Cây màng tang - nguồn tài nguyên quý báu

Trong kho tàng dược liệu phong phú của Việt Nam, cây màng tang (Litsea cubeba Pers) nổi bật như một viên ngọc quý với nhiều giá trị y học và ứng dụng đa dạng. Tinh dầu chiết xuất từ quả và lá của cây màng tang đã chứng minh được hiệu quả trong việc điều trị nhiều loại bệnh, từ viêm nhiễm, rối loạn tiêu hóa đến các vấn đề về da. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá sâu hơn về giá trị của cây màng tang, những nghiên cứu khoa học đã chứng minh hiệu quả của nó, và cách mà loại cây này đang được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Cây màng tang - nguồn tài nguyên quý báu

Cây màng tang là một loài cây có nhiều giá trị và công dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Từ việc sử dụng lá để trị các bệnh ngoài da và đường ruột, đến việc chiết xuất tinh dầu để cải thiện sức khỏe tim mạch và thanh lọc không khí, cây màng tang đã chứng minh được hiệu quả của mình trong nhiều lĩnh vực. Loài cây này đích thức là một nguồn tài nguyên quý báu đáng được khám phá.

Đặc điểm sinh học và hoá học của cây màng tang

Cây màng tang còn được biết đến với tên gọi May Chang, tiêu rừng, hay sơn kê tiêu, có tên khoa học là Litsea cubeba Pers, thuộc họ Long não (Lauraceae). Loài cây này được tìm thấy ở nhiều nơi thuộc vùng Đông Nam Á, Nam Trung Quốc và một số nơi ở Ấn Độ, thường mọc tự nhiên ở các vùng rừng núi phía Bắc Việt Nam như Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, cũng như ở Kon Tum và Lâm Đồng. Cây màng tang có nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền và hiện đại, đặc biệt là trong việc chiết xuất tinh dầu với nhiều công dụng hữu ích.

Cây màng tang thường mọc ở độ cao 100 đến 1500 m so với mực nước biển, thường ở rừng thứ sinh hoặc rừng sau khi người dân làm nương rẫy. Đây là loại cây nhỡ, cao từ 5-8m, với thân vỏ xanh có lỗ bì, cây già có màu nâu xám và cành nhỏ mọc ngang. Lá của cây mọc so le, hình mác dài khoảng 10cm, rộng 1,5-2,5cm, mặt trên lá màu xanh sẫm, mặt dưới màu tro trắng. Khi vò nát, lá có mùi thơm của sả. Hoa của cây nhỏ, khác gốc, màu vàng nhạt, mọc thành chùm ở nách lá. Quả mọng hình tròn hoặc hình trứng, khi chín có màu đen và mùi rất thơm.

Theo các nghiên cứu hiện đại, Cây chứa tinh dầu và hoạt chất alcaloid laurote tanin; Vỏ cây chứa alcaloid N-methyl-laurote tanin; Vỏ của rễ có chứa 0,2 đến 1,2% tinh dầu chủ yếu là citronellol và citral; Quả có chứa lượng tinh dầu lớn nhất 38-43% tinh dầu chiết xuất citral; Lá cây chứa 0,2-0,4% tinh dầu bao gồm cineol, andehit và ancol; Hoa cũng chứa tinh dầu chủ yếu là andehit. Lá và quả màng tang dùng để chiết xuất tinh dầu. Lá cho ít tinh dầu hơn và chất lượng thấp hơn.

Một số nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả của tinh dầu màng tang đối với lĩnh với Y học

Tác dụng Kháng khuẩn và Kháng viêm: Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu Litsea cubeba Pers có tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ, đặc biệt là chống lại vi khuẩn E. coli. Tinh dầu này có thể tiêu diệt hoặc làm tổn thương vi khuẩn chỉ trong 2 giờ đầu tiếp xúc.

Tinh dầu Litsea cubeba Pers cũng được chứng minh có tác dụng kháng viêm. Một nghiên cứu đã cho thấy tinh dầu này có khả năng giảm viêm ruột do lipopolysaccharides (LPS) gây ra, đồng thời điều hòa hệ vi sinh đường ruột.

Tác dụng Chống oxy hóa và Chống ung thư: Tinh dầu Litsea cubeba Pers chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ các phân tử trong cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa. Ngoài ra, tinh dầu này còn có khả năng chống lại các dòng tế bào ung thư phổi, gan và miệng ở người.

Tác dụng Cải thiện tâm trạng và Giảm căng thẳng: Một nghiên cứu đã đánh giá tác động của việc hít tinh dầu Litsea cubeba Pers lên trạng thái tâm lý và mức cortisol trong nước bọt của người khỏe mạnh. Kết quả cho thấy, việc hít tinh dầu này cải thiện đáng kể trạng thái tâm lý tổng thể và giảm mức độ nhầm lẫn, đồng thời giảm mức cortisol trong nước bọt.

Tác dụng Điều trị viêm khớp: Một nghiên cứu đã điều tra hiệu quả của chiết xuất từ rễ Litsea cubeba Pers trong việc điều trị viêm khớp dạng thấp trên chuột. Kết quả cho thấy chiết xuất này có khả năng giảm sưng viêm, giảm mức độ các cytokine gây viêm như TNF-α, IL-1β, và IL-6, đồng thời tăng mức IL-10, một cytokine chống viêm.

Tác dụng Điều hòa Hệ vi sinh đường ruột: Tinh dầu Litsea cubeba Pers đã được chứng minh có khả năng điều hòa hệ vi sinh đường ruột, giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và giảm các triệu chứng viêm ruột. Nghiên cứu này cho thấy tinh dầu có thể bảo vệ mô đại tràng, duy trì sự toàn vẹn của biểu mô, và giảm mức độ các cytokine gây viêm như TNF-α, IL-6, và IL-1β.

Tác dụng Kháng khuẩn đối với Vi khuẩn Kháng Methicillin: Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng tinh dầu Litsea cubeba Pers có hoạt tính kháng khuẩn mạnh mẽ đối với vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA), cho thấy tiềm năng của nó trong việc điều trị các nhiễm trùng kháng thuốc.

Một số công dụng khác của cây màng tang

Cây màng tang - nguồn tài nguyên quý báu

Theo Y học hiện đại, màng tang có khả năng: An thần, Chống loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim, Chống loét dạ dày do HCl, Kháng quá mẫn do Albumin gây ra, Kháng khuuẩn với các chủng Bacillus mycoides, E.coli,…

Theo Y học cổ truyền: Dược liệu màng tang vị cay, tính ấm, từ lâu đã được sử dụng để chữa cảm lạnh, nhức đầu, đau đầu, đau bụng do lạnh; Chữa các cơn tê đau do lạnh; Trị cơn suyễn; Trị phong thấp, đau nhức xương, tay chân tê dại; Chữa phụ nữ kinh nguyệt không đều; Quả dùng chữa ăn uống không tiêu, đau dạ dày; Lá có thể dùng ngoài trị mụn nhọt, viêm mủ da, viêm vú và trị rắn cắn.

Hiện nay màng tang thường được sản xuất chiết xuất tinh dầu làm nguyên liệu để sử dụng cho nhiều ngành công nghiệp như gia vị, thực phẩm, hương liệu, chất thơm cho ngành sản xuất chất tẩy rửa. Ngoài ra, tinh dầu này còn là nguồn nguyên liệu tổng hợp Vitamin A và một số chất khác hoặc hương thơm tổng hợp (hương violet...).

Ngoài ra, tinh dầu còn dùng thanh lọc không khí, khử mùi hôi, trị viêm xoang mũi dị ứng và trị mụn trứng cá, nhiễm trùng da…

Nhu cầu thị trường tinh dầu màng tang trong nước và trên thế giới

Tại Việt Nam, tinh dầu màng tang chủ yếu được sản xuất từ nguồn thu hái tự nhiên trong các cánh rừng tại Tây Bắc. Hàng năm, vào mùa quả chín (từ tháng 7 đến tháng 10) người dân tại các vùng bìa rừng tại Điện Biên và một số tỉnh lân cận như Lào Cai, Sơn La, Lai Châu thường vào rừng thu hái quả Màng tang chín bán lại cho các cơ sở chưng cất tinh dầu thủ công. Việc thu hái quả hoàn toàn tự nhiên với đủ chủng loại, chất lượng khác nhau nên tinh dầu chưng cất không ổn định cả về chất lượng và số lượng. Do đó, giá bán tinh dầu Màng tang Việt Nam chỉ vào khoảng 500 ngàn/ kg và chỉ có thể tiêu thụ nội địa hoặc bán sang Trung Quốc.

Nhu cầu tinh dầu màng tang trên thế giới hiện nay ước đạt 1500 - 2000 tấn/ năm với giá bán từ 25 – 40 USD/kg; Tại Châu Âu, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia và Campuchia là các nước có nhu cầu cao về tinh dầu màng tang, khu vực này dự kiến sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong việc sử dụng loại tinh dầu này. Trung Quốc hiện đang là nước xuất khẩu tinh dầu Màng tang lớn nhất, tuy nhiên trong đó có rất nhiều sản phẩm là tinh dầu Màng tang được thu gom tại Việt Nam sau đó tinh chế lại và đóng nhãn mác xuất xứ từ Trung Quốc. Tại Singapore – thị trường chính, đầu mối trung chuyển các loại tinh dầu khu vực châu Á – nhu cầu tinh dầu Màng tang là rất lớn, cung không đủ cầu; giá tinh dầu Màng tang có sự thay đổi rất lớn giữa chính vụ và trái vụ, chênh lệch có thể lên tới 120 triệu VNĐ/ Tấn.

Một số bài thuốc dân gian chữa bệnh sử dụng cây màng tang

Xông hơi giải cảm: Nhỏ vài giọt tinh dầu màng tang kết hợp với tinh dầu bưởi và tinh dầu hương nhu vào chậu nước nóng. Trùm kín chăn lên để hơi bốc lên toàn thân và xông trong vòng khoảng 15 phút.

Hỗ trợ tiêu hoá: Trộn vài giọt tinh dầu màng tang với một loại dầu nền và nhẹ nhàng xoa bóp lên dạ dày và bụng dưới.

Giảm đau nhức xương khớp: Rửa sạch 30g rễ cây màng tang, đun nhỏ lửa với 500ml nước cho tới khi còn 200ml, chia uống 2 lần trong ngày, uống liên tục trong 5 ngày.

Trị mụn trứng cá và nhiễm trùng da: Thoa trực tiếp tinh dầu màng tang lên vùng da bị mụn hoặc nhiễm trùng sau khi đã pha loãng với dầu nền.

Trị viêm xoang mũi dị ứng: Sử dụng lá màng tang 60g, lá ngải cứu 60g, toàn cây viễn chí 100g, tất cả đều dùng tươi, nấu lấy nước tắm toàn thân.

Trị rối loạn tiêu hoá do ăn đồ sống, lạnh: Sử dụng quả màng tang 8g, lá chè 4g, lá mơ 12g, sắc uống trong ngày.

Lào Cai: Xây dựng mô hình trồng rừng và chiết xuất tinh dầu cây màng tang Lào Cai: Xây dựng mô hình trồng rừng và chiết xuất tinh dầu cây màng tang
Cây màng tang - Vị thuốc quý từ núi rừng Cây màng tang - Vị thuốc quý từ núi rừng
Hồng Nhung

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Sởi có thể trải qua giai đoạn ủ bệnh mà không xuất hiện triệu chứng

Sởi có thể trải qua giai đoạn ủ bệnh mà không xuất hiện triệu chứng

Sau khi nhiễm virus sởi, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 7 đến 14 ngày, trong giai đoạn này, cơ thể chưa có triệu chứng rõ ràng nhưng vẫn có khả năng lây nhiễm.
Những loại trái cây nên tránh ăn trước khi ngủ

Những loại trái cây nên tránh ăn trước khi ngủ

Trái cây giàu dinh dưỡng nhưng không phải lúc nào cũng thích hợp để ăn, đặc biệt là trước khi đi ngủ, vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng giấc ngủ.
Men vi sinh tốt cho tiêu hóa nhưng không phải ai cũng dùng được

Men vi sinh tốt cho tiêu hóa nhưng không phải ai cũng dùng được

Men vi sinh mang lại nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa và sức khỏe đường ruột. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng.
Thanh niên 25 tuổi bị liệt tứ chi sau khi ăn pate đóng hộp

Thanh niên 25 tuổi bị liệt tứ chi sau khi ăn pate đóng hộp

Nam thanh niên 25 tuổi tại TP.HCM bị sụp mi, mắt không cử động, liệt tứ chi do ngộ độc botulinum sau khi ăn pate đóng hộp bảo quản sai cách.
Mẹo hay giúp giảm ngủ ngáy tại nhà

Mẹo hay giúp giảm ngủ ngáy tại nhà

Ngủ ngáy là một trong những thói quen không tốt, ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và giấc ngủ của những người bên cạnh. Bài viết dưới đây sẽ đưa ra một số cách khắc phục.
Bữa sáng hoàn hảo với các loại hạt

Bữa sáng hoàn hảo với các loại hạt

Các loại hạt vốn chứa nhiều chất dinh dưỡng như sắt, vitamin và khoáng chất, canxi , axit béo omega-3 cùng nhiều chất dinh dưỡng vi lượng khác, phù hợp cho bữa sáng.
Miền Bắc nắng nóng 36 độ C trước khi chuyển lạnh

Miền Bắc nắng nóng 36 độ C trước khi chuyển lạnh

Theo dự báo, trong tuần tới miền Bắc tăng nhiệt nhanh, trời nắng, có nơi nắng nóng, từ ngày 28/3, gió mùa đông bắc ảnh hưởng gây mưa, khiến miền Bắc chuyển lạnh.
Vỏ cam tưởng là thứ bỏ đi nhưng hoá lại có nhiều tác dụng

Vỏ cam tưởng là thứ bỏ đi nhưng hoá lại có nhiều tác dụng

Cam là quả phổ biến và là nguồn vitamin C dồi dào tốt cho sức khỏe. Không chỉ phần thịt chứa nhiều dinh dưỡng, vỏ của chúng cũng mang lại nhiều lợi ích.
Những thực phẩm nên ăn để răng trắng sáng, khỏe mạnh

Những thực phẩm nên ăn để răng trắng sáng, khỏe mạnh

Ngoài việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bạn sở hữu hàm răng trắng sáng và khỏe mạnh.
Bé gái 4 tuổi ở Hà Nội tử vong sau 1 ngày nhập viện do sởi

Bé gái 4 tuổi ở Hà Nội tử vong sau 1 ngày nhập viện do sởi

Bệnh khởi phát từ 10/3, nhưng đến khi bé khó thở, gia đình mới đưa bé vào Bệnh viện Nhi Trung ương. Bé tử vong một ngày sau đó, là ca tử vong do sởi đầu tiên ở Hà Nội năm 2025.
Có nên vớt bọt váng khi luộc thịt?

Có nên vớt bọt váng khi luộc thịt?

Bọt váng nổi lên khi hầm xương, luộc thịt là hiện tượng bình thường. Nhiều người lo ngại rằng lớp bọt này chứa hóa chất và tạp chất, liệu điều đó có chính xác?
Nguyên nhân khiến dịch sởi lan rộng

Nguyên nhân khiến dịch sởi lan rộng

Bệnh sởi, một bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan nhanh, ghi nhận gần 39.000 ca nghi mắc sởi trên cả nước, trong đó có 5 ca tử vong.
Khô miệng khi ngủ có thể là triệu chứng của một số bệnh lý

Khô miệng khi ngủ có thể là triệu chứng của một số bệnh lý

Khô miệng ban đêm có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra nó cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh lý.
Việt Nam là quốc gia có chỉ số hạnh phúc xếp thứ 2 Đông Nam Á

Việt Nam là quốc gia có chỉ số hạnh phúc xếp thứ 2 Đông Nam Á

Việt Nam xếp thứ 46 trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm nay, đạt mức cao nhất từ trước đến nay và đứng thứ 2 ở Đông Nam Á, chỉ sau Singapore.
Nắng nóng diện rộng sắp xuất hiện ở miền Bắc

Nắng nóng diện rộng sắp xuất hiện ở miền Bắc

Theo dự báo, từ 25/3, một đợt nắng nóng diện rộng sẽ xuất hiện ở khu vực từ Huế đến Tây Bắc bộ do tác động của một vùng áp thấp nóng.
Đau lưng kéo dài, người đàn ông nghi ngờ bị lao cột sống

Đau lưng kéo dài, người đàn ông nghi ngờ bị lao cột sống

Lao cột sống là tình trạng nhiễm khuẩn đĩa đệm và đốt sống do vi khuẩn gây ra, từng được coi là bệnh nguy hiểm nhất trong các bệnh nhiễm khuẩn xương khớp.
Bé một tuổi gãy xương đùi khi chơi tung hứng với bố, bác sĩ khuyến cáo không nên làm điều này

Bé một tuổi gãy xương đùi khi chơi tung hứng với bố, bác sĩ khuyến cáo không nên làm điều này

Trong khi bố và em bé đang chơi trò tung hứng, trẻ 1 tuổi bất ngờ bị gãy xương đùi và phải bó bột toàn thân.
Bộ Y tế thành lập 6 đoàn kiểm tra, giám sát phòng chống dịch sởi

Bộ Y tế thành lập 6 đoàn kiểm tra, giám sát phòng chống dịch sởi

Bộ Y tế đã thành lập 6 đoàn kiểm tra và giám sát tình hình bệnh sởi tại nhiều địa phương, nhằm ứng phó với sự gia tăng số ca mắc trong thời gian qua.
Bệnh nhi 7 tuổi bị rối loạn nhịp tim nghiêm trọng được cứu sống

Bệnh nhi 7 tuổi bị rối loạn nhịp tim nghiêm trọng được cứu sống

Các bác sĩ tại Bệnh viện Trung ương Huế vừa điều trị thành công và cứu sống một bé gái 7 tuổi bị loạn nhịp tim nặng, tổn thương cơ tim, với nguy cơ tử vong rất cao.
Cứu sống sản phụ bị băng huyết sau lần thứ 6 sinh con

Cứu sống sản phụ bị băng huyết sau lần thứ 6 sinh con

Một người phụ nữ ở tỉnh Ninh Thuận sinh con lần thứ 6 và gặp phải tình trạng sốc mất máu nghiêm trọng do băng huyết sau sinh.
Nhập viện cấp cứu vì uống nước lá để giải độc gan

Nhập viện cấp cứu vì uống nước lá để giải độc gan

Sau gần một tháng liên tục uống nước lá cây để giải độc gan, người đàn ông đã phải nhập viện do men gan và đường máu tăng cao bất thường.
Mùa hè năm 2025: Nắng nóng xuất hiện muộn, không gay gắt như năm 2024

Mùa hè năm 2025: Nắng nóng xuất hiện muộn, không gay gắt như năm 2024

Thời tiết mùa hè 2025 ở nước ta được dự báo sẽ không gay gắt và kéo dài như năm 2024. Khả năng có 3 cơn bão đổ bộ vào đất liền trong các tháng 7-9.
Cao Bằng: Bé 2 tuổi tử vong nghi do mắc sởi

Cao Bằng: Bé 2 tuổi tử vong nghi do mắc sởi

Em bé 2 tuổi tại Cao Bằng đã phát bệnh trong 3 ngày trước khi được đưa đến viện, trong tình trạng nghiêm trọng với da xanh nhợt, môi khô tím tái, mắt trũng sâu do mất nước nặng, và không có phản ứng khi được gọi hỏi.
Hội chứng "trái tim tan vỡ" xuất hiện ở người phụ nữ sau khi bị chấn thương sọ não

Hội chứng "trái tim tan vỡ" xuất hiện ở người phụ nữ sau khi bị chấn thương sọ não

Người phụ nữ ngã từ độ cao 3 mét, chấn thương sọ não. Sau 4 ngày, bệnh nhân xuất hiện dấu hiệu của nhồi máu cơ tim cấp tính, bác sĩ chẩn đoán hội chứng"trái tim tan vỡ".
Người đàn ông bị ho kéo dài do xương vịt mắc kẹt trong phổi suốt 2 năm

Người đàn ông bị ho kéo dài do xương vịt mắc kẹt trong phổi suốt 2 năm

Bệnh nhân nhớ lại khoảng 2 năm trước có hóc xương, sau đó thấy không có triệu chứng đặc biệt nên không đi kiểm tra.
Những bệnh thường gặp vào mùa xuân và cách phòng tránh

Những bệnh thường gặp vào mùa xuân và cách phòng tránh

Mùa xuân đến mang theo sự thay đổi thời tiết thất thường, thời tiết nồm ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều nhân tố gây bệnh phát triển.
Hiến máu mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe

Hiến máu mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe

Hiến máu không chỉ là hành động cao đẹp giúp đỡ người bệnh, mà còn mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe của chính người hiến máu.
Nghịch lý: Loại quả ngon bổ dưỡng lại rụng đầy gốc cây

Nghịch lý: Loại quả ngon bổ dưỡng lại rụng đầy gốc cây

Chứa lượng nước và chất xơ cao, quýt là loại quả có nhiều tác dụng với sức khoẻ như tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa đột quỵ, tốt cho mắt. Tuy nhiên, ở huyện Quỳ Hợp (tỉnh Nghệ An) đang xảy ra tình trạng quýt rụng đầy gốc ít người mua.
Sở Y tế TP.HCM cảnh báo về quảng cáo lọc máu "thần thánh"

Sở Y tế TP.HCM cảnh báo về quảng cáo lọc máu "thần thánh"

Sở Y tế TP HCM khẳng định chưa có đầy đủ bằng chứng y khoa hay cơ sở pháp lý để áp dụng lọc máu giúp phòng mỡ máu, đột quỵ, ung thư…
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
bidv3
gleximco
Phiên bản di động