Tăng cường hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Châu Âu trong thực hiện EVFTA

Toàn cảnh cuộc họp tại điểm cầu Nhà Quốc hội

Dự cuộc họp về phía Việt Nam có: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, Phó Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam – EP Đôn Tuấn Phong, đại diện các Ủy ban của Quốc hội cùng một số ban, ngành liên quan.

Về phía Nghị viện châu Âu có: Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu (INTA) Bernd Lange; Chủ tịch Đoàn Nghị sĩ phụ trách quan hệ với các quốc gia Đông Nam Á và ASEAN (DASE) của Nghị viện châu Âu Daniel Caspary cùng một số nghị sĩ Nghị viện châu Âu.

Đây là cuộc làm việc thứ hai giữa đại diện Quốc hội Việt Nam và đại diện Nghị viện châu Âu, nhằm trao đổi về tiến triển thực hiện EVFTA, trao đổi về những khó khăn, tồn tại trong quá trình tổ chức thực hiện và phương hướng hợp tác nhằm thúc đẩy thực thi hiệp định có hiệu quả.

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà khẳng định, Việt Nam luôn coi Liên minh châu Âu là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu. Quan hệ Đối tác và Hợp tác toàn diện Việt Nam – Liên minh châu Âu, trong đó có quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện châu Âu đã đạt nhiều thành quả vì lợi ích của người dân mỗi bên, góp phần thúc đẩy hòa bình, hợp tác và phát triển ở hai châu lục và trên thế giới.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà cũng khẳng định, hợp tác về kinh tế là một điểm sáng trong quan hệ Việt Nam – Liên minh châu Âu, trong đó có việc triển khai EVFTA. Kể từ khi hiệp định này có hiệu lực thực thi ngày 01/8/2020, trao đổi thương mại song phương phát triển rất nhanh chóng và hiệu quả, với kim ngạch hai chiều đạt 57 tỷ USD năm 2021.

Hai Bên đã phối hợp chặt chẽ nhằm thực thi hiệu quả EVFTA, đồng thời, giải quyết một số điểm khác biệt thông qua cơ chế đối thoại và họp định kỳ của các Ủy ban. Hai Bên đã tổ chức phiên họp đầu tiên Ủy ban Thương mại thực thi EVFTA (tháng 7/2021); phiên họp lần thứ nhất Ủy ban Thương mại và Phát triển bền vững thực thi Chương 13 của EVFTA (tháng 11/2021).

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà phát biểu

Thông tin về tình hình triển khai EVFTA của Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cho biết, Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan đã sửa đổi, ban hành mới các văn bản cấp Nghị định, Nghị quyết của Thủ tướng Chính phủ, Thông tư trong các lĩnh vực liên quan đến thuế quan, nông nghiệp, xuất xứ hàng hóa và phòng vệ thương mại… Ngoài ra, dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi) đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua cũng đưa vào các nội dung liên quan đến EVFTA nhằm bảo đảm phù hợp với các cam kết của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cũng cho biết, trong quá trình triển khai hiệp định, các doanh nghiệp Việt Nam gặp nhiều thách thức do cả yếu tố khách quan và chủ quan.

Đại dịch Covid-19 bùng phát và tiếp tục diễn biến phức tạp ở nhiều nơi trên thế giới làm giảm sức mua ở hai thị trường, gây đứt gãy và dịch chuyển chuỗi sản xuất (thiếu lao động, ảnh hưởng nguồn cung nguyên liệu sản xuất, chi phí logistics tăng cao từ 30 – 50%). Bên cạnh đó, hạn chế đi lại làm ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức sự kiện xúc tiến thương mại sang thị trường nước ngoại, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tận dụng các cơ chế có sẵn.

Các doanh nghiệp Việt Nam còn gặp khó khăn trong việc hiểu cam kết và quy định của hiệp định, còn vướng mắc trong thủ tục cấp giấy chứng nhận xuất xứ.

Đặc biệt, doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn đối với một số lĩnh vực chủ chốt trong EVFTA như dệt may do nguyên liệu dệt may nhập khẩu phần lớn từ nước ngoài nên khó có khả năng đáp ứng quy tắc xuất xứ để được hưởng ưu đãi thuế quan; nông sản, thực phẩm do thiếu cơ sở chiếu xạ, kiểm định chất lượng sản phẩm theo yêu cầu của Liên minh châu Âu trước khi xuất khẩu.

Cuộc họp được tổ chức theo hình thức trực tuyến

Nhằm triển khai EVFTA hiệu quả hơn trong thời gian tới, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà đề nghị, Nghị viện châu Âu và Liên minh châu Âu hỗ trợ kỹ thuật, nguồn lực cho các cơ quan, tổ chức Việt Nam để tận dụng hiệu quả EVFTA (công tác phổ biến, tuyên truyền, tư vấn, xúc tiến thương mại…); hỗ trợ kỹ thuật và cơ sở hạ tầng giúp doanh nghiệp Việt Nam trong đáp ứng các yêu cầu rào cản kỹ thuật trong thương mại (TBT), biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động – thực vật (SPS).

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà đề nghị, Liên minh châu Âu sớm gỡ thẻ vàng IUU đối với hải sản khai thác của Việt Nam trong năm 2022 nhằm thúc đẩy xuất khẩu song phương sau hiệp định; dành các chương trình, đề án hỗ trợ nâng cao năng lực và cạnh tranh cho các doanh nghiệp xuất khẩu hải sản Việt Nam để phát huy thế mạnh, tăng trưởng thương mại thủy sản giữa hai bên; nghiên cứu cho thí điểm nhà xuất khẩu Việt Nam tự chứng nhận xuất xứ EVFTA bởi hiện nay EVFTA chưa quy định thời điểm cụ thể để áp dụng cơ chế này; hỗ trợ đẩy nhanh việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm khắc phục vấn đề thiếu lao động do Covid-19.

Các nghị sỹ Nghị viện châu Âu đánh giá cao những tiến triển tích cực mà hai bên đạt được trong việc thực thi EVFTA thời gian qua; đồng thời, đánh giá cao cơ chế trao đổi, đối thoại giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện châu Âu nhằm thúc đẩy việc thực thi hiệp định.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại mong rằng, hai Bên sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ nhằm xử lý các vấn đề khác biệt thông qua các cơ chế đối thoại; Liên minh châu Âu sẽ hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực thực thi hiệp định. Đồng thời, đề nghị Nghị viện châu Âu thúc đẩy các nước thành viên còn lại hoàn tất phê chuẩn để Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) sớm có hiệu lực, tạo động lực mạnh mẽ hơn thúc đẩy hợp tác toàn diện Việt Nam – Liên minh châu Âu.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại mong muốn, INTA và DASE tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Việt Nam nhằm đẩy mạnh các hoạt động thảo luận, hợp tác để việc thực thi hiệp định EVFTA từ cả hai phía đạt được hiệu quả cao nhất.

Tại cuộc họp, các nghị sỹ Nghị viện châu Âu đánh giá cao những tiến triển tích cực mà hai Bên đạt được trong việc thực thi EVFTA thời gian qua; đồng thời, đánh giá cao cơ chế trao đổi, đối thoại giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện châu Âu nhằm thúc đẩy việc thực thi hiệp định.

Bên cạnh đó, đại diện các Ủy ban của Quốc hội cũng tham gia trao đổi, làm rõ thêm vấn đề cụ thể trong thực thi EVFTA, trong đó có Chương 13 về “Thương mại và phát triển bền vững” như: Hội đồng chuyên gia, Nhóm Tư vấn trong nước (DAG) Việt Nam, cam kết về lao động của Việt Nam, mở cửa thị trường dược phẩm, việc tuân thủ cam kết sản phẩm từ gỗ…