Mô hình được thực hiện tại Xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh với diện tích 10ha. Đây là một xã có diện tích đất bãi bồi ven sông lớn, hàng năm chủ yếu người dân chỉ sử dụng để trồng cỏ, trồng ngô sinh khối phục vụ chăn nuôi theo phương thức sản xuất “được chăng hay chớ” nên đất ngày càng thiếu dinh dưỡng, năng suất không cao, giá trị trên đơn vị diện tích không có. Khi đi vào tổ chức thực hiện mô hình gặp rất nhiều khó khăn do các hộ dân chưa bao giờ sản xuất khoai thương phẩm, có chăng chỉ sản xuất để lấy lá và phục vụ chăn nuôi do đó việc thực hiện mô hình là hoàn toàn mới mẻ.
Địa điểm triển khai mô hình sản xuất khoai lang thương phẩm
Ông Cao Văn Đức - Phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã Sơn Tây cho biết: “Khi tiếp nhận mô hình thực sự chúng tôi rất lo lắng, bởi vùng đất bãi bồi này bà con chỉ sử dụng để sản xuất cây trồng phục vụ chăn nuôi mà không đầu tư vào phát triển sản xuất sản phẩm hàng hóa. Thử nghiệm ban đầu với diện tích 10ha là quá lớn đối với chúng tôi cũng như bà con trong xã vì lo sợ khoai không phù hợp với đất, khoai sản xuất ra nhiều không ai mua cho. Tuy nhiên với sự vào cuộc mạnh mẽ của các bên cũng như sự đồng lòng của bà nông dân thì kết quả mô hình đến nay thực sự ngoài mong đợi. Đây quả thực là một mô hình không những mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn làm thay đổi nhận thức của bà con xã Sơn Tây trong việc phát triển sản xuất sản phẩm hàng hóa để nâng cao thu nhập trên đơn vị diện tích”.
Nói về tính mới của dự án, ông Nguyễn Đức Anh - cán bộ Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Bắc Trung Bộ cho hay: “Chúng tôi phải lựa chọn giống khoai mới phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng Hà Tĩnh vừa phù hợp với nhu cầu thị hiếu của thị trường. Ngoài ra, người trồng khoai cũng được tiếp cận các kỹ thuật sản xuất như sử dụng phân bón lá, phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học… để hướng tới sản phẩm nông nghiệp VietGAP, hữu cơ”.
Sau thời gian trồng thử nghiệm trên địa bàn Hà Tĩnh, giống khoai lang KL20-209 đã cho thấy phù hợp với điều kiện địa phương, hiệu quả kinh tế cao
Sau hơn 4 tháng triển khai, đến nay, khoai lang KL20-209 đã cho thu hoạch. Qua lấy mẫu đo đếm, năng suất tại huyện Nghi Xuân đạt từ 24 - 26 tấn/ha còn tại TX Kỳ Anh đạt 22 tấn/ha. Ông Nguyễn Hồng Quang - người dân trồng khoai hồ hởi cho biết: “gia đình tôi được tham gia mô hình với diện tích 7 sào, ngoài nguồn hỗ trợ giống, phân bón của nhà nước thì gia đình đã bón đủ đúng theo quy trình sản xuất yêu cầu. Năng suất đạt 6 tạ/sào, với giá bán 10.000đ/kg, sau khi trừ chi phí gia đình thu về được gần 3 triệu đồng/sào, so với những năm trước vụ Xuân hè này ở đây chúng tôi chủ yếu chỉ trồng cỏ và trồng ngô ngoài thu hoạch phục vụ chăn nuôi ra thì không có thu nhập nào khác. Giờ đây cũng với diện tích đó tôi thu về được khoảng 21 triệu còn thu được cả phần dây để phục vụ chăn nuôi vì loại khoai này cây rất khỏe và tốt tươi cả đến khi thu hoạch xong. Đặc biệt hơn là khoai này rất phù hợp với vùng đất của chúng tôi, củ to, khoai ngọt và cứ thu hoạch đến đâu người mua đến đó không phải lo về tiêu thụ”.
Phó Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Huy Trọng cho biết: “Qua đánh giá ban đầu cho thấy, mô hình sản xuất khoai lang KL20-209 đạt hiệu quả cao. Khoai có khả năng sinh trưởng tốt và đạt năng suất từ 21,15 đến 25,11 tấn/ ha, lợi nhuận đạt từ 44 - 70 triệu đồng/ha, hiệu quả kinh tế cao hơn giống chiêm dâu 2,2 triệu đồng/tấn, cao gấp 3 - 5 lần so với lạc (giống L14). Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi để có đánh giá khoa học, làm cơ sở để khuyến khích người dân nhân rộng trong thời gian tới”.
Mai Quỳnh