 |
| Cà phê sữa đá nằm trong top 3 đồ uống ngon nhất Đông Nam Á. |
Khẳng định thương hiệu cà phê Việt Nam trên bản đồ khu vực
Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ ẩm thực quốc tế, đặc biệt tại Đông Nam Á, khi ba thức uống từ cà phê được chuyên trang Taste Atlas – “bản đồ ẩm thực thế giới” – vinh danh trong top 10 của danh sách 62 món đồ uống ngon nhất khu vực. Dẫn đầu nhóm thức uống Việt Nam là Cà phê sữa đá, đứng ở vị trí thứ 3. Taste Atlas mô tả đây là sự kết hợp hài hòa giữa cà phê đậm đặc, sữa đặc và đá, tạo nên hương vị đặc trưng khó cưỡng.
Vị đắng mạnh của cà phê được làm dịu bởi vị ngọt béo của sữa đặc, hòa quyện với sự mát lạnh từ đá, mang đến trải nghiệm đậm chất Việt. Theo truyền thống, cà phê sữa đá được pha từ cà phê rang xay vừa hoặc thô, thường là Robusta, bằng phin nhỏ giọt. Cà phê sau đó được rót lên đá, pha với sữa đặc và phục vụ trong ly cao. Ngày nay, phiên bản dùng espresso kết hợp sữa đặc cũng tạo nên hương vị hấp dẫn không kém.
Đứng ở vị trí thứ 6 là Cà phê đen. Dù đây là thức uống phổ biến toàn cầu, nguyên liệu đặc trưng của Việt Nam lại chính là yếu tố giúp món uống này được vinh danh. Taste Atlas cho biết, cà phê được người Pháp đưa vào Việt Nam từ giữa thế kỷ 19, và Việt Nam đã nhanh chóng trở thành một trong những quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, đặc biệt dẫn đầu về xuất khẩu Robusta.
Robusta là loại cà phê được sử dụng phổ biến nhất trong văn hóa thưởng thức của người Việt. Loại hạt này có vị đắng mạnh, đậm đà, ít chua và đôi khi để lại hậu vị chát nhẹ. Hương vị đặc trưng của Robusta càng trở nên nổi bật nhờ quá trình rang chậm; một số nơi còn rang hạt với bơ, đường, thậm chí thêm ca cao hoặc vani. Với những người yêu hương vị thuần khiết, một ly đen đá không đường luôn là lựa chọn chuẩn mực.
Cũng góp mặt trong top 10 là Cà phê trứng, thức uống trứ danh của Hà Nội. Cà phê trứng được mô tả là món uống ngọt ngào, đậm đà, kết hợp giữa cà phê Robusta và lớp kem mịn từ lòng đỏ trứng đánh bông cùng sữa đặc. Hỗn hợp trứng được đánh khoảng 10 phút và đun đến khi sánh mịn, tạo nên lớp bọt đặc trưng. Theo cách pha truyền thống, cà phê được nhỏ giọt bằng phin, rồi rót vào lớp trứng đã đánh bông. Thức uống này ra đời từ những năm 1950 và đến nay vẫn là biểu tượng của ẩm thực Hà Nội.
Ngoài top 10, nhiều thức uống Việt Nam khác tiếp tục tạo dấu ấn tại các vị trí cao: Trà sen (12), Yaourt đá (23), Rượu táo mèo (26), Rượu cần (29), Rượu nếp cẩm (31)... Nhiều món cà phê độc đáo khác như cà phê muối, cà phê cốt dừa cũng góp mặt trong bảng xếp hạng, thể hiện sự đa dạng và sức sáng tạo của văn hóa đồ uống Việt. Dù đạt nhiều thứ hạng ấn tượng, Việt Nam vẫn xếp sau hai đối thủ mạnh. Trà sữa đỏ Thái Lan giữ ngôi quán quân.
Theo truyền thống, thức uống này được pha từ trà đen lá rời như Assam, Ceylon hoặc Keemun, song phiên bản phổ biến hiện nay thường dùng hỗn hợp trà đóng gói có thêm màu thực phẩm, tạo nên sắc cam đặc trưng so với màu hổ phách đậm của trà truyền thống. Ở vị trí thứ 2 là Cà phê trắng Ipoh của Malaysia. Tên gọi bắt nguồn từ kỹ thuật rang đặc trưng: hạt cà phê được rang nhẹ trong bơ thực vật trước khi xay và pha. Thức uống thường có thêm sữa đặc và lớp bọt nhẹ trên bề mặt, tạo hương vị béo, thơm và mềm mại.
Nâng tầm và định vị cà phê Việt Nam trên thị trường
 |
| Cà phê và trứng hòa quyện hài hòa, không ngọt quá, không đắng quá, vị ngầy ngậy lẫn trong mùi hương nồng nàn. |
Thành công của cà phê Việt Nam không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của một hành trình phát triển dài hơi cùng những nỗ lực bền bỉ trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Cà phê “cập bến” Việt Nam từ năm 1857, khi các thầy tu người Pháp mang giống cà phê trồng tại các nhà thờ ở Hà Nam và Quảng Bình. Từ đồn điền đầu tiên rộng 25 ha tại Hà Nam, đến nay cây cà phê đã trở thành một trong những loại cây công nghiệp chủ lực, mang tính chiến lược, với diện tích khoảng 680.000 ha trải dài khắp cả nước.
Dù là một thức uống du nhập, cà phê Việt theo thời gian đã hình thành phong cách rất riêng, tạo nên sự khác biệt rõ nét so với các phong cách châu Âu. Hương vị đặc trưng này đến từ sự đa dạng của giống cây, đặc tính đất đai, khí hậu, lượng mưa, ánh nắng hay cả độ cao nơi cây phát triển. Hiện nay, cà phê Việt Nam được dùng để pha chế nhiều thức uống phong phú, độc đáo với hương thơm quyến rũ, trong đó nổi bật là nguồn nguyên liệu Robusta Buôn Ma Thuột – loại cà phê rang đậm, chua nhẹ, có độ sánh và giàu hương vị. Chính Robusta đậm đà này đã góp phần quan trọng đưa cà phê Việt vươn ra thế giới.
Những năm gần đây, Việt Nam nổi lên như một trong những quốc gia chủ lực trong xuất khẩu cà phê, với những số liệu tăng trưởng ấn tượng. Lũy kế từ đầu năm đến 15/11/2025, xuất khẩu cà phê đạt gần 1,35 triệu tấn, trị giá 7,64 tỷ USD – tăng 14,6% về lượng và 62,3% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Thị trường xuất khẩu cũng giữ được nhịp độ ổn định và phát triển.
Trong niên vụ vừa qua, châu Âu tiếp tục là thị trường lớn nhất của cà phê Việt Nam, với hơn 710.000 tấn (47,2%), kim ngạch trên 4 tỷ USD (46,7%). Đức, Italy và Tây Ban Nha là ba thị trường tiêu thụ chủ lực. Những con số này khẳng định vị thế và chất lượng hạt cà phê Việt trong chuỗi giá trị toàn cầu. Dù mới hiện diện tại Việt Nam hơn 150 năm, cà phê đã nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người Việt, góp phần hình thành một văn hóa thưởng thức đặc sắc.
Từ những quán cà phê sang trọng đến những góc phố với vài chiếc ghế con tiện, người Việt có thể nhâm nhi ly cà phê, trò chuyện cùng bạn bè, người quen hay cả những người mới gặp. Nhiều gia đình luôn có sẵn cà phê để pha mỗi sáng – bởi với họ, ngày mới chỉ thật sự bắt đầu khi ly cà phê đầu tiên vừa pha xong. Chính văn hóa thưởng thức bình dị nhưng đậm bản sắc ấy, cộng hưởng cùng chất lượng hạt Robusta đặc trưng, đã tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt mà hiếm nơi nào có được. Nhờ đó, Việt Nam không chỉ đứng vững trên bản đồ cà phê thế giới mà còn ngày càng tiến xa hơn trong hành trình định vị thương hiệu của mình. Sự vinh danh của Taste Atlas là minh chứng rõ ràng cho giá trị của sản phẩm thiên nhiên đầy tự hào này.
