 |
| Trước vấn nạn hàng giả, hàng lậu ngày càng tinh vi, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử, việc trang bị cho người tiêu dùng một công cụ nhận diện đơn giản và hiệu quả là vô cùng cấp thiết. |
Thực trạng báo động: Hàng giả len lỏi khắp các thị trường
Theo thống kê, chỉ trong 7 tháng đầu năm, lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện và xử lý trên 63.000 vụ việc liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thu nộp ngân sách nhà nước gần 7.700 tỷ đồng. Con số này cho thấy tình hình vi phạm vẫn diễn biến hết sức phức tạp, len lỏi vào mọi lĩnh vực từ thực phẩm, dược phẩm, thời trang, điện máy cho đến nguyên vật liệu sản xuất.
Đáng báo động, vấn nạn này không chỉ đến từ nguồn hàng nhập lậu mà còn từ các cơ sở sản xuất giả mạo ngay trong nước. Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết các mặt hàng thiết yếu, lợi nhuận cao như thực phẩm, sữa, thực phẩm chức năng luôn là mục tiêu hàng đầu.
Đặc biệt, sự bùng nổ của thương mại điện tử đã tạo ra một "mặt trận" mới đầy thách thức. Ông Đặng Văn Đức, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan), chia sẻ: "Vào lúc cao điểm, toàn tuyến có ngày lên đến 700.000 tờ khai hải quan về thương mại điện tử. Nếu không áp dụng công nghệ số vào thì không thể làm được". Việc người bán hàng thường ẩn danh trên không gian mạng càng khiến công tác kiểm soát trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Quét mã QR – "Vũ khí" trong tay người tiêu dùng
Trước thực trạng trên, việc kêu gọi người dân chung tay chống hàng giả là cần thiết, nhưng quan trọng hơn là phải tạo điều kiện để họ có thể dễ dàng nhận biết sản phẩm thật - giả.
Ông Trần Ngọc Trung, Phụ trách văn phòng Phía Nam Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia, đã đưa ra một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả: sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR.
 |
| Quang cảnh Toạ đàm. Ảnh: BTC. |
Ông Trung phân tích: "Đã làm công nghệ chống giả thì chắc chắn sẽ có phương pháp làm hàng giả. Điều quan trọng là lớp bảo mật phải chắc chắn và nhiều đến đâu". Theo đó, giải pháp được đề xuất là mã QR 2 lớp. Người tiêu dùng chỉ cần dùng điện thoại quét mã, sau đó sử dụng một lớp mật mã xác thực ngay trên điện thoại để kiểm tra nguồn gốc và tính xác thực của sản phẩm. Đây được xem là công cụ trực quan và dễ tiếp cận nhất, trao quyền chủ động cho người tiêu dùng trong cuộc chiến bảo vệ chính mình.
Nỗ lực từ cơ quan chức năng và vai trò của doanh nghiệp
Bên cạnh việc trao công cụ cho người tiêu dùng, các cơ quan chức năng cũng đang quyết liệt thay đổi phương thức quản lý để thích ứng với tình hình mới. Thay vì kiểm tra dàn trải, ngành hải quan đang áp dụng quản lý rủi ro, tập trung vào các lô hàng, doanh nghiệp và tuyến đường trọng điểm.
Ông Đặng Văn Đức cho biết, trong tương lai, ngành sẽ áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hệ thống tự động sàng lọc, lựa chọn những lô hàng có rủi ro cao nhất cần kiểm tra, nâng cao hiệu quả và giảm thiểu thời gian thông quan cho các doanh nghiệp chân chính.
Tuy nhiên, cuộc chiến chống hàng giả không thể thành công nếu thiếu sự chung tay của chính các doanh nghiệp. Ông Nguyễn Văn Ổn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực II, nhấn mạnh: "Hàng lậu vào Việt Nam không có hệ thống doanh nghiệp 'bắt tay, phân phối' thì không đến tay người tiêu dùng được". Ông kêu gọi các doanh nghiệp hãy trở thành nguồn thông tin quan trọng, chủ động cung cấp thông tin về hàng giả cho cơ quan chức năng qua các đường dây nóng, góp phần xây dựng một thị trường minh bạch và lành mạnh.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng được kỳ vọng sẽ tạo ra một "lá chắn" vững chắc, từng bước đẩy lùi vấn nạn hàng giả, bảo vệ nền sản xuất trong nước và quyền lợi người tiêu dùng.
