| Thói quen xấu làm tăng nguy cơ hỏa hoạn trong nhà, rất nhiều người đang làm sai mà không biết Các thiết bị phòng cháy chữa cháy không thể thiếu trong gia đình |
 |
Mới đây, vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ, Thanh Xuân, Hà Nội với số lượng thương vong lớn nhận được sự quan tâm của rất nhiều người dân. Trong số các nạn nhân thương vong, nhiều người trong đó có biểu hiện ngạt khói.
Ngạt khói là nguyên nhân gây tử vong số một và phổ biến nhất trong các vụ hỏa hoạn. Theo PGS Trần Hồng Côn – nguyên giảng viên Khoa Hóa học, trường Đại học Tự nhiên Hà Nội, hầu hết những người thiệt mạng trong đám cháy là do hít khói chứ không phải bị bỏng. Ứơc tính 50%-80% số ca tử vong do hỏa hoạn là do thương tích do hít phải khói (chứ không phải do bỏng).
Các triệu chứng khi bị ngạt khói?
Các triệu chứng khi hít phải khói sẽ khác nhau, tùy theo mức độ nghiêm trọng của ngộ độc.
Điều quan trọng là phải chăm sóc y tế cho nạn nhân, nếu mức độ carboxyhaemoglobin (hợp chất được hình thành khi carbon monoxide và hemoglobin tương tác trong máu) vượt quá 15%. Khi mức độ từ 15 – 20%, nạn nhân có thể bị đau đầu và lú lẫn. Ở mức 20 – 40%, nạn nhân có thể mất phương hướng, mệt mỏi, buồn nôn và gặp các vấn đề về thị lực.
Những nạn nhân có nồng độ carboxyhaemoglobin từ 40 – 60% có thể xảy ra ảo giác và hôn mê. Mức carboxyhaemoglobin trên 60% sẽ dẫn đến tử vong.
Khói độc tại các đám cháy giết người nhanh như thế nào?
 |
| Ngạt khói, khí độc là nguyên nhân gây tử vong số 1 trong các vụ hỏa hoạn. |
Hít phải khói trong đám cháy có thể gây nguy hiểm tính mạng nghiêm trọng và nó không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp.
Các loại khí độc như carbon monoxide (CO) và xyanua (CN) thường có trong khói của các đám cháy có thể dẫn đến ngạt thở. Ngạt do ngộ độc CO là nguyên nhân chính gây tử vong nhanh chóng cho các nạn nhân trong vụ hỏa hoạn. Điều này do tác động cùng lúc lúc của việc suy giảm nồng độ oxy (do tiêu thụ nhiều oxy trong quá trình đốt cháy) và hít phải nồng độ CO và CN cao từ khói (dẫn đến cơ thể không thể sử dụng oxy ở cấp độ tế bào).
Trong một đám cháy, sau vài phút nồng độ oxy sẽ giảm xuống nhanh chóng có thể khiến một người bất tỉnh. Và khi nồng độ oxy xuống thấp đáng kể trong 4 phút hoặc lâu hơn, các tế bào não bắt đầu chết và sau 5 phút, tổn thương não do thiếu oxy vĩnh viễn có thể xảy ra. Sau bảy phút, tử vong sẽ xảy ra.
Tổn thương nhiệt chủ yếu ở đường hô hấp trên: Nhiệt từ khói sẽ đốt cháy màng nhầy của đường thở (mũi, miệng, khí quản và tiểu phế quản). Điều này không chỉ cực kỳ đau đớn mà còn làm tổn thương đường hô hấp, gây sưng tấy và có khả năng làm xẹp đường thở.
Chấn thương do hóa chất ở đường hô hấp trên và dưới: Trong đám cháy, các đồ nội thất, thiết bị,... khi bị đốt sẽ tạo ra các hóa chất làm tổn thương da và màng nhầy. Những hóa chất này được mang theo trong khói và làm hỏng đường hô hấp, gây sưng tấy và xẹp đường thở. Amoniac, sulfur dioxide và clo là những ví dụ về chất kích thích hóa học trong khói. Những chất này và các hợp chất khác trong khói sẽ gây tổn thương tế bào trong cơ thể bằng cách cản trở việc cung cấp và sử dụng oxy cũng như gây nhiễm độc thần kinh (tổn thương hệ thần kinh).
Cần làm gì để phòng tránh ngạt khói?
 |
| Khi bị mắc kẹt trong đám cháy, bạn nên bò ở dưới thấp tới lối thoát và dùng miếng vải hay quần áo ẩm ướt để che mũi miệng. |
Trong trường hợp bạn bị mắc kẹt trong đám cháy và chưa thể thoát ra ngoài ngay, hãy bình tĩnh và cố gắng thực hiện theo những cách sau để giúp giảm thiểu tình trạng ngạt khói và từ đó tránh được nguy cơ tử vong.
Nhanh chóng tìm kiếm các lối thoát hiểm thay vì nhốt mình trong phòng
Quỳ xuống sàn và di chuyển bằng tay và đầu gối. Vì khói và khí bay lên cao nên bạn sẽ hít thở ít chúng hơn nếu ở gần mặt đất.
Lấy một mảnh vải hoặc một mảnh quần áo lớn, làm ẩm nó và áp vào mũi và miệng. Nước sẽ lọc các khí độc, ngăn bạn hít phải.
Tránh xa và tránh lao vào những căn phòng mà bạn có thể nhìn thấy khói cuồn cuộn.
Trong trường hợp bạn bị mắc kẹt trong phòng, hãy đóng cửa lại để ngăn khói bay vào và lót khoảng trống xung quanh khung cửa và quạt thông gió bằng vải ướt hoặc băng keo.
Nếu quần áo của bạn bắt lửa, hãy nằm xuống và lăn mình trên mặt đất cho đến khi lửa tắt
Khi bạn đã rời xa nguồn lửa, hãy báo cho nhân viên y tế cấp cứu có mặt tại hiện trường. Ưu tiên hàng đầu sẽ là giảm mức carboxyhaemoglobin trong máu. Để làm được điều đó, các kỹ thuật viên cấp cứu sẽ sử dụng mặt nạ dưỡng khí với lưu lượng oxy 100%.
Nếu bị bỏng và chấn thương, hãy nhanh chóng đến bệnh viện gần nhất để xử lý.
Khi xảy ra đám cháy bạn nên làm gì?
 |
| Tìm được đường thoát thân sẽ giúp mọi thành viên trong gia đình thoát khỏi ngôi nhà đang cháy. |
Tìm cách dập lửa
Việc đầu tiên cần làm là phải hết sức bình tĩnh để tìm cách xử lý. Cách tốt nhất mà bạn cần làm lúc này là phải tìm cách dập lửa ngay lập tức bằng bình bột, bình khí Co2, cát, chăn, nước hoặc những thứ khác mà bạn có thể kiếm được quanh đó có khả năng dập lửa.
Trong trường hợp đám cháy quá lớn và bạn không thể dập lửa thì phải nhanh chóng tìm cách thoát hiểm. Hãy hét lên cho mọi người trong nhà biết để cùng thoát hiểm, ngay sau đó lập tức ấn máy gọi 114 để được trợ giúp.
Biết đường thoát
Tìm được đường thoát thân sẽ giúp mọi thành viên trong gia đình thoát khỏi ngôi nhà đang cháy. Khói từ đám cháy trong ngôi nhà sẽ khiến bạn và những người khác khó nhìn đồ vật. Vì thế, việc học và nhớ được những đường có thể thoát ra khỏi nhà là điều vô cùng quan trọng.
Trong nhà bạn có bao nhiêu lối thoát hiểm? Làm thế nào để có thể dễ dàng di chuyển tới những lối thoát hiểm đó? Cả gia đình bạn nên cùng vẽ một bản đồ cho kế hoạch thoát hiểm của mình.
Những điều cần nhớ khi thoát hiểm
 |
| Những điều cần nhớ khi thoát hiểm |
Đừng cố mang theo những đồ có giá trị, những vật nặng chiếm diện tích, ảnh hưởng đến quá trình thoát hiểm.
Hầu hết mọi người đều do hít phải khói độc của vụ cháy, không có oxy để thở dẫn đến ngạt. Chính vì vậy, bạn hãy bò trên sàn nhà nếu có khói vì đây là nơi mà không khí sẽ thoáng và sạch nhất. Bạn nên để mũi càng thấp càng tốt, nhớ rằng khói rất độc và chúng có thể sẽ giết bạn.
Khi ra ngoài, chỉ mở cảnh cửa mà bạn bạn cần và đóng tất cả các cửa đang mở để ngăn đám cháy lan rộng. Tuy nhiên, trước khi mở cửa, bạn hãy đặt mu bàn tay lên cánh cửa, nếu thấy ấm, đừng mở vì rất có khả năng mặt kia của cánh cửa đang cháy. Thay vì dùng lòng bàn tay, bạn hãy dùng mu bàn tay để thử. Đó là vì lòng bàn tay bị bỏng sẽ gây khó khăn trong việc thoát thân hoặc khi bạn bò hay xuống thang cứu hỏa.
Nếu đang chạy thoát cùng những người khác, các bạn hãy đi cùng nhau nếu có thể.
Rất có thể lối thoát bị cháy hoặc có nhiều khói, vì vậy bạn cần phải biết những lối thoát khác ở chỗ nào. Ngoài ra, nếu bạn sinh sống trong chung cư cao tầng thì bạn cũng cần phải biết cách tốt nhất đến cầu thang hay các lối thoát hiểm.
Nếu bạn thấy có khói trong nhà, hãy giữ cơ thể mình ở vị trí thấp nhất gần sàn khi tìm đường thoát hiểm. Bạn có biết rằng trong một đám cháy, khói và khí độc làm nhiều người bị hại hơn là lửa. Bạn sẽ hít ít khói độc hơn nếu cơ thể ở gần sát nền nhà. Vì khói sẽ bay lên cao nên nếu có khói khi bạn đang trên đường thoát hiểm thì ở vị trí thấp có nghĩa bạn bò dưới khói. Bạn có thể cúi sát xuống sàn nhà, bò bằng bàn tay và đầu gối dưới đám khói để bảo vệ tính mạng của mình.
Thoát hiểm qua cửa dẫn ra ngoài chính là lựa chọn đầu tiên của bạn, nhưng trước hết bạn cũng phải kiểm tra xem cửa sổ có thể là lối chạy thoát được không. Thậm chí cửa sổ trên tầng cao cũng đem lại lợi ích khi bạn cần sự giúp đỡ từ lính cứu hỏa.
Khi có đám cháy, bạn nên bỏ tại tất cả kể cả thú cưng hay những đồ có giá trị theo người. Điều quan trọng nhất bây giờ là bạn phải ra được ngoài an toàn. Bạn cũng cần nhớ rằng không nên ở lại trong nhà lâu hơn thời gian mà bạn bắt buộc phải ở trong đó, cho dù là để gọi xe cứu hỏa vì rất có thể đã có người ở bên ngoài đã gọi giúp bạn. Khi đã ra ngoài, đừng quay lại để lấy bất cứ thứ gì.
 |
| Nếu đã thoát ra khỏi đám cháy được, bạn nên tìm đến một nơi an toàn gần nhà để đợi. |
Không quay lại đám cháy
Nếu đã thoát ra khỏi đám cháy được, bạn nên tìm đến một nơi an toàn gần nhà để đợi. Nếu còn có những người khác vẫn đang mắc kẹt trong đám cháy, hãy đợi đội lính cứu hỏa tới. Điều bạn cần làm bây giờ là nói với họ về những người bị mắc kẹt và họ sẽ giúp bạn tìm người thân trong nhà.
Tốt nhất là bạn không nên quay lại nhà bị cháy, bởi bạn sẽ vô tình khiến cho công việc của những cứu người của lính cứu hỏa bị chậm lại, đồng thời tự đặt bản thân vào tình huống nguy hiểm.
