| Hà Nội ghi nhận 161 ca sốt xuất huyết trong một tuần, nguy cơ bùng phát cao Chủ động phòng bệnh hiệu quả trong mùa mưa bão Ngăn chặn dịch bệnh sau bão lũ: Hướng dẫn từ Bộ Y tế |
Thực trạng đáng báo động trên cả nước
Theo báo cáo của Bộ Y tế, tình hình dịch sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp. Tính từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 86.253 trường hợp mắc, trong đó có 17 ca tử vong. So với cùng kỳ năm 2024, số ca mắc đã cao hơn 15,3% và số ca tử vong tăng thêm 6 trường hợp. Riêng trong tháng 9/2025, đã có thêm 21.152 ca mắc mới và 6 ca tử vong, cho thấy dịch vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
 |
| Theo báo cáo của Bộ Y tế, tình hình dịch sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp. |
Nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực miền Trung và Nam Bộ, đang chứng kiến số ca bệnh tăng nhanh do thời tiết nóng ẩm và mưa nhiều, tạo điều kiện lý tưởng cho muỗi vằn (Aedes aegypti) - vật trung gian truyền virus Dengue - sinh sôi và phát triển mạnh.
Biến đổi khí hậu - "Chất xúc tác" nguy hiểm
Tại hội nghị khoa học y học dự phòng năm 2025, TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, đã đưa ra lời cảnh báo đanh thép: "Sốt xuất huyết không còn là căn bệnh quen thuộc dễ ứng phó như trước, mà đã trở thành thách thức lớn hơn dưới tác động của biến đổi khí hậu".
Bà giải thích rằng lượng mưa thay đổi và nhiệt độ toàn cầu tăng lên đã khiến các đợt bùng phát dịch trở nên thường xuyên và khó dự đoán hơn. WHO ước tính hiện có khoảng 50% dân số toàn cầu nằm trong vùng nguy cơ mắc bệnh.
Góc nhìn này được củng cố bởi các chuyên gia quốc tế. Tại Hội nghị Khoa học Việt - Đức gần đây, GS.TS Christoph Luebbert (Đại học Leipzig, Đức) cho biết một nghiên cứu quy mô lớn đã chỉ ra có tới 58% trong số 375 bệnh truyền nhiễm trở nên trầm trọng hơn do các hiểm họa khí hậu. Nhiệt độ tăng không chỉ tạo điều kiện cho muỗi truyền bệnh như sốt xuất huyết, Chikungunya, Zika lan rộng từ vùng nhiệt đới sang châu Âu, Mỹ Latinh, mà còn làm gia tăng các bệnh đường ruột và nhiều bệnh lây truyền từ động vật sang người khác.
Chuyên gia cảnh báo: Đừng chủ quan khi đã hạ sốt
Một trong những sai lầm phổ biến và nguy hiểm nhất của bệnh nhân là chủ quan khi thấy cơ thể hạ sốt. Theo ThS.BS Đồng Phú Khiêm, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, giai đoạn nguy hiểm nhất của bệnh lại chính là từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7, khi cơn sốt bắt đầu lui.
"Đây là thời điểm các biến chứng nặng có thể khởi phát, đặc biệt ở người cao tuổi, người có bệnh nền (tiểu đường, tim mạch), thừa cân, béo phì hoặc suy giảm miễn dịch", BS. Khiêm nhấn mạnh.
PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) giải thích rõ hơn về cơ chế gây bệnh. Virus Dengue tấn công cơ thể theo hai hướng chính:
 |
| Tính từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 86.253 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 17 ca tử vong. |
Ức chế tủy xương gây hạ tiểu cầu, dẫn đến nguy cơ xuất huyết.
Làm tổn thương thành mạch, gây thoát huyết tương ra ngoài, dẫn đến cô đặc máu, tụt huyết áp và sốc. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
Các dấu hiệu cảnh báo cần đến cơ sở y tế ngay lập tức:
Đau tức bụng dữ dội, đặc biệt là vùng gan.
Nôn nhiều, không uống được nước.
Mệt lả, li bì, rối loạn ý thức.
Chảy máu bất thường (chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da, rong kinh ở phụ nữ).
Các chuyên gia khuyến cáo người dân khi có biểu hiện sốt nên đến cơ sở y tế để được xét nghiệm chẩn đoán và theo dõi, tuyệt đối không tự ý điều trị, đặc biệt là tự truyền dịch tại nhà.
Chủ động phòng bệnh: Từ ý thức cá nhân đến giải pháp y tế hiện đại
Trước tình hình dịch bệnh phức tạp, các biện pháp phòng ngừa chủ động trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khuyến nghị mỗi người dân cần thực hiện các biện pháp đơn giản mà hiệu quả:
Ngủ trong màn, kể cả ban ngày.
Thường xuyên diệt muỗi, lăng quăng (bọ gậy).
Dọn dẹp vệ sinh môi trường sống, lật úp các dụng cụ chứa nước để loại bỏ nơi sinh sản của muỗi.
Một tin vui là khoa học đã có thêm vũ khí mới để đối phó với sốt xuất huyết. Vắc xin phòng bệnh đã được WHO khuyến cáo sử dụng tại nhiều quốc gia. Người dân, đặc biệt là những người sống trong vùng dịch lưu hành hoặc có nguy cơ cao, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để tiêm phòng, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa diễn tiến nặng.
Về phía cơ quan quản lý, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm Công điện số 116/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Các giải pháp trọng tâm bao gồm:
Giao trách nhiệm cụ thể cho chính quyền các cấp trong việc huy động cộng đồng tham gia chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng.
Tăng cường giám sát, phát hiện sớm các ổ dịch để xử lý triệt để.
Tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị cho y tế tuyến cơ sở.
Đảm bảo đủ nguồn lực, thuốc men, trang thiết bị để sẵn sàng ứng phó với các tình huống dịch bùng phát.
Sốt xuất huyết không còn là câu chuyện của riêng ngành y tế. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, cuộc chiến chống lại dịch bệnh này đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng, từ ý thức tự bảo vệ của mỗi người dân đến các chiến lược y tế công cộng và hợp tác quốc gia về bảo vệ môi trường.
 Dịch Chikungunya bùng phát ở Trung Quốc, Bộ Y tế chủ động đề phòng |
 Bệnh Chikungunya có đáng lo? |
 Cảnh báo dịch bệnh mùa thu |
