Nhìn lại 10 năm đề án lương thực
Sáng 18/3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc Tổng kết 10 năm thực hiện Đề án An ninh lương thực quốc gia đến năm 2020 tại điểm cầu Hà Nội. Đây là Đề án được triển khai theo Kết luận số 53-KL/TW ngày 5/8/2009 của Bộ Chính trị.
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, 10 năm thực hiện Kết luận số 53-KL/TW của Bộ Chính trị về Đề án “An ninh lương thực quốc gia đến năm 2020” đã góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, mục đích, ý nghĩa của phát triển lương thực thực phẩm nhằm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.
Giai đoạn 2009 - 2019, sản lượng lúa tăng từ 39,17 triệu tấn lên 43,4 triệu tấn; bình quân lương thực đầu người tăng từ 497 kg/năm lên trên 525 kg/năm, đưa Việt Nam vào nhóm 6 nước hàng đầu về chỉ số này và vai trò của Việt Nam trong hỗ trợ an ninh lương thực cho các quốc gia khác ngày càng tăng.
Quang cảnh Hội nghị. Ảnh VOV
Thời gian qua, đã phát triển sản xuất lương thực thực phẩm hàng hóa theo hướng tập trung, quy mô lớn, nhờ đó, tình trạng thiếu dinh dưỡng được cải tiến đáng kể, giảm từ 18,2% trong giai đoạn 2004 - 2006 xuống 10,8% hiện nay.
Từ một quốc gia thiếu ăn, Việt Nam đã trở thành một trong 3 nước xuất khẩu lúa gạo lớn của thế giới, sản lượng đạt 5 - 7 triệu tấn/năm. Gần đây các địa phương áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ đầu tư vào sản xuất, năm 2019 gạo Việt Nam đã được công nhận là một trong những loại gạo ngon nhất thế giới, đời sống người dân được cải thiện. Gạo Việt Nam đã xuất khẩu đến 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, cơ cấu thị trường đa dạng, chủng loại chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng sản phẩm có chất lượng, giá trị gia tăng cao.
Thu nhập của người dân nông thôn tăng 4,3 lần, đã giúp cải thiện rõ rệt khả năng tiếp cận lương thực. Cân đối dinh dưỡng khẩu phần ăn được cải thiện rõ rệt. Bữa ăn gia đình đa dạng hơn cả về loại thực phẩm lẫn chất lượng thực phẩm; giảm lượng gạo ăn bình quân từ 132 kg/người năm 2008 xuống còn 96,6 kg/người năm 2018, tăng lượng thịt ăn bình quân từ 17 kg/người/năm lên 26 kg/người/năm, cá, sữa và trứng, duy trì tỷ lệ trái cây và rau quả. Thu nhập người trồng lúa cơ bản bảo đảmcó lãi hơn 30% so với giá thành sản xuất, có nơi đạt cao hơn nhiều.
Cho rằng cần thẳng thắn thảo luận về những yếu kém của sản xuất nông nghiệp, trong đó có an ninh lương thực, Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam xuất khẩu gạo thuộc top đầu thế giới, nhưng xếp hạng về an ninh lương thực chỉ ở mức trung bình, đứng thứ 57/113 quốc gia. Đời sống nông dân nước ta khá hơn trước nhưng vẫn còn nghèo.
Sẵn sàng đối phó dịch bệnh
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, hiện nay Chính Phủ đang tập trung mọi biện pháp để phòng chống dịch Covid-19, quyết ngăn chặn việc lây nhiễm từ nước ngoài vào Việt Nam, đây là nhiệm vụ trọng tâm số 1 vì ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng sức khỏe của nhân dân.
Nhiệm vụ kép hiện nay là phải chống dịch tốt, giữ ổn định đời sống nhân dân, nhịp độ sản xuất cũng như các hoạt động xã hội khác của đất nước. Do đó, ổn định an ninh lương thực là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong bất cứ tình huống nào nhằm ổn định cuộc sống, đáp ứng nhu yếu phẩm cho người dân.
Thủ tướng cho rằng, đóng góp vào an ninh lương thực thế giới là cần thiết, nhưng trước hết phải lo cho gần 100 triệu dân nước ta. Đây là mặt hàng thiết yếu, cần thiết, ổn định trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Cách đây vài hôm khi có một số cá nhân từ nước ngoài vào Việt Nam bị nhiễm Covid-19, thị trường đã có sự nhốn nháo, nhất là có tình trạng mua lương thực dự trữ.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm mô hình lúa chất lượng cao tại An Giang. Ảnh Quang Hiếu
"Thủ tướng phải điện thoại chỉ đạo lãnh đạo Tổng Công ty lương thực miền Bắc đưa lương thực bán đầy đủ cho dân, bán đến 11h đêm để bình ổn. Điều đó cho thấy nếu chúng ta không có lương thực thì thực hiện làm sao được điều này? Cho nên dự trữ lương thực, ổn định trong mọi điều kiện rất quan trọng. Đây là mặt hàng chính yếu, chiến lược và không được coi thường. Cho nên chúng ta sống trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tương tác với thế giới ảo, nhưng chúng ta không được ảo. An ninh lương thực luôn luôn là vấn đề hệ trọng với mọi quốc gia, nhất là trong bối cảnh bất ổn chính trị, biến đổi khí hậu liên tục xảy ra, đặc biệt là an ninh phi truyền thống như bệnh tật xảy ra. Do đó, đảm bảo an toàn, ổn định cho người dân là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước chúng ta"-Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, dự báo dân số Việt Nam đạt khoảng 104 triệu người vào năm 2030; nhu cầu lương thực, thực phẩm tiếp tục tăng cả về số lượng và chất lượng (số lượng lương thực tăng thêm khoảng 2 triệu tấn). Dự báo đến năm 2030, lượng gạo tiêu dùng bình quân giảm còn 95,2kg/người/năm. Để đáp ứng nhu cầu trong nước và mục tiêu xuất khẩu 4,5 triệu tấn gạo trong Chiến lược Phát triển thị trường gạo thì cần 3,5 triệu ha đất lúa năm 2030, sản xuất khoảng 35 triệu tấn lúa...
Bởi vậy, Thủ tướng cũng đặt vấn đề, trong diện tích đất sản xuất nông nghiệp hiện nay thì giữ lại diện tích đất lúa bao nhiêu là phù hợp; những hạ tầng nào cần tiếp tục đầu tư trong sản xuất nông nghiệp; vấn đề công nghiệp chế biến và thất thoát sau thu hoạch giải quyết ra sao; sản lượng lớn nhưng xuất khẩu lương thực đạt hiệu quả đến đâu; vai trò của doanh nghiệp, hợp tác xã trong các vấn đề này...
Hà An (Theo HHTH)
