Chiến dịch Con Rồng Mekong là chuỗi chiến dịch hành động chung giữa các cơ quan Hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật khác của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương về chống buôn bán bất hợp pháp ma tuý, động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục của Công ước (CITES) trên toàn bộ các tuyến do Hải quan Việt Nam, Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến.
Chiến dịch được khởi động từ năm 2018, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng chống ma túy Liên Hợp quốc (UNODC), Văn phòng liên lạc tình báo khu vực châu Á Thái Bình Dương (RILO AP –WCO).
Đại diện Tổng cục Hải quan Việt Nam cũng đề nghị các cơ quan hải quan thành viên, cũng như các cơ quan thực thi pháp luật, cùng nhau hành động để nâng cao hiệu quả bắt giữ triệt phá tận gốc các đường dây tội phạm.
 |
| Hải quan Hải Phòng phát hiện vụ nhập lậu 1,6 tấn ngà voi. |
Đến nay, Chiến dịch đã hoàn thành triển khai 5 giai đoạn (từ năm 2018 – 2023), đạt được những kết quả đáng kể. Các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế đánh giá đây là một trong những Chiến dịch kiểm soát thành công nhất trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương về số lượng thành viên tham gia và số lượng vụ việc được cập nhật lên hệ thống thông tin chung. Qua Cơ chế của Chiến dịch, nhiều thông tin tình báo được cảnh báo và trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép ma tuý, động vật, thực vật hoang dã lớn.
Từ năm 2022, Chiến dịch Con Rồng Mekong chính thức được đưa vào Tuyên bố chung Việt Nam-Trung Quốc trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Năm 2023, Chiến dịch tiếp tục được đưa vào tuyên bố chung giữa hai nước (Điểm 3, Mục 4.3) với nội dung: “...tiếp tục làm sâu sắc hợp tác về thực thi pháp luật chống buôn lậu, thúc đẩy hành động phối hợp thực thi pháp luật quốc tế Con rồng Mekong đạt được nhiều thành quả hơn nữa”.
Trước đó, trong các ngày 16-18/4, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC) tổ chức thành công Hội nghị Khai mạc triển khai Chiến dịch Con Rồng Mekong giai đoạn 6 tại Thành phố Hồ Chí Minh với sự tham dự của 64 đại biểu trong nước và quốc tế (trong đó đại biểu quốc tế gồm đại biểu từ cơ quan hải quan từ 16 quốc gia và 4 tổ chức thực thi pháp luật quốc tế, đại biểu Việt Nam gồm: Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy C04 và Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường C05 thuộc Bộ Công an, Cục Điều tra chống buôn lậu và Tổng cục Hải quan).
Hội nghị đánh dấu việc chính thức triển khai Chiến dịch tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, các nội dung hội nghị bao gồm thông báo triển khai các hoạt động thuộc khuôn khổ Chiến dịch OMD 6, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia trong công tác thực thi chống buôn bán, vận chuyển trái phép các loài động thực vật hoang dã (CITES) và ma tuý, tập tập huấn các kỹ năng thu thập, quản lý, phân tích thông tin, điều tra phục vụ triển khai Đội Trọng điểm (Red Team) trong phạm vi Chiến dịch.
Cùng với đó, Tổng cục Hải quan chủ trì và phối hợp với C04 và C05, tổ chức triển khai Chiến dịch Con Rồng Mekong 6 trên phạm vi toàn ngành. Các hoạt động trong khuôn khổ Chiến dịch dự kiến được Tổng cục Hải quan triển khai, bao gồm: Tổ chức hội thảo, tập huấn chuyên đề toàn ngành, tham gia và phối hợp điều phối các hoạt động họp nhóm, điều tra chung, các hoạt động của đội trọng điểm nhằm phân tích, thu thập thông tin và điều tra…
