôn được kể thường xuyên sẽ giúp bé nhớ lâu hơn về nhân vật và các tình huống hài hước…
Phụ huynh cũng nên tạo điều kiện để bé chơi các hoạt động sáng tạo như hội họa, đóng kịch và múa hát. Điều này giúp trẻ tăng cường cả 3 kỹ năng đồng thời và phát triển cảm xúc tự nhiên. Sau khi kể chuyện, bạn nên hỏi bé thích nhân vật nào và hướng dẫn bé thể hiện lại. Trẻ sẽ vui hơn nếu được chơi với nhiều bạn cùng độ tuổi.