| Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng |
 |
| Ngai Vua ở Đại nội Huế |
Ngai vàng bị bẻ gãy: “sự cố hy hữu và đau lòng”
Phát biểu tại buổi họp báo, ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, khẳng định: “Việc ngai vàng triều Nguyễn bị bẻ gãy là một sự cố rất hy hữu và đau lòng”. Ông Trung cũng nhận trách nhiệm cá nhân, đồng thời báo cáo đã nghiêm túc rà soát lại toàn bộ công tác bảo vệ, bảo quản và phát huy giá trị của các bảo vật quốc gia và di tích trên toàn địa bàn.
Theo ông Trung, lực lượng bảo vệ hiện nay đang rất mỏng, trong khi địa bàn quản lý của Trung tâm rộng lớn với hàng chục di tích. Dù đội ngũ đã nỗ lực trong công tác chuyên môn, việc thiếu nhân lực và thiết bị chuyên dụng khiến nguy cơ mất an toàn đối với các hiện vật quý giá vẫn hiện hữu.
Trung tâm đang nghiên cứu triển khai ứng dụng công nghệ vào bảo vệ di tích, bao gồm xây dựng trung tâm an ninh tích hợp với hàng trăm camera giám sát, hệ thống báo cháy tự động, cảm biến thông minh... Ông Trung cũng cho biết, trước đây lực lượng bảo vệ từng được trang bị dùi cui điện, cao su... nhưng toàn bộ số công cụ này đã bị thu hồi cách đây gần hai tháng do hết hạn sử dụng. Việc trang cấp lại phải chờ nhân viên hoàn tất tập huấn và được cấp chứng chỉ theo quy định.
Dự kiến, đầu tháng 6-2025, Trung tâm sẽ cử 25 nhân viên tham gia khóa huấn luyện nghiệp vụ sử dụng công cụ hỗ trợ. Ngay sau khi có chứng chỉ, lực lượng bảo vệ sẽ được trang bị trở lại nhằm nâng cao khả năng ứng phó và xử lý tình huống tại các điểm di tích.
Ông Trần Hữu Thùy Giang, Chánh Văn phòng UBND TP Huế, cho biết sau sự cố, lãnh đạo thành phố đã yêu cầu rà soát toàn diện công tác bảo vệ di tích, đặc biệt là các bảo vật quốc gia. Đồng thời, thành phố chỉ đạo ngành văn hóa và công an xây dựng phương án bảo vệ tổng thể và nghiên cứu xây dựng mới Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế – nơi có khả năng lưu trữ, bảo vệ tốt hơn các bảo vật quý hiếm.
Hiện tại, bảo tàng đang đặt tại điện Long An (số 3 Lê Trực, phường Phú Xuân), một công trình bằng gỗ có tuổi đời hơn 100 năm. Năm 2023, Thủ tướng Chính phủ từng chỉ đạo tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lập dự án di dời bảo tàng, trả lại nguyên trạng cho di tích. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được triển khai do nhiều lý do khách quan và chủ quan.
Điều tra vụ việc, khẩn trương phục chế bảo vật
 |
| Điện Thái Hòa - điểm tham quan trung tâm của Đại Nội Huế, nơi đặt ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia. |
UBND TP Huế đã có Công văn số 6730/UBND-CN gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (BVHTTDL), báo cáo kết quả xử lý sau sự cố xâm hại bảo vật quốc gia “Ngai vua triều Nguyễn” xảy ra ngày 24-5-2025.
Ngay sau sự việc, Chủ tịch UBND thành phố đã ký Công văn số 6359/UBND-CN chỉ đạo khẩn cấp các cơ quan liên quan triển khai biện pháp kiểm tra, đánh giá an ninh, quy trình bảo quản, trưng bày cổ vật và đặc biệt là các bảo vật quốc gia tại Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế. Đồng thời, yêu cầu tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm cá nhân, tổ chức liên quan.
Thành phố cũng đã chỉ đạo xây dựng phương án bảo vệ chi tiết đối với từng bảo vật ngay trong tháng 6-2025, đảm bảo đủ các biện pháp phòng chống cháy nổ, trộm cắp, thiên tai... UBND thành phố cam kết sẽ ưu tiên đầu tư cải tạo, nâng cấp hạ tầng, trang bị thiết bị chuyên dụng và ứng dụng công nghệ như hệ thống cảm biến, hàng rào ảo, trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát và bảo vệ bảo vật trong chế độ đặc biệt.
Liên quan đến đối tượng phá hoại ngai vàng, Công an TP Huế đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với Hồ Văn Phương Tâm (sinh năm 1983, trú tại tổ 7, khu vực 4, phường Hương Long, TP Huế) về tội “Cố ý làm hư hỏng tài sản” theo điểm c, khoản 2, điều 178 Bộ luật Hình sự.
Về phương án bảo quản và phục chế ngai vàng triều Nguyễn, UBND TP Huế đã thành lập Hội đồng đánh giá tình trạng hiện vật theo Quyết định số 1566/QĐ-UBND, trên cơ sở thống nhất với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (tại Công văn số 2389/BVHTTDL-DSVH). Hội đồng dự kiến họp vào ngày 1-6-2025 để đề xuất phương án cụ thể. Sau cuộc họp, UBND thành phố sẽ báo cáo Bộ VHTTDL xem xét, quyết định phương án bảo tồn, phục chế theo đúng quy định của pháp luật.
Song song đó, UBND TP Huế chỉ đạo hoàn thiện Phương án tổng thể bảo vệ an ninh, an toàn tại Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế; điều chỉnh phương án trưng bày, tổ chức tham quan để vừa đáp ứng nhu cầu của du khách, vừa đảm bảo tuyệt đối an toàn cho các cổ vật, bảo vật quốc gia đang lưu giữ.
Sự cố ngai vàng triều Nguyễn bị bẻ gãy là một hồi chuông cảnh báo nghiêm trọng về công tác bảo vệ di sản tại Huế – nơi lưu giữ kho tàng văn hóa vật thể quý giá bậc nhất Việt Nam. Những hành động quyết liệt và kịp thời của chính quyền địa phương là cần thiết, song việc đầu tư dài hạn, bài bản và áp dụng công nghệ hiện đại mới thực sự là chìa khóa để gìn giữ và phát huy giá trị của các bảo vật quốc gia trong tương lai.
 Ngai vàng Điện Thái Hòa và lời cảnh tỉnh về sự mai một tính thiêng |
