16h53: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu kết luận phiên thảo luận
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ: Sau một ngày làm việc tích cực, khẩn trương, đã có 39 đại biểu phát biểu ý kiến và 01 ý kiến tranh luận; đại diện Chính phủ có 5 Bộ trưởng (Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Công thương, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã phát biểu trước Quốc hội.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, nội dung thảo luận đã bao quát toàn diện, các ý kiến phong phú, sâu sắc, có giá trị cao về lý luận và thực tiễn, thể hiện sự quan tâm, tâm huyết và trách nhiệm của đại biểu đối với công tác quy hoạch; không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn, đầy trách nhiệm và mang tính xây dựng. Về các nội dung cụ thể, các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao nỗ lực, trách nhiệm và quyết tâm của Đoàn giám sát để hoàn thành tốt mục đích, yêu cầu và nhiệm vụ giám sát chuyên đề của Quốc hội; đồng thời đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ của Chính phủ, các cơ quan Chính phủ, sự tham gia tích cực, hiệu quả của Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố, Kiểm toán Nhà nước, các chuyên gia, các nhà khoa học và các đại biểu Quốc hội góp phần nâng cao chất lượng giám sát tối cao của Quốc hội, bước đầu tác động tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động của các cấp, các ngành.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, qua thảo luận, một số đại biểu Quốc hội đã phát biểu nhiều ý kiến có giá trị bổ sung cho những nhận định, đánh giá trong Báo cáo giám sát và góp ý kiến trực tiếp vào các nội dung của dự thảo Nghị quyết giám sát. Bên cạnh đó, ý kiến của các Bộ trưởng đã giải trình, làm rõ thêm những vấn đề về quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực được phân công.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, trước mắt cần khắc phục ngay những khó khăn, vướng mắc, bất cập nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, các giải pháp trong trung và dài hạn Quốc hội giao Chính phủ tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật Quy hoạch và các luật, văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quy hoạch để kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy hoạch, các luật có liên quan đến quy hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về công tác quy hoạch, bảo đảm đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Đoàn giám sát phối hợp các cơ quan liên quan nghiên cứu kỹ lưỡng, tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội và hoàn thiện các nội dung dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét, thông qua.
16h42: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng: Chất lượng quy hoạch cần được ưu tiên hàng đầu
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thể hiện sự đồng tình và đánh giá rất cao việc Quốc hội đã lựa chọn chuyên đề về “việc thực hiện các chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch từ từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” để giám sát tối cao trong năm 2022.
Bộ trưởng khẳng định đây là một quyết định đúng đắn, sát thực tiễn và kịp thời, là một sự đổi mới của trong công tác giám sát của Quốc hội khóa XV, thể hiện sự chia sẻ và đồng hành của Quốc hội với Chính phủ trong việc kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là những vấn đề khó, vấn đề mới, vấn đề phức tạp, giúp cho công tác điều hành của Chính phủ được thuận lợi hơn, đẩy nhanh và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước trong tình hình mới.
Qua thảo luận, các đại biểu đã thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, vướng mắc trong triển khai Luật Quy hoạch, xuất phát từ nguyên nhân do khối lượng công việc lớn, nhiều vấn đề mới, phức tạp, từ hệ thống quy hoạch cho đến khái niệm tích hợp quy hoạch, mối quan hệ giữa các quy hoạch, trình tự lập các quy hoạch, nội dung quy hoạch đến phương pháp tiếp cận, phối hợp trong công tác lập quy hoạch cũng như sự thay đổi sâu sắc về vai trò quản lý nhà nước trong nền kinh tế thị trường.
Để đẩy nhanh và nâng cao chất lượng lập quy hoạch trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận trách nhiệm tiếp tục tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo những bộ ngành liên quan, các địa phương tiếp tục rà soát, đánh giá hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch, thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong các văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch. Chất lượng quy hoạch cần được ưu tiên hàng đầu và có tính dẫn dắt trong việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để phát huy được tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của quốc gia, phải khắc phục được hạn chế, khó khăn, mâu thuẫn, chồng chéo, yếu kém, đáp ứng được yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo động lực phát triển bền vững đất nước.
16h34: Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên: Cần tổng kết, đánh giá, bổ sung Luật Quy hoạch bảo đảm phù hợp với thực tiễn
Giải trình, làm rõ ý kiến các của các vị đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian qua, Bộ Công thương đã triển khai nghiêm túc chính sách pháp luật về công tác quy hoạch. Những tồn tại, hạn chế của Bộ Công thương chủ yếu là chưa đạt tiến độ lập quy hoạch ngành quốc gia so với yêu cầu và kỳ vọng.
Bộ trưởng cũng đã phân tích, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm tổ chức, cá nhân đối với những hạn chế, đồng thời cũng có giải pháp tích cực để đẩy nhanh tiến độ. Đến nay, Bộ Công thương đã hoàn thành việc lập 4/5 quy hoạch ngành quốc gia được Chính phủ giao, đó là quy hoạch điện, năng lượng, khoáng sản và hạ tầng dầu khí.
Về nội dung báo cáo của Đoàn giám sát, Bộ Công Thương cơ bản thống nhất với những nội dung đánh giá của Đoàn giám sát, đặc biệt là những nhận định về tồn tại, bất cập và nguyên nhân trong quá trình lập quy hoạch thời gian qua. Bộ thống nhất về các giải pháp chủ yếu trước mắt mà Chính phủ đã đề xuất, đó là đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết nhằm tiếp tục tháo gỡ những vướng mắc, bất cập để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng quy hoạch, các quy hoạch ngành, các cấp thời kỳ 2021-2030. Tuy nhiên, về lâu dài, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng rất cần phải tổng kết, đánh giá một cách thấu đáo để rà soát, điều chỉnh, bổ sung Luật Quy hoạch phù hợp với thực tiễn. Theo đó, bổ sung các nội dung như bổ sung quy hoạch về điều chỉnh cục bộ quy hoạch, trong đó quy định về tiêu chí, nguyên tắc điều chỉnh cục bộ, quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh cục bộ sao cho vừa bảo đảm linh hoạt trong quá trình thực hiện, vừa bảo đảm công khai, minh bạch, chặt chẽ, đồng bộ và bảo đảm việc không điều chỉnh cục bộ tràn lan, phá vỡ tính liên kết, ổn định của hệ thống quy hoạch.
Bên cạnh đó, cần bổ sung vào danh mục quy hoạch trong Luật Quy hoạch ngành quốc gia quan trọng để bảo đảm thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
16h28: Đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh: Cần có Nghị quyết giải quyết dứt điểm vấn đề quy hoạch “treo”
Đóng góp ý kiến về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành, đại biểu Trương Trọng Nghĩa - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh đề nghị Quốc hội có một Nghị quyết để giải quyết dứt điểm vấn đề quy hoạch “treo” kéo dài nhiều năm ở các địa phương và có những đột phá về các chủ trương, chính sách để giải quyết tình trạng quy hoạch “treo”.
Ngoài ra, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành giải quyết một số điểm quy hoạch treo nổi bật, kéo dài. Giải pháp thực hiện dựa trên các tiêu chí: Tính Hợp lý, khả thi và hài hòa các lợi ích.
16h26: Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Đề nghị Quốc hội làm rõ những thiệt hại về kinh tế - xã hội do tác động của việc chậm trễ phê duyệt quy hoạch các cấp
Góp ý vào nội dung thảo luận, đại biểu Nguyễn Duy Thanh cho rằng, Báo cáo của Đoàn giám sát chưa chỉ ra được hậu quả việc chậm, không thực hiện mục tiêu công tác quy hoạch đặt ra vào ngày 31 tháng 12 năm nay, từ đó chưa chỉ ra được tác động của quy hoạch đối với nhiều công việc quan trọng của đất nước, của địa phương và các ngành.
Báo cáo cũng chưa quy kết trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến việc chậm trễ ban hành việc thi hành Luật Quy hoạch và việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ quy hoạch, đặc biệt là của cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt các cấp, ngành Trung ương và địa phương.
Đại biểu Nguyễn Duy Thanh nêu rõ, Báo cáo giám sát chưa chỉ ra được mấu chốt của vấn đề đang tắc nghẽn trong việc thực hiện Luật Quy hoạch. Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội cần làm rõ những thiệt hại về kinh tế - xã hội do tác động của việc chậm trễ phê duyệt quy hoạch các cấp, từ đó nhận diện đúng đắn tình hình sửa đổi pháp luật, đề cao trách nhiệm cá nhân.
Đồng thời đề nghị trước mắt cần đánh giá tác động tích cực của Luật Quy hoạch để xử lý tốt quá trình chuyển tiếp của các dự án, đề án phù hợp với định hướng phát triển kinh tế xã hội của đất nước, của vùng, địa phương và các ngành. Đại biểu kiến nghị rà soát lại cán bộ để lựa chọn, đào tạo đội ngũ chuyên môn, am hiểu công tác quy hoạch để đưa việc quy hoạch ngày càng tốt hơn.
16h20: Đại biểu Trần Thị Thanh Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang: Hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến công tác quy hoạch
Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương thống nhất với các nội dung Báo cáo giám sát của Quốc hội liên quan đến những hạn chế trong công tác quy hoạch; cho rằng, công tác quy hoạch là nhiệm vụ khó, phức tạp, có tác động rất lớn đến đời sống của người dân, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực.
Đại biểu cũng chỉ ra những mấu chốt quan trọng dẫn đến những hạn chế trong công tác quy hoạch là do chưa có sự thống nhất dẫn đến những cách hiểu khác nhau về một số nội dung trong Luật Quy hoạch, chẳng hạn như về trình tự lập quy hoạch, phê duyệt quy hoạch, về quan hệ giữa các quy hoạch… Bên cạnh đó, công tác quy hoạch hiện được điều chỉnh bởi nhiều văn bản luật cũng như dưới luật, gây khó khăn trong quá trình nghiên cứu và áp dụng. Đại biểu cho rằng, đây là những nguyên nhân sâu xa làm chậm tiến độ quy hoạch cần phải nhanh chóng tháo gỡ.
Đại biểu bày tỏ ủng hộ việc Quốc hội ban hành một nghị quyết chuyên đề nhằm tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến công tác quy hoạch. Đồng thời phát huy vai trò giám sát của cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội, qua đó chú trọng việc tăng cường cung cấp thông tin, đổi mới cơ chế, cách thức công khai quy hoạch, lấy ý kiến của nhân dân, giúp cho người dân dễ nắm bắt, dễ tiếp cận thông tin liên quan đến quy hoạch, đảm bảo dân chủ, đồng thời góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân một cách tốt nhất.
16h14: Đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật Quy hoạch và các văn bản quy phạm có liên quan đến quy hoạch
Đại biểu Nguyễn Văn Huy đánh giá cao những nhận định, đánh giá về những kết quả chính đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong quá trình triển khai thực hiện cũng như việc xác định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan và các giải pháp trước mắt cũng như giải pháp trung và dài hạn để triển khai thực hiện mà như báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội đã chỉ ra.
Bên cạnh đó, đại biểu cơ bản thống nhất với những nội dung được đề cập tại dự thảo Nghị quyết về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch. Theo đại biểu, việc ban hành Nghị quyết này tại Kỳ họp rất có ý nghĩa trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 và để hạn chế thấp nhất những chồng chéo, mâu thuẫn trong quy hoạch, kế hoạch ruộng đất.
Đại biểu Nguyễn Văn Huy kiến nghị với Chính phủ tiếp tục rà soát, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 quốc gia với các quy hoạch có liên quan.
Để có đầy đủ căn cứ thực hiện thu hồi đất, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa các quy hoạch, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương khẩn trương hoàn thiện và trình phê duyệt quy hoạch tỉnh vì khối lượng công việc để thẩm định quy hoạch tỉnh là rất lớn. Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Văn Huy cũng kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch thẩm định, phê duyệt với những giải pháp thật khoa học, chi tiết, cụ thể, trong đó giao rõ nhiệm vụ cho các Tổ công tác rồi đầu mối chịu trách nhiệm, cơ quan phối hợp, thời điểm hoàn thành từng đầu việc theo quy trình và cần thiết phải thành lập đường dây nóng để tiếp nhận thông tin và có cơ chế để bảo đảm.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Văn Huy còn nhấn mạnh, trong trung và dài hạn cần tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật Quy hoạch và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quy hoạch, đặc biệt là kịp thời và đồng bộ với sửa đổi Luật Đất đai mà theo dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 sẽ được đưa vào xem xét bắt đầu từ Kỳ họp thứ 4 của Quốc hội nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về công tác quy hoạch, bảo đảm đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
16h04: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan giải trình: Khẩn trương hình thành hệ sinh thái ngành hàng
Giải trình làm rõ một số nội dung mà các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan nêu rõ, trong điều kiện bất định và khó lường hiện tại, cần thiết phải minh định lại những thuật ngữ, khái niệm, nội hàm trong quy định pháp luật, từ quy hoạch tích hợp, điều chỉnh quy hoạch từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên.
Theo Bộ trưởng, đứng trước sự thay đổi nhanh chóng của khoa học, công nghệ, thị trường, không thể có quy hoạch phủ hết toàn bộ, mà cần có hai phần: phần cứng do nhà nước can thiệp, và phần còn lại là dung lượng do thị trường điều chỉnh, qua đó có không gian linh hoạt thích ứng với sự thay đổi…
Liên quan đến các quy hoạch sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp, Bộ trưởng cho rằng bỏ quy hoạch sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp là một bước tiến lớn. Trong điều kiện thị trường ngày càng mở và bất định, đặc biệt với những diễn biến khó lường như trong dịch bệnh COVID-19 vừa qua, khó có được đẩy đủ dữ liệu để đưa ra quyết định quy hoạch, hoặc đề ra các chỉ số, chỉ tiêu một cách cứng nhắc.
Ngoài ra, Bộ trưởng kiến nghị cần chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, đa dạng hóa sản phẩm ra thị trường; cần khẩn trương quy hoạch từng vùng sinh thái để định hình được một chiến lược đầu tư hỗ trợ tạo ra một hệ sinh thái của ngành hàng.
15h58: Đại biểu Vũ Xuân Hùng – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Chính phủ cần có báo cáo Quốc hội về việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch hàng năm
Đại biểu Vũ Xuân Hùng chỉ rõ, sau hơn 3 năm Luật Quy hoạch có hiệu lực, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành nhiều luật, pháp lệnh, nghị quyết liên quan đến Luật Quy hoạch nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục các điểm nghẽn trong triển khai thực hiện Luật Quy hoạch, điển hình như Nghị quyết 751/2019/QH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cùng với đó, Chính phủ, các Bộ, ngành đã ban hành nghị định, nghị quyết hướng dẫn triển khai thực hiện nhiệm vụ lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch.
Đại biểu Vũ Xuân Hùng ghi nhận, đến thời điểm này, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đã hình thành khung pháp lý để triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch theo quy định của luật. Cơ bản các quy hoạch đã được phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch, với Chính phủ cũng đã quan tâm bố trí nguồn lực cả về nhân lực và kinh phí cho nhiệm vụ lập quy hoạch. Tuy nhiên, các văn bản hướng dẫn lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, ban hành rất chậm. Một số văn bản hướng dẫn của các Bộ ban hành chưa phù hợp và đồng bộ với Luật Quy hoạch. Nội hàm cụ thể về tích hợp quy hoạch chưa rõ; chưa ban hành được danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành; chưa có quy định về lựa chọn tư vấn lập quy hoạch….đại biểu Vũ Xuân Hùng nêu rõ.
Đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn khi nhiệm vụ lập quy hoạch là nhiệm vụ mới, khó và phức tạp nhưng cùng một lúc, có đơn vị tư vấn cho đến 21 tổ chức làm quy hoạch. Trong khi hiện nay chưa có đánh giá chất lượng quy hoạch. Đại biểu đặt vấn đề liệu có tình trạng sao chép quy hoạch hay không?
Bày tỏ đồng tình cao với kết quả, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, các kiến nghị đã nêu trong báo cáo của Đoàn giám sát, đại biểu Vũ Xuân Hùng cũng đã đề xuất giải pháp nhằm tháo gỡ điểm nghẽn để điều hành phát triển kinh tế - xã hội khi quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng chưa được phê duyệt:
Một là, cần tập trung rà soát, hoàn thiện pháp luật có liên quan đến quy hoạch, cụ thể là các nội dung còn bất cập của Luật Quy hoạch và các văn bản đã ban hành có liên quan đến Luật Quy hoạch. Đồng thời, ban hành các hướng dẫn quy định có giải pháp xử lý các vướng mắc khi chưa sửa đổi Luật Quy hoạch bằng một nghị quyết của Quốc hội.
Hai là, tiếp tục triển khai thực hiện nhiệm vụ lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch theo tinh thần Nghị quyết 751/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chính phủ cần ưu tiên chỉ đạo nhiệm vụ lập Quy hoạch tổng thể quốc gia trong năm 2022 và quy hoạch vùng để định hướng không gian phát triển kinh tế - xã hội và làm cơ sở cho các địa phương lập quy hoạch tỉnh, thành phố. Đồng thời, đánh giá chất lượng một số quy hoạch đã được phê duyệt để nâng cao chất lượng và nâng tầm của quy hoạch tổng thể quốc gia.
Ba là, xử lý ngay những khó khăn, vướng mắc dẫn đến chậm tiến độ trong lập quy hoạch, như về lựa chọn tư vấn phải đủ năng lực, kinh nghiệm, phải có tư vấn phản biện độc lập, nghiên cứu bố trí nguồn lực ngoài vốn đầu tư công, sử dụng nguồn vốn sự nghiệp, nguồn vốn thường xuyên để các bộ, ngành, địa phương để bảo đảm sự chủ động. Việc điều chỉnh quy hoạch phải linh hoạt, mềm dẻo hơn so với quy định hiện hành.
Bốn là, cần sơ kết, đánh giá 5 năm thực hiện Luật Quy hoạch và có lộ trình kế hoạch để sửa đổi Luật Quy hoạch. Đại biểu nhấn mạnh, Quốc hội cần thường xuyên giám sát thực hiện chính sách pháp luật về quy hoạch, hằng năm Chính phủ phải có báo cáo với Quốc hội về việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch.
15h51: Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương – Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận: Cần sớm có ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận
Đại biểu Đàng Mỹ Hương đánh giá báo cáo giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” được chuẩn bị công phu, nội dung chi tiết, rõ ràng, đảm bảo tính pháp lý, tính thực tiễn, có sự làm việc thống nhất giữa lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo Chính phủ, đánh giá kỹ lưỡng những hạn chế, nguyên nhân, đưa ra giải pháp thống nhất nhằm đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch trong thời gian tới. Đại biểu tin tưởng công tác quy hoạch thời gian tới sẽ được thực hiện bài bản, thống nhất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị Trung ương sớm xem xét, cho ý kiến chính thức về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm sơ kết các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, giải quyết những vấn đề cụ thể, sớm giải quyết các quyết định của Bộ Công Thương về phê duyệt địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận để có cơ sở phê duyệt, triển khai đề án, có định hướng cho tỉnh Ninh Thuận kêu gọi đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.
15h27: QUỐC HỘI NGHỈ GIẢI LAO (20 phút)
15h18: Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị giải trình: Quy định về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, xã còn chồng chéo, chưa đồng bộ
Giải trình một số ý kiến các vị đại biểu Quốc hội liên quan đến lĩnh vực ngành xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, theo quy định tại Điều 28 Luật Quy hoạch năm 2017, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch xây dựng khu chức năng thực hiện theo pháp luật về quy hoạch đô thị, pháp luật về xây dựng mặc dù còn những tồn tại, hạn chế nhất định nhưng hệ thống quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành về xây dựng và đô thị, sau khi Luật Quy hoạch được ban hành có hiệu lực, đến nay đang được triển khai thực hiện ổn định, về cơ bản không có vướng mắc và ngày càng được các cấp, các ngành, các địa phương quan tâm hơn. Đến nay đã hoàn thành một khối lượng lớn các loại quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn.
Về quy hoạch xây dựng các khu chức năng cơ bản, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nêu rõ, hiện nay các khu kinh tế ven biển, các khu kinh tế cửa khẩu hay các khu chức năng khác như các khu du lịch, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu giáo dục đào tạo sau khi được thành lập được đều được phê duyệt quy hoạch xây dựng theo quy định.
Có thể nói là kể từ sau khi Luật Quy hoạch được ban hành và có hiệu lực, các loại quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành xây dựng và đô thị đã và vẫn tiếp tục phát huy vai trò quan trọng, là cơ sở đầu tiên cho việc lọc các dự án đầu tư, định hướng phát triển không gian kinh tế xã hội ở các vùng, các địa phương.
Về ý kiến quy hoạch chung đô thị lập theo Luật Quy hoạch đô thị, quy hoạch tỉnh lập cho các thành phố trực thuộc Trung ương theo Luật Quy hoạch năm 2017 có sự trùng lắp, chồng chéo, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, theo quy định tại Khoản 8, Điều 3 Luật Quy hoạch, quy hoạch tỉnh là quy hoạch cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng không gian, các hoạt động kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh, hệ thống đô thị và phân bố dân cư nông thôn, kết cấu hạ tầng, phân bố đất đai, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên cơ sở kết nối quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn.
15h10: Đại biểu Cầm Hà Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Đề xuất phân quyền điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị loại 1 cho HĐND cấp tỉnh
Qua nghiên cứu Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành và các tài liệu liên quan, đại biểu Cầm Hà Chung- Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ bày tỏ sự nhất trí với nội dung báo cáo.
Theo đó, Báo cáo kết quả giám sát đã đánh giá toàn diện, khách quan việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch của Chính phủ; của các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan.
Báo cáo cũng chỉ ra kết quả chủ yếu đạt được trong thực hiện Luật Quy hoạch; đồng thời chỉ ra những hạn chế trong triển khai các quy định của pháp luật về quy hoạch, hạn chế trong thực thi pháp luật về quy hoạch và nguyên nhân khách quan, chủ quan của những hạn chế, khó khăn, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan từ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đến các Bộ, ngành và địa phương.
Từ kết quả giám sát chuyên đề và thực tiễn ở địa phương, đại biểu Cầm Hà Chung nhất trí với kiến nghị, đề xuất của Đoàn giám sát đối với các giải pháp trong dài hạn như sửa đổi, bổ sung các luật, tạo sự đồng bộ về trình tự, cấp độ, tính chất, thẩm quyền, đảm bảo hiệu quả trong công tác quản lý. Tuy nhiên, đối với nhóm giải pháp cần phải triển khai ngay để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Đại biểu Cầm Hà Chung đề xuất bổ sung nội dung Quốc hội giao Thủ tướng Chính phủ phân quyền điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị loại 1 cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo trình tự, thủ tục do Thủ tướng Chính phủ quy định, nhất là trong chuyển mục đích sử dụng diện tích đất không quá lớn của cơ quan, tổ chức nằm xen ghép trong các khu dân cư. Khi phân quyền cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cần thực hiện quy trình, thủ tục ra quyết định, kể cả về mặt diện tích, bề mặt quy trình, thủ tục, các quy định pháp luật và tình báo cáo các đại biểu Quốc hội là có sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của chính quyền, có sự giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp thì sẽ đảm bảo thực hiện theo đúng quy trình pháp luật về quản lý đất đai.
15h04: Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp.Đà Nẵng: Cần đảm bảo việc thống nhất mức độ nghiên cứu của từng loại quy hoạch
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Trần Chí Cường thống nhất với đánh giá của các đại biểu về sự cần thiết, xác thực, chất lượng và tính hiệu quả, chuyên đề giám sát việc ban hành và thực hiện có hiệu lực, hiệu quả Luật Quy hoạch, khắc phục được tình trạng đã diễn ra như chưa có quy hoạch, điều chỉnh nhiều lần quy hoạch hoặc hủy bỏ quy hoạch trong công tác điều hành, quản lý phát triển kinh tế- xã hội thời gian vừa qua.
Đại biểu cho rằng, qua thực tế triển khai đã cho thấy có sự trùng lặp, chồng chéo một số nội dung giữa Luật Quy hoạch đô thị, ở nội dung quy hoạch chung với Luật Quy hoạch, ở nội dung quy hoạch tỉnh khi lập quy hoạch cho thành phố trực thuộc Trung ương. Do vậy, để đảm bảo việc thống nhất mức độ nghiên cứu của từng loại quy hoạch, đại biểu Trần Chí Cường đề nghị cần xem xét đồng bộ các hướng dẫn tại Nghị định số 37 năm 2019 về quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch, Nghị định số 37 năm 2010 về quy định thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị, hướng dẫn việc xử lý mức độ nghiên cứu như thế nào để tránh chồng chéo cho cả hai quy hoạch này.
Bên cạnh đó, việc triển khai các cấp độ quy hoạch đô thị cần phải tiến hành đúng trình tự theo trình tự của Luật Quy hoạch đô thị năm 2009.
Đại biểu Trần Chí Cường cũng đề nghị cần áp dụng thủ tục rút gọn cho tất cả các quy hoạch bao gồm quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn để việc tổ chức thực hiện công tác quy hoạch được thông suốt, liên tục và hiệu quả.
14h57: Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà: Đảm bảo mối quan hệ hữu cơ, hài hòa và thống nhất giữa các quy hoạch
Đánh giá cao báo cáo giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nhấn mạnh việc lựa chọn chuyên đề giám sát này rất phù hợp với nhiệm vụ chính trị và tính cấp bách của thực tiễn hiện nay.
Tiếp thu những ý kiến xác đáng của các đại biểu, Bộ trưởng cho biết, bất cập đầu tiên trong công tác quy hoạch là rất khó khăn về mặt kỹ thuật trong việc đưa ra một quy hoạch cấp tỉnh, cấp quốc gia có khả năng tích hợp. Bất cập thứ hai là quy hoạch cần dựa trên cơ sở thực tiễn, chiến lược kinh tế - xã hội được Đại hội Đảng thông qua. Quy hoạch sử dụng đất đai và một số quy hoạch khác đều là những quy hoạch tích hợp. Theo Bộ trưởng, việc đưa tất cả những yêu cầu, mục tiêu phát triển cùng xuất hiện trong một quy hoạch là một điều rất khó khăn trên thực tế.
Hiện nay chúng ta đã có Nghị quyết 751/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tháo gỡ khó khăn trong tổ chức, thực hiện Luật Quy hoạch. Nghị quyết này đã tháo gỡ những khó khăn về mặt kỹ thuật, để giải quyết những vấn đề mới. Bộ trưởng cho rằng cần thực hiện lập đồng thời các quy hoạch, tuy nhiên cần phối hợp có hiệu quả hơn nữa giữa các cấp, các ngành trong việc lập quy hoạch.
Cho rằng Luật Quy hoạch là rất quan trọng, Bộ trưởng cho rằng cần có sự quản lý chặt chẽ và hợp lý các quy hoạch, cần tích hợp các quy hoạch để đảm bảo mối quan hệ hữu cơ, hài hòa và thống nhất giữa các quy hoạch.
14h51: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Đảm bảo công tác tích hợp phù hợp, hiệu quả trong thực tế
Nêu ý kiến về nội dung này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân cho rằng, Luật Quy hoạch 2017 ra đời đã tác động sâu rộng đến nhiều ngành, lĩnh vực kinh tế. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, công tác quy hoạch của chúng ta còn nhiều bất cập trong quá trình thực hiện.
Liên quan đến công tác tích hợp quy hoạch, đại biểu tỉnh Bình Dương chỉ rõ, chúng ta hiện chưa có quy định nêu rõ nội hàm của nội dung này nên rất khó trong quá trình tư vấn. Ngay trong báo cáo thành phố Hồ Chí Minh gửi cho Đoàn giám sát cũng nêu: trong quy hoạch có tới 74 nội dung quy hoạch. Đại biểu cho rằng, trong thực tế, rất khó có một công ty tư vấn nào có thể đủ các nhân viên am hiểu tất cả các ngành nghề trong quy hoạch để có thể tư vấn.
Theo đại biểu, nếu phải quy hoạch nhiều ngành nghề, đề nghị nội dung tích hợp cần phải tích hợp những nhóm ngành nghề liên quan đến nhau như quy hoạch xây dựng, quy hoạch đất đai, quy hoạch tài nguyên hay thậm chí có thể mở rộng quy hoạch nông nghiệp và phát triển nông thôn… Nhưng còn những ngành nghề, lĩnh vực không liên quan đến nhau, cách nhau quá xa thì phải hết sức cân nhắc để đảm bảo công tác tích hợp phù hợp, hiệu quả trong thực tế.
14h48: Đại biểu Tạ Đình Thi - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Nghị định 148/2020/NĐ-CP đã hướng dẫn thêm một số nội dung về quy hoạch
Tranh luận làm rõ một số vấn đề tại phiên thảo luận, đại biểu Tạ Đình Thi cho biết, trên cơ sở sự tham mưu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngày 18 tháng 12 năm 2020 Chính phủ đã ban hành Nghị định 148/2020/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.
Theo đại biểu phân tích, trong Nghị định 148 có nội dung hướng dẫn các địa phương lập phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo chức năng và các loại đất đến từ các đơn vị hành chính cấp huyện. Về trách nhiệm tổ chức lập phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện trong quy hoạch tỉnh, tại Khoản 6 của Nghị định có nêu rõ: “Cơ quan được giao lập quy hoạch tỉnh có trách nhiệm gửi các tài liệu, số liệu kết quả sau đây về Sở Tài nguyên và Môi trường để tổ chức xây dựng phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện trong quy hoạch tỉnh”.
Bên cạnh đó, theo Nghị định, việc tổ chức lập và lấy ý kiến phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trước khi tích hợp vào quy hoạch tỉnh sẽ rút ngắn được thời gian thẩm định quy hoạch tỉnh, đồng thời đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.
Ngoài ra, theo đại biểu, việc thực hiện đồng bộ với quá trình tổ chức lập quy hoạch tỉnh sẽ rút ngắn được thời gian tổ chức lập, thẩm định quy hoạch tỉnh do nội dung phương án phân bổ quỹ đất cho các ngành, lĩnh vực và địa phương, đảm bảo tuân thủ các chỉ tiêu quốc gia đã khống chế và bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội.
14h43: Đại biểu Trần Văn Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong công tác quy hoạch
Đại biểu Trần Văn Tuấn nhất trí cao với báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội. Báo cáo đã đánh giá khá toàn diện những kết quả đạt được, đồng thời chỉ ra còn nhiều hạn chế, bất cập, tồn tại.
Theo đại biểu, vấn đề nổi lên là tiến độ lập quy hoạch rất chậm do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do công tác lập quy hoạch theo Luật Quy hoạch đòi hỏi phải đổi mới toàn diện theo phương pháp tích hợp. Đây là phương pháp tiếp cận tổng hợp và phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các lĩnh vực có liên quan đến kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường trên một phạm vi lãnh thổ xác minh nhằm đạt được mục tiêu phát triển cân đối, hài hòa, hiệu quả và bền vững, trong khi chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện cũng còn nhiều bất cập, thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ.
Cơ bản nhất trí với những nội dung trong dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết một số nội dung có tính giải pháp như: Cần bổ sung quy định sau thời kỳ lập quy hoạch 2021-2030, việc lập quy hoạch phải tuân thủ nguyên tắc quy hoạch cấp cao hơn lần trước, làm cơ sở cho việc lập quy hoạch cấp thấp hơn, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và khắc phục những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong công tác quy hoạch.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết giải pháp đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong công tác quy hoạch. "Dự thảo Nghị quyết chưa có nội dung này, trong đó đối với các địa phương đã hoàn thành việc lập và được phê duyệt quy hoạch tỉnh, đề nghị Chính phủ cần giao cho UBND tỉnh chủ động phê duyệt quy hoạch đối với khu công nghiệp có quy mô diện tích từ 200 ha trở lên mà không cần xin ý kiến các Bộ, ngành Trung ương đối với các trường hợp quy định tại Khoản 6 Điều 12 Nghị định 82 năm 2018 của Chính phủ,..”, đại biểu Trần Văn Tuấn nhấn mạnh.
14h37: Đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá: Cần sớm có hướng dẫn cụ thể việc lập quy hoạch tích hợp đa ngành
Bày tỏ thống nhất cao với báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát, khẳng định đây là chuyên đề giám sát tối cao rất quan trọng của Quốc hội, đại biểu Mai Văn Hải ghi nhận chuyên đề giám sát lần này thể hiện được sự đổi mới của Quốc hội ngay từ đầu nhiệm kỳ để nâng cao chất lượng giám sát chuyên đề. Đại biểu nêu rõ, việc lựa chọn nội dung, thời điểm giám sát mang tính kịp thời trước những vấn đề đang gặp khó khăn, vướng mắc ngay trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch là điểm mới trong nội dung giám sát. Đại biểu cho rằng, điều này sẽ có tác động rất tốt để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế cũng như các giải pháp để thúc đẩy tiến độ và nâng cao chất lượng quy hoạch.
Góp ý về các nội dung cụ thể, đại biểu Mai Văn Hải cho biết, lần đầu tiên chúng ta tiến hành lập quy hoạch tích hợp đa ngành. Trong khi đó, cách hiểu về nội dung tích hợp, thứ tự lập quy hoạch cũng còn nhiều khác nhau giữa các bộ, ngành và địa phương. Qua giám sát cho thấy mặc dù đã có nhiều nỗ lực của các cơ quan hữu quan trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc lập quy hoạch. Song vẫn còn những tồn tại, hạn chế mà nguyên nhân là do nhiều văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn ban hành còn chậm, chưa kịp thời, còn chồng chéo như hướng dẫn thi hành luật, hướng dẫn lập quy hoạch tích hợp... đã khiến cho nhiều địa phương lúng túng, ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng của quy hoạch.
Mặt khác, hiện nay mới chỉ có 7/111 quy hoạch đã được quyết định; 108/111 quy hoạch đã được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch. Như vậy, tiến độ so với yêu cầu đặt ra là rất chậm. Đại biểu Mai Văn Hải bày tỏ,
Bên cạnh việc chậm tiến độ, chất lượng các quy hoạch cũng là vấn đề đại biểu Mai Văn Hải bày tỏ băn khoăn. Bởi lần đầu lập quy hoạch tích hợp, trong khi hướng dẫn thì chưa cụ thể, cách hiểu còn nhiều khác nhau, quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia chưa xong. Việc lựa chọn các đơn vị tư vấn còn gặp nhiều khó khăn, năng lực đơn vị tư vấn kinh nghiệm chưa có nhiều, có đơn vị tư vấn làm nhiều quy hoạch cùng một lúc.
Trước thực trạng trên, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị với Chính phủ cân nhắc thêm về tiến độ để đảm bảo quy hoạch được lập với chất lượng tốt; đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung khẩn trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch. Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành liên quan sớm có hướng dẫn cụ thể để việc lập quy hoạch tích hợp đa ngành, tháo gỡ những khó khăn trong lựa chọn tư vấn quy hoạch, bổ sung quy định về điều chỉnh cục bộ quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch chung xây dựng nông thôn và quy hoạch chi tiết điểm khu dân cư nông thôn.
14h31: Đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Đề xuất bổ sung quy hoạch đơn vị hành chính vào hệ thống quy hoạch quốc gia
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ đánh giá cao kết quả chỉ đạo, lãnh đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như nỗ lực làm việc của Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội và các cơ quan, tổ chức có liên quan trong một khoảng thời gian rất ngắn, chỉ hơn 5 tháng đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với tinh thần trách nhiệm cao, đã tiến hành rà soát một cách tổng thể việc thực hiện chính sách, pháp luật quy hoạch từ cấp Trung ương cho đến từng địa phương. Đồng thời xây dựng được hệ thống báo cáo rất cụ thể, chi tiết về kết quả giám sát, trong đó đã chỉ ra nhiều vấn đề còn bất cập, hạn chế đang là điểm nghẽn làm ảnh hưởng trực tiếp đến công tác lập, phê duyệt hệ thống quy hoạch quốc gia và tổ chức thực hiện các quy hoạch đã có. Trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc Luật Quy hoạch chậm đi vào cuộc sống và việc để xảy ra chậm trễ trong quá trình lập, thẩm định và quyết định phê duyệt quy hoạch thời gian qua.
Quan trọng hơn, trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã chỉ ra được một loạt các kiến nghị, giải pháp cụ thể có giá trị thực tiễn cao nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác quy hoạch, đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 cũng như cho việc tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật trong lĩnh vực này.
Đại biểu cũng bày tỏ nhất trí với nhiều nội dung nhận xét, đánh giá được nêu trong báo cáo kết quả giám sát. Tuy nhiên, đối với phần nhận định về tồn tại, hạn chế, đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ cho rằng cần phân tích, đánh giá xác định rõ hơn đâu là những hạn chế, bất cập, có tính thời điểm, bởi đây là lần đầu tiên thực hiện việc lập quy hoạch cho phương pháp tích hợp có sự phối hợp đa ngành và đâu là điểm hạn chế, bất cập, chưa phù hợp sẽ có tác động ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng, hiệu quả của công tác lập, quyết định, tổ chức thực hiện quy hoạch để có giải pháp phù hợp, đặc biệt là đối với việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về quy hoạch.
Cho rằng việc xây dựng và phê duyệt quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính quốc gia và từng địa phương là vấn đề còn thiếu sót trong quy định của pháp luật về công tác quy hoạch cần có sự bổ khuyết kịp thời nhưng chưa được nhắc đến trong báo cáo kết quả giám sát cũng như trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội, đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ đề nghị Quốc hội, Chính phủ bổ sung nội dung xây dựng và phê duyệt quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính quốc gia, quy hoạch đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vào hệ thống quy hoạch quốc gia hoặc bổ sung nội dung quy hoạch này thành một nội dung tích hợp trong quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch cấp tỉnh để làm cơ sở định hướng cho việc sắp xếp, bố trí không gian phát triển, bảo đảm hiệu quả đầu tư và khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tổ chức bộ máy quản lý hành chính các cấp và trực tiếp làm cơ sở cho việc tiếp tục thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính trong giai đoạn 2022-2030 trên phạm vi cả nước đúng với tinh thần quy hoạch phải đi trước một bước.
14h25: Đại biểu Phạm Đình Thanh – Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Cần rà soát và đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo giữa quy hoạch và phát triển đô thị; giữa pháp luật về quy hoạch đô thị với quy định về quản lý đất đai, quy hoạch xây dựng nhà ở
Thống nhất với nội dung báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, thực tế khi địa phương triển khai lập quy hoạch sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2013 và quy hoạch đô thị theo Luật Quy hoạch đô thị thì đã phát sinh mâu thuẫn dẫn và khó khăn trong quá trình thực hiện như mục đích sử dụng đất ở một số vị trí không thống nhất với nhau. Điều này dẫn tới người sử dụng đất được phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất. Tuy nhiên, việc cấp phép xây dựng thì lại phải phù hợp với quy hoạch đô thị.
Theo đại biểu Phạm Đình Thanh, về nguyên tắc, việc quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị phải có sự thống nhất cả về không gian, thời gian, phù hợp và hỗ trợ lẫn nhau trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mỗi loại quy hoạch nhưng hiện nay chưa có văn bản nào quy định về vấn đề này.
Mặt khác, công tác lập quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng có những điểm khác biệt nhau, gây khó khăn cho công tác quản lý và thực hiện như về thời gian quy hoạch không thống nhất.
Để giải quyết những vướng mắc trên, đại biểu Phạm Đình Thanh đề nghị Quốc hội chỉ đạo các cơ quan của Quốc hội phối hợp với Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương rà soát và đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo giữa quy hoạch và phát triển đô thị; giữa pháp luật về quy hoạch đô thị với quy định về quản lý đất đai, quy hoạch xây dựng nhà ở.
Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần có cơ chế phù hợp để tạo điều kiện cho Chính phủ và cả cơ quan liên quan tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay nhằm đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt quy hoạch. Cần tăng cường vào thực hiện thường xuyên công tác giám sát của Quốc hội để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, tháo gỡ đối với những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện quy hoạch cấp Trung ương và địa phương.
Đại biểu Phạm Đình Thanh cũng đề nghị Chính phủ tổ chức rà soát và kịp thời có các biện pháp phù hợp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch nói chung; công tác thẩm định, phê duyệt các loại quy hoạch giai đoạn 2021-2030 nói riêng, trong đó cần quan tâm bố trí thỏa đáng với nguồn lực của Nhà nước để phục vụ tốt công tác lập, thẩm định, phê duyệt, công bố các quy hoạch; đồng thời sớm ban hành cơ chế, chính sách hướng dẫn để huy động các nguồn tài chính khác nhằm phục vụ tốt hơn nhiệm vụ công tác quy hoạch, đảm bảo triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 119 ngày 27/9/2021 của Chính phủ về các nhiệm vụ và giải pháp để nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lấp các quy hoạch thời kỳ 20212030.
14h19: Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn ĐBQH Tp.Cần Thơ: Cần lựa chọn và tập trung vào một số quy hoạch then chốt nhất nhằm định hướng và dẫn dắt cho các quy hoạch khác
Thảo luận tại hội trường về nội dung này, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, trước một vấn đề mới, khó, phức tạp trong một thời gian rất ngắn lại chịu ảnh hưởng rất lớn của dịch Covid-19, thông qua việc nghiên cứu một khối lượng lớn tài liệu và tổ chức hơn 30 cuộc làm việc với các cơ quan liên quan, Đoàn giám sát đã hoàn thành Dự thảo báo cáo phản ánh khá toàn diện, đầy đủ thực trạng tình hình về công tác hiện nay. Trong đó, đã làm rõ những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch gắn với việc bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật quy hoạch và quá trình tổ chức thực hiện các quy định này.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, Đoàn giám sát kỳ này chưa có đủ thời gian và cơ sở để đánh giá được chất lượng của các quy hoạch đã được phê duyệt để làm căn cứ đề xuất các giải pháp cụ thể hơn, giúp các quy hoạch chưa được phê duyệt, nâng cao chất lượng kế hoạch trong thời gian tới.
Để đảm bảo chất lượng các kế hoạch, đại biểu đề nghị cần có nghiên cứu, phân tích, đánh giá toàn diện hơn về kinh nghiệm quốc tế đối với việc xây dựng hệ thống quy hoạch, phương pháp lập và triển khai các loại quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch với nhau, đặc biệt là có đánh giá cụ thể về thành công, hạn chế và bài học kinh nghiệm của các nước và gợi ý chính sách cho Việt Nam.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, cần lựa chọn và tập trung vào một số quy hoạch quan trọng, then chốt nhất đóng vai trò định hướng và dẫn dắt cho các quy hoạch khác. Đại biểu nêu ví dụ như: quy hoạch tổng thể quốc gia, các quy hoạch vùng và quy hoạch một số đô thị lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá về cách thức và nguồn kinh phí để lựa chọn được các đơn vị tư vấn đủ tầm, giàu kinh nghiệm, có chất lượng cao, có sự kết hợp tư vấn trong và ngoài nước đặt hàng để tập trung triển khai các kế hoạch then chốt nêu trên.
14h12: Đại biểu Hoàng Văn Cường – Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Lập quy hoạch đồng thời ở các cấp, các ngành để thực hiện tốt quy hoạch tích hợp
Bày tỏ tán thành với nội dung báo cáo giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh việc ban hành Luật Quy hoạch đã giảm được hàng trăm quy định của pháp luật về quy hoạch, giúp giảm chi phí, công sức cho việc lập, thực hiện quy hoạch, xóa bỏ tình trạng chồng chéo, cản trở do phải tuân thủ quá nhiều quy định pháp luật khác nhau. Việc tích hợp quy hoạch đã tạo cơ chế tăng động lực điều phối của Nhà nước, của các ngành, chia sẻ dữ liệu hình thành hệ thống thông tin chung về quy hoạch, nhằm khai thác các nguồn lực một cách thống nhất, công khai, minh bạch, xóa bỏ tình trạng tự điều chỉnh, tự quy hoạch.
Về việc chậm tiến độ quy hoạch, đại biểu nhấn mạnh cần làm rõ nguyên nhân vì sao chậm, vì sao quy hoạch cấp dưới đã được phê duyệt có nguy cơ phải điều chỉnh, và nếu phải điều chỉnh, ai sẽ chịu chi phí bồi thường cho nhà đầu tư. Vì sao một số chỉ tiêu quy hoạch của ngành vừa được phê duyệt đã trở nên không phù hợp.
Nhấn mạnh quy hoạch tích hợp không đơn thuần là ghép nối quy hoạch một cách cơ học đơn thuần, đại biểu cho rằng để thực hiện tốt tích hợp quy hoạch, quá trình lập quy hoạch phải tiến hành đồng thời ở tất cả các cấp, các ngành, các địa phương, để cùng đưa ra các phương án quy hoạch, cùng trao đổi, thảo luận, đi đến phương án chung thống nhất. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị, trong các phương án quy hoạch phải quy hoạch các nguồn lực để dành cho phát triển các sản phẩm đã đặt ra trong mục tiêu chiến lược của tỉnh, của vùng, của ngành.
14h05: Đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Băn khoăn về những khoảng trống pháp lý
Phát biểu ý kiến tại hội trường, đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ bày tỏ thống nhất và đánh giá cao Báo cáo của Đoàn giám sát; cho rằng quy hoạch là một trong những lĩnh vực khó và quan trọng.
Băn khoăn về chất lượng của các quy hoạch, đại biểu Tạ Văn Hạ cho biết, chúng ta đang gặp rất nhiều vướng mắc, từ cơ sở pháp lý; nguồn lực, năng lực đội ngũ đơn vị tư vấn; quản lý nhà nước… Đặc biệt là hạn chế về nguồn kinh phí. Đại biểu nhấn mạnh, một lĩnh vực quan trọng như vậy mà kinh phí dành cho đầu tư quá ít thì hiển nhiên chất lượng sẽ không đảm bảo.
Liên quan đến quy định cho phép Chính phủ và các cơ quan liên quan được thực hiện các nội dung Luật Quy hoạch và các luật hiện hành chưa quy định hoặc đã quy định nhưng bất cập, vướng mắc thì được thực hiện khác với các Luật này để đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch cho đến khi Luật Quy hoạch được sửa đổi và có hiệu lực thi hành được đề cập đến trong Báo cáo, đại biểu tỉnh Quảng Nam cho rằng, quy định như vậy sẽ tạo ra khoảng trống pháp lý.
Đại biểu nhấn mạnh, một nhà nước pháp quyền mà mà không áp dụng quy định của pháp luật đã ban hành thì chúng ta căn cứ vào đâu, cơ sở nào để làm, bên cạnh đó còn rất nhiều nội dung chưa rõ. Do vậy, đại biểu đề nghị cần phải tính toán cho thật kỹ.
14h01: Đại biểu Nguyễn Quốc Luận - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái: Văn bản hướng dẫn của một số Bộ, ngành chưa đầy đủ, kịp thời
Đưa ra ý kiến thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Quốc Luận tán thành cao với báo cáo của Đoàn giám sát. Theo đó, công tác thực hiện quy hoạch vẫn còn có một số hạn chế, tồn tại nhất định.
Đại biểu chỉ ra rằng, các quy định về điều kiện năng lực, tiêu chuẩn phân hạng tư vấn và công khai danh mục kèm theo của các công trình còn chưa được ban hành đầy đủ; khâu tổ chức tư vấn lập quy hoạch ở các địa phương vẫn còn hạn chế do chưa có văn bản hướng dẫn để đảm bảo có căn cứ lựa chọn phù hợp với từng loại quy hoạch, quy định về định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá đối với từng loại quy hoạch làm cơ sở cho việc lập và quản lý chi phí lập quy hoạch…
Bên cạnh đó, về quy trình lựa chọn tư vấn lập quy hoạch, thực tế triển khai thực hiện cho thấy việc đấu thầu lựa chọn tư vấn lập quy hoạch mất rất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện trong khi không phải khi nào cũng lựa chọn được tư vấn có năng lực thực sự.
Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Quốc Luận đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành sớm ban hành các quy định về điều kiện năng lực, tiêu chuẩn phân hạng tư vấn và công khai danh mục kèm theo năng lực các tổ chức tư vấn lập quy hoạch để các địa phương có căn cứ lựa chọn phù hợp với từng loại quy hoạch, đồng thời ban hành đầy đủ các định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá đối với từng loại quy hoạch làm cơ sở cho việc quản lý kinh phí lập quy hoạch.
Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành cần khẩn trương kiểm tra, rà soát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, ban hành mới cho phù hợp, trong đó yêu cầu các văn bản này phải được ban hành dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật để các địa phương căn cứ vào đó triển khai thực hiện.
