Đắk Lắk: Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch

Nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, tỉnh Đắk Lắk hội tụ 47/54 dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Do vậy, nền văn hóa của các dân tộc nơi đây rất đa dạng, nhiều sắc màu. Ngoài những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc Ê Đê, Ba Na, M’nông, Gia Rai, Xơ Đăng... còn có sự hiện diện văn hóa của các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao, Hoa… đến từ các tỉnh vùng Tây Bắc, Trung bộ, Tây Nam bộ. Tỉnh Đắk Lắk nổi tiếng với lễ hội cồng chiêng, đâm trâu, đua voi mùa xuân; các nhạc cụ lâu đời như cồng chiêng, đàn đá, đàn T'rưng…

Đắk Lắk nổi tiếng với lễ hội cồng chiêng

Với sự đặc sắc, đa dạng trong văn hóa như vậy, công tác giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ có ý nghĩa là giữ gìn nền tảng tinh thần của xã hội mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh của Đắk Lắk nói riêng, vùng Tây Nguyên nói chung.

Trong những năm qua, tỉnh Đắk Lắk đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiều chính sách, giải pháp để giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn. Năm 2016, HĐND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Nghị quyết số 05/NQ-HĐND về bảo tồn, phát huy văn hóa cồng chiêng giai đoạn 2016 -–2020.

Theo đó, tỉnh đã cấp phát 151 bộ chiêng và 283 bộ trang phục truyền thống cho cộng đồng ở buôn làng và học sinh, sinh viên một số trường học trên địa bàn. Tổ chức truyền dạy diễn tấu cồng chiêng cho thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên; Dạy chỉnh chiêng cho các nghệ nhân trẻ. Vào tối thứ 7 của tuần thứ 2 và tuần cuối tháng trong năm, tổ chức biểu diễn cồng chiêng định kỳ phục vụ cộng đồng và du khách tại trung tâm văn hóa tỉnh.

Lễ cúng bến nước của đồng bào Ê Đê

Bên cạnh đó, tỉnh cũng dành kinh phí cho việc sưu tầm, ghi chép, thống kê, lưu giữ các bài chiêng cổ, hệ thống nghi lễ vòng đời người, nghi lễ nông nghiệp của đồng bào các dân tộc tại chỗ. Phối hợp với Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam mở các lớp truyền dạy sử thi và nghệ thuật hát kể sử thi cho con em đồng bào dân tộc.

Tổ chức trình diễn và phục dựng một số nghi lễ, lễ hội truyền thống như: Lễ cúng bến nước, lễ cúng cầu mưa, lễ kết nghĩa anh em của người Ê Đê, lễ cúng lúa mới, lễ cúng ché của người M’nông; Tổ chức liên hoan văn hóa cồng chiêng, diễn tấu cồng chiêng gắn với nghi thức, nghi lễ của đồng bào các dân tộc.

Hàng năm, thị xã Buôn Hồ và các huyện: Krông Năng, Krông Pắc, Ea Kar... còn tổ chức lễ hội văn hóa dân gian Việt Bắc cho đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái, Dao, Mông... di cư tới địa bàn tỉnh lập nghiệp.

Truyền dạy nhạc cụ dân tộc

Đặc biệt, tỉnh Đắk Lắk đã lồng ghép việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch. Chủ trương này trở thành một hướng đi mới được tỉnh tập trung thực hiện. Các di tích như: nhà đày Buôn Ma Thuột, biệt điện Bảo Đại, đình Lạc Giao, đồn điền CADA được đầu tư kinh phí để trùng tu, tôn tạo và đưa vào phục vụ hoạt động thăm quan du lịch. Mô hình du lịch cộng đồng, dịch vụ du lịch homestay bắt đầu được đầu tư, phát triển ở một số buôn làng tại TP. Buôn Ma Thuột, huyện Lắk và Buôn Đôn.

Nhiều câu lạc bộ, tổ dệt thổ cẩm của người Ê ê, M’nông ở các buôn Alê A, phường Ea Tam; buôn Akô Dhông, phường Tân Lợi; buôn Tơng Bông, xã Ea Kao và buôn Ea Bông, xã Cư Êbur, TP. Buôn Ma Thuột đã hợp tác với các công ty du lịch tổ chức sản xuất, tạo ra sản phẩm du lịch mới là thăm quan làng nghề, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và tạo động lực cho hộ gia đình giữ gìn nghề truyền thống của dân tộc.

Dệt thổ cẩm truyền thống, sản phẩm du lịch của Đắk Lắk

Để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch trên địa bàn giai đoạn 2022-2025, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành kế hoạch số 46/KH-UBND nhằm triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm.

Theo đó, UBND tỉnh Đắk Lắk giao cho Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch chủ trì, tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện; phối hợp với các sở, ban, ngành xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện hàng năm.

Mục tiêu của kế hoạch nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn tỉnh gắn với phát triển du kịch. Đồng thời, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới và miền núi.

Người đồng bào dân tộc Ê Đê ủ rượu cần.

Để thu hút và đáp ứng nhu cầu du khách trong và ngoài nước, Đắk Lắk hướng đến xây dựng sản phẩm văn hóa đặc trưng gắn với phát triển du lịch “Đắk Lắk - Điểm đến an toàn, thân thiện, đậm đà bản sắc Văn hóa Tây Nguyên”.

Xuất phát từ mục tiêu nói trên, tỉnh Đắk Lắk sẽ tập khôi phục, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiếu số rất ít người. Tổ chức lễ hội truyền thống, khai thác xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

Những món ăn truyền thống của người Ê Đê thu hút sự quan tâm của mọi người.

Ngoài ra, hỗ trợ tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu. Hỗ trợ xây dựng mô hình bảo tàng sinh thái nhằm bảo tàng hóa di sản văn hóa phi vật thể trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, hướng tới phát triển cộng đồng và phát triển du lịch...

Nhiều lễ cúng của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Để đạt được mục tiêu, thực hiện tốt các nhiệm vụ mà kế hoạch đã để ra, tỉnh Đắk Lắk cho biết cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, chính trị-xã hội, sự tham gia của các tầng lớp nhân dân.

Đồng thời, nâng cao ý thức, vai trò, trách nhiệm của cộng đồng các dân tộc trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc gắn với du lịch. Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng công tác cán bộ, đào tạo nguồn nhân lực…