 |
| Canh Bon Tây Bắc |
Canh Bon là một món ăn truyền thống được chế biến từ rất nhiều nguyên liệu, và món ăn nay được sử dụng hày ngày và cũng là món ăn không thể thiếu trong dịp lễ tết của đồng bào các dân tộc Tây Bắc đặc biệt là đồng bào dân tộc Thái.
Cây bon có những nơi gọi là cây khoai nước, là một cây dễ trồng ở vườn nhà, ở ven ao, suối, hay các hồ nước cạn, nơi có dòng nước chảy qua chảy lại quanh năm, bởi loài cây này có đặc tính ưa sống ở môi trường ẩm ướt. Chỉ cần nơi ẩm nhiều nước là cây sinh trưởng rất nhanh. Nhưng theo kinh nghiệm của đồng bào dân tộc đúc kết lại thì không phải loại bon nào cũng có thể sử dụng để chế biến thành món ăn.
Để có được một bát canh Bon đúng vị Tây Bắc, cần tới rất nhiều nguyên liệu, và nguyên liệu chính cần có trong món ăn này đó chính là loại bon ngọt. Bon ngọt là loại bon có chấm tím ở giữa lá, đây là đặc điểm nhận diện dễ dàng nhất.
Để nấu được món canh Bon đặc sắc và chuẩn vị thì gia vị để chế biến món canh bon cũng phải được lựa chọn kỹ càng. Người Thái ở Tây Bắc như: Sơn La, Điện Biên thường dùng các gia vị như: Cà rừng, ớt, mắc khén, hành củ, muối, mì chính, bí, lá lốt... đặc biệt là da trâu để chế biến. Đây là những nguyên liệu không thể thiếu trong cách chế biến món ăn này.
 |
| Da trâu tươi sau khi đốt lửa hồng |
Ngoài việc lựa chọn cây bon dùng để nấu thì lựa chọn da trâu cũng là một khâu rất quan trọng, da trâu phải dày, làm sạch lông, đem đốt trong ngon lửa hồng cho tới khi thơm, rồi đem ra đập và xé nhỏ. Sau đó ninh khoảng từ 5 - 8 tiếng để da trâu mềm cũng như lấy nước nấu da trâu để nấu canh, để canh có vị ngọt, thơm ngon, hấp dẫn.
Một thứ nguyên liệu đặc biệt nữa trong món canh bon phải có cà đắng. Thứ quả này rất đặc biệt, gọi là cà đắng bởi lẽ quả cà này chỉ bé bằng đầu đũa, ăn vào có vị hơi đăng đắng, khi cho cà vào món canh bon tạo nên độ thanh ngọt cho món ăn này.
Các bước để có bát canh Bon chuẩn vị: Cây bon sau khi hái về rửa sạch, tước bỏ vỏ rồi ngâm nước có thể ngâm qua nước muối loãng cho hết nhựa, hết ngứa, có thể dùng. Sau đó đem thái nhỏ, cho vào nước dùng từ da trâu có sẵn. Bon được nấu đến khi nào cuống bon nhừ, thái da trâu ninh cùng, bởi món này phải nấu càng mềm mới càng ngon.
Sau khi thịt và bon trong nồi đã nhừ người nấu cho rau và các gia vị cà đắng, ớt, mắc khén, hành củ, muối, mì chính, bí, lá lốt...đã chuẩn bị vào nồi canh và nêm sao cho vừa ăn.
Món canh bon ăn vào những ngày nắng hè nắng nôi rất hợp, rất lành và mát. Đây là một món ăn dân dã mỗi dịp lễ, cỗ, hay đơn giản chỉ là bát canh bon và vài quả cà nén trong mâm cơm hàng ngày của bà con.
 |
| Các nguyên liệu nấu món canh Bon |
Du khách đến Tây Bắc không chỉ mê mẩn lưu luyến cảnh sắc đất núi non hùng vĩ, mà ẩm thực nơi đây cũng chính là một thứ “gia vị” để ai đã một lần tới đây có lẽ sẽ nhớ mãi chẳng khi nào quên như món canh Bon - món ngon gói gọn hương vị Tây Bắc.
Một du khách đến du lịch Mộc Châu đã từng thưởng thức món canh bon của đồng bào Thái cho biết: “Lần đầu tiên được thưởng thức món canh bon này tôi thấy rất ngon, rất mát, không hề khó ăn như tôi nghĩ khi được giới thiệu là nấu từ nhiều loại rau. Mà nhờ đó nó có vị của các loại rau thơm pha lẫn, tạo ra một gia vị rất đặc biệt, đặc trưng của món canh bon của dân tộc Thái”.
