| Du lịch Việt Nam bứt phá: Xanh, bền vững, hút du khách toàn cầu Từ lượng sang chất: Định hướng mới cho du lịch Việt Nam Không gian du lịch mở rộng: Thách thức định hình bản sắc mới |
 |
| Du khách quốc tế trải nghiệm làm gốm tại làng nghề truyền thống – hoạt động giàu bản sắc nhưng vẫn thiếu thiết kế trải nghiệm đủ chiều sâu để giữ chân nhóm khách cao cấp. |
Sản phẩm chưa đủ chiều sâu, khó giữ chân du khách
Sáu tháng đầu năm 2025, du lịch Việt Nam ghi nhận sự phục hồi ấn tượng với hơn 10,7 triệu lượt khách quốc tế, tăng gần 21% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, thành quả này mới chỉ dừng lại ở số lượng, trong khi chất lượng trải nghiệm và hiệu quả kinh tế vẫn còn là khoảng trống lớn. Ông Nguyễn Trùng Khánh – Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam – thẳng thắn chỉ ra thực tế: du lịch Việt Nam hiện “hút khách” nhưng chưa “hút tiền”. Mô hình phổ biến “giá rẻ – đông khách – lợi nhuận thấp” đang tạo áp lực lên hạ tầng, tài nguyên và cộng đồng địa phương, nhưng đóng góp thực chất cho nền kinh tế lại chưa tương xứng.
Doanh thu toàn ngành ước đạt 518.000 tỷ đồng – con số chưa tương xứng với lượng khách tăng cao, cho thấy mức chi tiêu bình quân của du khách còn thấp. Nguyên nhân chính nằm ở cơ cấu khách bình dân là chủ yếu, trong khi sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, thiếu tính kết nối và bản sắc điểm đến chưa được khai thác hiệu quả. Thực tế, nhiều tour hiện nay vẫn theo mô-típ lặp lại, thiếu chiều sâu văn hóa và ít sáng tạo trong cách thiết kế trải nghiệm.
Dù có cảnh quan đẹp và sản vật phong phú, nhiều địa phương chưa biết cách “kể chuyện” để tạo dấu ấn, khiến du khách khó nhớ, khó quay lại và càng khó chi tiêu cao. Các sản phẩm du lịch xanh, đặc biệt là dòng sản phẩm OCOP – vốn được kỳ vọng trở thành “đặc sản thương hiệu” – vẫn chưa phát huy hết tiềm năng. Không ít sản phẩm thiếu tính thẩm mỹ, chưa có câu chuyện đặc trưng, hoặc chưa được kết nối chặt chẽ với văn hóa bản địa.
Nhiều nơi dù sản xuất tốt nhưng hạ tầng du lịch còn thiếu đồng bộ – từ lưu trú, vệ sinh môi trường đến hướng dẫn viên. Ở phân khúc cao cấp, rào cản càng lớn hơn. Du khách hạng sang ngày càng ưu tiên trải nghiệm độc bản, dịch vụ riêng tư và tiêu chuẩn quốc tế – những điều mà ngành du lịch Việt vẫn còn thiếu. Chất lượng phục vụ chưa đồng đều, thiếu quy chuẩn đồng bộ, đặc biệt ở các dịch vụ phụ trợ như nhà hàng, tiện ích y tế hay vận hành tour, khiến trải nghiệm tổng thể bị suy giảm.
Bên cạnh đó, chính sách thị thực hiện nay cũng là một điểm nghẽn. Việt Nam mới miễn visa cho 30 quốc gia (trong đó chỉ 15 nước được miễn đơn phương), trong khi Thái Lan miễn cho 98 quốc gia, Malaysia 165, Singapore 163 – kèm theo thời gian lưu trú dài hơn. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của nhóm du khách quốc tế có khả năng chi tiêu cao.
Xây dựng hệ sinh thái xanh, nâng tầm trải nghiệm du lịch
 |
| Du khách quốc tế tham gia trải nghiệm nông nghiệp cùng người dân địa phương – hoạt động giàu bản sắc nhưng vẫn thiếu tính hệ thống để trở thành sản phẩm du lịch xanh hấp dẫn. |
Để chuyển đổi từ “hút khách” sang “hút tiền” một cách bền vững, ngành du lịch Việt Nam cần tái cấu trúc theo hướng xanh – độc đáo – bản sắc. Điều quan trọng là nhận thức đúng sự thay đổi trong hành vi khách hàng: du khách không chỉ muốn ngắm nhìn, mà muốn chạm vào, cảm nhận và sống cùng văn hóa địa phương. Các sản phẩm OCOP – nếu được tích hợp thông minh vào tour cộng đồng – hoàn toàn có thể trở thành điểm nhấn khác biệt.
Tuy nhiên, điều này đòi hỏi một hệ sinh thái đồng bộ cùng vận hành: sản phẩm phải được kể chuyện hấp dẫn, người dân cần được đào tạo để trở thành “người dẫn chuyện”, còn doanh nghiệp phải đầu tư thiết kế tour riêng biệt, phù hợp với từng nhóm khách. Ba tiêu chí cốt lõi để sản phẩm OCOP gắn kết với du lịch xanh gồm: đậm bản sắc vùng miền – giàu trải nghiệm – và có sự tham gia của cộng đồng.
Du khách, đặc biệt là khách quốc tế, ngày càng thích những hoạt động “đồng sáng tạo” như hái chè, dệt vải, làm gốm, nấu ăn... Những trải nghiệm tưởng nhỏ nhưng lại tạo sự gắn bó, khơi dậy cảm xúc và thúc đẩy chi tiêu. Về chính sách, Việt Nam cần mở rộng diện miễn thị thực cho các thị trường chiến lược như Mỹ, Canada, Úc hoặc nhóm khách có tiềm năng cao như doanh nhân, người nổi tiếng, giới siêu giàu. Song song đó, cần đẩy nhanh chuyển đổi số trong quản lý tour, giám sát chất lượng dịch vụ và khảo sát phản hồi để không ngừng cải tiến.
Các địa phương cũng cần hướng đến xây dựng chuỗi giá trị du lịch khép kín: từ đón tiếp bài bản, sản phẩm đặc trưng, không gian nghỉ dưỡng đạt chuẩn đến các dịch vụ hỗ trợ 24/7. Đồng thời, đầu tư vào truyền thông chuyên nghiệp – để mỗi sản phẩm, mỗi tour không chỉ là một chuyến đi, mà là một câu chuyện lan tỏa. Sự đồng bộ giữa chất lượng sản phẩm, chính sách visa và hình ảnh quốc gia là điều kiện tiên quyết để du lịch Việt Nam phát triển bền vững. Khi đó, ngành du lịch mới có thể vươn lên trở thành ngành kinh tế xanh – không chỉ tăng trưởng về lượng, mà còn đủ sức cạnh tranh trên bản đồ du lịch cao cấp toàn cầu.
